ZLA D’A D’OGOL LA DE D’A TETENGA
Zlad’a hi Agur-ra
1 Wana ni zlad’a hi Agur Jake goromid’a, wana ni zla d’a sa máma mi dat mi Itiyel, mi dat mi Itiyel azi ki Ukal-la:
2 Gagazi, lili manda kal suma pet, an nga ki wad’ud’a d’igi sana na d’i.
3 An hat nga ned’a d’i,
an we nga Ma bei tchod’a ba na d’uo mi.
4 Ni nge mi djak akulo ba, mi hulongî kä ge?
Ni nge mi ve simetna hur abom ge?
Ni nge mi gul mbina atam kur baruna ge?
Ni nge mi tin vun dabid’a handagad’id’a ge?
Simiyêm nana ge? Simiyê goroma nana ge?
Le ang wumu ni, ang danu.
5 Zlad’a hAlonid’a pet ni zla d’a ndak memeta. Mam mi mbareid’a hi suma a ngei tazi atama. 6 Ar ang tchuk zla d’a ding yam zla mamba ba, mi ngobong ang mbut sama ka zlad’a d’i.
7 An nga ni tcheneng yam ahlena mbà; ang hadji avok mat mana: 8 Ang walan ndei ki zla d’a hawa yaka ki zla d’a kad’a. Ang han houd’a d’uo mi na, ang han ndjondjoîd’a d’uo mi. Ang han ni te ma ndagana hol. 9 Le an nde kur duzîd’a ni, dam an mba ni tin vunan ni dala: Ma didina ni nge ge kla. Le houd’a kal kanu ni, dam an mba ni kula, ni ngulung simiyêng ang Alo mana kla.
10 Ar ang de zla d’a tchod’a yam azongâ kä gen salama ba, mi tchugung zlad’a kang ba, ang wurak yam tcho manga d’i.
11 Suma dingâ a nga yahlena yam abuyoziya, a nga de zla d’a djivi yam asuyozi d’uo mi.
12 Suma dingâ a nga djib’er ala azi ni suma yed’etna, wani a mbus nga tazi woi kur ndjendje mazid’a d’i.
13 Suma dingâ a nga, ni suma yam mba ad’enga, a nga gol suma ki irazi sod’a woi ngrazang.
14 Suma dingâ a nga, siyazi mi ni d’igi mbigeu d’a fiyak ka siyat mbàd’a na, agingâzi ti ni d’igi mbigeud’a na á b’lak suma hohou suma kur ambasina woyo, á tchi suma kid’aka woi aduk suma mi.
Zla d’a ding nga d’ogol la tetenga
15 Dileîd’a ti nga ki gro arop suma mbà suma a nga dala: Heya! Heya! na. Ahlena hindi a nga, ni suma va nga mi ndagazi d’uo na, ma fid’ina mi nga kua, ni suma a nga dala: Ndak wa d’uo na.
16 Nala, yima azuleina,
atcha d’a gendreged’a,
andaga d’a nga d’i hop ki mbina d’uo d’a,
aku d’a nga d’i dala: Ndak wa! d’uo d’a.
17 Sama mi las abum mi gol asuma is mi na, gagau ma avun toliyondina mba mi pad’am iramu, agigilauna groma a mba tum mi.
18 Ahlena hindi a nga, ma fid’ina mi nga kua: Ni suma a kal kana, ni suma an wazi nga ad’uzi d’uo na mi.
19 Nala, lovot ta agigilauna mi pir kakulo hur alonid’a;
lovot ta guguina mi tan kakulo yam ahinad’id’a;
lovot ta batod’a ti djang ki hur alum ma ngolîd’a;
lovot ta sana mi i ki avo hi gor weid’id’a.
20 Wani ni lovota hatcha d’a mizeunid’a: Nga d’i le mizeuna, nga d’i mbus tat teyo, nga d’i dala: An le nga tcho d’i.
21 Andagad’a nga d’i giget abo ahlena hindi, ma fid’ina mi nga kua: Ni ma ndat ndak á ve tat abom mbuo na.
22 Nala, magom ma mi mbut amulîna;
ma lili ma mi hop ki tenina;
23 atcha d’a suma a golot isa, ti mbut atcha d’a telid’a;
wei d’a ti vrak balum salatid’a.
24 Ahle suma gureina fid’i a nga yam andagad’a: Ni suma a kal lei ki ned’a heîna.
25 Matchid’agad’a nahle suma ad’engêzi nga d’uo na, a nga tok te mazina nawaliya;
26 ahîna ni vama ad’engêm nga d’uo na, mi ge zula naduk ahinad’a;
27 djera ti nga kamul li, wani ti buzuk kei nad’u adezet teteng;
28 hod’ogol ma ang ndak á vum kabongâ, wani ang fumî kur azì ma amula hamuleinina.
29 Ahlena hindi a nga, suma a nga titna, ma fid’ina mi nga kua: Ni suma a nga tit tit ta djivid’a heîna.
30 Azlo ma ni ngola hahle suma abageina ma nga mi didak kazigam abo va d’uo na;
31 ahlek ma nga mi tit avok ahlugud’einina;
mbekmbere ma nga mi tit avok aho’îna;
amul ma nga mi tit avok azigar mamina.
32 Le ang nga lahle suma lilid’a kur subur ta manga, d’oze le ang nga ki djib’er ra tchod’a ni, ang duk abong avunangû. 33 Kayam le a kudjuk ambira ni, ti mba ni ki mbulâ; le a tum sana atchinamu ni, mi djangî buzuna; le a djiu ayîna akulo ni, mi mba ni ki yalâ mi.
Taje lə Agur
1 Taje gə́ Agur ŋgolə Jake pa. Ndərtaje gə́ dəw nee pa wɔji ne dɔ Itiel, wɔji ne dɔ Itiel ləm, gə Ukal ləm tɔ.
2 Tɔgərɔ ya, ma lé m’gər né el m’unda dəw gə́ rara kara ləm,
M’iŋga gosonégər gə́ ka̰ dəw el ləm tɔ,
3 Ma m’ndoo ta kəmkàr el ləm,
Négər lə njemeenda londoŋ lé kara ma m’gər el ləm tɔ.
4 See na̰ ɓa ḭ aw dara ɓa tel ree naŋg nee wa.
See na̰ ɓa wa lel meḛ jia’g wa.
See na̰ ɓa tɔ mán gə kubu ləa wa.
See na̰ ɓa ar ŋgaŋ rudu naŋg nee to wa.
See ria ban wa. See ri ŋgonee ban wa.
See i gər ya wa.
5 Taje lai gə́ Ala pa lé to taje gə́ àr ŋgad-ŋgad.
Yeḛ to dər lə deḛ gə́ saŋg njo̰loo-kula-dɔ dee rəa’g.
6 Taje ləa lé maji kari ila maree dɔ’g el,
Nà banelə yeḛ a ndaŋgi ndá d’a kooi gə́ njetaŋgɔm .
7 Ma m’dəjii néje joo ya,
Ɓad ɓa kam m’wəi ɓəi lé maji kari ɔgm el!
8 Ta gə́ gə goo rəbee el, gə taŋgɔm lé ɔs dee rəw rɔm’d gə́ raŋg,
Am m’to njendoo el ləm, gə bao el ləm tɔ,
Maji kari am nésɔ gə́ asm béréré ya,
9 Nà banelə loo gə́ m’a si dan néje’g bèdèg ndá
M’a mbadi pa ne pana: see Njesigənea̰ ɓa to nawa.
Esé loo gə́ m’a si dan ndòo’g ndá
M’a ɓogo kila ne ndɔl dɔ ri Ala’g lé ləm tɔ.
10 Maji kari un dɔ ɓər ar ɓéeje el,
Nà banelə yeḛ a kila ndɔl dɔi’g
Kar dee d’ooi ne gə́ dəw gə́ ta wa dəa.
11 Ginkoji dəwje gə́ na̰je d’isi gən
Gə́ to njekila ndɔl dɔ bɔ deeje’g ləm,
D’ila riɓar dɔ ko̰ deeje’g el ləm tɔ.
12 Ginkoji dəwje gə́ na̰je d’isi gən
Gə́ d’oo rɔ dee gə́ dəwje gə́ d’àr ŋgad-ŋgad,
Nɛ deḛ togo né gə́ mina̰ gə́ to rɔ dee’g el.
13 Ginkoji dəwje gə́ na̰je d’isi gən
Gə́ to njébeeleje ləm,
Né wa kəm dee el ləm tɔ.
14 Ginkoji dəwje gə́ na̰je d’isi gən
Gə́ ŋgaŋ dee to gə́ kiambas ləm, mbiri dee to gə́ kiaje ləm tɔ
Gə mba gaŋg ne njénékəmndooje gə́ dɔ naŋg nee sɔ dee ləm,
Gə njéndooje gə́ mbuna dəwje’g ləm tɔ.
Ta kəmkàr gə́ tura néje ɓəd-ɓəd
15 Tende lé ŋganeeje gə́ dené joo to gən gə́ ɓaree pana: Am! Am!
Néje munda gə́ né as dee nda̰ el lé to keneŋ’n,
Sɔ kara pana: As ŋga! Bèe el ya saar ləm tɔ.
16 Loo-si lə njé gə́ d’wəi ləm, dené gə́ to kawkad ləm,
Naŋg gə́ mán asee el ləma, gə pər gə́ pana: as ŋga! Bèe el ya saar ləm tɔ.
17 Dəw gə́ ndaji ndu bɔbeeje kogo ne ləm,
Ŋgonkoji gə́ kəm kila dɔ kea̰je’g kara
Yeḛ ula sul dɔ’g ləm tɔ lé
Ga̰-ga̰je gə́ d’isi mbuna kəm-rəw-manje’g mbuna mbalje’g lé
D’a tɔr guburu kəmee ləm, ŋgan niŋgatə̰dəje d’a səa ləm tɔ.
18 Néje munda gə́ dum dɔm to keneŋ ləm,
Deḛ gə́ sɔ lé kara ma m’gər gin dee el ya ləm tɔ:
19 Rəw-kaw lə niŋgatə̰də gə́ pə̰ dara’g ləm,
Rəw-kaw lə li gə́ dɔ mbal’g ləm,
Rəw-kaw lə bato gə́ dɔ baa-boo-kad’g ləma,
Gə rəw néra lə ŋgon gə́ basa gə́ par gə́ rɔ ŋgoma̰də’g ləm tɔ.
20 Rəw-kaw kaiya-dené ɓa to nee:
Yeḛ sɔ né ndá bɔr təa péd,
Tɔɓəi yeḛ pana: Ma m’ra majel el.
21 Néje munda ar naŋg yə,
Yeḛ gə́ sɔ lé al dɔ siŋgá to:
22 Ɓər gə́ tel to njeko̰ɓee ləm,
Mbə-dəw gə́ sɔ né ar mée ndan ləm,
23 Dené gə́ ndigee el gə́ tel taa ŋgaw ləma,
Gə ŋgonjelookisi gə́ dené gə́ wa nénduba lə ɓéeje gə́ dené lé ləm tɔ.
24 Ŋgan néje gə́ lam-lam sɔ to dɔ naŋg nee,
Nɛ lé bèe kara kəmkàr lə dee to yaa̰ unda mar deeje,
25 Turje lé siŋga dee as el,
Nɛ d’wa dɔ gɔl nésɔ dee gə́ ɓara,
26 Yəg-wurije lé siŋga dee to yaa̰ el,
Nɛ d’ar loo-to dee to mbuna kɔr mbalje’g,
27 Beedéje lé mbai lə dee godo,
Nɛ d’unda loo teḛ gə kudu dee kudu dee,
28 Jimkil gə́ dəw askəm kwá gə jia ya,
Nɛ yee si kəi-mbaije’g lə mbaije tɔ.
29 Néje munda gə́ njaa maji to keneŋ,
Deḛ gə́ sɔ gə́ panjaa dee maji yaa̰ ɓa nee:
30 Toboḭ gə́ siŋgamoŋgee ur dɔ daje’g lai lé
Nana kara yee ɔs tel gə gée nea̰’g el ləm,
31 Kunda gə́ d’ɔm né rəa’d gə́ gər tila ji riŋga ləm,
Esé bàl bya̰ ləma, gə mbai gə́ aar no̰ njérɔje’g ləa bèe ləm tɔ.
32 Ɓó lé beelé ɔsi mba kari ra némbə ləm,
Ɓó lé takə̰jije ləi majel ləm tɔ ndá
Maji kari ila jii tai’g:
33 Mbata kunda mbà maŋg yaa̰ ɓa ar ubee gə́ ɓi teḛ ne ləm,
Korè əm dəw yaa̰ ɓa ar məs teḛ ləma,
Kɔs gel oŋg yaa̰ ɓa ar takɔlje teḛ ne ləm tɔ.
