Väd’u d’a yam Israel-lîd’a
1 Ni sawal la gile d’a Asaf mi hlata.
Agi sum mana, agi humugi hat manda,
agi tinigi humagi humugi zla d’a avunanda.
2 An mba ni mal vunan á de zla d’a d’ogola,
an mba ni de woi yam zla d’a ne d’a dedeid’a.
3 Ni vama ei humizina, ni vama ei weizina,
ni vama abuyoi ngolo a veizi ad’uma mi.
4 Ei mba ngeyeizi mi gureina d’i.
Wani ei mba dei woi mandjaf ma nga mi mba bugolâ,
yam subura hi Ma didinid’a,
yam ad’eng mamba ki sun nda ndandal la mam lata mi.
5 Mi tin glangâsâ aduk sum mama,
mi tin gata aduk Israel-lâ,
mi he vuna mabuyoi ngolo ala
a hat zla ndata mi grozina.
6 Kayam azi had’at mi suma
kur atchogoi d’a nga d’i mba bugola,
grozi suma a mba vud’uzi ndazina
a tchol a dat tei mi grozina
7 tala azi tin huruzi yam Alona,
a mar yam sun mamba d’i,
a ngom vun mam ma hed’a mi d’a.
8 Kayam azi le d’igi abuyozi ngolo
suma yam mba ad’eng suma bei hum vun
suma huruzi nga ade’esa d’uo
suma a nga d’engzeng avok Alona d’uo na hina d’uo d’a.
9 Efraim groma a gan yeûd’a á durâ,
wani a ring kur bur ma dur ayîna,
10 kayam azi ngom nga vun ma djin
ma Alona mi djinim ki sed’ezina d’i,
azi noî a tit yam gat mamba mi.
11 Azi mar yam sun nda nglo d’a mam lata,
yam sun mam mba atchap pa mam tagazizid’a mi.
12 Mi le sun nda atchapa avok abuyozi ngolo
kur Ezipte abagei kel avo Sowan.
13 Mi wal alum ma ngolâ woi aduk mbà kayam azi djak keyo,
mi tchol mbina akulo gongzong d’igi sana mi ge damana na.
14 Faleya, mam nga mi tinizi ki d’ugula;
andjege, nga mi tinizi ki b’od’a hakud’id’a mi.
15 Mi wak ahina d’a hur fulîd’a woyo,
mi hazi mbiyo ma tched’a atat
d’igi ir mbiyo ma nga mi djang gugu’â na.
16 Mi buzugï mbina woi ata ahinad’a
d’igi mbiyo golonga na,
mi djang kä d’igi mbiyo aluma na mi.
17 Hina pet pî, azi nga le tcho d’a dinga avoromu,
azi kak djangûna ki Ma sä akulo ma kal teglesâ
abagei hur ful ma gangrasâ.
18 Azi kuk Alona kuruzi krovo,
a tchen te ma djivi ma huruzi minima.
19 Azi nga de zla d’a tchod’a yam Alona ala:
Na ni Alona mi ndak á hei tena abagei hur fulâ zu?
20 Gola! Mi wat ahinad’a,
ti djang mbina d’igi toliyonda na
gak ti wet teyo!
Na ni mi ndak á hei tena ki hliuna mi zu?
21 Wani Ma didina mi hum zla ndata, hurum zala.
Akud’a ti nde ti ngal andjafâ hi Jakob-ma;
ayî mama mi nde yam Israel-lâ.
22 Kayam azi he nga gagazid’a kam mbi,
a tin nga huruzi yam sut mamba d’uo mi.
23 Hina pet pî, mi he vuna mi d’ugul la akulod’a,
mi mal vun agrek ma akulona woyo.
24 Mi yagazï manna kä á ted’a,
mi hazi awu ma tcholï akulona.
25 Mi sunuzï te ma ndak yam mei mazid’ina;
azi te ni tena hi malaikanina.
26 Mi he vuna mi simet ma abo ma yorogona ala
mi sir kur akulod’a,
kad’eng mamba mi mba ki simet ma abo ma sutna.
27 Mi yagazï aluweina kä ablaud’a
d’igi les ma avun alum ma ngolîna na.
28 Mi yagazizï kä kur kangâ,
ngui kangâ mi.
29 Alona mi hazizi ndak yam min mazid’a,
a te, a hop ngola.
30 Wani kid’a vama azi minima ndagazi nga d’uo tua
a nga te te máma abozi keid’a,
31 Alona hurum zal kaziya.
Mi tchi suma gangrangâ adigaziya,
mi tchi gro azungeî mazi suma iratna woi mi.
32 Hina pet pî, azi ar nga bei le tchod’a d’i,
azi he nga gagazid’a yam sun mam mba ndandala d’uo mi.
33 Wani mi tchazi woi atogo d’igi simetna mi kal na;
mi dabazi bizazi woi ni ki mandarâ.
34 Ata yima Alona mi tchi suma dingâ adigazi woina,
suma a arâ a hulongî gevemu,
a hulong a mba gevem á halam ki hur ma tuna.
35 Azi nga djib’er ala Alona nahina mazi d’a ngei tazid’a;
Alo ma sä akulo ma kal teglesâ ni grang mazina mi.
36 Wani azi nga lobom ki zla mazi d’a ded’a,
azi nga kam zlad’a mi.
37 Huruzi nga ade’esa ki sed’em mbuo,
a nga d’engzeng yam vun mam ma djinda d’uo mi.
38 Wani mi wazi hohowoziya,
mi vat hurum mbei yam tcho mazid’a,
mi dabazi nga woi d’i,
nga mi d’el tam kur ayî mam ma bibiliuna teteu.
39 Mi djib’er ala azi ni suma hawa,
a ni d’igi simet ma nga mi iya nga mi hulong nguo na na.
40 Ni yazi ga ba,
azi kak djangûna ki sed’em abagei hur fulâ ge?
Ni yazi ga ba,
azi b’lagam hurum abagei hur ful ma gangrasâ ge?
41 Azi hulong kugumu,
azi b’lak hur Alo
ma tin tam irat vat yam Israel-lîna.
42 Azi djib’er nga yam ad’eng nga mi lat kazi
ata yima mi pad’azi woi abo ma djangûnina d’i.
43 Azi mar yam ahle suma ndandal
suma mi lazi avo Ezipte-na,
kahle suma atchap suma mi lazi abagei kel avo Sowan-na.
44 Ni kua ba, mi mbud’uzi apo alum mazi ma Nil-lâ buzuna;
azi ndak á tche mbiyo toliyon mazid’a d’i.
45 Mi tchuk aro ma tchona atazi mi ed’eziya,
mi b’lagazi djib’er mazid’a,
mi tchuk greneûna atazi mi b’lagazi ahligiyezi woi pet mi.
46 Mi tchuk abara ata awu mazina,
djera ti b’lagazi ahle suma azi kau tazi ki sed’ezina woyo.
47 Mi b’lak guguzlu mazid’a woi ki mogoina,
mi b’lak tulumei mazina woi kalo ma se ma tchona.
48 Mi tchi d’uwar mazi ma nglona woi ki mogoina,
mi tchi d’uwar mazi ma gureina woi kalo ma breîd’a mi.
49 Hurum zal kazi ngola heî,
nga mi djulul kayîna, mi mbut d’igi sama guruta na,
mi sun malaika suma a le suma tchod’ina ataziya.
50 Nga mi i avogovok kur ayî mama,
mi arazi nga bei tchid’a d’i,
wani mi b’lagazi woi
ki tugud’ei d’a tcho d’a tchi matna.
51 Mi tchi gro suma Ezipte
suma a vud’uzi avok sumala nandjafâ hi Ham
sumala nad’eng mazi d’a avoka na woyo.
52 Ma didina nga mi i ki sum mama
d’igi sana mi i kaho’â na,
nga mi tit ki sed’ezi abagei hur fulâ
d’igi sana mi pol tumiyôna na.
53 Mi i ki sed’ezi ki halasa; a le nga mandar ri.
Mi hlup mazi suma djangûna kä woi ki mbina mi.
54 Mi i ki sed’ezi yam andaga mam mba mi tinit irat vata,
yam ahina mam mba mam hlat kad’eng mambid’a.
55 Mi dik andjaf suma dingâ woi
avok andjafâ hi Israel-lîna,
mi b’rawazi djona, mi hazi yi mazi ma kaka mi.
56 Wani azi kuk Alo ma sä akulo ma kal teglesâ,
a kak djangûna ki sed’emu,
azi ngom nga vun mam ma hed’a d’uo mi.
57 Azi nga d’ingêr avorom mbi,
azi mbud’um iram d’igi simiyêzi na,
azi mbut ni d’igi yeû d’a bringîzlinga na.
58 Azi nga zalam hurum
ki tuwal la azi nga tuwal
alona handjaf suma bei dingîd’a,
azi nga zalam hurum ngola heî
ki filei ma azi nga tcholom ata yina tetengâ.
59 Alona mi we hina wani, hurum zal ataziya,
mi golozi is.
60 Mi djok kei avo Silo
ata yi mam ma kak ma aduk sumina.
61 Wani zanduk mam ma a tinim iram vam mala
ni vama taka yam ad’eng mamba ki subur mamba na,
mi aram abo suma djangûna á hlum hurumba.
62 Mi ar sum mama abo suma á tchid’a,
hurum zal ata sumala ni sum mama na.
63 A tchi gro azungeî mazina avun ayîna,
gro yuguneina a nga fe lovota á gadjo d’a tela d’i.
64 Mam suma ngat buzuna a tchazi avun ayîna ki mbigeu d’a fiyaka,
arop mazi suma modonod’a a fe nga lovota á tchi horâ d’i.
65 Ata yi máma Salad’a mi zlit akulo
d’igi sama mi bur senina na,
d’igi sama ad’eng ma mi tche süma mi er kad’um akulona na mi.
66 Mi dik mam suma djangûna a ringâ,
a mbut zulona ki irazi fafat.
67 Mi ar andjafâ hi Josef-fâ woyo,
mi man nga andjafâ hi goroma Efraim-ma d’uo mi.
68 Wani mi man andjafâ hi Juda-na,
mi man ahina d’a Siyon nda hurum vat heîd’a.
69 Mi min gong mam mba mi tinit irat vata akulo
d’igi yima ndingâ na,
d’igi andaga d’a mi sirat ngingring burâ ki burîd’a na.
70 Mi man azong mama David,
mi pad’amï woi kur kangâna hi tumiyônina.
71 Mi vumï woi ata yima nga mi pol tumiyônina,
kayam mi mbut ma pol sum mama andjafâ hi Jakob-ma,
Israel sumala ni djo mama na.
72 David mi polozi ki hur ma tuna,
mi polozi ki d’alâ mi.
Ps 105Ps 106. Né 9:9-28.
1 Cantique d’Asaph.
Mon peuple, écoute mes instructions!
Prêtez l’oreille aux paroles de ma bouche!
2 J’ouvre la bouche par des sentences,
Je publie la sagesse des temps anciens.
3 Ce que nous avons entendu, ce que nous savons,
Ce que nos pères nous ont raconté,
4 Nous ne le cacherons point à leurs enfants;
Nous dirons à la génération future les louanges de l’Éternel,
Et sa puissance, et les prodiges qu’il a opérés.
5 Il a établi un témoignage en Jacob,
Il a mis une loi en Israël,
Et il a ordonné à nos pères de l’enseigner à leurs enfants,
6 Pour qu’elle fût connue de la génération future,
Des enfants qui naîtraient,
Et que, devenus grands, ils en parlassent à leurs enfants,
7 Afin qu’ils missent en Dieu leur confiance,
Qu’ils n’oubliassent pas les œuvres de Dieu,
Et qu’ils observassent ses commandements,
8 Afin qu’ils ne fussent pas, comme leurs pères,
Une race indocile et rebelle,
Une race dont le cœur n’était pas ferme,
Et dont l’esprit n’était pas fidèle à Dieu.
9 Les fils d’Éphraïm, armés et tirant de l’arc,
Tournèrent le dos le jour du combat.
10 Ils ne gardèrent point l’alliance de Dieu,
Et ils refusèrent de marcher selon sa loi.
11 Ils mirent en oubli ses œuvres,
Ses merveilles qu’il leur avait fait voir.
12 Devant leurs pères il avait fait des prodiges,
Au pays d’Égypte, dans les campagnes de Tsoan.
13 Il fendit la mer et leur ouvrit un passage,
Il fit dresser les eaux comme une muraille.
14 Il les conduisit le jour par la nuée,
Et toute la nuit par un feu éclatant.
15 Il fendit des rochers dans le désert,
Et il donna à boire comme des flots abondants;
16 Du rocher il fit jaillir des sources,
Et couler des eaux comme des fleuves.
17 Mais ils continuèrent à pécher contre lui,
A se révolter contre le Très-Haut dans le désert.
18 Ils tentèrent Dieu dans leur cœur,
En demandant de la nourriture selon leur désir.
19 Ils parlèrent contre Dieu,
Ils dirent: Dieu pourrait-il
Dresser une table dans le désert?
20 Voici, il a frappé le rocher, et des eaux ont coulé,
Et des torrents se sont répandus;
Pourra-t-il aussi donner du pain,
Ou fournir de la viande à son peuple?
21 L’Éternel entendit, et il fut irrité;
Un feu s’alluma contre Jacob,
Et la colère s’éleva contre Israël,
22 Parce qu’ils ne crurent pas en Dieu,
Parce qu’ils n’eurent pas confiance dans son secours.
23 Il commanda aux nuages d’en haut,
Et il ouvrit les portes des cieux;
24 Il fit pleuvoir sur eux la manne pour nourriture,
Il leur donna le blé du ciel.
25 Ils mangèrent tous le pain des grands,
Il leur envoya de la nourriture à satiété.
26 Il fit souffler dans les cieux le vent d’orient,
Et il amena par sa puissance le vent du midi;
27 Il fit pleuvoir sur eux la viande comme de la poussière,
Et comme le sable des mers les oiseaux ailés;
28 Il les fit tomber au milieu de leur camp,
Tout autour de leurs demeures.
29 Ils mangèrent et se rassasièrent abondamment:
Dieu leur donna ce qu’ils avaient désiré.
30 Ils n’avaient pas satisfait leur désir,
Ils avaient encore leur nourriture dans la bouche,
31 Lorsque la colère de Dieu s’éleva contre eux;
Il frappa de mort les plus vigoureux,
Il abattit les jeunes hommes d’Israël.
32 Malgré tout cela, ils continuèrent à pécher,
Et ne crurent point à ses prodiges.
33 Il consuma leurs jours par la vanité,
Et leurs années par une fin soudaine.
34 Quand il les frappait de mort, ils le cherchaient,
Ils revenaient et se tournaient vers Dieu;
35 Ils se souvenaient que Dieu était leur rocher,
Que le Dieu Très-Haut était leur libérateur.
36 Mais ils le trompaient de la bouche,
Et ils lui mentaient de la langue;
37 Leur cœur n’était pas ferme envers lui,
Et ils n’étaient pas fidèles à son alliance.
38 Toutefois, dans sa miséricorde, il pardonne l’iniquité et ne détruit pas;
Il retient souvent sa colère et ne se livre pas à toute sa fureur.
39 Il se souvint qu’ils n’étaient que chair,
Un souffle qui s’en va et ne revient pas.
40 Que de fois ils se révoltèrent contre lui dans le désert!
Que de fois ils l’irritèrent dans la solitude!
41 Ils ne cessèrent de tenter Dieu,
Et de provoquer le Saint d’Israël.
42 Ils ne se souvinrent pas de sa puissance,
Du jour où il les délivra de l’ennemi,
43 Des miracles qu’il accomplit en Égypte,
Et de ses prodiges dans les campagnes de Tsoan.
44 Il changea leurs fleuves en sang,
Et ils ne purent en boire les eaux.
45 Il envoya contre eux des mouches venimeuses qui les dévorèrent,
Et des grenouilles qui les détruisirent.
46 Il livra leurs récoltes aux sauterelles,
Le produit de leur travail aux sauterelles.
47 Il fit périr leurs vignes par la grêle,
Et leurs sycomores par la gelée.
48 Il abandonna leur bétail à la grêle,
Et leurs troupeaux au feu du ciel.
49 Il lança contre eux son ardente colère,
La fureur, la rage et la détresse,
Une troupe de messagers de malheur.
50 Il donna libre cours à sa colère,
Il ne sauva pas leur âme de la mort,
Il livra leur vie à la mortalité;
51 Il frappa tous les premiers-nés en Égypte,
Les prémices de la force sous les tentes de Cham.
52 Il fit partir son peuple comme des brebis,
Il les conduisit comme un troupeau dans le désert.
53 Il les dirigea sûrement, pour qu’ils fussent sans crainte,
Et la mer couvrit leurs ennemis.
54 Il les amena vers sa frontière sainte,
Vers cette montagne que sa droite a acquise.
55 Il chassa devant eux les nations,
Leur distribua le pays en héritage,
Et fit habiter dans leurs tentes les tribus d’Israël.
56 Mais ils tentèrent le Dieu Très-Haut et se révoltèrent contre lui,
Et ils n’observèrent point ses ordonnances.
57 Ils s’éloignèrent et furent infidèles, comme leurs pères,
Ils tournèrent, comme un arc trompeur.
58 Ils l’irritèrent par leurs hauts lieux,
Et ils excitèrent sa jalousie par leurs idoles.
59 Dieu entendit, et il fut irrité;
Il repoussa fortement Israël.
60 Il abandonna la demeure de Silo,
La tente où il habitait parmi les hommes;
61 Il livra sa gloire à la captivité,
Et sa majesté entre les mains de l’ennemi.
62 Il mit son peuple à la merci du glaive,
Et il s’indigna contre son héritage.
63 Le feu dévora ses jeunes hommes,
Et ses vierges ne furent pas célébrées;
64 Ses sacrificateurs tombèrent par l’épée,
Et ses veuves ne pleurèrent pas.
65 Le Seigneur s’éveilla comme celui qui a dormi,
Comme un héros qu’a subjugué le vin.
66 Il frappa ses adversaires en fuite,
Il les couvrit d’un opprobre éternel.
67 Cependant il rejeta la tente de Joseph,
Et il ne choisit point la tribu d’Éphraïm;
68 Il préféra la tribu de Juda,
La montagne de Sion qu’il aimait.
69 Et il bâtit son sanctuaire comme les lieux élevés,
Comme la terre qu’il a fondée pour toujours.
70 Il choisit David, son serviteur,
Et il le tira des bergeries;
71 Il le prit derrière les brebis qui allaitent,
Pour lui faire paître Jacob, son peuple,
Et Israël, son héritage.
72 Et David les dirigea avec un cœur intègre,
Et les conduisit avec des mains intelligentes.