Sanakerip mi kal kur leu d’a Juda-d’a
(Gol 2 Amul 18.13Is 36.1)1 Bugol sun nda irat ta Ezekiyas mi lata, Sanakerip amul ma Asiri-na, mi kal kur leu d’a Juda-d’a, mi ngui azì ma nglo ma ad’eng ma ngunguna, kur djib’er mamba ala mi hlumu. 2 Kid’a Ezekiyas mi we d’ala Sanakerip mi mba wa á dur ayîna ki suma Jerusalem-ma d’a, 3 mi ndjak vunam ki mam suma nglona ki grang mama á tos mbiyo ma lau ma teteng ma nga woi abagei huyok azinina woyo. 4 Suma ablaud’a a tok tazi á tos mbiyo ma lau ma tetengâ ki ir mbiyo ma nga mi djangî kä avona woyo, a dala: Ni kayam me ba, amulei suma Asiri-na a mba fe mbina ngola ge?
5 Ezekiyas mi ve tam ad’enga, mi min gulumuna iram mba b’lak keid’a akulo, mi min gong nga fiyak ka ndjola akulo, mi min gulumun ma ad’eng ma dingâ woi abua, mi hulong mi min Milo d’a kur Azì ma ngolâ hi David-nid’a ad’enga ngungu, mi zle ahle suma dur ayîna ablaud’a ki mboriyona mi. 6 Mi tin azigar suma nglo suma avok azigarîna yam suma, mi togozi gevem avun azì ma ngolâ, nga mi hazi ad’enga ala: 7 Agi sogi tagiya, agi vagi tagi ad’enga, agi lagi mandar ri, ar tagi tchuk lus avok amul ma Asiri-na kablau suma mimiyâk suma a nga ki sed’ema d’i. Kayam suma a nga ki sed’eina a kal suma a nga ki sed’ema! 8 Suma a nga ki sed’ema a ni suma hawa, wani ma nga ki sed’eina ni Ma didina Alo meina. Ni mam ba, mba mi ndjuni kur ayî ma durâ.
Ablau suma pet a he gagazid’a yam zla d’a Ezekiyas amul ma Juda-na mi data mi.
Sanakerip mi ge sunda ata suma Jerusalem-ma
(Gol 2 Amul 18.17-37Is 36.2-22)9 Bugol ahle ndazina, Sanakerip amul ma Asiri-na mi ngui azì ma Lakis-sâ ki azigar mama pet, mi sunï suma ata Ezekiyas amul ma Juda-na ki suma Juda suma a nga kaka avo Jerusalem-ma, mi dazi ala:
10 An Sanakerip amul ma Asiri-na, an nga ni dagiya: Agi tinigi hurugi ni yam me ba, agi nga kaka avo Jerusalem kur hohoud’a na ge? 11 Ezekiyas nga mi lobogi vunagi á tchid’a woi ki meid’a ki vun ma sod’a ni mam mbuo zu? Mi nga mi dala: Ma didina Alo meina mba mi prud’i woi abo amul ma Asiri-na. 12 Ni Ezekiyas ba, mi to yima nding ma tetengâ ki yima ngal ahle suma ngat buzuna hi Ma didinina ma tetengâ kä woi mi d’uo zu? Ni mam ba, mi de mi suma Juda-na ki suma Jerusalem-ma ala: Agi i kud’urogi Ma didina ni yam yima ngal ahle suma ngat buzu ma tuna, agi ngalagi dubang ma his djivid’ina ni yam yima ngal dubang ma his djivid’a ma tuna mi d’uo zu? 13 Agi wagi nga vama ami kabuyon ngolo ami lum kandjaf suma yam ambas sa dingina d’uo zu? Alona handjaf suma yam andagad’a ma ndak á prut andaga mazid’a woi abona mi nga zu? 14 Nalo ma lara ma aduk alona handjaf suma abuyon ngolo a dabazi woina, mi ndak á prut sum mama woi abon ba, Alo magina mba mi prud’ugi woi abon nge? 15 Ar Ezekiyas mi lobogi vunagi ki zla d’a ded’a hina d’a d’i. Agi tinigi hurugi kam mbi! Kayam alona handjaf ma ding ngoze ma kur leu d’a ding ma ndak á prut sum mama woi abon an kabuyon ngolona mi nga d’i. Hina mi, Alo magina mi ndak á prud’ugi woi abon nduo mi!
16 Azungeîna hi Sanakerip-ma a de zla d’a tchod’a yam Ma didina Alona kazong mama Ezekiyas mi.
Sanakerip mi ngul Ma didina
(Gol 2 Amul 19.14-19Is 37.14-20)17 Sanakerip mi b’ir mbaktumba, mi ngul Ma didina Alona hi Israel-lîna, mi dala: Alona handjaf suma dingâ mi ndak nga á prut sum mama woi abon ndi. Hina mi, Alona hi Ezekiyas-sâ, mi ndak nga á prut sum mama woi abon nduo mi!
18 Azungeî mama a er ad’uzi akulo ki vun Hebre-na á mbut suma Jerusalem suma a nga akulo yam gulumunina mandarâ á pad’azi vunadigazi tala azi fe lovota á hlazì ma ngolâ atogo d’a. 19 A nga de zlad’a yam Alo ma Jerusalem-ma d’igi a nga de zlad’a yam alo ma tetengâ hi suma yam andagad’a ma sana mi lum kaboma na.
Ringâ hi Asiri-nina ki matna hi Sanakerip-ma
(Gol 2 Amul 19.152 35-37Is 37.15Is 36-38)20 Amulâ Ezekiyas ki ma djok vun Alona Isai Amot goroma, a nde tchen Alona ki delezi akulo ala mi ndjunuziya. 21 Ata yi máma Ma didina mi sunï malaikana tu, mi dap suma gangrangâ ki suma nglona ki suma avok suma woi tchid’a kur kangâ hamul ma Asiri-nina. Ata yi máma amul ma Asiri-na mi hulong yam ambas mamba ki zulona, mi kal kur gong nga kud’ora halo mamid’a. Ata yi máma grom suma vuta a tchum ki mbigeu d’a fiyaka.
22 Ni hina ba, Ma didina mi sut Ezekiyas ki suma a nga kaka Jerusalem-ma woi abo Sanakerip amul ma Asiri-na, abo mazi suma djangû suma dingâ pet mi. Mi hazi halasa aduk tazi ki suma a nguyuzina. 23 Suma ablaud’a a mba ki he d’a hawad’a mi Ma didina ki he d’a hawad’a ngola mi Ezekiyas amul ma Juda-na mi. Tin ad’ud’a kur bur máma dei, andjaf suma a nguyuma pet a nga hum ngola.
Amul la te d’a dabid’a hi Ezekiyas-sa
(Gol 2 Amul 20.1-21Is 38.1-8Is 39.1-8)24 Kur atchogoi ndata Ezekiyas mi ve tugud’eid’a á matna. Mi tchen Ma didina. Ma didina mi hulongôm zla d’a ded’a, mi tagam vama simata. 25 Wani Ezekiyas mi hulong nga djivid’a yam djivi d’a Alona mi lumzid’a d’i, wani mi hle yam akulo. Kayam ndata, Ma didina hurum zal kam ki suma Juda-na ki suma Jerusalem-ma mi. 26 Ata yi máma Ezekiyas mi hulong yam kä ki suma a nga kaka avo Jerusalem-ma, tala ata yima Ezekiyas mi nga ki irama, ar Ma didina hurum mi zal kazi d’uo d’a.
27 Ezekiyas mi mbut sama ndjondjoîna, suma a nga suburum ngola mi. Mi min yima tchuk kawei ma hapma, yima tchuk lora, yima tchuk ahina d’a guzut kal teglesa teteng, yima vo mbul ma his ma afufuîna, yima tchuk mboriyona ki yima tchuk andjaf ahle suma djivi suma kal teglesâ teteng mi. 28 Mi min yima tchuk awuna ki yima vo süm guguzlud’a ki mbulâ, mi min gongîyona yam andjaf d’uwar mama teteng, mi ge kangâna yam tumiyô mama mi. 29 Mi min azì ma nglona teteng, mi min kangâna yam d’uwar ma nglona, yam d’uwar ma gureina mi, kayam Alona mi hum ahlena ngola kal kamu.
30 Ezekiyas mi tozï ir mbiyo ma Gihon ma akulo ata yima ndingîna, mi ngomï iram djangâ kä ad’u andagad’a abo ma fladegena hAzì ma ngolâ hi David-na. Ezekiyas sun mamba ti labom djivid’a pet. 31 Kayam ndata, ata yima suma te yam suma Babilon-na a sunï suma gevem á wad’ud’a yam ahle suma yoyou suma a le kur ambas mambina, Alona mi aram mbei á kugum á we zla d’a kurumba.
32 Sunda hi Ezekiyas sa ara ki sun mam mba djivi d’a mi lat yam Alonid’a, a b’irit nga kä kur mbaktum mba a yat ala Vama ndum mbei mi ma djok vun Alona Isai Amot goromina d’a ki kur Mbaktumba hamulei suma Juda-na kamulei suma Israel-lîd’a. 33 Ezekiyas mi mit mi i kä azulei ad’u abuyom ngolo, a tozom ata yima akulo nding ma kal tegles ma a tos David andjavam kuana. Suma Juda-na ki suma a nga kaka avo Jerusalem-ma pet a suburum kur mat mama ngola. Goroma Manase mi vrak tamula blangâmu.
Sa̰kɛrib gə́ to mbai gə́ Asiri lé rɔ gə Juda
1 Goo néje’g neelé gə goo néra gə́ gə gonkoji lé ndá Sa̰kɛrib, mbai gə́ Asiri ur mee ɓee’d gə́ Juda, yeḛ aḭ dɔ ɓee-booje gə́ d’ila ndògo-bɔrɔ gugu ne dɔ dee lé ndá, yeḛ wɔji kwɔji gə mba taa dee. 2 Loo gə́ Ejekias oo to gə́ Sa̰kɛrib ree gə mba rɔ gə Jerusalem ndá 3 yeḛ mbo̰ ŋgan-mbaije ləa gə bao-rɔje ləa gə́ to njésiŋgamoŋje dɔ na̰’d wɔji sə dee ta mba kar dee d’udu kəm-rəw-manje gə́ to gir ɓee-boo’g raga lé jigi-jigi, deḛ ndigi səa dɔ takə̰jije’g ləa ya tɔ. 4 Koso-dəwje gə́ mbo̰ dɔ na̰ lé d’udu kəm-rəw-manje lai ləm, gə kəm-rəw-ŋgo̰-ma̰ gə́ ḭ naŋg aḭ teḛ mee ɓee’g lé ləm tɔ. Deḛ pana: See gə mba ɗi ɓa loo gə́ mbaije gə́ Asiri ree ndá d’a kiŋga mán gə́ aḭ kuji-kuji wa.
5 Ejekias wa rəa kɔgərɔ, yeḛ tel gɔl ndògo-bɔrɔ gə́ təd lé aree ḭta aw njal teḛ kaar kəije gə́ duu dɔ loo ləm, yeḛ tel unda ndògo-bɔrɔ gə́ raŋg gir loo gə́ raga, ar Milo gə́ to dan mee ɓee-boo’g lə Dabid lé ŋgəŋ ləma, tɔɓəi yeḛ wa dɔ gɔl nérɔje bula yaa̰ gə dərje ləm tɔ. 6 Yeḛ unda ɓé-njérɔje dɔ koso-dəwje’g ləm, gə yeḛ mbo̰ dee rəa’g tarəwkɔg’d lə ɓee-boo ləm tɔ. Yeḛ ula ta meḛ dee’g pana:
7 Maji kar sí waje rɔ sí kɔgərɔ ləm, waje diŋgam meḛ sí’g ləm tɔ. Ɓəlje el ləm, ndəbje no̰ mbai’d gə́ Asiri lé el əsé no̰ njérɔje gə́ bula digi-digi’d gə́ d’aw səa lé el ləm tɔ mbata yeḛ gə́ aw sə síjeḛ lé ur dɔ deḛ gə́ d’aw səa-yeḛ’g ya. 8 Kea̰-yeḛ to kag ji dəw ba, ka̰ síjeḛ lé to Ala lə sí gə́ Njesigənea̰ gə́ a la sə sí ləm, a rɔ mbata lə sí ləm tɔ.
Koso-dəwje lé d’ɔm meḛ dee dɔ taje gə́ Ejekias, mbai gə́ Juda pa lé ya.
Sa̰kɛrib ula kula ar dəwje gə́ Jerusalem d’oo ta ləa
9 Gée’g gogo ndá Sa̰kɛrib, mbai gə́ Asiri ula kuraje ləa Jerusalem, loo gə́ yeḛ nai no̰ ɓee gə́ Lakis gə bao-rɔje ləa ndá, yeḛ ula dee rɔ Ejekias, mbai gə́ Juda’g ləm, gə rɔ Judaje gə́ d’isi Jerusalem ləm tɔ, ar dee d’ula dee pana: 10 Sa̰kɛrib, mbai gə́ Asiri lé pa togə́bè pana: See ɗi ɓa seḭ ɔmje meḛ sí dɔ’g ɓa naije ne Jerusalem dan néurti’g togə́bè wa. 11 See Ejekias su kəm sí gə mba kɔm sí ne ta yoo’g gə ta ɓoo-boo’g gə ta kṵdaman’g loo gə́ yeḛ pana: Ala lə sí gə́ Njesigənea̰ a kɔr sí ji mbai gə́ Asiri’g lé el wa. 12 See to yeḛ Ejekias nee ya ɓa tuji dɔ loo gə́ ndəw gə nékinjanéməsje lə Njesigənea̰ lé el wa. See to yeḛ nja ɓa un ndia ar Judaje gə njé gə́ Jerusalem pana: Seḭ ɓa yḛ̀ loo-nékinjaməs gə́ kára ba ya ɓa a k’undaje barmba nea̰’g gə mba tuuje néje gə́ ə̰də sululu dɔ’g lé el wa. 13 See seḭ gərje né gə́ ma gə bɔmje-je n’raje gə dəwje lai gə́ mee ɓeeje gə́ raŋg lé el wa. See magəje lə ginkoji dəwje gə raŋg gə́ mee ɓeeje’g neelé d’askəm taa ɓee lə dee jim’g wa. 14 Mbuna magəje’g lə ginkoji dəwje gə raŋg lai gə́ bɔmje d’ar dee d’udu guduru lé see yee gə́ ra ɓa taa dɔ dəwje ləa jim’g wa, ɓa Ala lə sí-seḭ ŋga ɓa a ree kɔr sí jim’g wa. 15 Maji kar sí arje Ejekias su kəm sí el ləm, maji karee ndɔr sí gée’g togə́bè el ləm tɔ. Maji kar sí ɔmje meḛ sí dəa’g el. Mbata magə lə ginkoji gə́ rara əsé ɓeeko̰ gə́ rara gə́ askəm kɔr dəwje ləa jim’g əsé ji bɔmje’g lé godo ŋga, ɓəd ɓəi ɓa Ala lə sí ŋga ɓa see a kɔr sí jim’g wa.
16 Kuraje lə Sa̰kɛrib pata gə́ raŋg ya tɔɓəi d’ɔs ne ta lə Njesigənea̰ Ala lé rəw ləm, gə ta lə Ejekias, kura ləa kara rəw ləm tɔ.
Sa̰kɛrib ɔs ta lə Njesigənea̰ rəw
2Mb 19.14-19, Esa 37.14-2017 Yeḛ ra maktub kula sul kɔs ne ta lə Njesigənea̰ Ala lə Israɛlje rəw pa ne togə́bè pana: To gə́ magəje lə ginkoji dəwje gə raŋg gə́ raŋg d’askəm kɔr dəwje lə dee jim’g el lé Ala lə Ejekias kara a kaskəm kɔr dəwje ləa jim’g el tɔ.
18 Kuraje lə Sa̰kɛrib ra né gə ndu dee gə́ boi wəl gə ta koji Judaje gə mba kɔm ne ɓəl gə ta kunda bala tigi-tigi dɔ koso-dəwje gə́ Jerusalem gə́ d’isi dɔ ndògo-bɔrɔ’g ləm, gə mba taa ne ɓee-boo lé ləm tɔ. 19 Deḛ pata d’wɔji ne dɔ Ala lə njé gə́ Jerusalem asəna gə magəje lə koso-dəwje gə́ dɔ naŋg nee gə́ to néje gə́ ra dee bèe.
Sa̰kɛrib iŋga yoo ar Asirije d’aḭ sanéna̰ kad-kad
2Mb 19.152Mb 35-37, Esa 37.15Esa 36-3820 Mbai Ejekias ləm, gə Esai njetegginta gə́ to ŋgolə Amots ləm tɔ, ra tamaji d’wɔji ne dɔ né gə́ neelé d’ar ndu dee ɓar wəl gə́ dara tɔ. 21 Yen ŋga Njesigənea̰ ula kura ləa gə́ dara aree tuji bao-rɔje lai, gə ɓé-njérɔje, gə ŋgan-mbaije lai gə́ d’isi loo-si mbai gə́ Asiri’g. Togə́bè ɓa mbai lé tel gə rɔkul aw ne mee ɓee’g ləa. Yeḛ aw mee kəi-magə’d ləa ndá lé neelé ŋganeeje gə́ d’ḭ mée’g ya tɔlee gə kiambas tɔ.
22 Togə́bè ɓa Njesigənea̰ aji ne Ejekias gə njé gə́ Jerusalem ɔr dee ne ji Sa̰kɛrib, mbai gə́ Asiri’g gə ji dee gə́ raŋg’d lai ləm, yeḛ aḭ ne bada dɔ dee’g ɔr dee ne ji njéba̰je’g lə deḛ lai gə́ gugu gir dee sub lé ləm tɔ. 23 Dəwje bula ree Jerusalem gə nékarnojije lə dee d’ar Njesigənea̰ ləm, gə nébaoje gə́ gad dee to yaa̰ d’ar Ejekias mbai gə́ Juda ləm tɔ, bèe ɓa un kudee mee ndəa’g neelé yeḛ iŋga ne riɓar yaa̰ kəm ginkoji dəwje gə raŋg’g lai ya.
Rudu ko̰ɓee lə Ejekias lé
2Mb 20.1-21, Esa 38.1-8, Esa 3924 Mee ndəa’g neelé Ejekias oso gə rɔko̰ gə́ as yoo ya. Yeḛ ra tamaji ta Njesigənea̰’g ndá Njesigənea̰ ulá ta ləm, yeḛ ra səa né gə́ dum kḛji ləm tɔ. 25 Nɛ Ejekias oo némaji gə́ yeḛ iŋga lé gə́ né el mbata yeḛ beelé dɔ’g ar oŋg lə Njesigənea̰ ḭ səa dəa’g ləm, gə dɔ Judaje’g gə dɔ Jerusalem’g ləm tɔ. 26 Yen ŋga goo beelé’g lə Ejekias lé yeḛ gə njé gə́ Jerusalem lai tel d’oso ne kul, gelee gə́ nee ɓa oŋg lə Njesigənea̰ oso ne dɔ dee’g mee ndəa gə́ Ejekias si ne kəmba lé el tɔ.
27 Ejekias iŋga nébaoje gə rɔnduba yaa̰. Yeḛ ra kəi-nébaoje gə́ wɔji dɔ larnda, gə larlɔr, gə jərje gə́ gad dee to yaa̰, gə néje gə́ ə̰də sululu, gə dərje, gə néje lai gə́ gad dee to yaa̰. 28 Yeḛ ra kəi-ŋgəm koje gə mán-nduúje gə́ sigi gə ubuje. Tɔɓəi yeḛ ra bəgərəjə mbata lə nékulje gə gel dee gel dee ləm, yeḛ ra loo-kaar badje ləm tɔ. 29 Yeḛ ra ɓee-booje ləm, yeḛ iŋga koso-nékulje gə́ d’aw dèm-dèm, deḛ gə́ lam-lam əsé deḛ gə́ boi-boi tɔ, mbata Ala aree nébaoje yaa̰ ya.
30 Ejekias nee ya to yeḛ gə́ udu kəm-rəw-mán gə́ tar gə́ ria lə Giho̰ ndá ar mán lé tel ula par gə́ dɔ-gó lə ɓee-boo lə Dabid.
Ejekias teḛkɔr dɔ néje lai gə́ yeḛ ra’g. 31 Gelee gə́ nee ɓa loo gə́ ŋgan-mbaije gə́ Babilɔn d’ula njékaḭkulaje rəa’g gə mba koo né gə́ dum kḛji gə́ teḛ mee ɓee’g lé Ala ubá yá̰ aḭ ne mée gə mba gər ne néje lai gə́ to dɔɓəŋgəree’g tɔ.
Kwəi lə Ejekias lé
32 Ges sorta néraje lə Ejekias, gə kula reaje gə́ yeḛ təd ne kag Ala ndaŋg taree mee maktub némḭdi gə́ njetegginta Esai, ŋgolə Amots oo ləm, gə mee maktub’g lə mbaije gə́ Juda gə Israɛl ləm tɔ. 33 Ejekias wəi ndá deḛ dubee loo-dubu ŋgalə Dabid’d gə́ ḭ tar unda dɔɓar mareeje lai, Judaje lai gə dəwje gə́ Jerusalem d’ula rɔnduba dɔ yée’g. Ndá ŋgonee Manasə ɓa o̰ ɓee toree’g tɔ.
