Masal al-wariis
1 Walla be kalaam aakhar, kan wileed waras maal katiir wa hu lissaaʼ ma aagil, hu misil abid bas. 2 Waajib yitaabiʼ kalaam al-masaaʼiil al-gaaʼidiin yirabbuuh wa l-muwakkaliin be maalah lahaddi l-wakit al-abuuh haddadah leyah fi l-wasiiye. 3 Wa awwal bigi misil da leena aniina al-muʼminiin. Awwal aniina misil al-naas al-ma aagliin wa aaychiin misil al-abiid tihit churuut wa aadaat al-dunya.
4 Laakin al-wakit tamma khalaas wa Allah rassal Ibnah fi l-dunya. Hu mawluud min mara wa rabbooh tihit churuut al-Tawraat 5 achaan yafda al-naas al-gaaʼidiin tihit churuut al-Tawraat. Wa khalaas, ligiina beyah al-huguug al-waajib le iyaal Allah. 6 Le yiʼakkid kadar intu kula bigiitu iyaalah, Allah nazzal fi guluubna kullina Ruuh hana Ibnah al-yasrakh : «Abba, abuuna !» 7 Wa khalaas, inta ma abid misil awwal. Bigiit wileed Allah wa kan inta wileedah, Allah jaʼalaak wariisah.
8 Fi l-wakit al-faat, ma iriftu Allah wa intu abiid le l-ilaahaat al-ma ilaahaat be l-sahiih. 9 Laakin hassaʼ dakhaltu fi alaakha maʼa Allah, walla akheer nuguul Allah dakhkhalaaku fi alaakha maʼaayah. Wa kan ke da, maala tidooru tigabbulu titaabuʼu battaan churuut wa aadaat al-dunya al-ma induhum gudra wa la faayde ? Maala tidooru tabgo battaan abiid ? 10 Haay ! Intu gaaʼidiin tukhuttu fikirku fi ayyaam al-aʼyaad wa l-chuhuur wa l-awkaat wa l-siniin ! 11 Haalitku di khawwafatni bilheen achaan akuun al-taʼab al-ana tiʼibtah foogku macha fi riih saakit.
12 Ya akhwaani, awwal ana bigiit misilku intu al-ma Yahuud. Hassaʼ nachhadku, abgo misli ana. Awwal ma sawweetu leyi cheyy fasil. 13 Taʼarfu adiil kadar ana bigiit mardaan wa da antaani fursa le nibachchir leeku al-Injiil awwal marra. 14 Wa taʼabi da bigi leeku gaasi laakin be da kula, intu ma hagartuuni wa la taradtuuni. La, intu dayyaftuuni misil ana malak Allah walla misil ana al-Masiih Isa zaatah. 15 Ween al-farha al-awwal induku ? Nachhad leeku kadar fi l-wakit daak, kan induku gudra achaan tamurgu uyuunku, tawwaali tamurguuhum tantuuhum leyi. 16 Wa hassaʼ da, ana bigiit aduuku achaan ooreetku al-hagg walla ?
17 Al-naas al-yidooru yijiibuuku fi deribhum dool yakhdumu ambeenaatku be niiye waahide laakin niiyithum ma adiile. Yidooru yifaaruguuku minni. Wa yidooru intu titaabuʼuuhum humman bas be niiye waahide. 18 Wa kan niiyitku chadiide, da sameh kan al-sabab sameh. Wa da sameh kan niiyitku chadiide daayman wa ma wakit ana maʼaaku bas. 19 Ya iyaali al-nihibbuku, ana bigiit misil ammuku al-gaaʼide naldaaku marra taaniye. Ana gaaʼid natʼab fi l-talaga lahaddi tabgo saabtiin fi l-Masiih. 20 Nitmanna kadar nagdar nukuun maʼaaku wa nihajji leeku be kalaam baarid. Laakin ana baʼiid minku wa ma naʼarif al-cheyy al-nisawwi leeku.
Masal fi Haajar wa Saara
21 Intu al-tidooru titaabuʼu churuut al-Tawraat, ooruuni cheyy waahid. Intu ma simiʼtu al-kalaam al-maktuub fi l-Tawraat walla ? 22 Al-Kitaab buguul Ibraahiim indah awlaad itneen. Al-waahid hu wileed Haajar al-khaadim wa l-aakhar hu wileed Saara al-hurra. 23 Wileed al-khaadim da, wildooh be l-waaluuda al-aadiiye. Wa laakin al-wileed al-aakhar, waaluudtah bigat hasab waʼad Allah.
24 Wa l-kalaam da masal leena. Al-awiin al-itneen deel yiwassufuuna muʼaahadaat itneen been Allah wa l-naas. Al-awwalaaniiye hi misil al-muʼaahada al-Allah sawwaaha fi jabal Siinaaʼ. Wa hi talda naas fi l-ubuudiiye. Wa di misil Haajar al-khaadim. 25 Haajar wa jabal Siinaaʼ al-fi daar al-Arab yiwassufuuna Madiinat al-Khudus, aasimat al-Yahuud al-gaaʼide fi l-dunya. Achaan al-madiina wa naasha gaaʼidiin fi l-ubuudiiye tihit churuut al-Tawraat. 26 Laakin Madiinat al-Khudus al-gaaʼide foog maʼa Allah, hi hurra wa hi bas ammina. 27 Wa maktuub fi l-Kitaab :
<Zakhriti, al-mara al-aagre,
inti al-ma wilidti !
Iiti be farah wa zakhriti,
inti al-ma dukhti wajaʼ al-talaga !
Achaan iyaal al-mutallaga yabgo katiiriin
min iyaal al-mara al-gaaʼide maʼa raajilha.>
28 Wa khalaas ya akhwaani, intu bigiitu iyaal Allah be waʼad Allah misil Ishaakh. 29 Laakin fi zaman Ibraahiim, al-wileed al-wildooh be l-waaluuda al-aadiiye gamma yitaʼʼib al-wileed al-wildooh be gudrat al-Ruuh al-Khudduus. Wa bigi misil da fi zamanna kula.
30 Laakin al-Kitaab buguul chunu ? Buguul : <Atrud al-khaadim maʼa wileedha. Achaan wileed al-khaadim di ma yawris maʼa wileed al-hurra.> 31 Wa be misil da, ya akhwaani, aniina ma iyaal al-khaadim. Laakin aniina iyaal al-hurra.
V. 1-7: cf. Ga 3:23-26. Ro 8:14-17.
1 Or, aussi longtemps que l’héritier est enfant, je dis qu’il ne diffère en rien d’un esclave, quoiqu’il soit le maître de tout; 2 mais il est sous des tuteurs et des administrateurs jusqu’au temps marqué par le père. 3 Nous aussi, de la même manière, lorsque nous étions enfants, nous étions sous l’esclavage des rudiments du monde; 4 mais, lorsque les temps ont été accomplis, Dieu a envoyé son Fils, né d’une femme, né sous la loi, 5 afin qu’il rachetât ceux qui étaient sous la loi, afin que nous reçussions l’adoption. 6 Et parce que vous êtes fils, Dieu a envoyé dans nos cœurs l’Esprit de son Fils, lequel crie: Abba! Père! 7 Ainsi tu n’es plus esclave, mais fils; et si tu es fils, tu es aussi héritier par la grâce de Dieu.
V. 8-20: cf. Ga 3:1-4Ga 5:1-12. 2 Co 11:2-3.8 Autrefois, ne connaissant pas Dieu, vous serviez des dieux qui ne le sont pas de leur nature; 9 mais à présent que vous avez connu Dieu, ou plutôt que vous avez été connus de Dieu, comment retournez-vous à ces faibles et pauvres rudiments, auxquels de nouveau vous voulez vous asservir encore? 10 Vous observez les jours, les mois, les temps et les années! 11 Je crains d’avoir inutilement travaillé pour vous. 12 Soyez comme moi, car moi aussi je suis comme vous. Frères, je vous en supplie. 13 Vous ne m’avez fait aucun tort. Vous savez que ce fut à cause d’une infirmité de la chair que je vous ai pour la première fois annoncé l’Évangile. 14 Et mis à l’épreuve par ma chair, vous n’avez témoigné ni mépris ni dégoût; vous m’avez, au contraire, reçu comme un ange de Dieu, comme Jésus-Christ. 15 Où donc est l’expression de votre bonheur? Car je vous atteste que, si cela eût été possible, vous vous seriez arraché les yeux pour me les donner. 16 Suis-je devenu votre ennemi en vous disant la vérité? 17 Le zèle qu’ils ont pour vous n’est pas pur, mais ils veulent vous détacher de nous, afin que vous soyez zélés pour eux. 18 Il est beau d’avoir du zèle pour ce qui est bien et en tout temps, et non pas seulement quand je suis présent parmi vous. 19 Mes enfants, pour qui j’éprouve de nouveau les douleurs de l’enfantement, jusqu’à ce que Christ soit formé en vous, 20 je voudrais être maintenant auprès de vous, et changer de langage, car je suis dans l’inquiétude à votre sujet.
4 v. 21 à 5 v. 1: cf. Ge 21:1-12. Hé 12:18-24.21 Dites-moi, vous qui voulez être sous la loi, n’entendez-vous point la loi? 22 Car il est écrit qu’Abraham eut deux fils, un de la femme esclave, et un de la femme libre. 23 Mais celui de l’esclave naquit selon la chair, et celui de la femme libre naquit en vertu de la promesse. 24 Ces choses sont allégoriques; car ces femmes sont deux alliances. L’une du mont Sinaï, enfantant pour la servitude, c’est Agar, 25 car Agar, c’est le mont Sinaï en Arabie, et elle correspond à la Jérusalem actuelle, qui est dans la servitude avec ses enfants. 26 Mais la Jérusalem d’en haut est libre, c’est notre mère; 27 car il est écrit:
Réjouis-toi, stérile, toi qui n’enfantes point!
Éclate et pousse des cris, toi qui n’as pas éprouvé les douleurs de l’enfantement!
Car les enfants de la délaissée seront plus nombreux
Que les enfants de celle qui était mariée.
28 Pour vous, frères, comme Isaac, vous êtes enfants de la promesse; 29 et de même qu’alors celui qui était né selon la chair persécutait celui qui était né selon l’Esprit, ainsi en est-il encore maintenant. 30 Mais que dit l’Écriture? Chasse l’esclave et son fils, car le fils de l’esclave n’héritera pas avec le fils de la femme libre. 31 C’est pourquoi, frères, nous ne sommes pas enfants de l’esclave, mais de la femme libre.