Al-hadaaya le buna beet Allah
1 Wa l-malik Dawuud gaal le kulla l-chaʼab al-lammiin : «Al-Rabb azal wileedi Suleymaan bas wa laakin hu lissaaʼ sabi wa ma indah irfe. Wa l-khidme di, hi kabiire achaan al-beet al-mukhaddas da, ma yabnuuh le insaani bas laakin le Allah al-Rabb. 2 Wa ana gammeet be kulla gudurti wa jahhazt le buna beet Ilaahi dahab le ayyi cheyy al-yasnaʼooh be dahab wa fudda le ayyi cheyy al-yasnaʼooh be fudda wa nahaas le ayyi cheyy al-yasnaʼooh be nahaas wa hadiid le ayyi cheyy al-yasnaʼooh be hadiid wa hatab le ayyi cheyy al-yisawwuuh be hatab. Wa ana jahhazt hajar khaali al-usmah agiig wa nafar aakhariin min al-hujaar al-khaaliyiin le yijammulu beehum. Wa hujaar khaaliyiin al-loonhum zurug wa khudur wa battaan jahhazt rukhaam be katara. 3 Wa da achaan ana nihibb beet Ilaahi, nanti min al-dahab wa l-fudda al-haggi halaali le beet Ilaahi. Wa da ziyaada fi l-cheyy al-jahhaztah le l-beet al-mukhaddas. 4 Ana nanti 100 000 kiilo hana dahab saafi wa 240 000 kiilo hana fudda saafi le yikhattu beyah daraadir al-beet. 5 Wa kulla l-dahab da le l-achya al-be dahab wa l-fudda le l-achya al-be fudda al-yisawwuuhum al-sinaaʼiyiin le beet Allah. Wa yaatu minku al-yoom be niiytah yijiib hadiiye le Allah ?»
6 Wa khalaas, kubaaraat al-aayilaat wa kubaaraat gabaayil Bani Israaʼiil wa khuyyaad al-aalaaf wa khuyyaad al-miyaat wa masaaʼiil al-malik jaabo hadaayaahum. 7 Wa humman anto le khidmit beet Allah 170 000 kiilo hana dahab wa 10 000 jineeh hana dahab wa 340 000 kiilo hana fudda wa gariib 600 000 kiilo hana nahaas wa ziyaada min 3 malyuun kiilo hana hadiid. 8 Wa humman al-induhum fi buyuuthum hujaar khaaliyiin jaaboohum le makhazan hana beet Allah wa ammanoohum fi iid Yahiyiil al-min gabiilat Girchuun. 9 Wa l-chaʼab firho be l-hadaaya dool achaan humman gaddamoohum be galib mukhlis le Allah. Wa l-malik Dawuud kula firih farha chadiide.
Dawuud chakar Allah
10 Wa Dawuud chakar Allah giddaam kulla l-chaʼab wa gaal : «Ya Allah Ilaah jiddina Israaʼiil khalli yibaaruku daayman wa ila l-abad. 11 Wa leek inta, ya Allah, al-azama wa l-gudra wa l-jalaal wa l-majd wa l-nuur achaan kulla cheyy al-fi l-sama wa fi l-ard, hanaak inta. Wa ya Allah, inta bas maalik fi kulla l-makhluugiin. 12 Al-khuna wa l-majd yaju minnak wa inta bas al-maalik fi kulla cheyy. Wa indak gudra wa izz wa inta bas al-tikabbir wa tigawwi. 13 Wa hassaʼ, ya Ilaahna, nachkuruuk wa nahmudu usmak al-Jaliil.
14 «Laakin ana ke yaatu ? Wa chaʼabi yisaawi chunu ? Wa kikkeef ligiina gudra le nigaddumu hadaaya misil dool ? Ayyi cheyy al-indina jaayi minnak inta wa kulla cheyy al-gaddamnaah leek, inta bas anteetna. 15 Wa aniina niʼiichu misil ajaanib wa diifaan giddaamak misil kulla juduudna. Wa hayaatna fi l-dunya di misil dull al-daha al-zawwaal. Hal al-dull indah acham yagood walla ?
16 «Ya Allah Ilaahna ! Kulla l-achya dool lammeenaahum be katara wa jahhaznaahum le nabnu leek beet le usmak al-mukhaddas. Wa laakin kulla l-achya dool jaayiin minnak wa hineeyak. 17 Wa ana naʼarif, ya Ilaahi, kadar inta takchif al-fi l-galib wa tihibb al-adaala. Wa be niiye waahide, ana gaddamt leek kulla l-achya dool. Wa hassaʼ, daahu chaʼabak lammo be farha wa gaaʼidiin yigaddumu leek be niiye waahide al-hadaaya dool.
18 «Ya Allah Rabb juduudna Ibraahiim wa Ishaakh wa Yaakhuub ! Ahfad daayman al-fikra hana gaddimiin al-hadaaya di fi guluub chaʼabak. Wa sabbit guluubhum foogak. 19 Wa le wileedi Suleymaan da, antiih galib mukhlis le yahfad wasiiyaatak wa taʼliimak wa churuutak wa yitabbighum wa yabni al-beet al-mukhaddas al-ana jahhazt leyah.»
20 Wa baʼad da, Dawuud gaal le kulla l-chaʼab : «Baaruku Allah Ilaahku.» Wa kulla l-chaʼab baarako Allah Rabb juduudhum. Wa dangaro wa sajado le Allah wa le l-malik.
Suleymaan darrajooh malik
21 Wa fi l-yoom al-taani min al-yoom da, humman dabaho dahaaya wa gaddamo dahaaya muharragiin le Allah. Wa humman gaddamo 1 000 toor wa 1 000 kabich wa 1 000 hamal be hadaayaahum hana l-charaab. Wa l-dahaaya al-gaddamoohum katiiriin lihgo le kulla Bani Israaʼiil. 22 Wa fi l-yoom da, humman akalo wa chirbo giddaam Allah be farha kabiire.
Wa le taani marra, humman chaalo Suleymaan wileed Dawuud wa masahooh wa darrajooh malik wa khassaso le Allah. Wa masaho Saduukh raajil diin kabiir. 23 Wa Suleymaan gaʼad fi kursi al-muluk hana Allah wa bigi malik fi badal abuuh Dawuud. Wa hu gaaʼid yanjah wa kulla Bani Israaʼiil yikarrumuuh. 24 Wa kulla l-kubaaraat wa l-rujaal al-fahaliin wa kulla l-iyaal al-aakhariin hana l-malik Dawuud gaʼado tihit hukum Suleymaan. 25 Wa Allah sawwaah le Suleymaan aali marra waahid fi uyuun kulla Bani Israaʼiil wa anta azama le mamlakatah al-abadan ma antaaha le ayyi malik al-gablah fi balad Israaʼiil.
Moot Dawuud
26 Wa Dawuud wileed Yassa hakam fi kulla balad Israaʼiil. 27 Wa muddit hukmah fi kulla balad Israaʼiil 40 sana. Hu hakam 7 sana fi Hibruun wa 33 sana fi Uruchaliim. 28 Wa maat wakit chayyab marra waahid wa chibiʼ min al-dunya. Wa gabul mootah, hu aach fi khuna wa charaf. Wa khalaas, wileedah Suleymaan hakam fi badalah.
29 Wa kulla amal al-malik Dawuud min al-bidaaya le l-nihaaya maktuub fi kutub al-binaaduuhum Aʼmaal al-nabi Samuwiil wa Aʼmaal al-nabi Naataan wa Aʼmaal al-nabi Gaad. 30 Wa l-kutub dool, maktuub fooghum kulla taariikh mulkah wa faraasiiytah wa kulla cheyy al-kaan foogah hu wa foog Bani Israaʼiil wa foog kulla mamaalik hana buldaan aakhariin.
Nékarnojije mba kunda ne kəi gə́ to gə kəmee lé
1 Mbai Dabid ula koso-dəwje lai gə́ mbo̰ dɔ na̰ neelé pana: Ŋgonəm Salomo̰ ya kára ba ɓa Ala mbəree nɛ yeḛ nai basa ɓəi ləm, as el ləm tɔ ndá kula neelé to kula gə́ boo, mbata kəi-mbai neelé wɔji dɔ dəw el nɛ wɔji dɔ Njesigənea̰ Ala ɓa . 2 Ma m’ula rɔm ndubu m’wa dɔ gɔl néra kəi Ala ləm, né gə́ kəm ra gə larlɔr ndá a to gə́ larlɔr ya ləm, né gə́ kəm ra gə larnda ndá a to gə́ larnda ləm, né gə́ kəm ra gə larkas ndá a to gə́ larkas ləm, né gə́ kəm ra gə larndul ndá a to gə́ larndul ya ləma, né gə́ kəm ra gə kag ndá a to gə́ kag ya ləm tɔ, tɔɓəi m’wa dɔ gɔl jərje gə́ ɓar dee onikis gə jərje gə́ ka̰ tula néməmə deeje’g ləm, gə jərje gə́ ndɔḭ wər-wər ləm, gə jərje gə́ ndaji dee to ɓəd-ɓəd ləma, gə jərje ɓəd-ɓəd gə́ gad dee to yaa̰ ləm tɔ, mbalje gə́ ndá lé kara bula yaa̰ tɔ. 3 Né gə́ raŋg ya ɓəi, larlɔr gə larnda gə́ to kama ya doŋgɔ kara ma m’ar gə mbata kəi Ala ləm lé, m’ar gə meenoji mbata kəi Ala ləm lé lelm yaa̰. Néje gə́ m’ar m’aree orè dɔ né gə́ m’wa dɔ gɔlee mbata kəi gə́ to gə kəmee doi lé ɓa nee: 4 larlɔr as nékwɔji kwɔi-lə-né tɔl-dɔg-loo-tɔl (100.000) gə́ to larlɔr gə́ Opir ləm, gə larnda gə́ àr ŋgad-ŋgad as nékwɔji kwɔi-lə-né tɔl-dɔg-loo-joo gə́ dəa rɔ-sɔ (2.040) ləm tɔ gə mba kɔr kaar kəije’g, 5 larlɔr to wɔji dɔ né gə́ kəm ra gə larlɔr ləm, larnda wɔji dɔ né gə́ kəm ra gə larnda ləm tɔ gə mbata kulaje lai gə́ njékulaje d’a gə ra tɔl bém lé. See na̰ tɔɓəi ɓa a kḭ gə mée gə mba ree gə nékarje ləa kar Njesigənea̰ ɓogənè wa.
6 Mbai dɔ gel-bɔje lə dee ləm, gə mbai dɔ ginkoji Israɛlje ləm, gə ɓé-njérɔje gə́ tɔl-dɔg-dɔg (1.000) ləm, gə dɔ deḛ gə́ tɔl-tɔl (100) ləma, gə njékaa dɔ néje lə mbai ləm tɔ lé d’ḭ gə meḛ dee d’ar nékarje lə dee ya tɔ. 7 Néje gə́ deḛ d’ar gə mba ra ne kula mee kəi’g lə Ala ɓa nee: Larlɔr as nékwɔji kwɔi-lə-né tɔl-dɔg-loo-tɔl gə dəa rɔ-siri (1.070) ləm, larlɔr gə́ d’unda ria lə darikə as nékwɔji kwɔi-lə-né tɔl-dɔg-loo-dɔg (10.000) ləm, larnda gə́ al dɔ nékwɔji kwɔi-lə-né tɔl-dɔg-loo-tɔl-munda (300.000) ləm, gə larkas as nékwɔji kwɔi-lə-né tɔl-dɔg-loo-tɔl-misa̰ (600.000) ləma, gə larndul gə́ al dɔ nékwɔji kwɔi-lə-né tɔl-dɔg-loo-tɔl-dɔg-loo-munda (300.000) ləm tɔ. 8 Deḛ gə́ d’iŋga jərje lé deḛ d’ar gə mbata lə kəi-nébao lə Njesigənea̰ ndá d’ɔm ji Jehiel gə́ to ŋgoka Gerso̰ tɔ. 9 Koso-dəwje d’al rɔ dee gə mbata nékarje gə́ d’ḭ gə meḛ dee d’ar lé mbata meḛ dee tɔ kujita gə mba ra togə́bè kar Njesigənea̰ ndá, mbai Dabid kara rəa lelee yaa̰ gə mbəa tɔ.
Tamaji lə Dabid lé
10 Dabid pidi Njesigənea̰ kəm koso-dəwje’g lai. Yeḛ pana: I Njesigənea̰, Ala lə bɔ síje Israɛl lé maji kar dɔi ai səgərə gə ləbi-ləbi saar-saar gə no̰ ya. 11 I Njesigənea̰ lé boo-riɓar, gə siŋgamoŋ, gə néra gə́ maji dum, gə si gə ləb-ləb, gə rɔnduba to kaḭ ya, mbata néje lai gə́ dara gə dɔ naŋg nee to kaḭ ya, ko̰ɓee to kaḭ-i Njesigənea̰ ya mbata i to mbai gə́ ur dɔ néje’g lai tɔ . 12 I ɓa nébao gə rɔnduba d’ḭ rɔi’g ləm, i ɓa ur dɔ néje’g lai ləm, siŋgamoŋ gə tɔgmbaŋ to meḛ jii’g ləma, jii ɓa askəm kar néje lai ḭ dɔ maree’g kar dee to ne njaŋg ləm tɔ. 13 Ɓasinè əi Ala lə sí, jeḛ m’pidii ləm, j’ula rɔnduba dɔ rii gə́ maji dum ləm tɔ. 14 Nɛ ma jén yḛ̀ see m’unda bḭ ɗi to əsé dəwje ləm tɔ gə́ na̰je to ɓa gə mba kar sí j’a kaskəm kḭ gə meḛ sí kun nékarje gə́ togə́bè kari wa. Néje lai gə́ j’un j’ari lé to né gə́ ḭ meḛ jii-i’g ya. 15 Jeḛ j’isi nɔḭ’g asəna gə mbáje gə njédə̰tarje to gə́ bɔ síje-je lai bèe, ndɔ si kəmba lə sí dɔ naŋg nee to asəna gə ndil kag bèe ndá nékunda mee yel dɔ’g kára kara godo. 16 Njesigənea̰, Ala lə sí, jii-i nja ɓa nékiŋgaje lai gə́ jeḛ n’gɔl dəa gə mba ra ne kəi kari ləm, gə mba kunda ne no̰ rii gə́ to gə kəmee ləm tɔ lé d’ḭ keneŋ ləm, i nja ɓa néje lai to kaḭ ləm tɔ. 17 Ǝi Ala ləm, ma m’gər gao, i to njenaa meekuru lə dəw ləm, i ndigi néra gə́ gə dɔ najee ləm tɔ, gelee gə́ nee ɓa ma m’ḭ gə məəm m’un nékarnojije lai neelé m’ari gə meekarabasur ləm, ɓasinè ma m’oo koso-dəwje ləi lai gə́ d’aar keneŋ kara d’ḭ gə meḛ dee d’un nékarnojije lə dee d’ari ləm tɔ lé ndá ɓasinè rɔm lelm ne yaa̰ ya. 18 Ǝi Njesigənea̰, Ala lə Abrakam, gə Isaak, gə Israɛl gə́ to bɔ síje-je lé maji kari ar meḛ koso-dəwje ləi tɔ kujita ləm, ar takə̰jije lə deḛ gə́ togə́bè to njaŋg gə́ kédé-kédé dɔi’g ləm tɔ. 19 Maji kari ar mee ŋgonəm Salomo̰ to kára ba sur gə mba karee aa ne dɔ tornduije gə ndukunje ləi gə godnduije gə mba karee ra née ləm, mba karee ra ne kəi-mbai gə́ m’wa dɔ gɔl néje gə mbəa lé ləm tɔ.
20 Dabid ula koso-dəwje lai pana: Pidije Njesigənea̰, Ala lə sí.
Ndá koso-dəwje lai lé pidi Njesigənea̰, Ala lə bɔ deeje-je ya tɔ. Tɔɓəi deḛ d’unda barmba dəb kəm dee naŋg no̰ Njesigənea̰’g ləm, gə no̰ mbai’g ləm tɔ.
D’unda Salomo̰ gə́ mbai
21 Bèlè lookàree gə́ njekorè goo ndɔ neelé deḛ d’inja nékinjanéməsje ləm, gə njé gə́ ka̰ roo ləm tɔ d’ar Njesigənea̰ as bèe: bɔ maŋgje tɔl-dɔg (1.000) ləm, bàl badje tɔl-dɔg (1.000) ləma, ŋgan badje tɔl-dɔg (1.000) ləm tɔ ɓa d’orè na̰’d gə nékaije gə́ ka̰ tər naŋg gə́ ra ta-ta ləm, gə nékinjanéməsje gə́ raŋg bula gə́ ra gə mbata lə Israɛlje lai ləm tɔ. 22 Deḛ d’usɔ gə d’ai no̰ Njesigənea̰’g gə boo-rɔlel ndá deḛ d’wa dɔ Salomo̰, ŋgolə Dabid gə ubu no̰ Njesigənea̰’g d’undá gə́ mbai gə́ njekɔm’g gɔl joo ləm, d’wa dɔ Sadɔk gə ubu d’undá gə́ njekinjanéməs ləm tɔ. 23 Salomo̰ si dɔ kalimbai’g lə Njesigənea̰ to ne mbai tor bɔbeeje Dabid’g. Yeḛ teḛkɔr ləm, Israɛlje lai d’ila koji dəa’g ləm tɔ . 24 Mbaije lai ləm, gə bao-rɔje lai ləma, gə ŋgalə mbai Dabid lai lé kara ləm tɔ, d’oso gel mbai Salomo̰’g ya. 25 Njesigənea̰ ar Salomo̰ to dəw gə́ boo ur dɔ loo kəm Israɛlje’g lai ləm, yeḛ ar ri ɓeeko̰ ləa ɓar ur dɔ ka̰ mbaije gə́ Israɛl lai gə́ nea̰’g kédé lé ləm tɔ.
Kwəi lə Dabid lé
26 Dabid, ŋgolə Isai lé o̰ ɓee dɔ Israɛlje’g. 27 Ləb ko̰ɓee ləa gə́ dɔ Israɛlje’g as rɔ-sɔ: yeḛ si Ebro̰ o̰ ne ɓee as ləb siri ləm, yeḛ si Jerusalem o̰ ne ɓee as ləb rɔ-munda-giree-munda ləm tɔ . 28 Yeḛ si gə rɔlel ya saar ləb ɓuga’g ləa ɓa wəi ne ar ndɔje gə nébaoje gə rɔnduba d’asee nag-nag ndá ŋgonee Salomo̰ ɓa o̰ ɓee toree’g tɔ.
29 Sorta néraje lə mbai Dabid gə́ dɔtar ləm, gə njé gə́ rudu ləm tɔ lé deḛ ndaŋg mee maktub’g lə Samel gə́ to njekoota mee Ala’g lé ləm, gə mee maktub’g lə Natan, njetegginta ləma, gə mee maktub’g lə Gad, njetegginta ləm tɔ. 30 Ta gə́ wɔji dɔ ko̰ɓee ləa lai ləm, gə néra siŋgamoŋ ləa ləm, gə néje lai gə́ dəs mee ndɔje’g ləa mee ɓee gə́ Israɛl’g ləma, gə dɔ ɓeeko̰je lai gə́ dɔ ɓee gə́ raŋg’d ləm tɔ lé deḛ ndaŋg taree keneŋ ya.
