Allah amar Irmiya yachri ard
1 Wa Allah hajja le Irmiya fi l-sana al-aachir hana hukum Sidkhiiya malik Yahuuza wa di sanit 18 hana hukum Nabuukhadnasar. 2 Wa fi l-wakit da, askar malik Baabil haasaro Madiinat al-Khudus wa l-nabi Irmiya gaaʼid makruub fi fadaayit al-hurraas fi gasir malik Yahuuza. 3 Wa Sidkhiiya malik Yahuuza al-karab Irmiya gaal leyah : «Maala titnabbaʼ wa tuguul misil ke : ‹Daahu Allah gaal : “Ana nisallim al-madiina di le malik Baabil wa hu yichiilha. 4 Wa Sidkhiiya malik Yahuuza kula ma yanja min deech al-Baabiliyiin wa hu zaatah akiid nisallimah le malik Baabil. Wa yigaabilah wijih be wijih wa yihajji maʼaayah khachum be khachum. 5 Wa malik Baabil yiwaddiih le Sidkhiiya fi Baabil wa hu yagood hinaak lahaddi ana nifakkir foogah. Wa da kalaam Allah. Wa kan tugummu tihaarubu malik Baabil kula, abadan ma tagdaro tinnasru.”›»
6 Wa Irmiya gaal : «Allah hajja leyi wa gaal : 7 ‹Hanamiil wileed immak Challuum yaji wa yuguul leek ke : “Achri ardi al-gaaʼide fi Anatuut achaan inta indak hagg al-warasa.”›»
8 Wa misil Allah gaalah leyi, Hanamiil wileed immi ja leyi fi fadaayit al-hurraas wa gaal : «Min fadlak, achri ardi al-gaaʼide fi Anatuut fi ard gabiilat Banyaamiin achaan inta bas wariis wa indak hagg al-milkiiye fi l-ard di. Achriiha le nafsak.» Wa khalaas fi bakaan da, ana fihimt kadar da l-kalaam al-Allah hajjaah leyi min awwal. 9 Wa khalaas, ana chareet al-ard min Hanamiil wileed immi wa di l-ard al-gaaʼide fi Anatuut. Wa ana wazant leyah fudda al-tisaawi 7 hajar fudda. 10 Wa katabt maktuub al-mubaayaʼa wa khatteet foogah khitmi wa da giddaam al-chuhuud al-ana naadeethum. Wa wazant al-fudda fi l-miizaan. 11 Wa ana chilt nuskha waahide makhtuuma hana maktuub al-mubaayaʼa wa nuskha aakhara ma makhtuuma. Wa tineenithum kula maktuub fooghum al-taman wa l-churuut. 12 Wa anteet al-nusakh dool le Baruuk wileed Nariiya wileed Mahsiiya wa da giddaam Hanamiil wileed immi wa giddaam al-chuhuud al-mado fi maktuub al-mubaayaʼa wa giddaam kulla naas Yahuuza al-gaaʼidiin fi fadaayit al-hurraas.
13 Wa giddaamhum, ana amart Baruuk wa gult : 14 «Daahu Allah al-Gaadir Ilaah Bani Israaʼiil gaal : ‹Chiil al-nusakh al-tineen dool al-humman makaatiib al-mubaayaʼa al-makhtuum wa l-ma makhtuum. Wa khuttuhum fi jarr achaan yagoodu le wakit tawiil.› 15 Achaan Allah al-Gaadir Ilaah Bani Israaʼiil gaal battaan : ‹Fi l-balad di battaan yachru buyuut wa ard wa jineenaat inab.›»
Salaat Irmiya
16 Wa baʼad ammant makaatiib al-mubaayaʼa le Baruuk wileed Nariiya, ana Irmiya salleet le Allah wa gult : 17 «Ya Allah Rabbi ! Inta bas al-khalagt al-samaawaat wa l-ard be gudurtak al-kabiire wa be duraaʼak al-gawi. Cheyy gaasi leek inta ke ma fiih. 18 Wa inta bas al-tiwassif kheerak le aalaaf al-zurriiyaat. Wa laakin tagdar tiʼaakhib al-iyaal be zunuub abbahaathum, inta al-Ilaah al-Kabiir wa l-Chadiid wa usmak Allah al-Gaadir. 19 Inta al-mustachaar al-aziim wa gaadir fi l-amal. Wa inta tiraakhib ayyi insaan wa tikaafi ayyi waahid hasab derbah wa hasab natiijat amalah. 20 Wa fi balad Masir, inta sawweet alaamaat wa ajaayib. Wa be da lahaddi l-yoom, usmak bigi aziim fi Israaʼiil wa fi kulla l-aalam misil gaaʼidiin nichiifu al-yoom. 21 Wa inta maragt chaʼabak Bani Israaʼiil min balad Masir be alaamaat wa ajaayib wa be iidak al-chadiide wa be duraaʼak al-gawi wa be ruʼub chadiid. 22 Wa anteethum al-balad al-inta halaft le juduudhum wa gult tantiiha wa hi al-balad al-malaane be l-laban wa l-asal. 23 Wa humman dakhalo foogha wa chaalooha wa laakin ma simʼo kalaamak wa la taabaʼo churuutak al-fi l-Tawraat. Wa humman abo kulla l-wasaaya al-inta amart beehum. Wa fi chaan da, inta jibt leehum al-fasaala di. 24 Wa hassaʼ, askar Baabil sawwo radmiiye al-yihaasuru beeha al-madiina wa yichiiluuha. Humman yihaarubuuha achaan al-harib wa l-juuʼ wa l-waba al-inta kharrartuhum jo foogha khalaas. Wa inta gaaʼid tichiif al-cheyy da. 25 Ya Allah Rabbi, inta bas al-gult leyi : ‹Achri al-ard wa awzin al-fudda wa naadi al-chuhuud.› Wa hassaʼ, chiif ! Al-madiina di, askar al-Baabil gaaʼidiin yichiiluuha !»
Allah radda be l-khadab wa l-kheer
26 Wa khalaas, Allah hajja le Irmiya wa gaal : 27 «Ana Allah Ilaah kulla makhluug hayy ! Hal fi cheyy gaasi leyi walla ?» 28 Wa fi chaan da, daahu Allah gaal : «Akiid nisallim al-madiina di le l-Baabiliyiin wa le Nabuukhadnasar malik Baabil wa hu yichiilha. 29 Wa l-Baabiliyiin al-yihaasuru al-madiina di yadkhulu foogha wa yutuchchuuha. Wa yutuchchu al-buyuut al-fi raashum harrago bakhuur le ilaah Baʼal wa gaddamo hadaaya charaab le ilaahaat aakhariin wa da khaddabooni ana. 30 Aywa ! Min zamaan, Bani Israaʼiil wa Bani Yahuuza yisawwu illa l-fasaala giddaami. Wa Bani Israaʼiil illa yikhaddubuuni be amalhum. Wa da kalaam Allah. 31 Wa l-madiina di gaaʼide tikhaddibni wa tizaʼʼilni min assasooha lahaddi l-yoom. Wa be da, nuguchchaha min giddaami. 32 Wa Bani Israaʼiil wa Bani Yahuuza khaddabooni be sabab al-amal al-fasil al-gaaʼidiin yisawwuuh, humman wa muluukhum wa kubaaraathum wa rujaal diinhum wa anbiyaahum wa kulla naas balad Yahuuza wa sukkaan Madiinat al-Khudus. 33 Humman daayman yajuuni be duhuurhum ma be wujuuhhum. Hatta kan ana gaaʼid niʼallimhum daayman kula, humman ma yasmaʼooni wa la yakhbalo al-adab. 34 Humman jaabo asnaamhum al-muharramiin fi beeti al-foogah usmi achaan yinajjusuuh. 35 Wa fi waadi Bani Hinnuum bano madbah le Baʼal le yiharrugu foogah awlaadhum wa banaathum le ilaahhum Muulak. Wa da ana ma amartuhum beyah wa la fakkart foogah yoom waahid. Wa be l-muharramaat dool, lazzo Bani Yahuuza fi l-zanib.»
36 «Wa intu gultu al-madiina di tagaʼ fi iid malik Baabil be sabab al-harib wa l-juuʼ wa l-waba. Wa laakin daahu ana Allah Ilaah Bani Israaʼiil gult : 37 ‹Akiid ana nilimmuhum min kulla l-buldaan al-ana chattattuhum fooghum fi wakit zaʼali wa khadabi al-chadiid. Wa nigabbilhum fi arduhum wa nisabbithum foogha wa yagoodu be amaan. 38 Wa humman yabgo chaʼabi wa ana nabga Ilaahhum. 39 Wa ana niwahhid galibhum wa deribhum achaan yakhaafo minni daayman. Wa be da, yagoodu fi raaha, humman wa iyaalhum min baʼadhum. 40 Wa ana nisawwi maʼaahum muʼaahada daayme. Ma nikhalliihum wa nisawwi leehum al-kheer. Wa namla guluubhum be khoof minni achaan ma yikhallu derbi. 41 Wa ana nafrah wakit nisawwi leehum al-kheer. Wa akiid ana zaati nisabbithum fi l-balad di be kulla galbi wa be kulla fikri.›»
42 Wa daahu Allah gaal : «Ana jibt fi l-chaʼab da al-fasaala al-kabiire di wa misil da, akiid ana nijiib kulla l-kheer al-gult nisawwiih leehum. 43 Intu gultu al-balad di takhrab min al-naas wa l-bahaayim achaan ana nisallimha le l-Baabiliyiin. Wa laakin be da kula, yachru foogha ard battaan. 44 Aywa, yachru ard wa yawzunu fudda wa yaktubu maktuub hana mubaayaʼa wa yukhuttu foogah khitim wa yinaadu al-chuhuud. Wa da yabga fi ard gabiilat Banyaamiin wa hawaale Madiinat al-Khudus wa fi hillaal balad Yahuuza wa fi l-jibaal wa fi sahalat Chafiila wa fi saharat Nagab, achaan ana nigabbil sukkaanhum min al-khurba.» Wa da kalaam Allah.
Jeremi ndogo loo-ndɔ
1 Ləb gə́ njekɔm’g dɔg gə́ Sedesias, mbai gə́ Juda o̰ ne ɓee lé Njesigənea̰ ula Jeremi ta. Ləbee neelé to ləb ko̰ɓee lə Nebukadnesar gə́ njekɔm’g dɔg-giree-jinaijoo tɔ . 2 Njérɔje lə mbai gə́ Babilɔn d’aḭ dɔ Jerusalem sub gə rɔ. Jeremi, njetegginta lé si mee gad kəi-daŋgai’g gə́ to mee kəi’g lə mbai gə́ Juda tɔ. 3 Sedesias, mbai gə́ Juda ar dee d’udee kəi-daŋgai’g dəjee pana: See ban ɓa i tegginta pana: Njesigənea̰ pa togə́bè pana: Aa ooje, neḛ n’ya̰ ɓee-boo neelé meḛ ji mbai gə́ Babilɔn’g mba karee taa ləm, 4 Sedesias, mbai gə́ Juda a teḛ ji Kaldeje’g el nɛ d’a kilá ji mbai gə́ Babilɔn’g ndá yeḛ a kulá ta gə təa ləm, a kée gə kəmee ləm tɔ lé wa, 5 mbai gə́ Babilɔn a kaw gə Sedesias Babilɔn karee si keneŋ saar kar mee neḛ olé dəa’g ɓa. Njesigənea̰ ɓa pa bèe. Ɓó lé seḭ a rɔje gə Kaldeje kara seḭ a dum deeje el, lé wa.
6 Jeremi pana: Njesigənea̰ ulam ta gə rɔtaje nee pana: 7 Aa oo, Hananeel, ŋgolə Salum gə́ ŋgolə bɔm lé a gə ree rɔm’g mba kulam pana: Maji kam m’ndogo sə neḛ ndɔ lə neḛ gə́ to Anatot mbata ma ɓa wɔji dɔm kam m’ndogo karee to kama ya.
8 Yen ɓa Hananeel, ŋgolə bɔm lé ree rɔm’g mee gad kəi-daŋgai’d gə goo ta lə Njesigənea̰ lé ulam ne pana: Maji kam m’ndogo sə neḛ ndɔ lə neḛ gə́ to Anatot, mee ɓee’g lə Bḛjamije mbata ma ɓa wɔji dɔm gə mba kam m’ndogo m’aree to nénduba ləm ndá maji kam m’ndogo ya.
Bèe ɓa ma m’gər gao to gə́ to ta lə Njesigənea̰ ya.
9 M’ndogo gə Hananeel, ŋgolə bɔm lé ndɔ gə́ to Anatot ndá m’wɔji ŋgan larnda as dɔg-giree-siri m’aree. 10 Ma m’ndaŋg maktubee m’ɔs nétorjim keneŋ ləm, m’ar njékoo géeje d’oo ləma, m’wɔji larnda lé dɔ nékwɔji-né’g ləm tɔ. 11 Gée gə́ gogo ndá m’un maktub ndogee gə́ nétorjim to keneŋ gə́ aw na̰’d gə godndu ləm, gə néjiɓee ləm tɔ lé m’un yee gə́ kára gə́ nétorjim godo keneŋ ləm tɔ ndá 12 M’aw gə maktub ndogo loo-ndɔ lé m’ar Baruk, ŋgolə Nerija, ŋgolə Mahséja kəm Hananeel’d gə́ to ŋgolə bɔm lé ləm, gə kəm njékoo géeje gə́ d’unda ji dee dɔ maktub ndogee’g lé ləma, gə kəm Judaje’g lai gə́ d’isi mee gad kəi-daŋgai’g lé ləm tɔ. 13 Tɔɓəi m’un ndukun neelé m’ar Baruk kəm dee’g lai m’pana: 14 Njesigənea̰ gə́ njeboo-néje gə́ to Ala lə Israɛlje lé pa togə́bè pana: Maji kari odo maktubje nee gə́ to maktub ndogo loo-ndɔ, yee gə́ d’ɔs nétorji dɔ’g ləm, gə yee gə́ nétorji godo dɔ’g ləm tɔ ndá ɔm dee mee jo’g gə mba ŋgəm dee maji kuree əw.
15 Mbata Njesigənea̰ gə́ njeboo-néje gə́ to Ala lə Israɛlje lé pa togə́bè pana: D’a gə ndogo kəije gə loo-ndɔje gə ndɔ-nduúje ya ɓəi mee ɓee’g neelé.
Tamaji lə Jeremi
16 Loo gə́ m’ar Baruk, ŋgolə Nerija maktub ndogo loo-ndɔ lé mba̰ ndá m’ra tamaji nee ta Njesigənea̰’g m’pana: 17 Ǝi Mbaidɔmbaije gə́ Njesigənea̰, aa oo, i ra dara gə naŋg nee gə boo-siŋgamoŋ ləi ləm, gə goo jii gə́ un loo lad-lad ləm tɔ. Né kára kara gə́ njedumi godo. 18 I ra meemaji gə ŋgaka dəwje gə́ goo na̰ goo na̰ loo tɔl-dɔg (1.000) ləm, i ar bo̰ néra kori-kori lə bɔ ŋganje ɔs ta ŋgan deeje gə́ goo dee’g ləm tɔ. I to Ala gə́ boo gə njesiŋgamoŋ, Njesigənea̰ gə́ njeboo-néje ɓa gə́ rii. 19 I to njemajidum dɔ rəw kwɔji nékəmra’g ləm, i to njesiŋgamoŋ dɔ kula rai’g ləm tɔ. Kəmi oo panjaa dəwje lai gə mba kar nana kara iŋga né gə́ wɔji gə goo panjaa ləa-ləa ləm, gə goo kula rəa-rəa ləm tɔ.
20 I ra némɔrije gə nédumkooje mee ɓee gə́ Ejiptə saar mee ndəa’g neelé ləm, gə mee ɓee gə́ Israɛl ləma, gə mbuna dəwje’g ləm tɔ. Yee ɓa i ra ar rii ɓar ne saar teḛ ɓogənè. 21 I ar koso-dəwje ləi gə́ Israɛl d’unda loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛ gə némɔrije gə nédumkooje gə jii gə́ ɓar mèr-mèr gə́ i ula ndiŋ ləm, gə boo-néɓel ləm tɔ. 22 I ar dee ɓee neelé gə́ i man rɔi ar bɔ deeje-je gə mba kar dee, to ɓee gə́ mbà gə ubu tə̰ji to keneŋ yaa̰ ya. 23 Deḛ ree keneŋ, deḛ taa gə́ né ka̰ dee. Nɛ deḛ d’ila ŋgonkoji dɔ tapai’g el ləm, deḛ d’aa dɔ godnduije kər-kər el ləma, deḛ ra néje lai gə́ i un ndui dɔ’g mba kar dee ra lé el ləm tɔ. Yee gə́ bèe ɓa i ar nékəmndooje lai neelé teḛ ne dɔ dee’g gə mbəa.
24 Aa oo, d’uba dɔndalje mba taa ne ɓee-boo lé. Ɓee-boo neelé a koso meḛ ji Kaldeje gə́ ree rɔ səa ndá d’a dum dee gə kiambas ləm, gə ɓoo-boo ləma, gə yoo-koso ləm tɔ. Ta gə́ i pa lé aw lée’g béréré ari oo ya. 25 Lé bèe kara i Mbaidɔmbaije gə́ Njesigənea̰, i ulam pana: Maji kam m’ndogo loo-ndɔ gə larnda ləm tɔ. Nɛ ɓee-boo lé oso ji Kaldeje’g mba̰.
Njesigənea̰ tel ila Jeremi’g
26 Njesigənea̰ ula Jeremi ta gə rɔtaje nee pana: 27 Aa oo, ma m’to Njesigənea̰, Ala lə dəwje lai, see né kára gə́ njedum-ma to keneŋ gən wa. 28 Gelee gə́ nee ɓa Njesigənea̰ pa ne pana: Aa oo, m’a gə kila ɓee-boo neelé meḛ ji Kaldeje’g ləm, m’a gə kila meḛ ji Nebukadnesar, mbai gə́ Babilɔn’g karee taa ləm tɔ . 29 Kaldeje gə́ rɔ gə ɓee-boo neelé d’a kandə keneŋ ndá d’a kila pər dɔ’g mba roo ne ɓee-boo neelé na̰’d gə kəije gə́ deḛ tuu né gə́ ə̰də sululu dɔ’g d’ar magə Baal ləm, gə́ deḛ saga nékar naŋg keneŋ d’ar magəje gə mba kar oŋg ḭ ne səm pu lé ləm tɔ.
30 Mbata Israɛlje gə Judaje lé un kudee gə basa dee ya, né gə́ majel ɓa deḛ ra kəm’g, Israɛlje lé d’ar məəm ḭ səm pu gə né gə́ ji dee ɓa ra. Njesigənea̰ ɓa pa bèe. 31 Mbata ɓee-boo neelé ɓa ɔs gin oŋg ləm, gə meekḭ jugugu ləm tɔ, un kudee mee ndɔ gə́ deḛ tum ne ginee saar teḛ ɓogənè. Yen ɓa m’a gə kɔsee ne nɔm’g rəw gə́ raŋg. 32 Mbata néramajelje lai gə́ Israɛlje gə Judaje ra d’ar məəm ḭ ne səm pu, deḛ ləm gə mbaije lə dee ləm, gə ŋgan-mbaije lə dee ləm, gə njékinjanéməsje lə dee ləm, gə njéteggintaje lə dee ləm, gə dəwje gə́ Juda ləma, gə deḛ gə́ d’isi Jerusalem lé ləm tɔ. 33 Deḛ tel gir dee d’ila d’am ɓó d’oom gə kəm dee el. Deḛ ndoo dee né teḛ gə ndɔ rad ya ndoo dee ya nɛ deḛ d’ur mbi dee mba taa ne tandoo lé el. 34 Deḛ d’unda magəje lə dee gə́ to kḛji mee kəi gə́ rim ɓar dɔ’g gə mba kar kəi neelé mina̰ ne . 35 Deḛ d’uba dɔ looje gə́ ndəw d’ar magə-Baal mee wəl-loo gə́ Ben-Hinom gə mba roo ŋgan deeje gə́ diŋgam gə njé gə́ dené keneŋ kar magə-Molok. Yee ɓa to né gə́ ma m’un ndum dɔ’g m’ar dee nda̰ el. Kar dee ra néje gə́ to kḛji togə́bè mba kar Judaje ra ne kaiya lé takə̰jee ree dɔm’g nda̰ el .
36 Ɓasinè Njesigənea̰, Ala lə Israɛlje pata togə́bè dɔ ɓee-boo’g nee gə́ seḭ pajena: D’a kilá ji mbai gə́ Babilɔn’g karee dum dəa gə kiambas gə ɓoo-boo gə yoo-koso lé pana: 37 Aa ooje, m’a kḭ sə dee mee ɓeeje lai gə́ m’tuba dee m’ɔm dee keneŋ gə oŋg, gə meekḭ jugugu gə boo-meekḭ pu lé tel ree mbo̰ dee dɔ na̰’d na̰’d ləm, m’a ree sə dee lée’g neelé ləma, m’a kar dee d’isi keneŋ gə meekulɔm ləm tɔ. 38 D’a to koso-dəwje ləm ndá m’a to Ala lə dee tɔ. 39 M’a kar meḛ dee gə panjaa dee to asəna kára ba mba kar dee ɓəlm saar gə no̰ mbata maji lə dee-deḛ ləm, gə ka̰ ŋgan deeje-je gə́ goo dee’g ləm tɔ. 40 M’a kun ndum kar dee gə manrɔ gə́ to gə no̰ ndá m’a kuba dee kya̰ dee el ləm, m’a ra sə dee meemaji ləma, m’a kar ɓəlm to dɔɓəŋgərə dee’g ləm tɔ gə mba kar dee sa rɔ dee rɔm’g el ŋga. 41 Rɔm a lelm mba kam m’ra sə dee meemaji ndá m’a ma̰a dee tɔgərɔ mee ɓee’g neelé gə meendakaḭ gə ŋgaw məəm bura ya.
42 Mbata Njesigənea̰ pa togə́bè pana: To gə́ ma m’ar boo-némeekonje nee lai teḛ dɔ koso-dəwje’g neelé ndá m’a kar meemajije lai gə́ m’pa taree m’wɔji ne dɔ dee lé ree dɔ dee’g togə́bè ya tɔ. 43 Ɓee neelé gə́ seḭ pajena: To dɔdilaloo gə́ dəwje gə daje godo keneŋ ləm, gə́ d’ila ji Kaldeje’g ləm tɔ lé d’a ndogo loo-ndɔje keneŋ. 44 D’a ndogo loo-ndɔje gə larnda ləm, d’a ndaŋg maktubee ləm, d’a kunda nétorji dee dɔ’g ləma, d’a kɔr njékoo géeje ləm tɔ mee ɓee’g lə Bḛjamije gə looje gə́ gugu dɔ Jerusalem ləm, gə mee ɓee-booje gə́ Juda ləm, gə mee ɓee-booje gə́ dɔ mbal’g ləm, gə mee ɓee-booje gə́ ndag-loo’g ləma, gə mee ɓee-booje gə́ to par gə́ dɔkɔl ləm tɔ. Mbata ma Njesigənea̰ m’pana: M’a kar njé’g lə dee gə́ d’aw ɓee-ɓər’g lé tel ree ya.
