1 Al-insaan yichiil al-niiye fi galbah
wa laakin Allah bas siid al-kharaar.
2 Kulla khidmit al-insaan
samha fi uyuunah
wa laakin al-fi galib al-insaan,
Allah bas yawzinah.
3 Khutt khidimtak fi iideen Allah
wa kulla cheyy al-titmannaah yilhaggag.
4 Allah khalag kulla cheyy le hadaf
hatta al-aasi kula khalagah le yoom al-ikhaab.
5 Allah harram al-istikbaar.
Akiid siidah ma yajʼalooh bari.
6 Siid al-kheer wa l-amaan,
khataayah yisaamuhuuh
wa l-khoof min Allah
yibaʼʼid min al-fasaala.
7 Wakit Allah yarda be amal al-insaan,
yisahhil leyah al-salaam maʼa l-udwaan.
8 Akheer talga chiyya be l-adaala
min talga katiir bala hagg.
9 Galb al-insaan
yifakkir fi l-derib al-yichiilah
wa laakin Allah bas
yuguud khatwaatah.
Al-malik wa l-adaala
10 Kalaam min Allah fi khachum al-malik.
Fi l-chariiʼa, lisaanah ma yimiil.
11 Al-miizaan al-aadil,
Allah yarda beyah
wa l-mikyaal al-adiil,
hu bas sabbatah.
12 Al-malik yiharrim amal al-charr
achaan be l-adaala bas,
hu yisabbit mulkah.
13 Al-malik yarda be l-kalaam al-sahiih
wa yihibb al-yikallim leyah be l-hagg.
14 Khadab al-malik yijiib al-moot
wa l-raajil al-hakiim yisabbirah.
15 Farah al-malik yijiib al-haya
wa ridaayah misil sahaab al-richaach.
Kikkeef tiʼiich maʼa l-naas
16 Kan talga hikma,
da akheer min talga dahab
wa kan talga fihim,
da akheer min talga fudda.
17 Derib al-naas al-adiiliin
yibaʼʼid min al-fasaala.
Al-hafad derbah, hafad nafsah.
18 Gabul al-kharaab, al-istikbaar
wa gabul al-wagaʼaan, al-kibriya.
19 Kan timaskin nafsak
wa tagood maʼa l-masaakiin,
da akheer min tigassim al-khaniime
maʼa l-mustakbiriin.
20 Al-yifakkir adiil fi l-wasiiye yalga al-kheer
wa mabruuk le l-yitwakkal ale Allah.
21 Al-galbah hakiim yinaaduuh faahim
wa l-lisaan al-halu yanti al-ilim.
22 Agul adiil misil een almi,
tijiib al-haya le siidha.
Wa laakin nifaakh al-munaafikh
yiʼaddibah.
23 Galb al-hakiim yiʼaddil kalaam khachmah
wa lisaanah yanti al-ilim.
24 Al-kalaam al-halu misil al-asal,
halu fi l-lisaan wa chifa le l-jisim.
25 Fiyah derib yinchaaf fi uyuunak adiil
wa laakin fi aakhirah, talga al-moot.
26 Al-juuʼ yilizz al-khaddaam fi l-khidme
achaan khachmah yidoor yaakul lugma.
27 Al-ma naafiʼ yijiib al-charr
wa kalaamah haarr misil al-naar.
28 Al-kaddaab yazraʼ al-khilaaf
wa l-yangul al-kalaam yifarrig al-rufgaan.
29 Siid al-unuf yukhuchch rafiigah
wa fi l-tariig al-fasil yuguudah.
30 Al-yakhmiz be eenah yanwi fasaadah
wa l-yiʼaddi challuuftah yisawwi al-fasaala.
31 Al-cheeb misil taaj charaf fi raas siidah,
ma yinlagi illa be l-amal al-saalih al-daayim.
32 Al-ma yazʼal ajala akheer min al-faaris
wa l-yamluk nafsah akheer min al-yaglaʼ al-madiina.
33 Al-yikhattit yusubb al-wadeʼ
wa laakin al-yikharrir, hu Allah.
Maji kari oo Njesigənea̰ loo nérai’g gə ndɔi-ndɔi
1 Kwɔji né gə mba ra lé ḭ mee dəw’g,
Nɛ ra née lé ḭ rɔ Njesigənea̰’g.
2 Rəwje lai gə́ dəw aw keneŋ lé
Ar ŋgad-ŋgad kəmee’g,
Nɛ yeḛ gə́ wɔji kwɔi lə takə̰jije lé
To gə́ Njesigənea̰ ya.
3 Ɔm kula raije ji Njesigənea̰’g ndá
Néje gə́ i wɔji-kwɔji ra lé a teḛkɔr.
4 Njesigənea̰ ra néje lai gə goo rəbee gə́ yeḛ wɔji,
Njemeeyèr kara yeḛ wɔji ne dɔ ndɔ némeeko̰ tɔ.
5 Nana ɓa gə́ to njebeelé lé
Yeḛ to né gə́ mina̰ kəm Njesigənea̰’g,
Tɔgərɔ, njea neelé a si lal kar bo̰ nérea ɔs təa’g el.
6 Mbɔl dɔ meemaji gə ŋgonkoji ɓa
D’ɔr ne ta néra gə́ majel dɔ dəw’g ləm,
Mbɔl dɔ ɓəl gə́ dəw ɓəl Njesigənea̰ lé ɓa
Yeḛ ya̰ ne goo majel ləm tɔ.
7 Loo gə́ rəw-kaw dəw taa kəm Njesigənea̰ rəgm ndá
Njesigənea̰ ar njéba̰je ləa kara d’ɔm səa na̰’d tɔ.
8 Kiŋga né gə́ lam ba gə goo rəbee
Maji unda boo-nékiŋga gə́ lal najee.
9 Mee dəw wɔji rəw-kabee,
Nɛ Njesigənea̰ ɓa wɔji loo tila gɔlee keneŋ.
Ta gə́ wɔji dɔ mbai
10 Ndərta gə́ teḛ ta mbai’g lé to njaŋg,
Maji karee ndəm dɔ rəwta-gaŋg’d lé el.
11 Kwɔi lə né gə nékwɔji-né gə́ gə goo rəbee to ka̰ Njesigənea̰,
Kwɔi lə néje lai gə́ mee ɓɔl’g lé to né gə́ yeḛ nja ra.
12 Mbaije d’oo to gə́ ra némajel to né gə́ to kḛji
Mbata mbɔl dɔ néra gə́ gə dɔ najee ɓa
Kalimbai to ne njaŋg,
13 Dəw gə́ pata gə goo rəbee lé
Taa kəm mbaije rəgm,
Yeḛ gə́ pata gə́ danasur lé
D’undá dan kəm dee’g tɔ.
14 Meekḭ jugugu lə mbai lé
To njekaḭkula lə yoo,
Nɛ njekəmkàr lé aree wəi bèm.
15 Ŋgaŋ-kogo lə mbai to kaji lə dəw ləm,
Meemaji ləa to asəna gə ndi dɔ naḭ bèe ləm tɔ.
Néra gə́ jeḛ n’ra mbuna na̰’d
16 Kiŋga kəmkàr lé maji yaa̰ unda larlɔr!
Kiŋga gosonégər lé maji unda larnda to!
17 Rəw-kaw dəwje gə́ danasur lé
To kya̰ goo majel,
Yeḛ gə́ tɔs kəmee bao-bao dɔ rəa’g lé
Aa ne dɔ rəw-kabee kər-kər.
18 Kesta ɓa ɔr no̰ tuji ləm,
Beelé ɓa ar dəw oso ləm tɔ.
19 Koso kul na̰’d gə njékula dɔ deeje lé
Maji unda kai gə njébeeleje nébanrɔ.
20 Dəw gə́ ə̰ji ta maji dɔ né’g ɓa ra ndá
Iŋga majee ləm,
Yeḛ gə́ ɔm mée jəb-jəb dɔ Njesigənea̰’g ndá
Rea lelee ləm tɔ.
21 Dəw gə́ kəmkàr to mée’g lé
Ɓaree njegosonégər ləm,
Ta gə́ kul yururu lé
Ar négər ḭ dɔ maree’d gə́ kédé-kédé ləm tɔ.
22 Kəmkàr to ŋgira mán kəmə mbata dəwje gə́ d’iŋgá,
Bo̰ néra mbəje gə́ ɔs ta dee’g lé
To néra mbə lə dee ya.
23 Kəmkàr gə́ to mee dəw’g lé
Aree pa ne ta gə goo rəbee.
Négər ləa gə́ ḭ dɔ maree’d gə́ kédé-kédé lé
Oji na̰ təa’g tɔ.
24 Taje gə́ lel lé to asəna gə mba̰ tə̰ji,
Lel mee dəw’g ləm, ar darəa maji ne ləm tɔ.
25 Rəw gə́ na̰je dəw oo gə́ rəw gə́ maji,
Nɛ loo kɔs ko̰ ləa to yoo .
26 Rəw nésɔ ɓa ɔs dəw aree ra kula
Mbata ɓó ɔs gelee keneŋ.
27 Dəw gə́ mḭdé ba lé
Wa dɔ gɔl némeeko̰ ləm,
Ta gə́ təa’g to asəna gə pər gə́ roo loo dula-dula ləm tɔ.
28 Dəw gə́ njera né kori-kori lé ɔs gel takɔl,
Njekunda nani lé kara ar baokuraje lə na̰ tḭ na̰.
29 Dəw gə́ njera né kərm-kərm lé
Er njeboatakəi ləa aree un rəw gə́ majel.
30 Yeḛ gə́ libi kəmee jib-jib gə mba kya̰ rəa dan takə̰jije’d gə́ kori-kori ləm,
Gə sɔ təa mɔr-mɔr ləm tɔ lé ndá
Yeḛ ra majel gə mée jəgm mba̰.
31 Yiŋga dɔ gə́ pudu ndá kələw-kələw lé
To dɔgugu rɔnduba lə njeaje-je,
Rəw néra gə́ gə dɔ najee ɓa d’iŋgá ne.
32 Yeḛ gə́ ar oŋg ḭ səa kalaŋ el lé
Maji unda bao-rɔ ləm,
Yeḛ gə́ to dəw dɔ rəa lé ɓa
Maji unda yeḛ gə́ njetaa ɓee-booje ləm tɔ.
33 D’ɔm néje ta kubu gə́ ŋgal yududu’g
D’ɔs ne na̰ mbarè mba gər ne nékəmra,
Nɛ kwɔji rəw ra né njaŋg lé
Ḭ rɔ Njesigənea̰’g.
