Wasaaya Allah wa aadaat al-naas
1 Wa waahidiin min al-ulama wa l-Fariiziyiin jo le Isa min Madiinat al-Khudus wa saʼalooh wa gaalo : 2 «Maala talaamiizak ma yitaabuʼu aadaat al-juduud ? Wa maala humman ma yikhassulu iideehum le yabgo taahiriin gubbaal ma yaakulu ?»
3 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Wa intu, maala taabo wasaaya Allah le titaabuʼu aadaatku ? 4 Allah amaraana wa gaal : <Karrim ammak wa abuuk> wa <Ayyi naadum al-yuguul kalaam fasil le ammah aw le abuuh, waajib yaktuluuh.> 5 Wa laakin intu tuguulu, kan naadum hajja le ammah aw le abuuh wa gaal : ‹Kulli cheyy al-ana nidoor nisaaʼidku beyah bigi hadiiye le Allah›, 6 khalaas be da, intu tuguulu al-naadum da ma waajib yisaaʼid ammah aw abuuh. Wa be misil da, battaltu wasaaya Allah achaan titaabuʼu aadaatku. 7 Intu munaafikhiin ! Kalaam Allah al-gaalah foogku al-nabi Ichaʼya, sahiih ! Hu gaal :
8 <Al-chaʼab dool yimajjuduuni be khuchuumhum
wa laakin guluubhum baʼiid minni.
9 Sujuudhum leyi baatil
wa kulla taʼliimhum da wasaaya al-naas bas.>»
Al-cheyy al-yinajjis al-naadum
10 Wa Isa naada al-naas wa gaal leehum : «Asmaʼo kalaami wa afhamooh ! 11 Al-cheyy al-yinajjis al-naadum, hu ma al-cheyy al-yadkhul fi khachmah laakin al-cheyy al-yamrug min khachmah. Da bas yinajjisah.»
12 Wa talaamiizah jo leyah wa gaalo : «Ma taʼarif al-Fariiziyiin ziʼilo min al-kalaam da walla ?» 13 Wa radda leehum wa gaal : «Ayyi khadaar al-abuuyi Allah ma teerabah yinmalit. 14 Khalluuhum ! Humman amyaaniin wa yuguudu amyaaniin. Kan naadum amyaan yuguud amyaan aakhar, kulluhum yagaʼo fi nugra.»
15 Wa Butrus gaal leyah : «Fassir leena al-masal al-awwal da.» 16 Wa Isa radda leyah wa gaal : «Intu kula ma iriftuuh walla ? 17 Ma fihimtu kadar al-akil al-yadkhul fi l-khachum, yamchi fi l-batun wa baʼadeen yamrug min al-jilid. 18 Wa laakin al-kalaam al-yamrug min khachum al-naadum da jaayi min galbah wa be l-kalaam da bas, yinajjis nafsah. 19 Achaan min daakhal galib al-insaan yamrug al-fikir al-cheen wa l-katil wa l-zina wa l-fasaala wa l-sirge wa l-chahaada be l-kidib wa kalaam al-kufur. 20 Wa dool bas al-yinajjusuuh al-insaan wa laakin kan naadum ma khassal iideenah wa akal, da abadan ma yinajjisah.»
Iimaan al-mara al-Kanʼaaniiye
21 Wa Isa gamma min al-bakaan da wa macha fi balad Suur wa Seeda fi Lubnaan. 22 Wa mara waahide Kanʼaaniiye jaat wa sarakhat leyah wa gaalat : «Ya sayyidna, Ibn Dawuud, arhamni ! Bitti gaaʼide fi azaab chadiid achaan hi chootanat». 23 Wa Isa ma gaal leeha cheyy wa talaamiizah jo leyah wa chahadooh wa gaalo : «Asmaʼ kalaamha wa rudd leeha achaan hi jaaye waraana wa tisawwi leena haraka katiire.»
24 Wa Isa gaal leeha : «Allah rassalaani le Bani Israaʼiil bas wa humman khanam Allah al-muwaddiriin.» 25 Wa laakin al-mara garrabat leyah wa sajadat wa gaalat : «Sayyidna, afzaʼni !» 26 Wa radda leeha be masal wa gaal : «Akil al-iyaal, kan nantuuh le l-kulaab, da ma sameh.» 27 Wa hi gaalat : «Kalaamak da sahiih, sayyidna. Wa laakin al-kulaab kamaan yaakulu al-yidaffig min maaʼuun siyaadhum !» 28 Wa Isa radda leeha wa gaal : «Ya l-mara, iimaanki chadiid marra waahid ! Khalli yabga leeki misil dawwartiih !» Wa bineeyitha ligat al-aafe min al-wakit da.
Al-Masiih anta akil le 4 000 naas
29 Wa min al-bakaan da, Isa macha fi khachum bahar al-Jaliil wa talaʼ fi hajar wa gaʼad tihit. 30 Wa naas katiiriin marra waahid jo leyah wa jaabo maʼaahum al-uruj wa l-mukarsahiin wa l-amyaaniin wa l-bukum wa aakhariin katiiriin wa khattoohum giddaam Isa wa hu chafaahum. 31 Wa l-naas alʼajjabo bilheen wakit chaafo al-naas al-bukum yihajju wa l-mukarsahiin ligo al-aafe wa l-uruj yuruukhu wa l-amyaaniin yichiifu. Wa chakaro Allah Rabb Israaʼiil.
32 Wa laakin Isa naada talaamiizah wa gaal : «Indi mahanna le l-naas dool achaan humman gaaʼidiin maʼaayi talaata yoom wa ma induhum cheyy yaakuluuh. Wa ma nidoor nikhalliihum yufuutu jiiʼaaniin achaan gudrithum tikammil fi l-derib.» 33 Wa l-talaamiiz gaalo leyah : «Al-naas katiiriin bilheen. Ween nalgo akil fi l-khala da le yachbaʼo ?» 34 Wa Isa saʼalaahum wa gaal : «Induku kam khubza ?» Wa raddo leyah wa gaalo : «Sabʼa. Wa indina huut dugaag chiyya.»
35 Wa Isa amaraahum le l-naas achaan yagoodu tihit. 36 Wa chaal al-sabʼa khubza wa l-huut wa chakar Allah wa kassaraahum wa antaahum le l-talaamiiz wa humman gassamooh le l-naas. 37 Wa kulla l-naas akalo lahaddi chibʼo. Wa l-talaamiiz lammo al-akil al-faddal wa malo beyah sabʼa guffa. 38 Wa adad al-naas al-akalo tamma 4 000 raajil. Wa da, bala l-awiin wa l-iyaal. 39 Wa baʼad da, Isa amar al-naas yigabbulu buyuuthum. Wa khalaas hu rikib fi l-markaba wa macha le turaab Magdaan.
Né gə́ àr gə́ né gə́ mina̰
Mar 7.1-131 Parisiḛje deḛ gə njéndaji-maktubje d’ḭ Jerusalem ree rɔ Jeju’g dəjee pana: 2 See gə mba ɗi ɓa njékwakilaije d’al dɔ néjiɓee lə ŋgatɔgje wa. Mbata loo gə́ d’a gə ko̰ muru ndá togo ji dee el.
3 Yeḛ ila dee keneŋ pana: Ŋga see ban ɓa seḭ raje néjiɓee lə sí alje ne dɔ godndu Ala lé ɓəi wa. 4 Mbata Ala lé pana: Təd kag bɔbije gə kɔinje. Tɔɓəi dəw gə́ a kɔr gə bɔbeeje əsé kea̰je ndá debee neelé kəm tɔlee gə́ tɔl ya . 5 Nɛ seḭ lé seḭ pajena: Yeḛ gə́ a kula bɔbeeje əsé kea̰je pana: Né gə́ i aw ndée ɓa m’a gə kari ya nɛ m’un gə́ kédé m’ar Ala lé mba̰. Ŋgon pa togə́bè lé seḭ ɔrje kəmee ɔgeeje kila riɓar dɔ bɔbeeje’g gə kea̰je’g tɔ. 6 Seḭ nja unje néjiɓee lə sí tujije ne ta lə Ala lé pugudu. 7 Seḭ njétədtaje, ta gə́ Esai pa wɔji ne dɔ sí lé to lée’g ya mbata yeḛ pana:
8 Koso-dəwje neelé ta dee ɓa deḛ təd ne kagm,
Nɛ meḛ dee nai səm əw .
9 Deḛ tədkagm gə mḭdé-mḭdé ba
Ndoo dee ne ndukunje gə́ to gə́ torndu dəwje ba.
Néje gə́ ar dəw mina̰ ne lé
Mar 7.14-2310 Yen ɓa yeḛ ɓar boo-dəwje gə́ rəa’g lé ula dee pana: Undaje mbi sí ooje ne ta nee ɓó gə gərje gosee. 11 Né gə́ ḭ mee dəw’g teḛ təa’g ɓa a karee mina̰ ne ɓó né gə́ ḭ ta dəw’g aw mée’g ndá a karee mina̰ ne el.
12 Yen ŋga njékwakila Jejuje rəm pər gə́ rəa’g dəjee pana: Tapai gə́ togə́bè gə́ Parisiḛje d’oo lé ila dee kag nɛ see i gər el wa.
13 Yeḛ ila dee keneŋ pana: Néje gə́ ma̰a lé yee gə́ ra ɓa Bɔm ma̰a el kara d’a tɔr gə ŋgira ɓɔgədɔ-ɓɔgədɔ kɔm kɔ ya. 14 Maji kar sí ya̰ deeje. Deḛ to njékəmtɔje gə́ d’ula kag ji na̰’d. Ɓó lé njekəmtɔ a ndɔr njekəmtɔ maree ndá deḛ joo bɔr d’a koso godə-bwa’g ya .
15 Piɛrə un ta ulá pana: Gosɔta neelé ria sə sí dəa ar sí j’oo ba.
16 Jeju ila dee keneŋ pana: See seḭje kara kəm sí inja el nja dɔrɔ ɓəi wa. 17 Né gə́ ḭ ta dəw’g aw mée’g lé tel né gə́ majel aree ɓugu loo-ŋgəḭ’g walá. See ooje njai el wa. 18 Nɛ né gə́ ḭ mee dəw’g teḛ təa gə́ raga lé yee ɓa ar dəw mina̰ ne jɔmri-jɔmri . 19 Mbata takə̰ji gə́ majel ləm, gə tɔl gə́ dəw tɔl maree ləm, gə mɔdkaiya ləm, gə kaw gə́ balgogé ləm, gə ɓogo ləm, gə ta gə́ kɔr gaŋg dəa badə-badə ləma, gə tɔr maji rɔ mari’g rɔd-rɔd ləm tɔ lé to néje d’ḭ mee dəw’g gə́ kəi. 20 Néje lai neelé ɓa gə́ néje gə́ ar dəw mina̰ ne jɔmri-jɔmri ɓó sɔ né lal togo ji ɓa gə́ né gə́ ar dəw mina̰ ne el.
Jeju aji ŋgolə dené gə́ Kana̰
Mar 7.24-3021 Jeju ḭ keneŋ aw kəmee gə́ Tir gə Sido̰. 22 Dené gə́ ḭ ɓee gə́ Kana̰ lé dar Jeju bus ndá yeḛ ra ne wəl pana: Mbaidɔmbaije, ŋgon Dabid, oo kəm lootondoo’g ya kari. Ŋgonəm gə́ dené lé ndil gə́ yèr ula kəmee ndòo yaa̰.
23 Jeju teḛ təa ja̰ el. Njékwakiláje rəm pər gə́ rəa’g d’ɔs kudee ɓɔḭ-ɓɔḭ pana: Tubá aree aw, mbata yeḛ uru kii goo sí’g pénéné-pénéné boi.
24 Jeju ila dee keneŋ pana: D’ulam ɓee lə Israɛlje mbata ŋgan badje gə́ ndəm keneŋ ba.
25 Nɛ dené lé ŋgəs gə́ rəa’g unda barmba dəb kəmee naŋg nea̰’g pana: Mbaidɔmbaije, la səm ya kari.
26 Jeju ilá keneŋ pana: Maji kun tudu muru lə ŋganje kila naŋg kar ŋgan bisije el.
27 Dené lé tel ilá keneŋ pana: Oiyo, Mbaidɔmbaije, nɛ ŋgan bisije lé d’usɔ bum muru lə ɓée deeje gə́ ɔm naŋg gin ka nésɔ’g ɓa
28 Yen ŋga Jeju tel ila dené’g lé pana: Ah! dené, meekun ləi al dɔ loo sula, taa né gə́ i ndiŋga lé ari ya.
Léegəneeya, rɔ ŋgonee lé tel to kari péd-péd tɔ.
Njérɔko̰je bula d’aji Galile
29 Jeju ḭ keneŋ aw gə́ kəmee gə́ par gə́ ta baa-boo gə́ Galile. Yeḛ tuga dɔ mbal aw si keneŋ. 30 Yen ɓaa boo-dəwje gə́ bula digi-digi rəm pər gə́ rəa’g. Deḛ ree gə njémədje ləm, gə njékəmtɔje ləm, gə njégwɔskuduje ləm, gə deḛ gə́ dəb rɔ dee wəi wɔ-wɔ ləma, gə njérɔko̰je gə́ gə ria-ria ləm tɔ. D’odo dee d’ɔm dee naŋg gɔl Jeju’g rib-rib ndá yeḛ aji dee tɔ. 31 Boo-dəwje d’ila ji dee ta dee’g sud mbata deḛ d’oo njégwɔskuduje pata njai-njai ləm, deḛ gə́ dəb rɔ dee wəi wɔ-wɔ kara rɔ dee kila kɔd-kɔd ləm, njémədje kara d’aw tar njam-njam ləma, njékəmtɔje nja kara d’oo loo njai-njai ləm tɔ. Bèe ɓa boo-dəwje neelé d’ula ne rɔnduba dɔ Ala’g lə Israɛlje lé tɔ.
Jeju ar muru ḭ dɔ maree’g gə́ kédé-kédé
32 Jeju ɓar njékwakiláje ula dee pana: Meem tɔsəm gə no̰ mbigi-mbigi mbata lə boo-dəwje neelé. Mbata as ndɔ munda d’ya̰’m d’aw raŋg el nja saar ndá nésɔ dee godo ŋga. Ma m’ndigi kya̰ dee kar dee d’aw meḛ dee ɓoo el nà d’a guru rəbə.
33 Njékwakiláje dəjee pana, Ŋga loo gə́ neelé to dɔdilaloo’g gə mḭdé ba nɛ see loo gə́ ra ɓa j’a kiŋga muru gə́ kəm karee as boo-dəwje neelé keneŋ wa.
34 Jeju dəji dee pana: See pil muru ka̰da ɓa to ji sí’g wa.
D’ilá keneŋ pana: Yee siri gə ŋgan ka̰jije gə́ na̰je ɓa to ji sí’g nee.
35 Yeḛ ula boo-dəwje ar dee d’isi naŋg. 36 Tɔɓəi yeḛ taa pil muru gə́ siri lé gə ka̰jije lé tɔ. Loo gə́ yeḛ ra Ala oiyo mba̰ ndá yeḛ wa təd dana ar njékwakiláje gə mba kar dee kai boo-dəwje lé. 37 Deḛ lai d’o̰ d’ar meḛ dee ndan tub-tub ar gesee gə́ nai lé d’odo budu siri. 38 Deḛ gə́ d’o̰ muru neelé d’aḭ dəwje tɔl-dɔg-loo-sɔ, lal tura denéje gə ŋganje, diŋgamje ya lai ɓa tura dee togə́bè. 39 Loo gə́ yeḛ ula boo-dəwje lé ar dee sanéna̰ tel d’aw ɓéeje lə dee mba̰ ndá yeḛ uru mee to’g aw gə́ kəmee gə́ Magada̰.
