Ataaya hana l-Ruuh al-Khudduus
1 Achaan da, ankarbu fi l-mahabba wa battaan atmanno be niiye waahide achaan talgo barakaat al-Ruuh al-Khudduus. Wa min al-barakaat dool, atmanno ziyaada achaan titnabbaʼo. 2 Achaan kan naadum yikallim be lukhkhaat al-yaju min al-Ruuh al-Khudduus, hu yihajji le Allah wa ma yihajji le l-naas achaan ma fi naadum yafham kalaamah. Hu gaaʼid yihajji be gudrat al-Ruuh al-Khudduus kalaam ma maʼruuf. 3 Laakin kan naadum yitnabbaʼ, hu yihajji le l-naas wa yigawwi iimaanhum wa yichajjiʼhum wa yisabbirhum. 4 Al-yikallim be lukhkhaat yigawwi nafsah bas laakin al-yitnabbaʼ yigawwi jamaaʼat al-muʼminiin.
5 Wa ana nidoor kulluku tihajju be lukhkhaat laakin nidoor ziyaada kadar titnabbaʼo. Al-yitnabbaʼ le l-naas akheer min al-yikallim be lukhkhaat. Achaan al-yikallim be lukhkhaat ma yigawwi jamaaʼat al-muʼminiin illa kan naadum waahid yifassir kalaamah leehum. 6 Ya akhwaani, kan najiiku wa nikallim leeku kalaam be lukhkhaat, ma talgo faayde min kalaami. Laakin talgo faayde muhimme kan nikallim leeku be l-ruʼya al-chiftaha aw kalaam al-ilim aw kalaam al-tanabbu aw kalaam al-taʼliim.
7 Chiilu masal hana aalaat al-musiikha misil al-suffaara aw al-jigindiiye. Nidooru soothum yabga waadih. Wa kan ma waadih, al-musiikha ma tinʼarif. 8 Kan al-burunji ma yinaadi al-askar be hiss waadih, yaatu al-yijahhiz nafsah le l-harib ? 9 Wa leeku intu kula nafs al-cheyy. Kan lisaanku ma yihajji be kalaam waadih, kikkeef ayyi naadum yafham al-kalaam al-tuguuluuh ? Kalaamku macha fi l-riih saakit.
10 Fiyah lukhkhaat katiiriin fi l-dunya wa ayyi waahide tinfahim. 11 Laakin kan naadum yihajji leyi be lukhkha al-ma naʼarifha, ana ma nafham kalaamah. Nabga misil ajnabi le l-naadum al-yihajji beeha wa hu ajnabi leyi ana. 12 Wa leeku intu kula nafs al-cheyy. Intu munkaribiin fi gudrat al-Ruuh al-Khudduus ambeenaatku wa da adiil. Laakin ankarbu ziyaada fi l-barakaat al-yigawwu jamaaʼat al-muʼminiin.
13 Achaan da, waajib ayyi naadum al-yikallim be lukhkhaat yasʼal Allah yantiih gudra achaan yifassir kalaamah. 14 Kan nisalli be lukhkhaat al-yaju min al-Ruuh al-Khudduus, galbi yisalli laakin agli ma yisawwi cheyy. 15 Wa waajib nisawwi chunu ? Khalaas, nisalli be lukhkhaat al-yaju min al-Ruuh wa kula be kalaam jaayi min agli. Nachkur Allah be khine be lukhkhaat al-yaju min al-Ruuh wa nachkurah be khine jaayi min agli kula. 16 Wa kan inta tachkur Allah be lukhkhaat al-yaju min al-Ruuh, al-naadum al-ma yafham kalaamak da, yabga leek misil ajnabi. Hu ma yafham al-kalaam al-inta tuguulah wa achaan da, ma yagdar yuguul : «Aamiin.» 17 Akuun chakart Allah adiil laakin akhuuk da, inta ma gawweet iimaanah.
18 Wa l-hamdulillah, ana zaati nihajji be lukhkhaat al-yaju min al-Ruuh al-Khudduus ziyaada minku kulluku. 19 Laakin fi jamaaʼat al-muʼminiin, kan niʼallim al-naas be 5 kalimaat min lukhkha al-tinfahim, da akheer min nikallim be lukhkhaat 10 000 kalimaat al-ma yinfahmu.
20 Ya akhwaani, khalli fikirku ma yabga misil fikir hana l-iyaal al-dugaag. Khalli ayyi naadum yabga bari misil al-tifil fi l-cheyy al-bukhuss al-charr. Laakin khalli fikirku yabga fikir hana l-naadum al-aagil. 21 Wa maktuub fi Kitaab Allah : <Be kalaam ma mafhuum wa be lisaan ma maʼruuf, nihajji le l-chaʼab da. Laakin be da kula, humman ma yidooru yasmaʼooni. Wa da kalaam Allah.>
22 Wa be misil da, kalaam be lukhkhaat ma yabga alaama le l-muʼminiin laakin le l-ma muʼminiin. Wa l-tanabbu ma yabga alaama le l-ma muʼminiin wa laakin le l-muʼminiin. 23 Masalan, kan kulluku taju fi jamaaʼat al-muʼminiin wa gaaʼidiin tihajju be lukhkhaat wakit diifaan aw naas ma muʼminiin yindasso foogku, humman yuguulu intu muchootiniin. 24 Laakin kan kulluku gaaʼidiin titnabbaʼo wa naadum ma muʼmin aw deef yindassa fi l-bakaan da, kalaamku yindassa foogah wa hu yilmaskan giddaam Allah. 25 Wa l-zunuub al-labbadaahum fi galbah yinkachfu wa achaan da, ajala ke yasjud wa yaʼabud Allah. Wa yachhad wa yuguul : «Be l-sahiih, Allah gaaʼid fi usutku.»
Al-adab fi jamaaʼaat al-muʼminiin
26 Wa be misil da, ya akhwaani, chunu al-waajib ? Wakit tilimmu, khalli ayyi naadum yijiib al-cheyy al-indah. Naadum waahid indah khine wa naadum aakhar indah taʼliim wa aakhar indah al-cheyy al-Allah wassafah leyah fi ruʼya wa aakhar indah kalaam be lukhkhaat wa l-aakhar indah tafsiir al-kalaam da. Wa khalaas, kulla cheyy al-tisawwuuh waajib yigawwi al-akhwaan.
27 Kan naas yikallumu be lukhkhaat al-yaju min al-Ruuh al-Khudduus, khalli itneen walla talaata bas yikallumu, waahid baʼad waahid. Wa khalli naadum yifassir kalaamhum. 28 Wa laakin kan ma fi naadum al-yagdar yifassir kalaamhum, khalli yagoodu saakit ma yikallumu le jamaaʼat al-muʼminiin. Khalliihum yihajju le Allah be hiss tihit bas.
29 Wa khalli itneen walla talaata naas yitnabbaʼo wa khalli al-aakhariin yimayyuzu kalaamhum. 30 Wa kan naadum aakhar gaaʼid yasmaʼ wa kalaam Allah yanzil leyah, khalli al-naadum al-gaaʼid yikallim yaskut. 31 Achaan kulluku induku fursa titnabbaʼo waahid baʼad waahid. Wa misil da, kulluku tilʼallamo wa talgo chajaaʼa. 32 Wa l-naadum al-yitnabbaʼ indah gudra fi l-kalaam al-yuguulah 33 achaan Allah ma yarda be l-barjaal. Hu yarda be l-salaam.
Wa misil gaaʼid yabga fi kulla jamaaʼaat al-muʼminiin al-saalihiin, 34 waajib al-awiin yaskutan. Ma indihin izin yihajjan. Misil maktuub fi l-Tawraat, waajib yabgan daluulaat. 35 Wa kan indihin suʼaal fi l-taʼliim, khalli yasʼalan rujaalhin fi buyuuthin. Kan mara tihajji fi jamaaʼat al-muʼminiin, da eeb marra waahid.
36 Wa kikkeef ? Fi fikirku ballikhiin kalaam Allah awwal bada fi usutku walla ? Aw intu wiheedku bas simiʼtu kalaam Allah walla ? 37 Kan naadum yuguul hu nabi walla naadum hana l-Ruuh al-Khudduus, khalli yaʼarif kadar al-kalaam al-gaaʼid naktibah leeku da amur min Rabbina. 38 Wa kan ayyi naadum yaaba al-kalaam da, Rabbina kula yaabaah.
39 Ya akhwaani, di bas zibdit al-kalaam. Atmanno be niiye waahide achaan titnabbaʼo wa ma tadharo al-naas ma yikallumu be lukhkhaat al-yaju min al-Ruuh al-Khudduus. 40 Wa sawwu kulla cheyy fi jamaaʼat al-muʼminiin be adab wa nizaam.
Nénojije gə́ Ndilmeenda ar Eglisə lé
1 Maji kar sí ndolèje goo meenoji. Narje rɔ sí gə mba kiŋga nénoji gə́ wɔji dɔ ndil sí tɔ nɛ ka̰ tegginta ɓa areeje ur dɔ dee’g lai. 2 Tɔgərɔ ya, dəw gə́ pa takɔji dəwje-dəwje gə́ ubu pur-pur lé yeḛ pata ar Ala ɓó ar dəwje el mbata dəw kára kara oo ginee el ləm, Ndil ɓa aree pata wɔji ne dɔ né gə́ to loo-kiya’g ɓəi ləm tɔ. 3 Nɛ yeḛ gə́ tegginta lé yeḛ pata ar dəwje gə mba kar dee d’unda siŋga dee dɔ maree’g ləm, gə mba ndəji dee ne ləma, gə mba gɔl dee ne ləm tɔ. 4 Yeḛ gə́ pa takɔji dəwje-dəwje ubu pur-pur lé pa un ne rəa-yeḛ nja ar siŋgá ḭ ne dɔ maree’g nɛ yeḛ gə́ tegginta lé ɔr ta ar siŋga Eglisə ḭ dɔ maree’g tɔ.
5 Ma m’ndigi kar sí-seḭ lai paje takɔji dəwje-dəwje ubuje pur-pur ya nɛ tegginta ɓa ma m’ndigi unda kubu ta pur-pur. Ɓó lé dəw pata koji dəwje ubu pur-pur ɓa ria dəa ndəgəsə ar Eglisə ŋgəŋ ne el ndá njetegginta ɓa uru dəa’g. 6 Tɔgərɔ ya, ŋgakɔmje, ɓó lé ma m’ree mbuna sí’g m’pa takɔji dəwje-dəwje m’ubu ta gə́ kubu pur-pur m’lal riba dɔ né kára kara kar sí ləm, m’tɔji sí gosonégər kára kara el ləm, m’ɔr ginta kára kara el ləma, gə m’ndoo sí né kára kara el ləm tɔ ndá see m’to gə́ njekorè sí més loo gə́ ra’g wa.
7 To kára ba asəna gə néje gə́ kanee keneŋ gə́ ɓar asəna gə tébé əsé gə kṵdu gə́ ɓar rima-rima ndá see dəw a gər pa kimee loo gə́ ra wa. 8 Ɓó lé to̰to̰ ɓar maji sur el ndá see na̰ ɓa a gɔl dɔ rəa gə mba kaw rɔ’g wa. 9 Seḭje kara ɓó lé seḭ paje ta budu-budu ndá see na̰ ɓa a gər tapa sí gə́ seḭ paje lé wa. Mbata tapa sí lé lel ɓa ula ne. 10 Tapa dəwje ɓəd-ɓəd bula dɔ naŋg nee ya nɛ yeḛ gə́ lal ginee lé godo. 11 Bèe ndá ɓó lé ma m’gər tapa lə dəw el ndá ma m’to gə́ dəw-dɔ-ɓee kəmee’g ləm, yeḛ gə́ njepata lé kara to gə́ dəw gə́ dəw-dɔ-ɓee kəm-ma’g ləm tɔ. 12 To gə́ seḭ narje rɔ sí gə mba kiŋga ne nénoji gə́ wɔji dɔ ndil sí lé ndá narje rɔ sí gə mba kiŋga ne yeḛ gə́ a kunda siŋga Eglisə dɔ maree’g tɔ.
13 Togə́bè ɓa, yeḛ gə́ pa takɔji dəwje-dəwje ubu pur-pur lé maji karee ra tamaji ta Ala’g mba kiŋga nénoji gə́ ka̰ kɔr ne ginee kar dee. 14 Mbata ɓó lé m’ra tamaji lé m’pata koji dəwje-dəwje m’ubu pur-pur ndá ndiləm ɓa ra tamaji ya nɛ dɔm to̰ keneŋ kəw el. 15 See m’a ra ban ɓəi wa. M’a ra tamaji gə ndiləm bura ya nɛ m’a ra gə kəmkàree tɔ. M’a kɔs pa gə ndiləm bura ya nɛ m’a kɔs pa gə kəmkàree tɔ. 16 Tɔgərɔ ya, ɓó lé i ra Ala oiyo gə ndili ndá see deḛ gə́ d’isi gə mba koo ta lé see d’a koo loo ndigi ta ləi gə Amen loo gə́ ra’g wa. Mbata deḛ gər ta gə́ i pa lé el. 17 Oiyo gə́ i ra Ala lé to maji yaa̰ ya nɛ i unda ne siŋga marije dɔ maree’g el.
18 Ma m’ra Ala oiyo mbata yeḛ am m’pa takɔji dəwje-dəwje m’ubu pur-pur yaa̰ unda sí lai ya. 19 No̰ Eglisə’g lé m’aw gə ta gel mi gə mba ndoo dee gə kəmkàree, yee ɓa ma m’ndigi unda pa takɔji dəwje-dəwje kubu pur-pur gə́ tɔl-dɔg-loo-dɔg gə mḭdé ba.
20 Ŋgakɔmje, ta gə́ wɔji dɔ kɔr kəm ta lé maji kar sí tɔgje dɔ’g kaŋ-kaŋ ɓó telje ŋganje keneŋ el. Ta gə́ yèr ɓa maji kar sí toje ŋganje gə́ kas dɔ’g. 21 To gə́ deḛ ndaŋg mee maktub godndu’g lé pana:
Takɔji dəwje gə́ raŋg ləm, gə tapa njékwagirlooje ləm tɔ,
Yee ɓa m’a pa ne ta kar dəwje neelé ya
Nɛ lé riri kara d’a taa el.
Mbaidɔmbaije ɓa pa bèe .
22 Togə́bè ɓa, takɔji dəwje-dəwje gə́ d’ubu pur-pur lé to nétɔji mbata lə njépole-magəje ɓa ɓó mbata lə njétaamee-Kristije ɓa el. Nɛ tegginta lé to mbata njétaamee-Kristije ɓó mbata njépole-magəje ɓa el.
23 Ɓó lé njé gə́ Eglisə’g lai d’wa dɔ na̰ ar deḛ lai pa takɔji dəwje ɓəd-ɓəd d’ubu pur-pur ɓa dəwje gə́ na̰je gə́ d’un meḛ dee el lé d’andə mbuna dee’g lé ndá see d’a pana: Deḛ to gə́ mbəje, see d’a pa bèe el wa. 24 Ɓó lé deḛ lai gə́ d’isi keneŋ tegginta ɓa njetar-Ala əsé dəw gə́ ḭ raŋg andə mbuna dee’g ndá ta gə́ d’ɔr lé a kun dəa ləm, a kwá ləma 25 ta gə́ mée’g a kinja gə́ raga ləm tɔ. Yen ɓa yeḛ a kunda barmba dəb kəmee naŋg gə mba kwa ne Ala mée’g ləm, yeḛ a kḭ kaw kila ne mbər pana: Ala lé sí mbuna sí’g tɔgərɔ ya ləm tɔ.
26 Ŋgakɔmje, see ta ɗi tɔɓəi ɓa j’a pa wa. Loo gə́ seḭ waje dɔ na̰, ɓó lé dəw kára mbuna sí’g un pa gə mba kɔs ləm, əsé dəwje gə́ raŋg d’un ta gə mba ndoo sí ləm, əsé gə mba riba dɔ ta gə́ kəm dee inja dɔ’g ləm, əsé gə mba pa takɔji dəwje-dəwje kubu pur-pur ləma, əsé gə mba kɔr ginee kar sí ləm tɔ ndá maji kar dee ra néje lai neelé mba kar siŋga Eglisə ḭ ne dɔ maree’g ya. 27 Ɓó lé dəwje pa takɔji dəwje-dəwje d’ubu pur-pur ndá maji kar dəwje jooje munda jen pata ɓó d’a kal ne dɔ dəwje munda el. Maji kar dee pa d’orè ne goo na̰ na̰ ləm, maji kar dəw kára tel ta lə dee ar Eglisə ləm tɔ. 28 Ɓó lé njetelta lə dee godo ndá maji kar dee d’isi gə ta dee mundu dan Eglisə’g ɓa d’ula rɔ dee-deḛ ya ta ləm, d’a kula Ala ləm tɔ. 29 Maji kar njéteggintaje kara deḛ jooje munda jen ɓa d’a pata nɛ njé gə́ raŋg lai d’a si gə mba kḛji gin taree meḛ dee’g. 30 Ɓó lé dəw gə́ raŋg gə́ si keneŋ lé Ala riba sə dɔ ta kára ndá maji kar yeḛ gə́ njepata kédé lé ila təa maree’g ndag. 31 Mbata seḭ lai seḭ asjekəm kɔr ginta korèje ne goo na̰ goo na̰ gə mba kar dəwje lai d’a ndoo ne né ləm, d’a ndəji dee ne ləm tɔ. 32 Kankəm njéteggintaje lé d’ula dɔ dee no̰ njétegginta mar deeje’g. 33 Tɔgərɔ ya, Ala lé to njekar néje d’aw na̰’d béréré-béréré ɓó to njekula ne na̰’d wɔr-wɔr el.
To gə́ m’pa mee Eglisəje lai lé 34 maji kar denéje d’isi gə ta dee mundu loo-kwa-dɔ-na̰’g lé mbata loo pata lə dee godo keneŋ. Maji kar dee d’oso kul to gə́ godndu lé pa tɔ. 35 Ɓó lé denéje ndigi koo ginta gə́ dəw kára pa gə́ d’oo ginee sur el lé ndá maji kar dee dəji ŋgaw deeje mee kəi’g, mbata kar dené pata togə́bè dan Eglisə’g ɓa to gə goo rəbee el. 36 See ta lə Ala lé ḭ rɔ sí-seḭ’g nja ba wa. Esé see teḛ rɔ sí-seḭ’g nja gə kar sí ba wa. 37 Ɓó lé dəw kára la̰ji mée’g pana: Neḛ n’to njetegginta əsé neḛ n’to gə́ dəw gə́ Ndil ula ta mee neḛ’g ndá maji karee gər gao to gə́ ta gə́ ma m’ndaŋg m’ar sí lé to torndu Mbaidɔmbaije ya. 38 Ɓó lé dəw kára un kəmee dɔ’g rəw ndá maji kar sí unje kəm sí dəa’g rəw tɔ.
39 Togə́bè ɓa, ŋgakɔmje, narje rɔ sí mba kiŋga nénoji gə́ wɔji dɔ tegginta lé nɛ a kɔg deeje dɔ pa takɔji dəwje-dəwje d’ubu pur-pur’g lé el. 40 Maji kar néra sí lai wa bea ləm, gə aw na̰’d béréré ləm tɔ.
