Huuchaay battal wasaaya Akhituufal
1 Wa baʼad da, Akhituufal gaal le Abchaluum : «Min fadlak, khalliini naʼazil 12 000 raajil wa namchi wara Dawuud fi l-leele di bas. 2 Ana nikhaffilah wakit hu ayyaan wa ma indah gudra. Wa ana nibarjilah wa kulla l-chaʼab al-maʼaayah yiʼarrudu. Wa khalaas, ana naktulah hu wiheedah. 3 Wa be misil da, nilimm kulla chaʼabah leek misil awwal al-chaʼab lammo wara l-naadum al-inta gaaʼid tifattichah. Wa be da, kulla l-chaʼab yukuunu fi l-salaama.» 4 Wa Abchaluum wa kulla chuyuukh Bani Israaʼiil muwaafgiin fi l-kalaam da.
5 Wa Abchaluum gaal : «Naaduuh le Huuchaay al-min hillit Arki achaan hu kula yantiina fikrah.» 6 Wa Huuchaay ja le Abchaluum. Wa Abchaluum hajja leyah be l-kalaam al-Akhituufal gaalah leyah. Wa saʼalah wa gaal : «Hal nitabbugu kalaamah walla ? Kan la kamaan, antiina fikrak.»
7 Wa Huuchaay gaal le Abchaluum : «Fi l-marra di, wasiiyat Akhituufal ma adiile.» 8 Wa Huuchaay gaal battaan : «Inta taʼarif abuuk wa rujaalah, humman furraas wa khatiiriin misil mart al-duud al-waddarat iyaalha fi l-khala. Wa abuuk raajil muhaarib, ma yunuum maʼa l-chaʼab. 9 Wa akiid, hassaʼ hu gaaʼid mullabbid fi karkuur aw bakaan aakhar. Wa kan al-harib bada wa katalo minnina, naas aakhariin yasmaʼooh wa yuguulu : ‹Al-naas al-gaaʼidiin maʼa Abchaluum anhazamo.› 10 Wa be da, naadum fahal al-galbah misil galib al-duud kula yabga kaslaan. Achaan kulla Bani Israaʼiil yaʼarfu kadar abuuk faaris wa indah maʼaayah rujaal fahaliin. 11 Wa di hi wasiiyti ana. Limm kulla Bani Israaʼiil maʼaak min Daan fi l-munchaakh lahaddi Biir Sabʼa fi l-wati. Wa humman yilimmu katiiriin misil ramla hana khachum al-bahar. Wa be da, inta zaatak tamchi maʼaahum fi l-harib. 12 Wa aniina nalhagooh le Dawuud fi ayyi bakaan al-hu mullabbid foogah. Wa nanzulu foogah misil al-matar al-yanzil fi l-ard. Wa be da, naadum waahid kula minhum ma yifaddil wa la hu wa la rujaalah al-maʼaayah. 13 Wa kan hu arrad wa dakhal fi hille waahide, kulla Bani Israaʼiil yichiilu hubaal yarbutu daraadirha wa yukurruuha wa yarmuuha fi l-waadi lahaddi ma yifaddil minha cheyy.»
14 Wa khalaas, Abchaluum wa kulla Bani Israaʼiil gaalo : «Wasiiyat Huuchaay al-min hillit Arki akheer min wasiiyat Akhituufal.» Wa be da, Allah fachchal al-wasiiye al-adiile hint Akhituufal achaan Allah yidoor yinazzil masiibe fi raas Abchaluum.
Dawuud gataʼ bahar al-Urdun
15 Wa khalaas, Huuchaay macha le Saduukh wa Abiyaatar rujaal al-diin wa gaal leehum : «Akhituufal anta wasiiye le Abchaluum wa le chuyuukh Bani Israaʼiil. Wa ana kula anteet wasiiyti misil di misil di. 16 Wa hassaʼ da, rassulu ajala le Dawuud khabburuuh wa guulu leyah khalli ma yargud fi waadi al-Urdun. Waajib yagtaʼ al-bahar achaan ma yaktuluuh, hu wa kulla naasah al-maʼaayah.»
17 Wa fi l-wakit da, Akhimaaʼas wa Yuunataan gaʼado fi hillit Een Ruugil. Wa waajib khaddaama waahide tamchi tikhabbirhum wa humman kamaan yamchu yikallumuuh le Dawuud achaan humman ma yagdaro yadkhulu fi Uruchaliim le yichiifuuhum. 18 Wa laakin sabi waahid chaafaahum wa macha khabbar Abchaluum. Wa Akhimaaʼas wa Yuunataan macho ajala ajala wa wassalo bakaan raajil waahid fi hillit Bahuriim. Wa fi l-hooch da, fiyah biir wa humman dakhalo allabbado foogha. 19 Wa sitt al-beet chaalat birich wa saddat khachum al-biir wa sabbat foog al-birich da khalla achaan ma yichiifu cheyy.
20 Wa khaddaamiin Abchaluum macho bakaan al-mara di wa saʼalooha wa gaalo : «Ween Akhimaaʼas wa Yuunataan ?» Wa l-mara gaalat leehum : «Humman gataʼo al-rijil.» Wa khalaas, khaddaamiin Abchaluum fattachoohum ke wa ma ligoohum. Wa baʼad da, gabbalo fi Uruchaliim.
21 Wa baʼad humman faato, Akhimaaʼas wa Yuunataan marago min al-biir wa macho khabbarooh le Dawuud be wasiiyat Akhituufal. Wa humman gaalo leyah : «Ajala agtaʼo al-bahar.» 22 Wa tawwaali, Dawuud wa kulla l-naas al-maʼaayah gammo wa gataʼo bahar al-Urdun. Wa be fajur badri, kulluhum gataʼo al-bahar wa naadum waahid kula minhum ma faddal.
23 Wa wakit Akhituufal irif kadar Abchaluum ma tabbag wasiiytah, gamma chadda humaarah wa gabbal hillitah wa macha beetah. Wa wassa aayiltah wa chanag nafsah wa maat. Wa dafanooh fi khabur abuuh.
Dawuud wassal hillit Mahanaayim
24 Wa Dawuud wassal hillit Mahanaayim wakit Abchaluum gaaʼid yagtaʼ bahar al-Urdun maʼa kulla askar Bani Israaʼiil. 25 Wa Abchaluum khatta Amaasa khaayid al-deech fi badal Yuwaab. Wa Amaasa da, abuuh Yatar al-min Bani Israaʼiil wa ammah Abigaayil bineeyit Nahaach akhutha le Saruuya amm Yuwaab. 26 Wa Abchaluum wa askar Bani Israaʼiil khatto muʼaskarhum fi balad Gilʼaad.
27 Wa wakit Dawuud wassal Mahanaayim, laagooh Chuubi wileed Nahaach al-min madiinat Rabba aasimat balad Bani Ammuun wa Makiir wileed Amiyiil al-min hillit Luudabaar wa Barzillaay al-min hillit Rugliim fi turaab Gilʼaad. 28 Wa l-naas dool jaabo le Dawuud wa naasah furaach wa mawaaʼiin wa buraam hana tiine wa akil misil gameh ahmar wa gameh abyad wa dagiig wa fariiki wa lubya wa adas 29 wa asal wa zibde hana khanam wa jibna min laban al-bagar. Wa humman jaabo kulla l-achya dool le Dawuud achaan al-naas al-maʼaayah yaakulu. Wa gaalo : «Al-naas dool yukuunu maytiin min al-aya wa l-juuʼ wa l-atach hana l-sahara.»
Husai maḭta kwɔji-kəmkàr lə Ahitopel
1 Ahitopel ula Absalɔm pana: Maji kari ya̰’m am mbər dəwje tɔl-dɔg loo dɔg giree-joo (12.000). Ndá m’a kḭ loondul’g nee ya kaw tuba Dabid. 2 M’a kubá naŋg bus loo gə́ yeḛ dao ləm, gə jiaje d’unda ndolè ləm tɔ ndá m’a kɔm ɓəl dəa’g, togə́bè ɓa koso-dəwje lai gə́ d’aw səa lé d’a kaḭ ndá m’a tɔl mbai ya gə karee ba. 3 Bèe ɓa m’a kar koso-dəwje lai tel ree rɔi’g, kwəi lə dəw gə́ i ndigi karee udu lé ɓa a kar dee-deḛ lai tel ree ndá koso-dəwje d’a kiŋga ne meekulɔm ya.
4 Ta neelé lel Absalɔm gə ŋgatɔgje lə Israɛlje lai tɔ. 5 Nɛ lé togə́bè kara Absalɔm pana: Ɓarje Usai, dəw gə́ Arki lé ya ɓəi ar sí j’ooje ta gə́ yeḛ a gə pa lé to ɓa.
6 Usai ree rɔ Absalɔm’g ndá Absalɔm ulá pana: Takwɔji-kəmkàr gə́ Ahitopel pa ɓa nee. See j’a ra né gə́ yeḛ pa lé əsé j’a ra el wa. Maji kari pa kaḭ ɓa !
7 Usai tel ila Absalɔm’g pana: Takwɔji-kəmkàr lə Ahitopel gə́ nee ɓa yḛ̀ to maji sur el. 8 Tɔɓəi Usai pana: I gər bɔbije gə njérɔje ləa gao, deḛ to bao-rɔje gə́ ra oŋg yaa̰ asəna gə da-urs gə́ mee wala’d gə́ dəw wa ŋganeeje bèe. Bɔbije to njerɔ ndá yeḛ a to na̰’d gə koso-dəwje loondul’g nee el. 9 Aa oo, ɓasinè ya yeḛ iya rəa mee bwa’g əsé loo gə́ raŋg’d. Ɓó lé njé’g lə sí gə́ na̰je d’oso ji dee’g ndá dəw a ŋgina gə mba kulá taree el. Yee ɓa d’a pana: Koso-dəwje gə́ d’aw goo Absalɔm’g lé jeḛ n’tɔl deeje mba̰. 10 Bèe ɓa bao-rɔje gə́ to njésiŋgamoŋje lé lé meḛ dee to asəna gə mee toboḭ ya kara meḛ dee a gaŋg mán. Mbata Israɛlje lai gər to gə́ bɔbije to bao-rɔ ləm, deḛ gə́ d’aw səa kara to bao-rɔje ya ləm tɔ. 11 Togə́bè né gə́ m’wɔji sí mba kar sí raje ɓa nee: to mba mbo̰ Israɛlje lai dɔ na̰’d rɔi’g un kudee Dan saar teḛ Beer-Seba ar bula lə dee to asəna gə nagəra gə́ ta baa-boo-kad’g bèe. I nja kara a kaw loo-rɔ’g tɔ. 12 Jeḛ j’a teḛ dəa’g loo gə́ rara gə́ j’a kiŋgá keneŋ ndá j’a ɓugu na̰ dəa’g kwá to gə́ mán-tàl gə́ wa dɔ naŋg bèe. Bèe ɓa dəw kára kara a teḛ el, lé yeḛ əsé dəw kára mbuna deḛ gə́ d’aw səa lé kara d’a teḛ bèe el. 13 Ɓó lé yeḛ aḭ aw mee ɓee-boo’g kara Israɛlje d’a kodo kulaje ree ne mbɔr ɓee-boo’g neelé ndá d’a ndɔr ɓee-boo neelé kaw ne kila kəm-rəw-mán’g saar mba kar kɔr mbal kára kara nai lée’g neelé el.
14 Absalɔm gə Israɛlje lai pana: Takwɔji-kəmkàr lə Usai, dəw gə́ Arki lé ɓa maji unda takwɔji-kəmkàr lə Ahitopel.
Nɛ Njesigənea̰ ɓa ra togə́bè mba tuji ne takwɔji kəmkàr lə Ahitopel gə mba kar némeeko̰ oso ne dɔ Absalɔm’g.
Dabid gaŋg baa gə́ Jurdɛ̰
15 Usai ula Sadɔk gə Abiatar gə́ to njékinjanéməsje lé pana: Ahitopel wɔji Absalɔm gə ŋgatɔgje lə Israɛlje ta togə́bè. Tɔɓəi ma lé m’wɔji dee néra gə́ as bèe-bèe tɔ. 16 Ɓasinè, maji kar sí ulaje kula kalaŋ ar dee d’ula Dabid pana: Loondul’g neelé maji karee to ndag-loo gə́ dɔdilaloo’g el nɛ aw lam gə́ kédé nà banelə mbai gə koso-dəwje gə́ d’aw səa lé d’a kudu bo̰ ya.
17 Jonatan gə Ahimaas d’isi loo’d gə́ En-Rogel. Ŋgonjelookisi gə́ dené aw ula dee mba kar dee d’aw d’ula mbai Dabid lé taree, mbata deḛ lé d’askəm kar dəwje d’oo dee el ləm, əsé d’askəm kandə mee ɓee-boo’g el ləm tɔ. 18 Basa kára oo dee ndá yeḛ aw ula Absalɔm. Nɛ deḛ lé d’od gə tɔg dee joo bɔr d’aw ndá deḛ teḛ Bahurim mee kəi’g lə dəw kára gə́ bwa-mán to mee ndògo’g ləa ndá deḛ d’ur keneŋ. 19 Dené lə njekəi lé un kubu ila ta bwa-mán’g tɔɓəi yeḛ naji kó gə́ yeḛ ur lé keneŋ mba kar dəw gər el tɔ. 20 Kuraje lə Absalɔm d’andə mee kəi’g rɔ dené’g lé dəjee pana: Ahimaas gə Jonatan d’aw ra wa. Dené lé ila dee keneŋ pana: Deḛ gaŋg mán d’aw.
Deḛ saŋg dee nɛ d’iŋga dee el ndá deḛ tel d’aw Jerusalem. 21 Loo gə́ deḛ d’aw mba̰ ndá Ahimaas gə Jonatan d’unda loo mee bwa-mán’g teḛ ndá d’aw d’ula mbai Dabid lé taree. Deḛ d’ulá pana: Ḭje tar ɔsje rɔ sí ɓad mba gaŋg mán mbata Ahitopel ula dee ta néje bèe-bèe wɔji ne dɔ sí.
22 Yen ŋga Dabid gə koso-dəwje lai gə́ d’aw səa lé d’ḭ d’aw gaŋg baa gə́ Jurdɛ̰, loo gə́ loo àr gə ndɔ ndá dəw kára kara gə́ nai lal gaŋg baa gə́ Jurdɛ̰ lé godo.
23 Ahitopel lé loo gə́ yeḛ oo to gə́ deḛ taa takwɔji-kəmkàr ləa el ndá yeḛ ɔm kali dɔ mulayḛ̀je’g ləa ḭ gə mba tel kaw kəi ləa mee ɓee-boo’g. Yeḛ un ndia ar njémeekəije ləa ndá yeḛ aw ila kúla wəi. Togə́bè ɓa yeḛ wəi ne ar dee dubee dɔɓar bɔbeeje’g tɔ.
Rɔ to mbuna Dabid gə Absalɔm’g
24 Dabid aw Mahanayim. Ndá Absalɔm gə njérɔje gə́ Israɛl lai gə́ d’aw səa lé gaŋg baa gə́ Jurdɛ̰. 25 Absalɔm unda Amasa gə́ ɓé-njérɔje tor Joab’g, Amasa to ŋgolə Jitra, dəw gə́ Israɛl, yeḛ gə́ taa Abigal, ŋgolə Nahas gə́ dené ləa lé. Yeḛ to ŋgoko̰ Seruja, ko̰ Joabje.
26 Absalɔm gə Israɛlje d’wa loo d’isi keneŋ mee ɓee’d gə́ Galaad.
27 Loo gə́ Dabid teḛ Mahanayim ndá Sobi, ŋgolə Nahas, dəw gə́ Raba gə́ to ɓee lə Amo̰je ləm, gə Makir, ŋgolə Amiel, dəw gə́ Lodebar ləma, gə Barjilai, dəw gə́ Galaad gə́ ɓee gə́ Rogelim ləm tɔ 28 ree gə tiraje ləm, gə baije ləm, gə joje ləm, gə kó ləm, gə kó-ɔrj ləm, gə nduji ləm, gə kandə néje gə́ ndao ləm, gə mḭji ləm, gə lɔ-mḭji ləm, gə kandə néje gə́ tudu ləm, 29 gə ubu tə̰ji ləm, gə ubu mbà maŋg ləm, gə badje ləma, gə mbà maŋg gə́ ɓi gəmsə ləm tɔ. Deḛ d’odo néje neelé d’aw ne d’ar Dabid gə koso-dəwje gə́ d’aw səa gə mba kar dee d’usɔ, mbata deḛ pana: Koso-dəwje neelé ɓó ula kəm dee ndòo ləm, deḛ dao ləma, kṵdaman tɔl dee dɔdilaloo’g ləm tɔ.
