Nihaayat hukum Yarubaʼaam
1 Wa fi l-wakit da, Abiiya wileed Yarubaʼaam mirid. 2 Wa Yarubaʼaam gaal le martah : «Gummi wa khayyiri khulgaanki achaan al-naas ma yaʼarfuuki kadar inti marti ana Yarubaʼaam. Wa baʼad da, amchi hillit Chiilooh wa hinaak talge al-nabi Akhiiya. Wa hu bas al-awwal khabbaraani kadar nabga malik fi Bani Israaʼiil. 3 Wa chiili maʼaaki achara khubza wa kaʼak wa girbe hana asal wa amchi algeeh. Wa hu yikhabbirki be l-cheyy al-yukuun le l-wileed.»
4 Wa marit Yarubaʼaam sawwat al-cheyy al-raajilha gaalah leeha wa hi gammat wa machat le hillit Chiilooh fi beet al-nabi Akhiiya. Wa Akhiiya da ma bichiif achaan hu chayyab marra waahid wa uyuunah faathiin wa ma bichiifu. 5 Wa Allah gaal le Akhiiya : «Di hi marit Yarubaʼaam jaaye leek le tichawwif leeha achaan wileedha mardaan. Wa wakit hi tawsal hini, hi tisawwi nafisha misil mara aakhara. Wa inta kamaan hajji leeha be misil da wa misil da.»
6 Wa tawwaali wakit Akhiiya simiʼ harakat rijileenha wakit daakhle, hu gaal leeha : «Alfaddale, ya marit Yarubaʼaam ! Maala sawweeti nafiski misil mara aakhara ? Ana indi leeki khabar cheen. 7 Gabbili le Yarubaʼaam wa guuli leyah : ‹Daahu Allah Ilaah Bani Israaʼiil gaal : “Min ust al-chaʼab, ana rafaʼtak wa sawweetak kabiir fi chaʼabi Bani Israaʼiil. 8 Wa ana galaʼt al-muluk min zurriiyit Dawuud wa anteetah leek. Wa laakin inta ma bigiit misil abdi Dawuud al-hafad wasiiyaati wa taabaʼ kalaami be kulla galbah wa illa yisawwi al-adiil bas giddaami. 9 Wa inta gaaʼid tisawwi al-fasaala ziyaada min al-naas al-gablak. Wa le tizaʼʼilni, inta sanaʼt leek asnaam min hadiid al-yimassulu ilaahaat aakhariin. Wa leyi ana kamaan, rafadtini. 10 Wa be sabab da, ana ninazzil charr foog aayilat Yarubaʼaam. Wa nidammir kulla l-rujaal min aayiltah kan abiid walla hurriin kula fi lubb Bani Israaʼiil. Wa nuguchch aayiltah misil yuguchchu al-baʼar min wijh al-ard. 11 Wa ayyi naadum min aayilat Yarubaʼaam al-yumuut fi lubb al-hille, al-kulaab yaakuluuh. Wa l-yumuut fi l-kadaade, tuyuur al-sama yaakuluuh.”› Wa da kalaam Allah al-hu gaalah.
12 «Wa kan leeki inti, gummi amchi beetki. Wa laakin wakit tidissi rijilki fi l-hille bas, al-wileed yumuut. 13 Wa kulla Bani Israaʼiil yahzano leyah wa yadfunuuh. Wa min aayilat Yarubaʼaam, hu wiheedah bas al-yadfunuuh fi khabur achaan hu wiheedah bas min aayilat Yarubaʼaam, Allah Ilaah Bani Israaʼiil ligi foogah cheyy adiil.
14 «Wa baʼad da, Allah yidarrij leyah malik fi Bani Israaʼiil al-yidammir aayilat Yarubaʼaam. Wa da l-cheyy al-gaaʼid yahsal al-yoom fi l-wakit da bas. 15 Wa Allah yadrub Bani Israaʼiil wa yabgo misil ageeg al-chaaylah al-almi. Wa hu yamrughum min al-balad al-samha al-antaaha le juduudhum wa yichattithum khaadi le bahar al-Furaat achaan humman khaddabo Allah wakit khazzo iidaan le ibaadat ilaaha Achiira. 16 Wa Allah yaabaahum le Bani Israaʼiil be sabab al-zanib al-Yarubaʼaam sawwaah, hu al-lazza naas mamlakat Israaʼiil fi l-zunuub.»
17 Wa marit Yarubaʼaam gammat wa gabbalat hillit Tirsa. Wa wakit wassalat khachum baab beetha, khalaas al-wileed maat. 18 Wa dafanooh wa kulla Bani Israaʼiil hizno leyah. Wa da bigi hasab kalaam Allah al-gaalah be waasitat abdah al-nabi Akhiiya.
Moot Yarubaʼaam
19 Wa l-baagi min amal Yarubaʼaam al-sawwaah min al-huruub wa l-hukum, kulla ke maktuub fi kitaab taariikh muluuk Bani Israaʼiil. 20 Wa muddit hukum Yarubaʼaam 22 sana wa baʼad da, maat wa lihig abbahaatah. Wa wileedah Nadaab hakam fi badalah.
Rahabʼaam bigi malik fi Yahuuza
21 Wa Rahabʼaam wileed Suleymaan bigi malik fi mamlakat Yahuuza. Wa hu indah 41 sana wakit bigi malik. Wa hakam 17 sana fi Madiinat al-Khudus wa di l-madiina al-azalaaha Allah min kulla mudun gabaayil Bani Israaʼiil le yukhutt foogha usmah. Wa amm Rahabʼaam usumha Naʼama wa hi min balad Bani Ammuun. 22 Wa naas gabiilat Yahuuza gaaʼidiin yisawwu al-fasaala giddaam Allah. Wa be l-zanib da, khaddabo Allah ziyaada min al-khadab al-awwal juduudhum sabbabooh be zunuubhum al-sawwoohum. 23 Wa humman kula bano bakaanaat aaliyiin wa khazzo hujaar le l-ibaada wa khazzo iidaan le ibaadat Achiira fi raas ayyi jabal aali wa tihit ayyi chadara khadra. 24 Wa naas waahidiin yisawwu al-charmata fi bakaan al-ibaada fi l-balad. Wa da nafs al-muharramaat al-sawwoohum al-umam al-Allah galaʼ minhum arduhum wa antaaha le Bani Israaʼiil.
Al-harba maʼa l-Masriyiin
25 Wa fi l-sana al-khaamse hana hukum Rahabʼaam, Chiichakh malik Masir gamma ja haarab Madiinat al-Khudus. 26 Hu chaal kulla l-khuna al-fi beet Allah wa gasir al-malik. Hu chaal kulla cheyy, khaassatan al-darag hana l-dahab al-Suleymaan sawwaahum.
27 Wa fi badal al-darag dool, al-malik Rahabʼaam sawwa darag aakhariin hana nahaas wa ammanaahum le kabiir al-hurraas al-gaaʼid yahris khachum baab gasir al-malik. 28 Wa kan al-malik yamchi beet Allah, al-hurraas yichiilu al-darag dool wa baʼadeen yigabbuluuhum fi beet al-hurraas.
29 Wa l-baagi min amal Rahabʼaam wa kulla cheyy al-sawwaah maktuubiin fi kitaab taariikh muluuk Bani Yahuuza. 30 Wa daayman bigi harib ambeen Rahabʼaam wa Yarubaʼaam. 31 Wa Rahabʼaam maat wa lihig abbahaatah wa dafanooh fi khabur juduudah fi madiinat Dawuud. Wa ammah usumha Naʼama wa hi min balad Bani Ammuun. Wa wileedah Abiiya hakam fi badalah.
Ta gə́ gaŋg dɔ Jeroboam’g lé
1 Mee ndəa’g neelé Abija, ŋgolə Jeroboam oso gə rɔko̰. 2 Ndá Jeroboam ula dené ləa pana: M’ra ndòo rɔi’g, maji kari ḭta tel rɔi ɓəd mba kar dee gəri gə́ dené lə Jeroboam el ndá ɔd aw Silo. Lée gə́ neelé Aija, njetegginta si keneŋ, yeḛ gə́ pata dɔm’g to gə́ m’a gə to mbai lə koso-dəwje neelé. 3 Odo pil muru dɔg ləm, gə mbəje ləma, gə ubu tə̰ji ku kára ləm tɔ aw ne kəi ləa ndá, a kulai né gə́ a gə teḛ dɔ ŋgon’g lé ɓəi.
4 Dené lə Jeroboam ra togə́bè ya tɔ, yeḛ aw Silo ndá andə mee kəi’g lə Aija. Aija ɓuga yaa̰ ar kəmee oo loo el. 5 Nɛ Njesigənea̰ ula Aija pana: Aa oo, dené lə Jeroboam aw gə́ rɔi’g nee gə mba dəjii ta gə́ wɔji dɔ ŋgonee gə́ oso gə rɔko̰. I a kulá ta bèe-bèe. Loo gə́ yeḛ ree lé ndá yeḛ a tel rəa gə́ dené gə́ raŋg ya.
6 Loo gə́ Aija oo kaa gɔlee gə́ andə ne tarəwkəi’g ndá yeḛ pana: I dené lə Jeroboam, maji kari andə kəi. See gelee gə́ ban ɓa i tel rɔi gə́ dené gə́ raŋg wa. Ma lé d’ulam mba kam m’ulai taje gə́ kədərə ya. 7 Aw ula Jeroboam pana: Aa oo ta gə́ Njesigənea̰, Ala lə Israɛlje pa ɓa nee: Ma m’ɔri mbuna koso-dəwje’g, m’undai gə́ mbai dɔ koso-dəwje ləm gə́ Israɛl. 8 Ma m’taa ɓeeko̰ ji gel-bɔje’g lə Dabid m’ari, nɛ i to asəna gə kura ləm gə́ Dabid gə́ aa dɔ godndumje ləm, gə njaa goom’g gə ŋgaw mée bura ləma, gə ra né gə́ danasur kəm’g ləm tɔ lé el. 9 I ra némajel unda deḛ lai gə́ nɔḭ’g kédé ndá i aw ra magəje mbata ləi ləm, i léḛ néndajije gə mba kar məəm ḭ ne pu ləma, i ubam ya̰’m gooi’g gogo ləm tɔ. 10 Gelee gə́ nee ɓa m’a gə kar meeko̰ oso ne dɔ kəi’g lə Jeroboam ya, dəw gə́ rara gə́ to ka̰ Jeroboam lé, lé yeḛ gə́ to ɓər əsé ŋgonkoji gə́ mee ɓee’g lə Israɛlje kara m’a karee udu bo̰, tɔɓəi m’a kwa mee kəi lə Jeroboam rəw-rəw to gə́ d’wa ne ɓiri-ɓisije saar d’ar dee godo bèe . 11 Yeḛ gə́ rara gə́ mee kəi’g lə Jeroboam gə́ a kwəi mee ɓee-boo’g ndá bisije ɓa d’a kusá ləm, yeḛ gə́ a kwəi mee wala’g kara yelje ɓa d’a ko̰ yée ləm tɔ. Mbata Njesigənea̰ ya ɓa pa bèe.
12 Nɛ i lé ḭ aw kəi ləi. Loo gə́ i a gə kila gɔli mee ɓee-boo’g pà ya ndá ŋgon lé a kwəi. 13 Israɛlje lai d’a nea̰ ləm, d’a dubee ləm tɔ, mbata yeḛ ya kára ba gə́ dəw gə́ mee kəi’g lə Jeroboam gə́ d’a dubee dɔɓar’g ləm, yeḛ ya kára ba gə́ dəw gə́ mee kəi’g lə Jeroboam gə́ d’iŋga néra gə́ maji rəa’g kəm Njesigənea̰ Ala’g lə Israɛlje ləm tɔ. 14 Njesigənea̰ a kunda mbai dɔ Israɛlje’g, yeḛ gə́ a kar njémeekəije lə Jeroboam d’udu bo̰ mee ndəa’g neelé. See yee ɓa gə́ né gə́ teḛ ɓasinè mba̰ el wa, 15 Njesigənea̰ a ra gə Israɛlje né gə́ kədərə ndá d’a to asəna gə twatɔg gə́ mán ɓiree bèe. Yeḛ a kɔr Israɛlje mee ɓee gə́ maji péd-péd gə́ yeḛ ar bɔ deeje, tɔɓəi yeḛ a sané dee kel tura-baa gə́ nu mbata deḛ ra magəje lə dee d’ar oŋg ḭ ne gə Njesigənea̰ pu ya. 16 Yeḛ a sula Israɛlje sɔgɔ kya̰ dee mbata kaiyaje gə́ Jeroboam ra ləm gə kaiyaje gə́ yeḛ ar Israɛlje kara ra ləm tɔ.
17 Dené lə Jeroboam lé uba naŋg ḭ aw, ndá yeḛ teḛ Tirsa, tɔɓəi loo gə́ yeḛ teḛ takəi’g ndá ŋgonee lé wəi ya tɔ. 18 Deḛ dubee ndá Israɛlje lai nea̰ gə goo ta gə́ Njesigənea̰ ar kura ləa Aija gə́ to njetegginta pa lé ya tɔ.
19 Ges sor-néraje lə Jeroboam ləm, gə sorta rɔje ləa ləma, gə ko̰ɓee ləa ləm tɔ lé ndaŋg tareeje lai mee Maktub-sorta néraje’g lə mbaije gə́ Israɛl ya. 20 Jeroboam o̰ ɓee ləbee rɔ-joo-giree-joo tɔɓəi yeḛ wəi ndá ŋgonee gə́ Nadab o̰ ɓee toree’g tɔ.
Ɓeeko̰ gə́ Juda gə́ gel Roboam’g
21 Roboam, ŋgolə Salomo̰ o̰ ɓee gə́ Juda. Yeḛ ra ləbee rɔ-sɔ-giree-kára ɓa tel to mbai ɓəi ndá yeḛ si ɓee-boo gə́ Jerusalem o̰ ne ɓee as ləb dɔg-giree-siri, to ɓee-boo gə́ Njesigənea̰ ɓa mbəree mbuna ginkoji Israɛlje’g lai mba kar ria ɓar dɔ’g. Kea̰je ria lə Naaman, yeḛ to dəw gə́ Amo̰. 22 Judaje ra né gə́ majel kəm Njesigənea̰’g ndá kaiyaje gə́ deḛ ra lé ɔs Njesigənea̰ ar kəmkəḭ ḭ səa dɔ dee’g ur dɔ kəmkəḭ gə́ yeḛ ra dɔ bɔ deeje’g ɓəi. 23 Deḛ ya kara d’unda dɔ looje gə́ ndəw d’ar néndajije gə magəje mee dɔdərlooje’g lai gə́ d’ḭ tar ləm, gə gel kagje lai gə́ to təb’g ləm tɔ . 24 Mee ɓee’g neelé kaiya-diŋgamje gə́ to njéra nérɔkulje taa loo keneŋ pəl-pəl. Deḛ ndaji néje lai gə́ mina̰ lə ginkoji dəwje gə raŋg gə́ Njesigənea̰ tuba dee no̰ Israɛlje’g lé tɔ .
25 Ləb ko̰ɓee lə Roboam gə́ njekɔm’g mi lé Sisak, mbai gə́ Ejiptə ɔr rɔ aw rɔ gə Jerusalem. 26 Yeḛ odo nébaoje gə́ mee kəi’g lə Njesigənea̰ ləm, gə nébaoje gə́ mee kəi’g lə mbai ləma, yeḛ odo néje lai-lai ləm tɔ. Yeḛ odo dərje lai gə́ Salomo̰ ra dee gə larlɔr tɔ . 27 Mbai Roboam ra dərje gə larkas taa ne tor dee tɔɓəi yeḛ ɔm dərje lé ji ɓé-njérɔkwɔilɔje’d gə́ to njékaḭ bada dɔ looje gə́ ŋgəm takəije lə mbai mba kar dee ŋgəm dee maji tɔ. 28 Ndɔje lai gə́ mbai aw mee kəi’g lə Njesigənea̰ lé ndá njéŋgəmlooje d’odo dərje lé, tɔɓəi deḛ tel gə dərje lé d’aw ne kəi-ŋgəm dee’g tɔ.
29 Ges sor-néraje lə Roboam gə néje lai gə́ yeḛ ra lé see ndaŋg taree mee Maktub-sorta néraje’g lə mbaije gə́ Juda el wa. 30 Rɔ to mbuna Roboam gə Jeroboam’g ta-ta ya. 31 Roboam wəi ndá deḛ dubee gə keaje-je mee ɓee-boo’g lə Dabid. Kea̰je ria lə Naaman gə́ to dəw gə́ Amo̰. Bèe ɓa ŋgonee Abijam o̰ ɓee toree’g tɔ.
