1 Wa dool al-umam al-khallaahum Allah yagoodu wa beehum yijarrib kulla naas Bani Israaʼiil al-ma hidro wakit haarabo le yichiilu balad Kanʼaan. 2 Wa hu sawwa misil ke le yiʼallim al-harib le l-zurriiyit al-jadiide hana Bani Israaʼiil achaan awwal humman ma haarabo. 3 Daahu al-umam al-Allah khallaahum fi l-balad. Humman khamsa kubaaraat hana l-Filistiyiin wa kulla l-Kanʼaaniyiin wa l-Seeduuniyiin wa l-Hiwwiyiin al-saakniin fi jibaal Lubnaan min jabal Baʼal Harmuun lahaddi Labu Hamaat. 4 Wa be l-umam dool, Allah yijarrib Bani Israaʼiil le yaʼarif kan humman yasmaʼo wasiiyaatah al-amar beehum juduudhum be waasitat Muusa. 5 Wa Bani Israaʼiil sakano fi ust al-Kanʼaaniyiin wa l-Hittiyiin wa l-Amuuriyiin wa l-Firizziyiin wa l-Hiwwiyiin wa l-Yabuusiyiin. 6 Bani Israaʼiil akhado banaat al-umam dool wa anto banaathum al-halaalhum le awlaadhum. Wa abado ilaahaathum kula.
Al-haakim Utniyiil wileed Khinaaz
7 Wa Bani Israaʼiil sawwo al-fasaala giddaam Allah. Humman niso Allah ilaahhum wa abado asnaam Baʼal wa Achiira. 8 Wa Allah khidib khadab chadiid didd Bani Israaʼiil wa sallamaahum le Kuuchan Richaʼtaayim malik Araam been al-Nahreen. Wa Bani Israaʼiil khadamo abiid le Kuuchan Richaʼtaayim le muddit tamaane sana. 9 Wa Bani Israaʼiil koorako le Allah wa dawwaro al-fazaʼ wa Allah rassal leehum munajji. Wa hu Utniyiil wileed Khinaaz tariidah le Kaalib.
10 Wa Ruuh Allah nazal fi Utniyiil wa hu hakam fi Bani Israaʼiil. Wa hu macha haarab Kuuchan Richaʼtaayim malik balad Araam wa Allah nasarah. 11 Wa l-balad gaaʼide fi raaha le muddit 40 sana wa baʼad da, Utniyiil wileed Khinaaz maat.
Al-haakim Ihuud
12 Wa Bani Israaʼiil gammo battaan sawwo al-fasaala giddaam Allah. Wa fi chaan da, Allah anta gudra le Agluun malik Muwaab le yugumm didduhum. 13 Wa Agluun lamma maʼa Bani Ammuun wa l-Amaalikh wa haarab Bani Israaʼiil. Wa annasar fooghum wa chaal minhum Ariiha madiinat al-Nakhal. 14 Wa Bani Israaʼiil khadamo abiid le Agluun malik Muwaab le muddit 18 sana. 15 Wa Bani Israaʼiil koorako le Allah wa Allah rassal leehum munajji. Wa hu Ihuud al-israay, wileed Giira min gabiilat Banyaamiin.
Wa Bani Israaʼiil rassalo Ihuud yiwaddi hadaaya le Agluun malik Muwaab. 16 Wa Ihuud sawwa le nafsah seef tuulah duraaʼ wa tarragah jaay wa jaay wa rabatah fi daarijtah al-zeene be daakhal le khalagah. 17 Wa wadda al-hadaaya dool le Agluun malik Muwaab. Wa Agluun hu samiin marra waahid. 18 Wa wakit anta al-hadaaya khalaas, Ihuud faat maʼa naasah al-jaabo al-hadaaya. 19 Wa wakit wassalo bakaan al-asnaam gariib le hillit Gilgaal, Ihuud gabbal le l-malik wa gaal : «Ya l-malik, indi leek kalaam sirr.» Wa l-malik amar kulla khaddaamiinah yamchu wa humman marago min giddaamah. 20 Wa fi l-wakit da, al-malik gaaʼid fi khurfitah al-baarde al-jahhazooha leyah foog. Wa Ihuud macha gariib leyah wa gaal : «Indi kalaam min al-Rabb nidoor nuguulah leek.» Wa khalaas, al-malik gamma min kursiih. 21 Wa tawwaali be iidah al-isra, Ihuud salla al-seef min daarijtah al-zeene wa taʼanah le l-malik fi batnah. 22 Salaʼat al-seef kula dakhalat fi batnah wa khalaas al-chaham sadda foogah achaan Ihuud ma salla al-seef min batun al-malik. Wa khalaas, Ihuud marag min wara. 23 Wa gubbaal ma yufuut, hu sadda biibaan al-khurfa wa gaffalaahum.
24 Wa baʼad hu marag, khaddaamiin al-malik jo wa ligo biibaan al-khurfa al-foog mugaffaliin wa gaalo : «Akiid al-malik gaaʼid yagdi haajtah fi l-khurfa al-baarde.» 25 Wa humman arrajjooh wakit tawiil wa laakin hu ma fatah leehum biibaan khurfitah. Wa baʼad da, humman chaalo al-muftaah wa fataho al-baab wa ligo siidhum waagiʼ fi l-turaab wa mayyit.
26 Wa wakit humman gaaʼidiin yarjo da, Ihuud anbalas wa faat khaadi le bakaan al-asnaam wa arrad ale Saʼiira. 27 Wa wakit wisil hinaak, darab al-buug fi jibaal Afraayim. Wa kulla Bani Israaʼiil nazalo maʼaayah min al-jibaal wa hu maachi giddaamhum. 28 Wa gaal leehum : «Taabuʼuuni achaan Allah sallam leeku udwaanku al-Muwaabiyiin fi iideeku.» Wa humman nazalo waraayah wa chaalo al-maʼadd hana bahar al-Urdun min al-Muwaabiyiin wa ma khallo naadum waahid kula yuchugg al-bahar da. 29 Wa fi l-wakit da, katalo min al-Muwaabiyiin gariib 10 000 raajil, kulluhum induhum gudra wa fahaliin. Wa naadum waahid kula minhum ma niji.
30 Wa min al-yoom da, al-Muwaabiyiin gaʼado tihit hukum Bani Israaʼiil wa l-balad gaaʼide fi raaha le muddit 80 sana.
Al-haakim Chamgar
31 Wa baʼad Ihuud, hakam Chamgar wileed Anaat. Wa Chamgar da katal 600 raajil min al-Filistiyiin be kookaab hana garin toor wa hu kula najja Bani Israaʼiil.
1 Aa ooje, ginkoji dəwje gə raŋg gə́ Njesigənea̰ ya̰ dee mba kaḭ ne meḛ Israɛlje gə́ d’oo loo-rɔje gə́ Kana̰ el lé ɓa nee. 2 Né kára gə́ yeḛ ndigi lé to mba ndoo Israɛlje gə́ njékorè goo deeje kar dee gər loo-rɔ gə mba ndoo ne deḛ gə́ gər loo-rɔ kédé el lé. 3 Ginkoji dəwje gə raŋg lé ɓa nee: Mbaije gə́ mi gə́ to mbai dɔ Pilistije ləm, gə Kana̰je lai ləm, gə Sido̰je ləma, gə Hebje gə́ d’isi kaar mbal gə́ Liba̰, un kudee kaar mbal gə́ Baal-Hermo̰ saar teḛ ne tarəw ɓee-boo gə́ Amat ləm tɔ. 4 Ginkoji dəwje gə raŋg neelé to gə́ né kaḭ meḛ Israɛlje mba kar Njesigənea̰ oo see d’a təd kag godnduje gə́ yeḛ ndaŋg ar bɔ deeje-je gə ndu Moyis lé ya wa. 5 Togə́bè ɓa Israɛlje d’isi ne mbuna Kana̰je gə Hetje’g, gə Amɔrje gə Peresje’g, gə Hebje gə Yebusje’g tɔ. 6 Deḛ taa ŋgan deeje gə́ dené gə́ denéje lə dee ləm, deḛ d’ar ŋgan deeje gə́ diŋgam taa ŋgan dee-deḛje gə́ dené ləma, deḛ pole magəje lə dee ləm tɔ.
Njégaŋ-rəwtaje, Otniel
7 Israɛlje ra né gə́ taa kəm Njesigənea̰ el, d’ar meḛ dee wəi dɔ Njesigənea̰, Ala’g lé lə dee ndá deḛ pole magə-Baalje gə magəje gə́ raŋg tɔ. 8 Bèe ɓa oŋg lə Njesigənea̰ ḭ səa pu dɔ Israɛlje’g aree uba dee ya̰ dee ne ji Kusan-Risəatayim’g to mbai gə́ Mesɔpotami. Ndá Israɛlje ra kula d’aree as ləb dee jinaijoo. 9 Yen ŋga Israɛlje no̰ ɓar Njesigənea̰ ndá Njesigənea̰ ar dee njetaa dɔ dee aree taa dee ɔm dee tar, yeḛ ɓa to Otniel, ŋgolə Kenaj gə́ to ŋgoko̰ Kaleb gə́ ndɔḭ lé. 10 Tɔɓəi Ndil Njesigənea̰ dəb dəa’g aree tel to njegaŋ-rəwta mee ɓee gə́ Israɛl. Yeḛ teḛ aw gə mba rɔ ndá Njesigənea̰ ya̰ Kusan-Risəatayim, mbai gə́ Mesɔpotami lé jia’g ndá jia gə́ ɓar mèr-mèr lé aree dum ne dəa ya. 11 Bèe ɓa ɓee to ne lɔm as ləb rɔ-sɔ ɓa Otniel, ŋgolə Kenaj wəi ɓəi.
Ehud
12 Israɛlje tel ra né gə́ taa kəm Njesigənea̰ el ya tɔɓəi, bèe ɓa Njesigənea̰ ar Eglo̰, mbai gə́ Moab siŋga aree rɔ ne gə Israɛlje mbata deḛ ra né gə́ majel kəm Njesigənea̰’g. 13 Eglo̰ mbo̰ Amo̰je, gə Amalekje ɔm dee dəa’g ɔr ne rɔ aw rɔ ne gə Israɛlje. Yeḛ dum dɔ Israɛlje taa ne ɓee-boo gə́ tumburje to keneŋ lé. 14 Bèe ndá Israɛlje ra kula d’ar Eglo̰, mbai gə́ Moab tɔ. 15 Yen ŋga Israɛlje no̰ ɓar Njesigənea̰ ndá Njesigənea̰ ar dee njetaa dɔ dee gə́ to Ehud, ŋgolə Gera, gə́ to gə́ ginkoji’g lə Bḛjami, nɛ yeḛ lé to gel.
Yeḛ ɓa Israɛlje d’ulá gə nénojije d’aree ar Eglo̰, mbai gə́ Moab. 16 Ehud ra kiambas gə́ ŋgaŋgee joo gə́ ŋgal as kəmkil dəw kára, tɔɓəi yeḛ tɔ ɓəree’d gel kubuje’g ləa par gə́ dɔkɔl. 17 Yeḛ ar Eglo̰, mbai gə́ Moab lé nénojije neelé. Eglo̰ lé to dəw gə́ rəa ər ndɔl-ndɔl. 18 Loo gə́ Ehud ree gə nénojije aree mba̰ ndá yeḛ ya̰ dəwje gə́ d’odo nénojije neelé ar dee d’aw. 19 Nɛ yeḛ nja aw saar teḛkɔr mbalje gə́ tɔl dee gə́ magəje gə́ to mbɔr Gilgal’g dəb, ɓa yeḛ ɔs tel aw rɔ mbai’g lé ulá pana: Ǝi Mbai, m’aw gə ta gə́ to loo-kiya’g gə mba kulai.
Mbai lé pana: Teḛje raga! Ndá deḛ lai gə́ d’isi rəa’g lé d’unda loo teḛ raga tɔ. 20 Ehud rəm pər gə́ rəa’g loo gə́ yeḛ si gə karee ba mee kəi’g ləa gə́ kul yududu’g lé ndá yeḛ ulá pana: M’aw gə ta lə Ala mbata ləi.
Eglo̰ ḭ kag-siée’g aar tar. 21 Togə́bè Ehud ula jigelee ɔr ne kiambas gə́ to ɓəree gə́ dɔkɔl lé ɔs ne mée kub mbudu. 22 Kul kiambas ya kara andə gə ndəa̰ na̰’d magə mée’g ar ubee o̰ bia̰ dɔ’g rəd udu, mbata yeḛ ɔr kiambas lé mée’g el. 23 Nɛ Ehud unda loo teḛ gə rəw gə́ gel pala’g ndá yeḛ udu tarəwkəije gə́ dɔ maree’g tar gə kɔgərɔ. 24 Loo gə́ yeḛ unda loo teḛ raga ndá kuraje lə mbai lé ree d’aa loo d’oo, ndá aa oo, tarəwkəije gə́ tar lé d’udu dee gə́ kɔgərɔ. Ndá deḛ pana: Banelə yeḛ ar ta bwa’g mee kəi-tée’g. 25 Deḛ ŋgina kur dee əw ɓa d’oo to gə́ yeḛ ɔr tarəwkəije gə́ to dɔ mareeje’g tar lé el ndá deḛ taa nékɔr tarəw d’ɔr ne takəi ndá aa oo, yoo-mbai lə dee ɓa to naŋg nee. 26 Loo gə́ d’aar ŋgina bèe ɓəi ndá Ehud aḭ dəs kɔr mbalje gə́ tɔl dee gə́ magəje lé aw teḛ Seira ɓa taa ne rəa keneŋ. 27 Loo gə́ yeḛ teḛ lée’g neelé mba̰ ndá yeḛ im to̰to̰ mee mbalje’d gə́ Eprayim. Israɛlje d’ḭ dɔ mbal’g risi d’ur naŋg səa na̰’d, ndá yeḛ tel to ne njekɔrno̰ dee tɔ.
28 Yeḛ ula dee pana: Unje rəw goom’g mbata Njesigənea̰ uba Moabje gə́ to njéba̰je lə sí lé ya̰ dee ji sí’g ŋga.
Deḛ d’ɔm na̰ gée’g d’aw loo-kuru-mán gə́ Jurdɛ̰ gə́ wɔji dɔ Moab njoroŋ, tɔɓəi deḛ d’ya̰ dəw kára kara d’aree gaŋg mán lé el. 29 Mee ndəa gən lé deḛ tɔl Moabje as tɔl-dɔg-loo-dɔg (10.000) jén bèe, deḛ lai gə́ to njésiŋgamoŋje ləm, gə bao-rɔje ləm tɔ lé, d’ar dəw kára kara nai el. 30 Mee ndəa’g neelé Moabje d’ula dɔ dee no̰ Israɛlje’g. Bèe ɓa ɓee to ne lɔm as ləb rɔ-jinaijoo tɔ.
Samgar
31 Njegoo Ehud’g lé to Samgar, ŋgolə Anat. Yeḛ tɔl dəwje gə́ Pilisti as tɔl-misa̰ (600) gə duu maŋgje. Bèe ɓa yeḛ kara to ne njetaa dɔ Israɛlje tɔ.
