2 Muluuk 2 - ShuLatn & SBA2015

Al-nabi Iliyaas wa Alyasaʼ

1 Daahu kikkeef Allah rafaʼ Iliyaas fi l-sama, hu rafaʼah be riih amzoobaʼaane. Wa da yoom, Iliyaas wa Alyasaʼ gammo min Gilgaal. 2 Wa wakit maachiin fi l-derib, Iliyaas gaal le Alyasaʼ : «Agood hini achaan Allah rassalaani namchi Beet Iil.» Wa laakin Alyasaʼ radda leyah wa gaal : «Ya abuuyi, nahlif be Allah al-Hayy wa be hayaatak inta kadar ana abadan ma nikhalliik wiheedak.» Wa khalaas, humman macho sawa le Beet Iil.

3 Wa naas majmuuʼat al-anbiya al-saakniin fi Beet Iil marago laagooh le Alyasaʼ wa gaalo leyah : «Hal inta taʼarif kadar al-yoom Allah yarfaʼ sayyidak fi l-sama ?» Wa Alyasaʼ radda wa gaal : «Ana kula naʼarfah. Askutu !»

4 Wa Iliyaas gaal le Alyasaʼ : «Hassaʼ da, ya wileedi, agood hini achaan Allah rassalaani namchi Ariiha.» Wa Alyasaʼ gaal : «Ya abuuyi, nahlif be Allah al-Hayy wa be hayaatak inta kadar ana abadan ma nikhalliik tamchi wiheedak.» Wa khalaas, humman macho sawa le Ariiha.

5 Wa naas majmuuʼat al-anbiya al-saakniin fi Ariiha garrabo le Alyasaʼ wa gaalo leyah : «Hal inta taʼarif kadar al-yoom Allah yarfaʼ sayyidak fi l-sama ?» Wa Alyasaʼ radda wa gaal : «Ana kula naʼarfah. Askutu !»

6 Wa Iliyaas gaal le Alyasaʼ : «Hassaʼ da, ya wileedi, agood hini achaan Allah rassalaani namchi bahar al-Urdun.» Wa Alyasaʼ radda wa gaal : «Ya abuuyi, nahlif be Allah al-Hayy wa be hayaatak inta kadar ana abadan ma nikhalliik wiheedak.» Wa khalaas, attaabaʼo tineenithum wa macho.

7 Wa 50 naas min majmuuʼat al-anbiya macho gaʼado mugaabil al-Urdun chiyya baʼiid min Iliyaas wa Alyasaʼ. Wa humman al-itneen wagafo fi khachum bahar al-Urdun. 8 Wa khalaas fi l-bakaan da, Iliyaas salla khalagah wa tabbagah wa darab beyah al-almi wa l-almi da angasam itneen jaay wa jaay. Wa humman chaggo al-bahar da fi l-turaab al-yaabis.

9 Wa wakit gaaʼidiin yuchuggu al-bahar da, Iliyaas gaal le Alyasaʼ : «Atlub minni al-cheyy al-waajib nisawwi leek gubbaal ma yarfaʼooni min jambak.» Wa Alyasaʼ radda leyah wa gaal : «Khalli yanzil foogi ruuh misil al-ruuh al-indak marrateen.» 10 Wa Iliyaas gaal leyah : «Inta talabt minni cheyy gaasi. Wa laakin wakit yarfaʼooni min jambak, kan gaaʼid tichiifni, khalaas talga talabak da. Wa kan ma tichiifni kamaan, talabak da ma talgaah.»

Allah rafaʼ Iliyaas fi l-sama

11 Wa wakit humman maachiin wa gaaʼidiin yihajju, tawwaali maragat fooghum araba hint naar al-karrooha kheel hana naar. Wa l-araba di faragat Iliyaas min Alyasaʼ. Wa khalaas, Iliyaas talaʼ fi l-sama fi riih amzoobaʼaane. 12 Wa Alyasaʼ gaaʼid yichiifah wa yabki chadiid wa yuguul : «Ya abuuyi ! Ya abuuyi ! Inta muhimm le Bani Israaʼiil misil kulla arabaathum wa kulla kheelhum !»

Wa baʼad da, battaan Alyasaʼ ma chaafah le Iliyaas. Wa gamma charrat khulgaanah min usut min al-hizin. 13 Wa chaal khalag Iliyaas al-wagaʼ min kitfah wa gabbal wa wagaf fi khachum bahar al-Urdun. 14 Wa chaal khalag Iliyaas al-wagaʼ min kitfah wa darab beyah al-almi wa gaal : «Hal Allah Ilaah Iliyaas gaaʼid maʼaayi walla ?» Wa wakit hu kula darab al-almi, al-almi angasam itneen jaay wa jaay wa Alyasaʼ adda.

15 Wa naas majmuuʼat al-anbiya al-gaaʼidiin mugaabiliin Ariiha chaafooh wa gaalo : «Ruuh Iliyaas gaaʼid fi Alyasaʼ !» Wa humman macho laagooh wa wagaʼo be wujuuhhum wa sajado giddaamah. 16 Wa gaalo leyah : «Daahu min khaddaamiinak fi 50 rujaal fahaliin. Khalli yamchu yifattuchuuh le sayyidak. Akuun Ruuh Allah waddaah khattaah fi raas jabal waahid aw fi waadi.» Wa hu gaal leehum : «Ma tirassuluuhum.» 17 Wa laakin humman ma khallooh, asarooh be ziyaada. Wa hu gaal leehum : «Khalaas, rassuluuhum.»

Wa humman rassalo 50 raajil le yifattuchu Iliyaas. Wa humman fattachooh le muddit talaata yoom wa ma ligooh. 18 Wa gabbalo jo le Alyasaʼ al-gaaʼid fi Ariiha wa hu gaal leehum : «Hal ana ma gult leeku ma tamchu ?»

Alyasaʼ tahhar een almi

19 Wa naas hillit Ariiha gaalo le Alyasaʼ : «Ya sayyidna, misil gaaʼid tichiifah al-mugʼad fi l-hille di hu adiil laakin al-almi waskhaan wa l-ard kula ma tantij.» 20 Wa hu radda leehum wa gaal : «Jiibu leyi maaʼuun jadiid wa subbu foogah mileh.» Wa humman jaabooh leyah. 21 Wa Alyasaʼ marag wa macha le een al-almi wa sabba foogha al-mileh wa gaal : «Daahu Allah gaal : ‹Ana tahhart al-almi da wa battaan ma yisabbib moot wa ma yadhar al-ard ma tantij.›» 22 Wa be da, al-almi bigi nadiif lahaddi l-yoom da, hasab kalaam Alyasaʼ.

Alyasaʼ laʼan al-iyaal

23 Wa Alyasaʼ gamma min Ariiha wa macha Beet Iil. Wa wakit maachi fi l-derib, iyaal waahidiin marago min al-hille wa achchammato leyah wa gaalo : «Amchi, ya abu salaʼa ! Amchi, ya abu salaʼa !» 24 Wa Alyasaʼ chaglab chaafhum wa laʼanhum be usum Allah. Wa tawwaali, dubaba itneen khatiiraat maragan leehum min al-khaaba wa katalan 42 min al-iyaal dool.

25 Wa min al-bakaan da, Alyasaʼ gamma macha jabal al-Karmal wa min hinaak, gabbal madiinat al-Saamira.

Kaw dara lə Eli gə taa gə́ Elije taa toree

1 Loo gə́ kàree as mba̰ gə mba kar Njesigənea̰ un Eli dan lel-mal’g aw səa dara lé ndá, Eli deḛ gə Elije d’ḭ Gilgal d’aw njaa na̰’d. 2 Eli ula Elije pana: Aar loo gə́ nee’g, mbata Njesigənea̰ ulam njal gə́ Betel ɓəi.

Elije tel ilá keneŋ pana: Njesigənea̰ to Njesikəmba ləm, i kara si kəmba ya ləm tɔ ndá, m’a kubai kya̰’i nda̰ el.

Bèe ɓa deḛ d’aw na̰’d Betel tɔ. 3 Ges njéteggintaje gə́ d’isi Betel lé teḛ d’aw rɔ Elije’g d’ulá pana: See i gər to gə́ ɓogənè Njesigənea̰ a gə kun ɓéije kaw səa el wa.

Yeḛ tel ila dee keneŋ pana: M’gər ya, nɛ arje ta sí to mundu.

4 Eli ula Elije pana: M’ra ndòo rɔi’g mba kari nai loo gə́ nee’g mbata Njesigənea̰ ulam gə́ Jeriko ɓəi.

Yeḛ tel ilá keneŋ pana: Njesigənea̰ to Njesikəmba ləm, i kara si kəmba ya ləm tɔ ndá, m’a kubai kya̰’i nda̰ el.

Bèe ɓa deḛ d’aw na̰’d Jeriko tɔ. 5 Ges njéteggintaje gə́ d’isi Jeriko lé teḛ d’aw rɔ Elije’g d’ulá pana: See i gər to gə́ ɓogənè Njesigənea̰ a gə kun ɓéije kaw səa el wa.

Yeḛ ilá dee keneŋ pana: M’gər ya nɛ arje ta sí to mundu.

6 Eli ulá pana: M’ra ndòo rɔi’g gə mba kari nai loo gə́ nee’g mbata Njesigənea̰ ulam gə́ baa gə́ Jurdɛ̰ ɓəi.

Yeḛ ilá keneŋ pana: Njesigənea̰ to Njesikəmba ləm, i kara si kəmba ləm tɔ ndá, m’a kubai kya̰’i nda̰ el.

Bèe ɓa deḛ joo bɔr d’un rəw na̰’d d’aw ya. 7 Dəwje rɔ-mi mbuna njéteggintaje’g lé teḛ d’aar ŋgərəŋ d’wɔji dɔ Eli deḛ gə Elije gə́ d’aar dɔ koŋgo baa’d gə́ Jurdɛ̰ njoroŋ lé. 8 Yen ŋga Eli ɔr kubu ləa gə́ boi yul kə́ na̰’d unda ne dɔ mán gə́ Jurdɛ̰ ndá mán kai rəa yo gə́ nee, ar dee-deḛ joo bɔr dəs keneŋ loo gə́ tudu’g.

9 Loo gə́ deḛ dəs d’aw mba̰ ndá Eli ula Elije pana: Maji kari dəjim né gə́ kəm karm m’ra m’ari ɓad ɓa kar dee d’unm d’aw səm ɓəi.

Elije ulá pana: M’ra ndòo rɔi’g gə mba kari ar ndili ya ɔm dɔm’g as gɔl joo dɔ maree’g .

10 Eli pana: Né gə́ i dəji lé to né gə́ kədərə. Nɛ ɓó lé i aam gərərə loo gə́ d’a gə k’unm rɔi’g ndá né gə́ i dəji lé a kaw lée’g béréré ya, nɛ ɓó lé bèe el ndá a kaw lée’g kari el tɔ.

11 Loo gə́ d’aw njaa na̰’d d’wɔji ne na̰ ta bèe-bèe ndá aa ooje, kundaje gə́ rɔ dee ndɔḭ wər-wər to gə́ pər bèe ndɔr pusu gə́ ndɔḭ wər-wər to gə́ pər bèe gaŋg ne mbuna dee dana. Ndá lel-mal un Eli səḛ aw səa dara. 12 Elije aa loo gərərə ndá ɓaree wəl pana: Bɔm loo! Bɔm loo! I lé gadi ur dɔ pusu-rɔ lə Israɛlje lai ləm, gə njérɔ gə kundaje lə dee ləm tɔ.

Ndá yeḛ ée gogo el ŋga. Bèe ɓa yeḛ wa kubu ləa til dana loo joo 13 ɓa yeḛ un kubu lə Eli gə́ boi yul gə́ yeḛ ɔr ila aree lé, tɔɓəi yeḛ tel aw aar ta baa gə́ Jurdɛ̰’g gogo. 14 Yeḛ un kubu lə Eli gə́ boi yul gə́ yeḛ ɔr ila aree lé ndá yeḛ unda ne dɔ mán ndá yeḛ pana: See Njesigənea̰ Ala lə Eli əd ra wa.

Tɔɓəi yeḛ tel unda mán lé gogo ɓəi ndá mán kai rəa dana gə́ yo gə́ nee ar Elije dəs aw ne. 15 Njéteggintaje gə́ d’isi Jeriko lé d’ée ŋgərəŋ ndá deḛ pana: Ndil Eli ɔm dɔ Elije’g. Deḛ d’ɔd daw tila kəmee, d’ɔs kəji dee naŋg nea̰’g tɔ. 16 Deḛ d’ulá pana: Aa oo, mbuna kuraje’g ləi lé dəwje gə́ njésiŋgamoŋje d’as rɔ-mi d’isi keneŋ nee. See i ndigi kar dee d’aw saŋg ɓéije lé wa. Banelə Ndil Njesigənea̰ unee aw səa ila dɔ mbal’g əsé kəm wəl-loo’g.

Nɛ yeḛ tel ila dee keneŋ pana: Ulaje dəw kára kara el. 17 Nɛ deḛ d’oma̰ səa saar d’aree ndigi sə dee ndá yeḛ pana: Ula deeje né lə sí. Ndá deḛ d’ula dəwje gə́ rɔ-mi neelé d’ar dee saŋg Eli ndɔ dee munda nɛ d’iŋgá el. 18 Loo gə́ deḛ tel ree rɔ Elije’d gə́ si Jeriko ndá yeḛ ula dee pana: Ma m’ula sí kédé m’pana awje el, see m’pa bèe el wa.

Elije ar kəm-rəw-manje gə́ Jeriko tel maji gogo

19 Koso-dəwje gə́ mee ɓee-boo gə́ Jeriko d’ula Elije pana: Aa oo, ɓee lə sí to loo gə́ maji to gə́ i ɓée síje oo ne ya nɛ manje ɓa majel ləm, dɔ naŋg aar kó el ləm tɔ.

20 Yeḛ pana: Reeje gə ŋgo gə́ sigi amje ndá ɔmje kad mée’g. Ndá deḛ ree ne d’aree ya tɔ.

21 Yeḛ aw kəm-rəw-manje’g lé ndá yeḛ ɔm kad keneŋ pa ne pana: Njesigənea̰ pa pana: Neḛ n’ar mán neelé tel maji ləm, yoo a godo mán’g neelé ŋga ləm, kaar kó el lə naŋg neelé a godo ŋga ləma, kar denéje gə́ d’ai mán neelé d’a tɔr ŋganje el ŋga ləm tɔ.

22 Togə́bè ɓa mán lé tel to ne maji saar teḛ mee ndɔ gə́ ɓogənè to gə́ Elije pa ne lé.

Ala ar bo̰ néra basaje gə́ d’ula sul dɔ Elije’g ɔs ta dee’g

23 Yeḛ ḭ keneŋ aw Betel. Loo gə́ yeḛ si aw njaa rəbee ndá basaje d’unda loo mee ɓee’g teḛ d’ula sul dəa’g, pana: I njedɔmbar, aw gə́ nu, i njedɔmbar, aw gə́ nu.

24 Yeḛ tel kəmee aa dee gərərə ndá yeḛ man dee gə ri Njesigənea̰. Yen ŋga ko̰ da-ursje joo d’unda loo mee kag-kɔr’g teḛ d’ar dee-deḛ basaje gə́ rɔ-sɔ-gir-dee-joo mbuna mar deeje’g lé doo gə́ toɓəl. 25 Lée neelé yeḛ ḭ keneŋ aw dɔ mbal gə́ Karmel ɓa ḭ keneŋ tel aw Samari ɓəi.