Malak Allah kallam le l-chaʼab
1 Wa malak Allah gamma min Gilgaal wa macha le Bukiim. Wa gaal le Bani Israaʼiil : «Ana maragtuku min balad Masir wa waddeetku fi l-balad al-ana halaft le juduudku wa gult nantiiha leehum. Wa ana gult : ‹Abadan ma nangud muʼaahadati maʼaaku. 2 Wa intu kula ma tisawwu muʼaahada maʼa sukkaan al-balad di. Wa haddumu madaabihhum.› Wa laakin intu ma simiʼtu kalaami. Wa maala sawweetu misil da ? 3 Wa khalaas, ana nuguul : ‹Ma natrud sukkaan al-balad di min giddaamku. Wa humman yabgo leeku misil amkajjaama wa ilaahaathum yabgo leeku charak.›»
4 Wa laakin wakit malak Allah gaal al-kalaam da le kulla Bani Israaʼiil, tawwaali al-chaʼab gammo yikooruku wa yabku. 5 Wa humman sammo al-bakaan da Bukiim (maʼanaatah al-bakkaayiin) wa gaddamo dahaaya le Allah.
Moot Yachuuʼ
6 Wa Yachuuʼ gaal le l-chaʼab yamchu. Wa ayyi waahid min Bani Israaʼiil macha le yichiil ard warasatah. Wa be da, chaalo al-balad. 7 Wa Bani Israaʼiil abado Allah fi kulla muddit ayyaam Yachuuʼ. Wa baʼad mootah, abado Allah fi kulla muddit ayyaam al-chuyuukh al-chaafo kulla l-aʼmaal al-sawwaahum Allah fi chaan Bani Israaʼiil. 8 Wa Yachuuʼ wileed Nuun abd Allah, maat fi umur hana 110 sana. 9 Wa dafanooh fi ard warasatah fi Timna Haaras fi jibaal Afraayim munchaakh le jabal Gaʼach. 10 Wa baʼad kulla l-zurriiye di maatat wa lihgat abbahaatha, zurriiye aakhara gammat baʼadha wa laakin al-zurriiye di ma irfat Allah wa la l-aʼmaal al-sawwaahum le Bani Israaʼiil.
Al-chaʼab abo Allah
11 Wa Bani Israaʼiil sawwo al-fasaala giddaam Allah wa abado asnaam Baʼal. 12 Wa humman abo Allah Rabb juduudhum al-maragaahum min balad Masir. Wa taabaʼo leehum ilaahaat aakhariin min ilaahaat al-chuʼuub al-mujaawiriinhum wa sajado giddaamhum. Wa be da, khaddabo Allah. 13 Wa humman abo Allah wa abado asnaam Baʼal wa Achtaruut.
14 Wa khadab Allah nazal fi Bani Israaʼiil wa hu sallamaahum le l-nahhaabiin wa nahaboohum. Hu sallamaahum le udwaanhum al-mujaawiriinhum wa ma gidro yagiifu giddaamhum. 15 Wa fi kulli wakit kan yamurgu le l-harib, Allah yijiib fooghum al-fasaala wa da misil Allah gaalah wa misil hu halaf leehum beyah. Wa be da, al-mudaayaga bigat chadiide.
16 Wa khalaas, Allah khatta leehum hukkaam achaan yinajjuuhum min al-naas al-yanhaboohum. 17 Wa laakin al-chaʼab abo ma yasmaʼo kalaam hukkaamhum wa achcharmato maʼa ilaahaat aakhariin wa abadoohum. Wa ajala ke bas, humman abo derib juduudhum al-simʼo wasaaya Allah wa ma sawwo misilhum. 18 Wa wakit Allah khatta leehum al-hukkaam, hu kaan maʼa ayyi haakim. Wa fi kulla muddit hayaatah, Allah yinajjiihum le Bani Israaʼiil min udwaanhum. Wakit gaaʼidiin yaguntu min al-naas al-yazulmuuhum wa yitaʼʼubuuhum, Allah hanna fooghum. 19 Wa laakin baʼad moot al-haakim, al-chaʼab yigabbulu fi zunuubhum wa yitallufu ziyaada min juduudhum achaan humman yitaabuʼu ilaahaat aakhariin wa yaʼabuduuhum wa yasjudu giddaamhum. Wa humman gawwo raashum wa abadan ma khayyaro amalhum.
Allah khidib le Bani Israaʼiil
20 Wa Allah khidib khadab chadiid didd Bani Israaʼiil wa gaal : «Al-umma di nagadat al-muʼaahada al-ana sawweetha maʼa juduudhum wa ma simʼo kalaami. 21 Wa ana kula battaan ma naglaʼ giddaamhum ard hana ayyi naadum min al-umam al-Yachuuʼ khallaahum fi l-balad gabul ma yumuut. 22 Wa be l-umam dool, nijarrib Bani Israaʼiil wa nichiif kan yakurbu derbi ana Allah al-macho foogah juduudhum.» 23 Wa achaan da, Allah khalla fi l-balad di kulla l-umam al-ma sallamaahum le Yachuuʼ. Wa ma galaʼ minhum arduhum ajala.
Kura lə Njesigənea̰ gə́ dara teḛ dɔ dee’g
1 Kura lə Njesigənea̰ gə́ dara ḭ Gilgal aw Bokim ndá yeḛ pana: Ma m’ar sí undaje loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛje, tɔɓəi m’aw sə sí mee ɓee gə́ ma man rɔm m’ar bɔ síje-je mba kar sí. Ma m’pana: M’a gaŋg kúla manrɔ ləm gə́ ma man ne rɔm m’ar sí lé pai godo. 2 Seḭje kara seḭ a manje rɔ sí karje njéɓeeje gə́ nee el ndá seḭ a tɔsje loo-nékinjanéməsje lə dee ɓa tilaje ya. Nɛ seḭ ilaje ŋgonkoji dɔ tapam’g el. See gelee ban ɓa seḭ raje ne né gə́ togə́bè lé wa . 3 Bèe ɓa ma m’pa ya tɔɓəi m’pana: M’a tuba dee no̰ sí’g el nɛ d’a tel to gə́ njékɔs kaar síje ləm, magəje lə dee kara d’a to gum kwa sí ləm tɔ.
4 Loo gə́ kura lə Njesigənea̰ gə́ dara pa taje neelé ar Israɛlje lai ndá koso-dəwje d’ɔr ndu dee wəl gə́ tar gə no̰ tɔ. 5 Deḛ d’unda ri loo neelé lə Bokim, tɔɓəi lé neelé d’inja nékinjanéməsje keneŋ d’ar Njesigənea̰.
Kwəi lə Juje lé
6 Juje ya̰ koso-dəwje ar dee d’aw ndá Israɛlje lé nana kara tel aw dɔ naŋg gə́ ləa-ləa mba taa ɓee lé si dɔ’g tɔ. 7 Koso-dəwje ra né d’ar Njesigənea̰ gə ndɔje lai gə́ Juje si ne kəmba ləm, gə ndɔje lai gə́ ŋgatɔgje d’isi ne kəmba goo Juje’g, deḛ gə́ gər boo-néje lai gə́ Njesigənea̰ ra mbata lə Israɛlje lé ləm tɔ. 8 Juje, ŋgolə Nun gə́ to kura lə Njesigənea̰ lé ra ləb tɔl-dəa-dɔg (110) ɓa wəi ɓəi. 9 Deḛ dubee dɔ naŋg gə́ yeḛ iŋga gə́ né kea̰-yeḛ mee ɓee gə́ Timnat-Herɛs, kaar mbal gə́ Eprayim, kel dɔgel lə mbal gə́ Gaas . 10 Tɔɓəi Israɛlje gə́ to ginkojije gə́ d’isi dɔ naŋg nee mee ndəa gən lé d’wəi lai ndá njékorè goo deeje gə́ gər Njesigənea̰ el ləm, gə gər né gə́ yeḛ ra mbata lə Israɛlje el ləm lé tɔ ɓa d’ḭ taa tor dee.
Njégaŋ-rəwtaje
11 Israɛlje ra né gə́ majel kəm Njesigənea̰’g ndá deḛ pole magə-Baalje. 12 Deḛ d’uba Njesigənea̰, Ala lə bɔ deeje-je gə́ ar dee d’unda loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛ lé d’yá̰, tɔɓəi deḛ d’aw rɔ magəje’g lə dəwje gə́ d’isi mbuna dee’g lé, deḛ d’unda barmba naŋg no̰ dee’g ndá d’ar mee Njesigənea̰ ḭ ne səa pu dɔ dee’g. 13 Deḛ d’uba Njesigənea̰ d’yá̰ ndá deḛ tel pole magə-Baal gə Astarteje ɓa. 14 Oŋg lə Njesigənea̰ ḭ səa pu dɔ Israɛlje’g ndá yeḛ uba dee ya̰ dee ji gayim-dəwje’g ar dee tuji néje lə dee ləm, yeḛ ar njéba̰je lə dee gə́ gugu dɔ dee sub lé d’wa dee d’ar dee to ɓərje lə dee ləm tɔ ɓó d’askəm kaar naŋg gəs no̰ dee’g el. 15 Looje lai gə́ d’aw keneŋ lé Njesigənea̰ ula jia ndiŋ gə́ dɔ dee’g gə mba ra ne sə dee majel, to gə́ Njesigənea̰ ula dee ne kédé ləm, to gə́ Njesigənea̰ man ne rəa kédé ar dee ləm tɔ. Togə́bè ɓa deḛ d’isi ne dan boo-néurti’g ya. 16 Njesigənea̰ ar dee njégaŋ-rəwtaje mba kar dee d’ɔr dee ji njétuji néje’g lə dee. 17 Nɛ njégaŋ-rəwtaje lé kara d’oo ta lə dee el mbata deḛ d’unda barmba no̰ magəje’g d’wa dee meḛ dee’g. Deḛ d’ḭ kalaŋ d’uba goo rəw gə́ bɔ deeje-je njaa keneŋ lé d’ya̰ ləm, deḛ təd kag loo to gə́ bɔ deeje-je təd ne kag godnduje lə Njesigənea̰ bèe el ləm tɔ. 18 Loo gə́ Njesigənea̰ ar dee njegaŋ-rəwta mba̰ ndá Njesigənea̰ nai gə njegaŋ-rəwta neelé tɔɓəi yeḛ ɔr dee ji njéba̰je’g lə dee ɔm dee tar mee ndəa gə́ njegaŋ-rəwta neelé si ne kəmba ɓəi, mbata Njesigənea̰ lé oo ndu no̰ nékəmndoo gə́ ra dee loo gə́ deḛ tuma̰ ne ŋgururu-ŋgururu no̰ deḛ gə́ njéra sə dee majelje’d gə́ d’ula kəm dee ndòo lé. 19 Nɛ goo kwəi’g lə njegaŋ-rəwta lé deḛ tel d’ar rɔ dee mina̰ gɔl kára ya tɔɓəi d’aree ur dɔ ka̰ bɔ deeje-je gə́ d’aw ne goo magəje’g mba pole dee ləm, d’unda ne barmba no̰ dee’g ləm tɔ, tɔɓəi deḛ d’aar njaŋg dɔ panjaa dee’g ləm, gə dɔ meendər’g lə dee ləm tɔ.
Njesigənea̰ aḭ meḛ Israɛlje
20 Bèe ɓa oŋg lə Njesigənea̰ ḭ səa pu dɔ Israɛlje’g aree ne pana: Dəwje neelé d’al ta ta manrɔ’g ləm gə́ m’ndaŋg taree m’ar bɔ deeje-je ləm, deḛ d’ila ŋgonkoji dɔ tapam’g el ləm tɔ. 21 Bèe ndá m’a tuba ginkojije gə́ rara kara gə́ Juje ya̰ dee ɓa wəi lé no̰ dee’g el ŋga. 22 Togə́bè ɓa m’a kaḭ ne meḛ Israɛlje mba koo see d’a kunda kəmkàr dɔ rɔ dee’g mba kun goo rəw lə Njesigənea̰ to gə́ bɔ deeje-je d’un əsé d’a kunda ne kəmkàr dɔ rɔ dee’g el wa.
23 Njesigənea̰ ar ginkoji dəwje gə raŋg gə́ yeḛ uba dee ya̰ dee ji Juje’g el lé d’isi ne lɔm ɓó yeḛ ḭ kalaŋ tuba dee el tɔ.
