Yaakhuub yibaarik awlaadah
1 Wa baʼad da, Yaakhuub gaal le iyaalah : «Limmu taʼaalu, ana nibaarikku wa nikhabbirku be l-cheyy al-baʼadeen yukuun leeku.
2 «Taʼaalu wa asmaʼo, ya iyaal Yaakhuub.
Asmaʼooni ana abuuku Israaʼiil.
3 «Ya Raʼuubiin, inta wileedi al-bikir,
inta bas al-awwal wilidtak
wakit indi gudra.
Inta futt akhwaanak be l-charaf
wa be l-gudra hana l-bukuuriiye.
4 Laakin inta ma talga al-kubuuriiye
achaan inta gammeet
misil almi faayir.
Chahwatak khalabatak
wa dakhalt fi marti
wa tallaft charafi.
5 «Chimʼuun wa Laawi humman akhwaan
wa astafago le yisawwu al-unuf.
6 Laakin ana ma nichtarik maʼaahum
wa galbi ma yarda be fiʼilhum da.
Achaan fi zaʼalhum,
humman katalo rujaal
wa fi khabiinithum,
awwago tiiraan.
7 Ana nalʼan zaʼalhum al-cheen
wa khabiinithum al-fasle.
Ana nichattit iyaalhum
fi lubb gabiilat Yaakhuub
wa yagoodu mufarragiin
fi turaab Israaʼiil.
8 «Ya Yahuuza, akhwaanak yachkuruuk
wa udwaanak yidanguru leek
wa akhwaanak yasjudu leek.
9 Ya Yahuuza, inta misil farkh al-duud
al-gamma min rimmitah
Inta misil duud al-ragad aw duudaay,
yaatu yagdar yigawwimah ?
10 Asaat al-muluk
tagood fi aayilat Yahuuza
wa asaat al-hukum kula
ma tamrug min iideehum
lahaddi yaji al-naadum
al-waajib leyah al-muluk.
Wa kulla l-chuʼuub yikarrumuuh.
11 Fi chadarat al-inab
yarbut humaarah
aywa, fi chadarat al-inab al-samha
yarbut dahachah.
Fi l-khamar yikhassil khalagah
fi asiir al-inab yikhassil lubaasah.
12 Wa uyuunah humur min al-khamar
wa sunuunah buyud ziyaada min al-laban.
13 «Zabuluun yaskun fi khachum al-bahar
bakaan al-maraakib al-kubaar yagiifu foogah.
Wa huduud turaabah
yiwassulu lahaddi hillit Seeda.
14 «Yassaakar misil humaar al-chadiid
al-raagid fi l-zariibe.
15 Hu chaaf al-bakaan al-raagid foogah da sameh
wa l-balad di haluuwe.
Wa dangar le yichiil al-tagala
wa khassad le yakhdim misil abid.
16 «Daan kula yahkim chaʼabah
misil Bani Israaʼiil al-aakhariin
yahkumu gabaayilhum.
17 Daan misil al-daabi
fi l-derib
wa hu misil amchideegaat
fi khachum al-tariig.
Hu yiʼaddi rijil al-juwaad
wa yarmi al-raakib.
18 «Ya Allah, narja fazaʼak !
19 «Gaad, al-haraamiyiin hajamooh
laakin hu khalabaahum wa taradaahum.
20 «Turaab Achiir yigawwim maʼaach katiir
al-yabga akil sameh le l-muluuk.
21 «Naftaali misil khazaalaay al-hurra
al-tijiib iyaal samhiin.
22 «Yuusuf misil chadara
al-gaaʼide jamb al-almi
al-talda iyaal katiiriin
wa furuuʼha yatlaʼo foog
min al-durdur.
23 Siyaad al-nubbaal jakhkhooh
wa haarajooh wa haarabooh.
24 Laakin hu karab nubbaalah adiil
wa iideenah saabtiin.
Talga al-baraka
be gudrat Allah al-Jabbaar, Ilaah Yaakhuub,
aywa, be usum Allah al-Raaʼi al-yahmi Israaʼiil.
25 Aywa, be gudrat Allah al-Gaadir Ilaah abuuk,
inta talga al-baraka wa l-musaaʼada.
Talga al-baraka
hana l-matara al-tanzil min al-sama
wa l-almi al-yatlaʼ min al-ard.
Talga al-baraka
hana waaluudit al-awiin
wa l-bahaayim.
26 Wa l-baraka al-talgaaha
min abuuk di,
hi faayte al-baraka
hana l-hujaar al-gudaam.
Wa l-achya al-haluwiin ziyaada
min maal hana l-jibaal al-zamaan.
Ya Yuusuf, khalli barakat abuuk tanzil fi raasak,
inta al-bigiit sultaan fi akhwaanak.
27 «Banyaamiin khatiir
misil marfaʼiin al-yaktul.
Be fajur, yahjim udwaanah
wa be achiiye, yigassim al-khaniime maʼa akhwaanah.»
28 Wa dool al-gabaayil al-atnaachar hana Israaʼiil. Wa da kalaam al-abuuhum gaalah wakit baarakaahum. Wa le ayyi waahid minhum baarakah baraka khaassa.
Moot Yaakhuub
29 Wa Yaakhuub kallam le iyaalah wa gaal : «Ana gariib numuut. Wa kan ana mutt, adfunuuni fi khabur juduudi. Wa l-khabur da, hu al-karkuur al-fi zereʼ hana Afruun al-Hitti. 30 Wa l-karkuur da fi zereʼ fi Makfiila sabaah le hillit Mamra, fi balad Kanʼaan. Wa Ibraahiim chara al-zereʼ da min Afruun al-Hitti achaan yabga bakaan hana khabur hanaayah halaalah. 31 Wa fi l-bakaan da bas, dafano Ibraahiim wa martah Saara wa wileedhum Ishaakh wa martah Rifga. Wa fi l-bakaan da bas, ana dafant marti Leeya. 32 Wa l-zereʼ wa l-karkuur dool, Ibraahiim charaahum min al-Hittiyiin.»
33 Wa wakit Yaakhuub kammal wasiiytah le iyaalah da, gabbal ragad wa khalaas maat wa lihig abbahaatah.
Jakob tɔr ndia dɔ ŋganeeje’g
1 Jakob ɓar ŋganeeje ula dee pana:
Mbo̰je dɔ na̰ gə mba kam m’ula sí né gə́ a teḛ dɔ sí’g ndɔ gə́ gogo.
2 Waje dɔ na̰, lelje mbi sí, seḭ ŋgalə Jakob lé!
Ooje ta lə Israɛl, bɔ síje lé!
3 Rubḛ, i ɓa to ŋgondərm,
I to siŋgam ləm, gə doŋgɔr siŋgamoŋ ləm ləm,
Gə Bao-riɓar ləm, gə Bao-siŋgamoŋ ləm tɔ.
4 I lé ləŋg ta təji-təji to gə́ mán bèe
Ndá i a teḛkɔr dɔ marije’g el!
Mbata i uba dɔ tira-to bɔbije,
I ula sul dɔ tira-to bɔbije’g loo gə́ i uba dəa lé.
5 Simeo̰ gə Ləbi to ŋgako̰ na̰je:
Kiambasje lə dee to nékadje gə́ ka̰ néra gə́ kərəm-kərəm.
6 Ma lé m’ɔm sə dee na̰’d dɔ tapa dee’g gə goo ŋgəḭ el ləm,
Ndiləm ɔm sə dee na̰’d loo-kwa-dɔ-na̰’g lə dee el ləm tɔ!
Mbata deḛ tɔl dəwje gə goo oŋg gə́ to meḛ dee’g ləm,
Deḛ tḭja kwɔi bɔ maŋgje lé
Gə goo meeyèr lə dee lé ləm tɔ.
7 Ndɔl a kwa dɔ oŋg lə dee mbata to oŋg gə́ nuŋga kəd-kəd ləm,
Gə dɔ oŋg gə́ ḭ sə dee pu ar dee ra néra gə́ gə bɔsɔrɔ ləm tɔ.
M’a kai dee mbuna Jakobje’g ləm,
M’a sané dee mbuna Israɛlje’g ləm tɔ.
8 I Juda lé ŋgakɔḭje d’a pidii ya,
Jii a nai gina gwɔs njéba̰je’g ləi.
Ŋgalə bɔbije d’a kunda barmba nɔḭ’g tɔ.
9 Juda to ŋgon toboḭ.
Ŋgonəm, i ḭ loo gə́ i tɔl né keneŋ lé tel ree!
Yeḛ udu gɔlee ŋgon to naŋg to gə́ bɔ toboḭ bèe ləm,
Asəna gə ko̰ toboḭ bèe ləm tɔ:
Ŋga see na̰ ɓa a ndelee karee ḭta wa .
10 Kag-mbai lé a kḭ rɔ Juda’g kaw raŋg el ləm,
Kag-tɔs gə́ ka̰ ko̰ɓee lé a kḭ ŋgira gɔlee’g kaw raŋg el ləm tɔ
Saar mba kar silo ɓa ree,
Kar dəwje d’ila ŋgonkoji dəa’g ya.
11 Yeḛ tɔ mulayḛ̀je ləa kaar kag-nduú’g,
Yeḛ tɔ ŋgon mulayḛ̀je ləa lé rɔ nduú gə́ maji ur dɔ maree’g.
Yeḛ togo kubu ləa dan mán-nduú’g ləm,
Gə kubu gə́ boi yul ləa lé dan məs kandə nduú’g ləm tɔ.
12 Man-nduú a kar kəmee kas ləm,
Ŋgaŋgee a nda gə mbà ləm tɔ.
13 Jabulo̰ a ra ɓee ta baa-boo-kadje’g,
Yeḛ a si dɔ koŋgo’g loo-kaar-batoje’g
Ndá ŋgaŋ naŋg ləa a kaw njal teḛ Sido̰.
14 Isakar to mulayḛ̀je gə́ njesḭga
Gə́ to naŋg kəi lə nékulje’g.
15 Yeḛ oo to gə́ loo gə́ yeḛ wa rəa keneŋ lé maji ləm,
To dɔ naŋg gə́ maji ləm tɔ.
Yeḛ rəm gə dɔ tamee gel nékodo’g
Tel to ne ɓər gə́ d’aree uga dɔ rəa.
16 Dan a gaŋg rəwta dɔ dəwje’g ləa
Asəna gə ginkoji dəwje gə́ kára mbuna Israɛlje’g.
17 Dan a to li gə́ to rəbə ləm,
A to li-meewai gə́ to kila-rəw’g ləm tɔ.
A to̰ gin gɔl kunda
Mba kar njekalkṵda lé oso gaŋnda.
18 Ǝi Njesigənea̰, ma m’ŋgina kaji ləi!
19 Gad lé kudu-njérɔje d’a rɔ səa,
Nɛ yeḛ nja a rɔ sə dee-deḛ ləm, a gaŋg gel dee ləm tɔ.
20 Aser lé a ra nésɔ gə́ maji dum ləm,
Yeḛ a gɔl nésɔ lə mbaije kar dee ləm tɔ.
21 Neptali lé to da-kal gə́ aw kari ba.
Yeḛ pata gə́ rii yaa̰.
22 Jisəb to barkəm kag gə́ andə njim-njim ləm,
To barkəm kag gə́ aar kəm-rəw-mán’g ləm tɔ,
Barkəmeeje lé d’ḭ tur dɔ ndògo-bɔrɔ.
23 Njéɓandaŋje lé d’ɔsee ləm,
D’uree gə kandə ɓandaŋgje lə dee ləm tɔ.
Deḛ ndolè gée d’wá gə meḛ dee tɔ.
24 Nɛ siŋgamoŋ kag ɓandaŋg ləa to kɔgərɔ ləm,
Ji njesiŋgamoŋ gə́ ka̰ Jakob lé
Ar siŋga jia-yeḛ lé to ne kɔgərɔ ləm tɔ.
Yeḛ tel to ne njekulbadje ləm,
Gə kɔr mbal lə Israɛl ləm tɔ.
25 Kula ra Ala lə bɔbije a la səi,
Kula ra Bao-siŋgamoŋ lé a tɔr ne ndia dɔi’g
Gə nétɔrnduje gə́ d’ḭ sém dara gə́ tar ləm,
Gə nétɔrnduje gə́ d’ḭ loo-kuru’g lə mán ləma,
Gə nétɔrnduje gə́ d’ḭ ta mbà’g gə meḛ ko̰ ŋganje’g ləm tɔ.
26 Nétɔrnduje lə bɔbije lé tur dɔ nétɔrnduje’g lə kamje-je
Njal teḛ ne dɔ sém mbalje gə́ to gə no̰’g.
Maji kar dee to dɔ Jisəb’g,
To daŋdɔ yeḛ gə́ d’ɔr kəmee d’undá gə́ mbai mbuna ŋgakea̰je’g!
27 Bḛjami to jagmjər gə́ njétɔr-kwɔi-néje.
Teḛ gə́ ndɔ lé yeḛ sɔ néndo̰ ləa ləm,
Kàrkemetag ndá yeḛ kai nésɔ ndo̰ ləa ləm tɔ.
28 Deḛje neelé lai to gə́ ginkoji’g lə Israɛlje gə́ dɔg-gir-dee-joo lé. Yee neelé ɓa gə́ ta gə́ bɔ deeje ula dee loo gə́ yeḛ tɔr ne ndia dɔ dee’g lé. Yeḛ tɔr ndia dɔ dee’g ar nana kara iŋga ne ndutɔr gə́ wɔji dəa-dəa.
Kwəi lə Jakob gə loo-dubee
29 Yen ɓa yeḛ un ndia ar dee pana: M’a gə kaw kiŋga njé gə́ ləm, ndá maji kar sí dubumje gə bɔmje-je na̰’d mee bolè mbal gə́ to loo-ndɔ’g lə Epro̰ gə́ to gə́ ginkoji’g lə Het lé 30 mee bolè mbal gə́ to loo-ndɔ gə́ Makpéla gə́ wɔji dɔ Mamré njoroŋ mee ɓee gə́ Kana̰. To loo-ndɔ gə́ Abrakam ndogo gə Epro̰ gə́ to gə́ ginkoji’g lə Het mba karee to gə́ dɔɓar gə́ loo-dubu dəwje lé . 31 Lée gə́ neelé ɓa deḛ dubu Abrakam gə dené ləa Sara keneŋ ləm, lé gə́ neelé deḛ dubu Isaak gə dené ləa Rebeka keneŋ ləma, lé gə́ neelé ma kara m’dubu Lea keneŋ ləm tɔ . 32 Loo-ndɔ neelé gə bolè mbal gə́ to keneŋ lé deḛ ndogo gə ŋgalə Het.
33 Loo gə́ Jakob tɔl ta ndəji gə́ yeḛ ndəji ŋganeeje bém ndá yeḛ odo gɔlee rəw ɔm dɔ tira’g ar ndilee teḛ aw ɓa aw iŋga dəwje ləa ɓəi .