Chaawuul macha yifattich hamiir
1 Wa fiyah naadum waahid min balad Banyaamiin usmah Khiich. Wa aayich fi l-balad di wa hu siid al-maal. Wa hu wileed Abiyiil wileed Saruur wileed Bakuurat wileed Afiyah. 2 Wa Khiich indah wileed usmah Chaawuul. Hu sabi jamiil wa naadum min Bani Israaʼiil al-yufuutah da, ma fiih. Hu faataahum kulluhum be tuul, raasah wa kataafeeh maargiin foog minhum.
3 Wa yoom waahid, hamiir hana Khiich abuuh Chaawuul waddaro. Wa Khiich gaal le wileedah Chaawuul : «Chiil waahid min al-khaddaamiin wa amchi fattich al-hamiir.» 4 Wa khalaas, Chaawuul wa l-khaddaam macho yifattuchu al-hamiir fi kulla jibaal Afraayim wa fi kulla balad Chaliicha wa ma ligoohum. Wa fattachoohum battaan fi kulla balad Chaʼaliim wa balad Banyaamiin wa laakin ma ligoohum.
Chaawuul yifattich chawwaafi
5 Wa wakit wassalo fi balad Suuf, Chaawuul gaal le khaddaamah al-maʼaayah : «Khalli nigabbulu ! Ana nakhaaf abuuyi hassaʼ ma yihimm le l-hamiir laakin yihimm leena aniina.» 6 Wa l-khaddaam gaal leyah : «Fi l-hille di, fiyah nabi Allah. Wa l-naadum da hu maʼruuf wa kulla cheyy al-buguulah yaji fi bakaanah. Khalli namchu leyah. Akuun yiwassif leena al-derib al-waajib nichiiluuh.»
7 Wa khalaas, Chaawuul gaal le khaddaamah : «Yalla namchu ! Wa laakin niwaddu chunu le l-nabi da ? Ma indina khubza fi mukhlaatna wa ma indina hadiiye al-nigaddumuuha leyah. Ma indina cheyy !» 8 Wa l-khaddaam radda le Chaawuul wa gaal : «Indi fi jeebi rubuʼ hana hajar fudda nantiih le nabi Allah. Wa hu yiwassif leena al-derib.»
9 Wa fi aadit Bani Israaʼiil zamaan, kan yidooru yamchu yasʼalo al-Rabb, humman yuguulu : «Namchu le l-chawwaafi.» Achaan fi wakithum daak, humman le l-nabi yinaaduuh chawwaafi.
10 Wa Chaawuul gaal le khaddaamah : «Kalaamak adiil ! Taʼaal namchu !» Wa khalaas, humman macho fi l-hille al-gaaʼid foogha nabi Allah. 11 Wa wakit gaaʼidiin yatlaʼo le yadkhulu fi l-hille, laago banaat maargaat maachaat yichiilan almi. Wa humman saʼaloohin wa gaalo : «Al-chawwaafi da hini walla ?» 12 Wa l-banaat raddan leehum wa gaalan : «Aywa ! Hu giddaamku ! Amchu ajala talgooh. Hu ja fi l-hille al-yoom achaan al-yoom fiyah dahiiye le l-chaʼab fi l-bakaan al-aali hana l-ibaada. 13 Amchu ajala talgooh gubbaal ma yatlaʼ fi bakaan al-ibaada. Achaan al-chaʼab ma yaakulu gubbaal hu ma yawsal wa yibaarik al-dahiiye di. Wa baʼad da, al-maʼzuumiin yaakuluuha. Hassaʼ da, amchu talgooh.»
Allah rassal Chaawuul le Samuwiil
14 Humman talaʼo ale l-hille. Wa wakit daakhliin fi lubb al-hille, chaafo daahu Samuwiil kulla jaayi mulaagiihum taaliʼ ale bakaan al-ibaada. 15 Laakin gubbaal al-lumma maʼa Chaawuul be yoom, Allah khabbarah le Samuwiil wa gaal leyah : 16 «Ambaakir fi nafs al-wakit, nirassil leek naadum waahid min balad Banyaamiin. Amsahah wa darrijah le yabga kabiir le chaʼabi Bani Israaʼiil wa yinajjiihum min al-Filistiyiin. Achaan ana chift taʼab chaʼabi wa siraakhhum wassalaani.»
17 Wa wakit Samuwiil chaaf Chaawuul, tawwaali Allah hajja leyah wa gaal : «Da al-raajil al-kallamtak beyah wa hu bas al-yakrub chaʼabi !» 18 Wa Chaawuul lamma maʼa Samuwiil fi khachum baab al-hille wa saʼalah wa gaal leyah : «Al-salaam aleek ! Min fadlak, wassifni beet al-chawwaafi.» 19 Wa Samuwiil radda leyah wa gaal : «Ana bas al-chawwaafi. Atlaʼ giddaami fi bakaan al-ibaada. Al-yoom, intu taakulu maʼaayi. Wa ambaakir fajur kamaan, nihajjiik be kulla cheyy al-yihimmak wa niʼaddiik tamchi. 20 Wa kan le l-hamiir al-waddaro induhum talaata yoom, ma tihimm leehum. Humman anlago. Wa l-muna hana chaʼab Bani Israaʼiil da, fi yaatu ? Ma fiik inta wa aayilat abuuk walla ?»
21 Wa Chaawuul radda wa gaal : «Ana ma min gabiilat Banyaamiin walla ? Wa aniina min al-gabaayil al-dugaag hana Bani Israaʼiil ! Wa khachum beeti kulla l-sakhayyar fi khuchuum buyuut Banyaamiin. Wa maala tihajji leyi misil da ?»
22 Wa Samuwiil macha maʼa Chaawuul wa khaddaamah wa waddaahum fi l-beet al-baakulu foogah. Wa khattaahum fi l-bakaan al-indah charaf fi usut 30 maʼzuumiin aakhariin. 23 Wa Samuwiil gaal le l-khaddaam al-gaaʼid yisawwi al-akil : «Jiib al-laham al-anteetak wa gult leek ahfadah.»
24 Wa l-khaddaam jaab al-gaayme wa kulla l-laham al-foogha wa khattaaha giddaam Chaawuul. Wa Samuwiil gaal : «Alfaddal. Daahu al-cheyy al-dammeena leek fi l-munaasaba di wakit ana azamt al-naas. Khuttah giddaamak wa aakul.» Wa fi l-yoom da, Chaawuul akal maʼa Samuwiil. 25 Wa baʼad da, nazalo min bakaan al-ibaada wa macho al-hille. Wa Samuwiil hajja maʼa Chaawuul fi raas beetah.
Samuwiil addaah le Chaawuul
26 Wa humman bakkaro. Wa wakit al-chagaag chagga, Samuwiil naadaah le Chaawuul al-gaaʼid fi raas al-beet wa gaal leyah : «Niʼaddiik.» Wa khalaas, Chaawuul gamma wa Samuwiil macha maʼaayah le yiʼaddiih. 27 Wa wakit garrabo yamurgu min al-hille, Samuwiil gaal le Chaawuul : «Guul le khaddaamak khalli yigaddim.» Wa hu gaddam. Wa Samuwiil gaal le Chaawuul : «Hassaʼ da, inta agiif ! Niʼooriik kalaam al-Rabb.»
Ko̰-mulayḛ̀je-je lə bɔ Sawulje ndəm d’igi
1 Dəw kára gə́ ria lə Kis gə́ to ŋgolə Abiel, gə́ to ŋgolə Seror, gə́ to ŋgolə Bekɔrat, gə́ to ŋgolə Apak, gə́ to ŋgolə dəw gə́ ginkoji’g lə Bḛjami lé si ɓee lə Bḛjamije. Yeḛ to dəw gə́ siŋgá to kɔgərɔ-kɔgərɔ ləm, yeḛ to dəw gə́ boo ləm tɔ. 2 Yeḛ lé ŋgonee gə́ diŋgam kára si keneŋ’n ria lə Sawul. Yeḛ to basa gə́ kura ləm, kura ur dɔ Israɛlje’g lai ləma, yeḛ ŋgal yaa̰ ar dəa unda deḛ lai ləm tɔ.
3 Ko̰-mulayḛ̀je-je lə Kis, bɔ Sawulje lé ndəm d’igi ndá Kis ula ŋgonee gə́ Sawul lé pana: Ḭta ar kura kára mbuna mareeje’g aw səi ndá aw saŋgje ko̰-mulayḛ̀je-je lé. 4 Yeḛ dəs kaar mbal gə́ Eprayim ndá unda ɓee gə́ Saliska dana gaŋg lal kiŋga dee, deḛ dəs ɓee gə́ Skaalim nɛ d’iŋga dee keneŋ el. Sawulje lé d’ula loo wɔr-wɔr mee ɓee’g lə Bḛjamije nɛ deḛ d’iŋga dee el tɔ. 5 Deḛ d’aw teḛ ɓee gə́ Sup ndá Sawul ula kura gə́ njedanee lé pana: Ar sí n’telje nà mee bɔm a kwəi dɔ ko̰-mulayḛ̀je-je’g lé ndá a tel kar mee to kəgəgə mbata lə síjeḛ.
6 Kura lé tel ulá pana: Aa oo, dəw lə Ala kára si mee ɓee-boo’g nee. Yeḛ to dəw gə́ dəwje lai d’ila riɓar dəa’g. Ta néje lai gə́ yeḛ pa ndá néeje lé aw lée’g béréré-béréré ya. Ar sí j’awje keneŋ j’oo. Banelə yeḛ a tɔji sí rəw gə́ kəm kar sí j’unje ya.
7 Sawul ula kura ləa lé pana: Ɓó lé j’a kaw keneŋ ndá see ɗi ɓa j’a kaw kar dəw lé wa. Mbata nésɔ godo mee ɓɔlje’g lə sí ləm, né gə́ kəm kun kar dəw lə Ala kara godo ləm tɔ. Ŋga see ɗi ɓa to ji sí’g wa.
8 Kura lé tel un ta ula Sawul pana: Aa oo, ŋgon larnda kára nai jim’g nee. M’a kun kar dəw lə Ala ndá yeḛ a tɔji sí ne rəw gə́ j’a kun ya.
9 Kédé gə́ ləw mee ɓee gə́ Israɛl lé loo gə́ dəw a gə kaw dəji Ala ta ndá deḛ pana: Reeje ar sí j’awje rɔ njenékoo’g! Mbata dəw gə́ ɓaree njetegginta ɓogənè lé kédé deḛ ɓaree njenékoo ya. 10 Sawul ula kura ləa pana: Ta ləi to lée’g ya, ar sí j’awje!
Bèe ɓa deḛ d’aw mee ɓee-boo’g loo gə́ dəw lə Ala si keneŋ lé. 11 Loo gə́ d’isi d’aw gə́ mee ɓee-boo’g lé ndá deḛ d’iŋga ŋgama̰dje gə́ teḛ d’aw mba to mán ndá deḛ dəji dee pana: See njenékoo si nee wa.
12 Deḛ d’ila dee keneŋ pana: Oiyo, yeḛ si no̰ sí gən ya. Nɛ ɔsje rɔ sí ɓad mbata ɓogənè yeḛ ree mee ɓee-boo’g mba kinja nékinjaməs gə́ wɔji dɔ koso-dəwje dɔdərloo’g tar. 13 Loo gə́ seḭ a ka̰dje mee ɓee-boo’g ndá seḭ a kḭgáje kédé ɓa yeḛ a kal kaw dɔdərloo’g tar mba sɔ né ɓəi. Koso-dəwje d’a sɔ né kédé ɓa karee-yeḛ ree el, mbata yeḛ ɓa a gə tɔr ndia dɔ nékinjaməs’g ɓa gée gə́ gogo deḛ gə́ ɓar dee ɓar nésɔ lé d’a sɔ ɓəi. Awje ɓasinè ndá a kḭgáje ya.
Sawul iŋga Samel lé
14 Yen ŋga deḛ d’ɔd d’aw mee ɓee-boo’g neelé. Deḛ teḛ dan mee ɓee-boo’g ɓa Samel tila kəm dee loo gə́ yeḛ teḛ raga gə mba tuga loo kaw gə́ dɔdərloo’g tar lé.
15 As ndɔ kára kédé ɓa kar Sawul ree ɓəi lé Njesigənea̰ ula Samel pana: 16 Bèlè, kàr gə́ bèe ndá m’a kula dəw gə́ ɓee’g lə Bḛjami karee ree rɔi’g ndá i a kwa dəa gə ubu mba karee to mbai dɔ koso-dəwje ləm gə́ Israɛl. Yeḛ a taa koso-dəwje ləm ji Pilistije’g mbata ma m’aa loo m’oo koso-dəwje ləm ndá ndu no̰ lə dee aw saar teḛ rɔm’g ya. 17 Loo gə́ Samel oo Sawul ndá Njesigənea̰ ulá pana: Aa oo, dəw gə́ m’ulai ta ləa lé ɓa aw’n, to yeḛ ɓa gə́ a ko̰ɓee dɔ koso-dəwje’g ləm lé.
18 Sawul ree pər iŋga Samel dan tarəwkəi’g dəjee pana: Kɔgərɔ kari ya! ulam loo gə́ kəi lə njenékoo to keneŋ səi.
19 Samel ila Sawul’g pana: Ma ya m’to gə́ njenékoo lé. Tuga loo nɔm’g aw dɔdərloo’g tar, bèe ɓa seḭ a sɔje səm né na̰’d ɓogənè ya. Bèlè ɓa m’a kya̰’i kari aw ndá m’a kulai néje lai gə́ i ə̰ji taree məəi’g lé ɓəi. 20 Ar məəi to kəgəgə mbata ko̰-mulayḛ̀je-je gə́ ndəm d’igi as ndɔ munda lé el mbata d’iŋga dee mba̰. Némajije lai gə́ maji dum gə́ to ɓee lə Israɛlje lé see d’unda dee kul mbata lə na̰ ɓəi wa. See to mbata ləi-i gə mbata lə njémeekəije lə bɔbije-je lai el wa.
21 Sawul ilá keneŋ pana: See ma m’to gə́ ginkoji’g lə Bḛjami gə́ to ginkoji gə́ lam ba bèe mbuna ginkoji Israɛlje-je’g el wa. See gel bɔ ləm kara to gə́ lam ba bèe unda gel-bɔje lə ginkoji Bḛjamije el wa. See gelee ban ɓa i ulam ne ta gə́ togə́bè lé wa.
22 Samel ar Sawul gə kura ləa d’aw d’andə səa mee kəi’g ndá ar dee loo-si gə́ dɔtar no̰ deḛ gə́ yeḛ ɓar dee ɓar nésɔ gə́ d’as dəwje rɔ-munda jén bèe lé. 23 Samel ula njḛdiri-né pana: Maji kari ar dee nésɔ gə́ m’ari m’ulai m’pana: Unda ɓəd bèe ɓa lé. 24 Njḛdiri-né lé un biŋ da gə ubee gə́ wa keneŋ ndá yeḛ ar Sawul tɔ.
Ndá Samel pana: Aa oo, né gə́ ma m’unda kul ɓa nee. Unda nɔḭ’g ndá sɔ mbata d’unda kul d’wɔji ne dɔi-i ya, loo gə́ m’ɓar koso-dəwje loo-nésɔ’g neelé.
Bèe ɓa Sawul sɔ ne né gə Samel na̰’d mee ndəa’g neelé. 25 Deḛ d’ḭ dɔdərloo’g lé d’ur naŋg d’aw mee ɓee-boo’g ndá Samel gə Sawul d’wɔji na̰ ta dɔ kəi’g tar gə́ raga.
Samel unda Sawul gə kəmee gə́ mbai gə́ Israɛl
26 Bèlè loo karee deḛ d’ḭ tar gə ndɔ rad. Loo gə́ loo si àr ndá Samel ɓar Sawul dɔ kəi’g lé pana: Gə́ ree, m’a kya̰’i kari aw ŋga.
Sawul ḭta ndá yeḛ gə Samel joo bɔr d’unda loo teḛ raga. 27 Loo gə́ d’aw saar teḛ ŋgaŋ ɓee-boo’g ndá Samel ula Sawul pana: Ar kura ləi dəs aw kédé.
Ndá kura lé dəs aw kédé ya tɔ. Samel pana: Ɓasinè i aar naŋg mba kam m’ari oo ta gə́ Ala pa ɓa.
