Wasaaya fi l-adab
1 Ma tikichch le ayyi chaayib laakin hajji leyah be adab misil hu abuuk. Wa hajji le l-subyaan misil humman akhwaanak. 2 Wa hajji le kulli ajuuz misil hi ammak. Wa hajji le kulli bineeye be kalaam waadih misil hi akhtak.
Al-awiin al-araamil
3 Waajib tabga kariim le l-awiin al-araamil kan sahiih ma indihin naadum al-yifakkir fooghin. 4 Kan ayyi mara armala indaha iyaal walla iyaal iyaalha, khalli yaʼarfu kikkeef yabgo takhiyiin maʼa naas beethum wa yantu le waaldeenhum huguughum misil Allah yarda beyah.
5 Laakin al-mara al-armala al-ma indaha naadum yifakkir foogha, hi tukhutt achamha saabit fi Allah wa tinkarib fi duʼaaha wa salaawaatha, leel wa nahaar. 6 Wa laakin al-mara al-armala al-tiriid halaat al-dunya bas, kan hi lissaaʼ hayye kula, hi mayte. 7 Aamurhum le jamaaʼat al-muʼminiin be l-wasaaya dool achaan yabgo naas ma induhum eeb. 8 Wa ayyi naadum al-yaaba ma yirayyis ahalah wa khaassatan naas beetah, hu nakar al-iimaan khalaas. Naadum kaafir akheer minnah.
9 Ma tisajjil ayyi mara armala fi majmuuʼat al-araamil illa kan umurha sittiin sana walla ziyaada wa abadan ma khaanat raajilha 10 wa kan hi maʼruufa be l-amal al-saalih. Waajib tabga mara al-rabbat iyaalha adiil wa kariime le l-diifaan wa sallamat nafisha achaan takhdim le l-naas al-saalihiin wa saaʼadat al-taʼbaaniin wa misil da hi ankarabat fi kulla amal al-kheer.
11 Aaba ma tisajjil fi majmuuʼat al-araamil ayyi mara sabiiye al-raajilha maat achaan wakit chahwaatha yilizzuuha, hi taaba khidmit al-Masiih wa tidoor taakhud battaan. 12 Wa misil da, hi tabga khaatiye achaan tikhaalif al-waʼad al-awwal sawwatah maʼaayah. 13 Wa awiin misil deel yabgan kamaan aatilaat wa yugumman yuruukhan min beet le beet. Wa ma yabgan aatilaat bas laakin yabgan gawwaalaat wa yindassan fi l-cheyy al-ma yukhussihin wa yihajjan be kalaam al-ma bichaabih. 14 Achaan da, nidoor ayyi mara sabiiye al-raajilha maat taakhud wa talda iyaal wa tirayyis naas beetha wa khalaas ma tanti fursa le naas hana Ibliis achaan yuguulu foogna kalaam cheen. 15 Wa gult al-kalaam da achaan awiin waahidaat maragan min al-derib wa taabaʼan Ibliis.
16 Wa khalaas ayyi muʼmine al-indaha fi ahalha awiin araamil, khalli tisaaʼidhin. Khalli ma tikallif beehin jamaaʼat al-muʼminiin. Wa be misil da, al-muʼminiin yisaaʼudu al-awiin al-akiid ma indihin naadum yifakkir fooghin.
Al-chuyuukh
17 Al-chuyuukh al-chaayliin adiil masʼuuliiyit jamaaʼat al-muʼminiin, khalli al-akhwaan yihtarumuuhum bilheen wa yantuuhum al-musaaʼada, khaassatan al-chuyuukh al-munkaribiin fi l-bachchiriin wa l-allimiin. 18 Wa da yiwaafig maʼa l-masal al-maktuub fi l-Kitaab al-buguul : <Wakit al-toor gaaʼid yifajjikh leek al-khalla fi l-madagg, ma tarbut khachmah. Khalli yaakul.> Wa be masal taani : «Ujrat al-naadum al-yakhdim waajbe leyah.»
19 Wa kan al-naas yukhuttu tuhma fi ayyi cheekh, ma takhbal kalaamhum illa kan chuhuud itneen aw talaata yisabbutuuh foogah. 20 Wa kan naadum min al-chuyuukh yaznib, aharjah giddaam al-jamaaʼa achaan al-aakhariin yakhaafo.
21 Asmaʼ kalaami. Ana niwassiik giddaam Allah wa l-Masiih Isa wa l-malaaʼika al-mugarrabiin. Taabiʼ al-wasaaya al-anteethum leek dool wa ma tifannid al-naas wa ma tichiif ayyi naadum akheer min al-aakhariin. 22 Ma tissaʼjal wakit tidoor tidarrij cheekh wa ma tichaarik fi zunuub hana naadum aakhar. Angariʼ ma titallif haalak al-taahire. 23 Wa min al-yoom wa giddaam, ma tachrab almi wiheedah bas. Ziid leyah khamar chiyya achaan tidaawi batnak min amraadha al-katiiriin.
24 Naas waahidiin zunuubhum waadhiin le kulla l-naas gubbaal ma yihaasubuuhum. Wa naas aakhariin zunuubhum ma yinʼarfu illa baʼadeen. 25 Wa nafs al-cheyy le amal al-kheer. Hu waadih. Wa kan awwal ma waadih kula, ma yagood mulabbad wakit tawiil.
Aa dɔ ŋgankojije lé kər-kər
1 Maji kari pa gə dəw gə́ tɔg ta gə́ ərm el nɛ ndəjee asəna gə bɔbije bèe ya, deḛ basaje lé ndəji dee bər-bər to gə́ ŋgakɔḭje ləm, 2 deḛ denéje gə́ tɔg kara ndəji dee to gə́ kɔinje-je ləma, ŋgama̰dje kara ndəji dee to gə́ ko̰ nanije ɓa ti məəi dɔ dee’g mbidi ya ləm tɔ.
3 Maji kari naa ndu deḛ gə́ to gə́ njékəisiŋgaje gə́ gəd lé ta-ta ya. 4 Ɓó lé njekəisiŋga si gə ŋganee əsé ŋgakeaje ndá maji kar deḛ neelé ndoo loo mba kwa noji gə njékoji deeje godə maree’g. Yee ɓa gə́ néndoo lə deḛ gə́ dɔtar gə́ taa kəm Ala lé tɔ. 5 Dené gə́ to njekəisiŋga tɔgərɔ gə́ si gə karee ba lé yeḛ unda mée yel dɔ Ala’g ləm, yeḛ ra ne tamaji oso ne ndòo rəa’g ai ne mée sam-sam loondul’g gə dan kàrá ləm tɔ. 6 Nɛ yeḛ gə́ si mbata rɔlel gə́ ka̰ darəa-yeḛ nja lé yeḛ si kəmba kara nai gə́ né gə́ wəi mba̰ tɔ. 7 Maji kari ar meḛ dee olé dɔ taje’g neelé mba kar dee d’isi gə ta kára dɔ dee’g el tɔ. 8 Ɓó lé nana ɓa tɔs kəmee dɔ njénojije’g ləa gə dɔ njékojeeje’g el ndá debee neelé uba meekun ləa ya̰ mba̰ ləm, yeḛ neelé majel ur dɔ dəw gə́ njetar-Ala’g gə́ tar ɓəi ləm tɔ.
9 Dené gə́ njeŋgao gə́ kára ba ya saar ɓa tel to njekəisiŋga gə́ ləb kojee aḭ rɔ-misa̰ ndá yee ɓa gə́ dəw gə́ d’a ndaŋg ria mee maktub’g lə njékəisiŋgaje, yeḛ gə́ ləbee aḭ rɔ-misa̰ el ɓəi ndá yeḛ as el ɓəi tɔ. 10 Néra majije ləa ɓa d’a kɔr gin rəa ya, ɓó lé yeḛ aa dɔ ŋganeeje kər-kər ləm, wa mbá bur-bur ləm, gə togo gɔl deḛ gə́ to gə kəmee ləm, gə la gə njéndooje ləma, gə ra kula nojije gə́ gə ria-ria ləm tɔ ndá maji ndaŋg ria mee maktub’g ya.
11 Nɛ ɔs njékəisiŋgaje gə́ nai ma̰də lé rəw mbata deḛ lé loo gə́ malee ra dee ar dee ndigi kuba Kristi kyá̰ ndá ndigi taa ŋgaw gə́ raŋg. 12 Yee ɓa deḛ d’uba goo manrɔ lə deḛ gə́ doŋgɔr d’ya̰, d’ɔr ne ta d’ila dɔ dee-deḛ’g ya. 13 Kila tar ɓa gə́ néra dee gə karee el, nɛ deḛ to njékwɔjitaje ləm, gə njékun dɔ mar deeje gə loo-loo pa ne ta gə́ kəm pa el ləm tɔ. 14 Bèe ndá njékəisiŋgaje gə́ nai ma̰də ɓəi lé ma m’ndigi kar dee taa ŋgaw koji ne ŋganje ləm, kar dee d’oo goo loo gə́ mee kəije’g lə dee ləm tɔ, mba kar njeba̰ lé oo ne loo kila ne ta dɔ sí’g el. 15 Mbata njé gə́ na̰je d’ɔs ne badm tel taa ne goo Njekurai mba̰ tɔ. 16 Ɓó lé majikoji gə́ rara ɓa njékəisiŋgaje d’isi kəi ləa ndá maji karee la sə dee ɓó a kya̰ dee dɔ Eglisə’g el, togə́bè ɓa Eglisə a koo loo gə mba la gə njékəisiŋgaje gə́ gəd gə́ d’isi gə kar dee ba lé.
17 Ŋgatɔgje gə́ d’ɔr no̰ Eglisə maji ra ne kula kɔrgoota ləm, gə ndoo mar deeje ləm tɔ lé maji kar dee d’iŋga riɓar gə́ ɔs dɔ maree ya. 18 Mbata maktub gə́ to gə kəmee lé pana: Bɔ maŋg gə́ i ila dɔ kó’g mba karee tal ka̰dee lé i a tɔ təa el. Njekula lé a kaskəm kiŋga dɔ jia ya . 19 Ta gə́ d’ila dɔ ŋgatɔg lé ɓó lé njékootaje jooje munda jen godo keneŋ ndá taa taree el . 20 Deḛ gə́ d’wa gam rɔ dee dɔ kaiya’g lə dee ndá al gin dee gə́ raga gə mba kar mar deeje ɓəl ne.
21 Ma m’tɔgi no̰ Ala’g ləm, gə no̰ Jeju Kristi’g ləma, gə no̰ kuraje lə Ala gə́ dara gə́ d’ɔr dee gə kəmee ləm tɔ mba kari aa dɔ ta ndooje neelé kər-kər gə mba ra gə ŋgaŋgee béréré-béréré ɓó a kɔr ne kəm dəw el. 22 Maji kari ḭ rad ila jii dɔ dəw’g el ləm, ɔm məəi gə mari na̰’d sad loo-kaiya’g ləa el ləm tɔ, i lé tɔs kəmi dɔ rɔi’g mba kar məəi àr ŋgad-ŋgad.
23 Ai mán gə́ kuu kari ba kəmi gə́ kédé-kédé el, nɛ maji kai mán-nduú bəl bèe ɓa mbata dɔ wuri ləm, gə mbata rɔko̰je gə́ jɔgi ta-ta ləm tɔ.
24 Kaiya ra dəwje gə́ na̰je to raga pai-pai mba̰ ɓa ar ta gə́ gaŋg wa ne dɔ dee ɓəi, nɛ ɓee lə dəwje gə́ raŋg lé deḛ lɔm dɔ’g waga ɓa gin kaiya ra dee lé teḛ ne raga ɓəi. 25 Néraje gə́ maji lé kara to raga pai-pai togə́bè ya to tɔɓəi njé gə́ to maji el lé loo lɔm rɔ dɔ dee’g no̰ lé godo ŋga.
