Al-wasiiye al-akhiire hana Dawuud
1 Wa wakit Dawuud irif kadar hu gariib yumuut, anta wasiiye le wileedah Suleymaan. Wa gaal : 2 «Ana gariib nikhalli al-dunya. Chidd heelak wa abga raajil ! 3 Taabiʼ kalaam Allah Ilaahak wa amchi fi derbah. Ahfad gawaaniinah wa wasiiyaatah wa churuutah wa muʼaahadatah wa kulla cheyy al-maktuub fi Tawraat Muusa. Wa be da, inta tanjah fi kulla cheyy al-tisawwiih wa fi ayyi bakaan al-tamchi. 4 Achaan Allah gaal yihaggig kalaamah al-gaalah leyi. Hu gaal : ‹Kan naas zurriiytak yamchu adiil wa yisawwu al-hagg be kulla guluubhum wa kulla fikirhum, khalaas daayman yukuun naadum min zurriiytak fi kursi al-muluk hana Bani Israaʼiil.›»
5 Wa Dawuud gaal : «Inta taʼarif tamaam al-cheyy al-sawwaah leyi Yuwaab wileedha le Saruuya. Hu bas al-katalaahum le kubaaraat al-askar al-itneen hana Bani Israaʼiil yaʼni Abniir wileed Niir wa Amaasa wileed Yatar. Wa daffag dammuhum fi wakit al-salaama wa chaal masʼuuliiyit katilhum. 6 Wa alʼaamal maʼaayah be hikma achaan ma tikhalli yabga chaayib wa la yumuut be salaam.
7 «Wa fakkir fi iyaal Barzillaay al-min turaab Gilʼaad wa sawwi leehum al-kheer. Wa khalliihum yabgo min al-naas al-yaakulu maʼaak inta al-malik achaan humman fazaʼooni wakit ana muʼarrid min akhuuk Abchaluum.
8 «Wa fakkir fi Chimʼi wileed Giira min gabiilat Banyaamiin min hillit Bahuriim al-gaaʼid jambak. Hu laʼanni ziyaada wakit ana muʼarrid maachi Mahanaayim. Wa laakin wakit ana mugabbil, hu ligaani ale bahar al-Urdun wa ana halaft leyah be Allah wa gult ma naktulah be l-seef. 9 Wa hassaʼ, ma tajʼalah naadum bari. Achaan inta raajil hakiim wa taʼarif al-cheyy al-waajib tisawwiih leyah. Wa be suuf raasah al-abyad da kula, aktulah.»
10 Wa Dawuud maat wa lihig abbahaatah wa dafanooh fi madiinat Dawuud fi Uruchaliim. 11 Wa muddit hukum Dawuud fi kulla balad Israaʼiil 40 sana. Hu hakam 7 sana fi Hibruun wa 33 sana fi Uruchaliim. 12 Wa Suleymaan chaal kursi al-muluk hana abuuh Dawuud. Wa mulkah bigi saabit.
Aduniiya hakamo leyah be l-moot
13 Wa Aduniiya wileedha le Haggiit ja le Batchaabaʼ amm Suleymaan. Wa hi gaalat leyah : «Jaytak di aafe bas ?» Wa hu gaal leeha : «Aafe.» 14 Wa gaal battaan : «Indi kilme nuguulha leeki.» Wa hi gaalat : «Guulha.» 15 Wa hu gaal : «Inti taʼarfi kadar al-muluk da hanaayi ana wa kulla Bani Israaʼiil yidooru ana nabga malik. Wa laakin al-muluk marag minni wa wagaʼ le akhuuyi Suleymaan achaan Allah bas dawwar kadar hu yabga malik. 16 Wa hassaʼ da, indi talab waahid nigaddimah leeki. Ma taabe leyi.» Wa hi gaalat leyah : «Kallim !» 17 Wa hu gaal : «Min fadulki guuli le l-malik Suleymaan yantiini Abichaag al-min hillit Chuunam le tabga marti. Hu ma yaaba leeki.» 18 Wa Batchaabaʼ gaalat : «Da adiil. Ana zaati namchi nikallim al-malik be l-cheyy al-bukhussak.»
19 Wa khalaas, Batchaabaʼ machat bakaan al-malik Suleymaan le tihajji leyah be l-cheyy al-bukhuss Aduniiya. Wa wakit dakhalat, al-malik gamma laagaaha le ammah wa sajad leeha. Wa baʼad da, gamma gaʼad fi kursiih wa khatta kursi aakhar le ammah be nussah al-zeenaay. 20 Wa Batchaabaʼ gaalat leyah : «Indi talab sakhayyar ke nigaddimah leek wa laakin ma taaba leyi.» Wa l-malik gaal leeha : «Gaddimi talabki, ya ammi. Ana ma naaba leeki.» 21 Wa hi gaalat leyah : «Hal ma nagdaro nantu Abichaag al-min hillit Chuunam le akhuuk Aduniiya le tabga martah walla ?» 22 Wa l-malik Suleymaan radda le ammah wa gaal : «Maala tatulbi Abichaag al-min hillit Chuunam le Aduniiya ? Hu akhuuyi al-kabiir. Wa misil da, atulbi al-muluk leyah hu wa le Abiyaatar raajil al-diin wa le Yuwaab wileedha le Saruuya kula !»
23 Wa khalaas, al-malik Suleymaan halaf be Allah wa gaal : «Khalli al-Rabb yiʼaakhibni ikhaab chadiid kan Aduniiya ma kaffa be hayaatah taman al-talab al-hu gaddamah da. 24 Wa Allah al-Hayy bas sabbataani fi kursi al-muluk hana abuuyi Dawuud wa anta al-muluk da leyi ana wa le zurriiyti misil hu gaalah. Wa l-yoom bas, Aduniiya yumuut.»
25 Wa khalaas, al-malik Suleymaan rassalah le Banaaya wileed Yahuuyadaʼ. Wa hu macha darabah le Aduniiya wa katalah.
Suleymaan tarad Abiyaatar
26 Wa kan le Abiyaatar raajil al-diin kamaan, al-malik gaal : «Amchi le ziraaʼtak fi Anatuut achaan al-moot waajib leek. Wa laakin ana ma naktulak al-yoom achaan inta chilt sanduug Allah al-Rabb giddaam abuuyi Dawuud wa inta tiʼibt maʼaayah fi kulla diigtah.» 27 Wa be misil da, Suleymaan tarad Abiyaatar min khidimtah hana rujaal al-diin achaan yihaggig al-kalaam al-gaalah Allah fi zurriiyit Ali fi Chiilooh.
28 Wa wakit Yuwaab simiʼ be l-khabar da, gamma arrad wa macha fi kheemat Allah wa karab guruun al-madbah. Wa da achaan hu aba ma andamma maʼa Abchaluum wa laakin andamma maʼa Aduniiya. 29 Wa jo khabbaro al-malik Suleymaan kadar Yuwaab arrad wa allabbad fi lubb kheemat Allah wa gaaʼid jamb al-madbah. Wa khalaas, Suleymaan rassal Banaaya wileed Yahuuyadaʼ wa gaal leyah : «Amchi aktulah.» 30 Wa Banaaya dakhal fi kheemat Allah wa gaal le Yuwaab : «Al-malik buguul : ‹Amrug min al-bakaan da.›» Wa Yuwaab gaal : «La ! Ana numuut hini.»
Wa khalaas, Banaaya gabbal bakaan al-malik wa ooraah be l-kalaam al-Yuwaab raddaah leyah. 31 Wa l-malik gaal leyah : «Sawwi misil hu gaalah ! Aktulah wa adfinah fi bakaanah da bas. Wa be misil da, ana wa aayilat abuuyi nukuunu bariyiin min al-dimam al-katalaahum Yuwaab bala sabab. 32 Wa khalli Allah yigabbil leyah al-dimam dool fi raasah achaan hu katal be l-seef naaseen al-adiiliin wa akheer minnah wa abuuyi Dawuud ma indah khabar. Hu katal Abniir wileed Niir khaayid deech Bani Israaʼiil wa Amaasa wileed Yatar khaayid deech Bani Yahuuza. 33 Khalli Allah yigabbil al-dimam dool fi raas Yuwaab wa fi zurriiytah ila l-abad. Wa laakin le Dawuud kamaan, khalli Allah yijiib al-salaam al-daayim fi zurriiytah wa fi beetah wa fi mulkah.»
34 Wa khalaas, Banaaya wileed Yahuuyadaʼ macha le Yuwaab dakhal leyah wa katalah. Wa dafanooh fi beetah fi l-kadaade. 35 Wa l-malik khattaah le Banaaya wileed Yahuuyadaʼ khaayid al-deech fi badal Yuwaab. Wa le Saduukh, khattaah raajil al-diin fi badal Abiyaatar.
Suleymaan hakamah le Chimʼi
36 Wa l-malik naadaah le Chimʼi wa gaal leyah : «Abni leek beet fi Uruchaliim wa askun fi lubb al-madiina wa ma tamchi ayyi bakaan. 37 Wa aʼarif tamaam kan yoom inta maragt min al-madiina di wa gataʼt waadi Khidruun da, tumuut. Wa inta bas tabga masʼuul min mootak.» 38 Wa Chimʼi radda le l-malik wa gaal : «Kalaamak adiil ! Ana khaddaamak nisawwi kula cheyy al-inta siidi al-malik gultah.» Wa Chimʼi sakan tawwal fi Uruchaliim.
39 Wa laakin baʼad talaata sana, abiid itneen hana Chimʼi arrado wa macho bakaan Akiich wileed Maʼaaka malik hillit Gaat. Wa jo khabbarooh le Chimʼi wa gaalo leyah : «Daahu abiidak macho hillit Gaat.» 40 Wa tawwaali, Chimʼi gamma chadda humaara wa macha hillit Gaat bakaan Akiich le yichiil abiidah. Wa khalaas, Chimʼi chaal wa jaab abiidah min hillit Gaat. 41 Wa jo khabbarooh le Suleymaan kadar Chimʼi marag min Uruchaliim wa macha hillit Gaat wa gabbal.
42 Wa khalaas, al-malik rassal naadaah le Chimʼi wa gaal leyah : «Ana ma hallaftak be Allah wa hazzartak wa gult leek : ‹Aʼarif tamaam kan yoom maragt min al-madiina di wa macheet fi ayyi bakaan, tumuut.› Wa inta gult : ‹Tamaam ! Simiʼt kalaamak.› 43 Wa maala ma khuft min al-haliife al-sawweetha giddaam Allah ? Wa maala ma tabbagt amri al-amartak beyah ?» 44 Wa l-malik gaal battaan le Chimʼi : «Inta taʼarif kulla l-fasaala al-sawweetha be niiytak le abuuyi Dawuud. Allah yigabbil leek fasaaltak di fi raasak. 45 Wa laakin Allah yibaarikni ana al-malik Suleymaan wa yisabbit kursi al-muluk hana abuuyi Dawuud wa yagood ila l-abad giddaam Allah.» 46 Wa baʼad da, al-malik anta amur le Banaaya wileed Yahuuyadaʼ wa hu macha darabah le Chimʼi lahaddi maat. Wa be misil da, al-muluk hana malik Suleymaan bigi saabit.
Rudu taje gə́ Dabid ndoo Salomo̰
1 L oo gə́ ndɔ kwəi lə Dabid nai dəb ndá yeḛ un ndukunje ar ŋgonee Salomo̰ pana: 2 M’a gə kun rəw gə́ dəwje lai gə́ dɔ naŋg nee d’un lé ya. Maji kari wa rɔi kɔgərɔ gə́ dəw gə́ diŋgam ya. 3 Maji kari aa dɔ godnduje lə Njesigənea̰, Ala ləi kər-kər ləm, gə njaa kila-rəwje’g ləa ləm, gə aa dɔ godndiaje, gə ndukunje ləa gə rəwta-gaŋgje ləa gə tandooje ləa ləm tɔ gə goo ta gə́ ndaŋg mee maktub godndu’g lə Moyis lé, togə́bè ɓa i a teḛ ne kɔr dɔ néje lai gə́ i a gə ra’g ləm, gə looje lai gə́ i a gə njaa keneŋ ləm tɔ. 4 Bèe ɓa ta nee gə́ Njesigənea̰ pa wɔji ne dɔm lé a kaw ne lée’g béréré mbata yeḛ pana: Ɓó lé ŋganije d’unda kəmkàr dɔ panjaa dee’g njaa ne gə ŋgonkoji no̰m’g gə ŋgaw meḛ dee bura ləm, gə rɔ dee bura ləm tɔ ndá i a lal njetaa tori dɔ kalimbai’g lə Israɛlje nda̰ el.
5 I gər né gə́ Joab, ŋgolə Seruja ra səm lé gao ləm, né gə́ yeḛ ra gə ɓé-njérɔje lə Israɛlje gə́ joo gə́ ri dee lə Abner, ŋgolə Ner ləm, gə Amasa, ŋgolə Jeter lé gao ləm tɔ. Loo gə́ loo to lɔm ya nɛ yeḛ tɔl dee ɔm məs dee naŋg gə rɔ, rad ne məs rɔ neelé dɔ ndar gə́ tɔ ne ɓəree ləm, gə dɔ négɔlje’g ləa ləm tɔ . 6 I a ra né gə goo kəmkàr ləi ndá i a kya̰ loo kar yiŋga dəa pudu ɓa a kaw ne gə meekulɔm ɓee lə njé gə́ d’wəi el. 7 I a ra meemaji gə ŋgalə Barjilai, dəw gə́ Galaad lé, d’a si mbuna deḛ gə́ d’usɔ səi né na̰’d ta-ta ya. Mbata loo gə́ deḛ ree la səm mee ndəa gə́ m’aḭ ne no̰ ŋgokɔḭ Absalɔm’g lé deḛ ra səm meemaji togə́bè tɔ . 8 Aa oo, Simei, ŋgolə Gera, yeḛ gə́ to ginkoji lə Bḛjami gə́ ɓee gə́ Bahurim lé si mbɔri’g dəb. Yeḛ lé pata ndɔlje gə́ kəbərə-kəbərə ila dɔm’g ndɔ gə́ m’aw ne Mahanayim. Nɛ yeḛ ree iŋgam mbɔr baa’d gə́ Jurdɛ̰ ndá ma man rɔm gə ri Njesigənea̰ m’aree m’pana: M’a tɔlee gə kiambas el . 9 Ɓasinè i a kyá̰ lal kar bo̰ nérea ɔs təa’g el ŋga, mbata i to dəw gə́ njekəmkàr ləm, i gər né gə́ kəm ra səa gao ləm tɔ. I a kar yiŋga dəa gə́ ndá kələw-kələw lé tel to məs lai ɓa karee aw ne ɓee lə njé gə́ d’wəi ɓəi.
Dabid wəi ar Salomo̰ ɓa taa toree
1SgI 29.26-2810 Dabid wəi ndá deḛ dubee dan mee ɓee-boo’g ləa. 11 Ləbje lai gə́ Dabid o̰ ne ɓee dɔ Israɛlje’g lé d’as rɔ-sɔ. Yeḛ si Ebro̰ o̰ ɓee ləbee siri ləm, yeḛ si Jerusalem o̰ ɓee ləbee rɔ-munda-giree-munda ləm tɔ . 12 Togə́bè ɓa Salomo̰ si ne dɔ kalimbai’g lə bɔbeeje gə́ Dabid ndá ɓeeko̰ ləa lé to ne njaŋg ya .
Salomo̰ ar dee tɔl Adonija
13 Adonija, ŋgolə Dabid gə́ yeḛ ojee gə Agit lé aw rɔ Bat-Seba, ko̰ Salomo̰je’g ndá yeḛ dəjee pana: See i ree gə́ majee ya wa.
Yeḛ tel ilá keneŋ pana: Oiyo bèe ya.
14 Tɔɓəi yeḛ tel pana: Ma m’aw gə ta kára mba kulai.
Yeḛ tel ilá keneŋ pana: Gə́ pa.
15 Ndá Adonija tel pana: I gər gao to gə́ ɓeeko̰ lé to kama ləm, Israɛlje lai kara kəm dee to dɔm’g mba kam m’o̰ dee ləm tɔ. Nɛ ɓeeko̰ lé tel to ka̰ ŋgokɔm mbata Njesigənea̰ ɓa aree. 16 Ɓasinè ma m’ndigi dəjii né kára, maji kari ɔgm el ya kari.
Ndá yeḛ ilá keneŋ pana: Gə́ pa.
17 Ndá yeḛ pana: M’ra ndòo rɔi’g mba kari ula mbai Salomo̰ karee arm Abisag, ŋgoma̰də gə́ Sunem karee to dené ləm lé ndá yeḛ a kɔgi el .
18 Bat-Seba pana: Maji ya. M’a pata ləi kar mbai lé oo ya.
19 Bat-Seba aw rɔ mbai Salomo̰’g mba kulá ta gə́ wɔji dɔ Adonija lé. Mbai lé ḭta aw tila kəmee, yeḛ unda barmba nea̰’g ɓa tel si dɔ kalimbai’g ləa ɓəi. D’unda kag-si kára d’ar ko̰ mbaije lé si ne dɔ jikɔlee’g tɔ. 20 Tɔɓəi yeḛ ulá pana: M’aw gə ta nee lam gə mba dəjii. Maji kari ɔgm el.
Ndá mbai ilá’g pana: Kɔm, gə́ dəjim ya mbata m’a kɔgi né gə́ i dəjim lé el.
21 Yeḛ pana: Abisag, ŋgoma̰də gə́ Sunem lé maji kari aree to dené lə ŋgokɔḭ Adonija.
22 Mbai Salomo̰ tel ila kea̰je keneŋ pana: See gelee ban ɓa i dəji ne Abisag, ŋgoma̰də gə́ Sunem mba kar Adonija wa. Maji kari dəjim ɓeeko̰ ɓa gə mbata ləa (mbata yeḛ to ŋgokɔm gə́ tɔg) dəjim mbata ləa-yeḛ ləm, gə mbata lə Abiatar, njekinjanéməs ləma, gə mbata lə Joab, ŋgolə Seruja ləm tɔ.
23 Yen ŋga mbai Salomo̰ man rəa gə ri Njesigənea̰ pana: Ɓó lé m’ar Adonija uga ta neelé gə rəa dɔ ta gə́ yeḛ pa neelé el ndá maji kar Ala ra səm nédɔkudu ya. 24 Ɓasinè Njesigənea̰ gə́ to njesikəmba lé ɓa am m’isi dɔ kalimbai’g lə bɔm gə́ Dabid ləm, yeḛ nja ɓa to njetum gin kəi ləm gə goo ndukun ləa ləm tɔ. Ɓogənè ya Adonija a kwəi.
25 Togə́bè ɓa mbai Salomo̰ ula Benaja, ŋgolə Jeojoda lé aree unda Adonija tɔlee tɔ.
Salomo̰ tuba Abiatar mee ɓee gə́ Jerusalem
26 Mbai lé ula Abiatar, njekinjanéməs tɔɓəi pana: Ɔd aw Anatot dɔ naŋgje’g ləi mbata i lé kəm kari wəi ya tɔ, nɛ m’a kari wəi ɓogənè el mbata i un sa̰duk-manrɔ lə Mbaidɔmbaije gə́ Njesigənea̰ no̰ bɔm Dabid’g ləm, nékəmndooje lai gə́ ra bɔm lé rai səa ləm tɔ .
27 Togə́bè ɓa Salomo̰ ɔr Abiatar loo kulaje’g ləa gə́ wɔji dɔ kinja néməs kar Njesigənea̰ lé gə mba kar ta gə́ Njesigənea̰ pa wɔji ne dɔ njémeekəije lə Eli mee ɓee gə́ Silo lé aw ne lée’g béréré tɔ .
Salomo̰ ar dee tɔl Joab
28 Ta neelé oso mbi Joab’g, yeḛ gə́ un goo Adonija nɛ yeḛ aw goo Absalɔm’g kédé el lé. Yen ŋga Joab aḭ aw iya rəa mee kəi-kubu-si-Njesigənea̰’g ndá wa dɔ kum loo-nékinjaməs gə́ ḭta lé. 29 Deḛ d’ula mbai Salomo̰ pana: Joab iya rəa mee kəi-kubu-si-Njesigənea̰’g ndá yeḛ aar mbɔr loo-nékinjaməs’g lé ya.
Togə́bè ɓa Salomo̰ ula Benaja, ŋgolə Jeojoda pana: Aw tɔlee.
30 Benaja aw mee kəi-kubu-si-Njesigənea̰’g ndá yeḛ ula Joab pana: Teḛ raga, to mbai ɓa un ndia togə́bè ya.
Nɛ yeḛ tel ilá keneŋ pana: Wah! Ma m’ndigi kwəi loo gə́ nee’g ya. Benaja aw ndaji taree ar mbai pana: Joab lé pa togə́bè ləm yeḛ ilam keneŋ bèe ya ləm tɔ.
31 Mbai lé ula Benaja pana: Ra to gə́ yeḛ pa lé ya, tɔlee ndá dubee, togə́bè ɓa i a kɔr ne ta məs gə́ Joab ɔm naŋg lal gelee lé dɔm-ma’g ləm, gə dɔ njémeekəije’g lə bɔm ləm tɔ. 32 Njesigənea̰ a kar ta məsee nai dəa-yeḛ’g ya mbata yeḛ tɔl dəwje joo gə́ to njémeekarabasurje ləm, gə́ maji d’undá ləm tɔ ndá yeḛ tɔl dee gə kiambas lal kar bɔm Dabid oo taree: to Abner, ŋgolə Ner, ɓé-njérɔje gə́ Israɛl ləm, gə Amasa, ŋgolə Jeter, ɓé-njérɔje gə́ Juda ləm tɔ. 33 Ta məs dee a nai dɔ Joab’g gə dɔ ŋgakeaje-je’g saar gə no̰, nɛ meekulɔm lə Njesigənea̰ a to saar gə no̰ mbata lə Dabid ləm, gə ŋgakeaje ləm, gə gel-bɔje ləa ləma, gə kalimbai ləa ləm tɔ.
34 Benaja, ŋgolə Jeojoda aw unda Joab tɔlee ndá yeḛ dubee dan mee kəi’g ləa gə́ to dɔdilaloo’g lé. 35 Mbai unda Benaja, ŋgolə Jeojoda gə́ ɓé-njérɔje taa ne tor Joab ləm, yeḛ ar Sadɔk to njekinjanéməs tor Abiatar’g ləm tɔ.
Salomo̰ ar dee tɔl Simei
36 Mbai ɓar Simei ndá ulá pana: Maji kari ra kəi ləi Jerusalem ndá i a si keneŋ nɛ i a teḛ raga kaw loo gə́ raŋg’d el. 37 Oo maji, ndɔ gə́ i a teḛ raga dəs kəm mán nia̰ gə́ Sedro̰ ya ndá d’a tɔli nɛ ta məsi a nai dɔi-i’g ya.
38 Simei tel ila mbai’g pana: To maji ya. Kura ləi a ra to gə́ mbai ləm pa ne lé ya.
Bèe ɓa Simei si ne Jerusalem kuree əw. 39 Rudu ləb gə́ njekɔm’g munda ndá ɓərje lə Simei joo d’aḭ d’aw ɓee lə Akis, ŋgolə Maaka, mbai gə́ Gat. D’ula Simei pana: Aa oo, ɓərje ləi lé d’isi Gat. 40 Simei ḭta ila kali gir mulayḛ̀je’g ləa aw Gat, ɓee lə Akis mba saŋg ɓərje ləa lé. Loo gə́ Simei aw ndá yeḛ ḭ gə ɓərje ləa lé Gat tel ree sə dee ya. 41 Deḛ d’ula Salomo̰ pana: Simei lé ḭ Jerusalem aw Gat ɓa yeḛ tel ree ɓəi. 42 Mbai ɓar Simei lé ndá dəjee pana, See ma m’ari man rɔi gə ri Njesigənea̰ ləm, ma m’ulai gə ndum njaŋg m’pana: Oo maji, ndɔ gə́ i a kunda loo teḛ kaw loo gə́ raŋg ndá a kwəi, see m’pa bèe el wa. Ndá i ya kara ilam keneŋ pana: M’oo ya. See i pa bèe el wa. 43 See gelee ban ɓa i aa dɔ manrɔ lə Njesigənea̰ gə ndukun gə́ ma m’un m’ari lé el wa. 44 Ndá mbai ula Simei lé ya tɔɓəi pana: Némajelje lai gə́ i ra gə bɔm Dabid lé i gər məəi’g gao ya, Njesigənea̰ a kar némeeyèr ləi tel oso dɔi’g ya. 45 Nɛ dɔ mbai Salomo̰ a kai səgərə ləm, kalimbai lə Dabid kara a to njaŋg no̰ Njesigənea̰’g saar gə no̰ ya ləm tɔ.
46 Yen ŋga mbai un ndia ar Benaja, ŋgolə Jeojoda ndá yeḛ teḛ aw kunda Simei tɔlee.
Togə́bè ɓa ɓeeko̰ lé to ne njaŋg ji Salomo̰’g tɔ.