Al-unuf al-Chakiim sawwaah le Diina
1 Yoom waahid, Diina bineeyit Yaakhuub al-Leeya wildatha leyah maragat machat tuzuur banaat al-balad. 2 Wa Chakiim wileed Hamuur cheekh balad al-Hiwwiyiin chaafaaha. Wa hu khatafha wa liʼib maʼaaha wa tallaf charafha. 3 Wa galbah allag foog Diina bineeyit Yaakhuub. Wa hu habbaaha wa fattach tariiga al-hi takhbal beeha kalaamah. 4 Wa Chakiim gaal le abuuh Hamuur : «Aakhud leyi al-bineeye di achaan tabga marti.»
5 Wa Yaakhuub simiʼ kadar Chakiim tallaf charaf Diina bineeytah. Wa laakin awlaadah gaaʼidiin fi l-khala yasraho be bahaaymah. Achaan da, Yaakhuub sakat saakit lahaddi yaju.
Tahharo naas abu Chakiim
6 Wa Hamuur abu Chakiim macha le Yaakhuub achaan yihajji leyah. 7 Wa wakit awlaad Yaakhuub simʼo be l-cheyy al-kaan da, jo min al-khala wa zaʼlaaniin zaʼal chadiid. Achaan Chakiim sawwa fiʼil cheen fi gabiilat Israaʼiil wakit khatafha wa tallaf charafha le bineeyit Yaakhuub. Wa l-cheyy da, ma waajib yukuun abadan.
8 Wa Hamuur hajja leehum wa gaal : «Wileedi Chakiim, galbah allag fi bittuku. Min fadulku, antuuha leyah le tabga martah. 9 Wa intu tagdaro tinaasubuuna, naakhudu min banaatku wa taakhudu min banaatna. 10 Wa taskunu maʼaana. Wa l-balad gaaʼide maftuuha leeku. Taajuru wa aksabo foogha ard le nufuusku.» 11 Wa Chakiim zaatah gaal le Yaakhuub abu Diina wa akhwaanha : «Ardo leyi wa ana nantiiku ayyi cheyy al-tatulbuuh minni. 12 Wa khuttu foogi al-maal al-tidooruuh wa hadiiye katiire wa ana nantiiku kulla cheyy al-tidooruuh. Laakin nidoor al-bineeye di tabga marti.»
13 Wa awlaad Yaakhuub raddo be najaada le Chakiim wa Hamuur abuuh achaan Chakiim tallaf charaf akhuthum Diina 14 Wa gaalo leehum : «Al-cheyy da, ma mumkin leena. Ma nagdaro nantu akhutna le raajil ma mutahhar achaan da eeb leena. 15 Aniina nikhassudu leeku illa fi haala waahide bas. Tabgo misilna, tahhuru ayyi dakar minku. 16 Wa be da khalaas, intu tagdaro taakhudu min banaatna wa aniina kula naakhudu min banaatku. Wa kullina nabgo chaʼab waahid. 17 Wa laakin kan abeetu ma titahhuru, aniina nichiilu akhutna wa namchu.»
18 Wa Chakiim wa abuuh Hamuur khassado be l-kalaam da. 19 Wa Chakiim tabbag ajala ke bas al-kalaam al-humman dawwarooh achaan biriidha marra waahid le Diina bineeyit Yaakhuub. Wa Chakiim hu muhtaram min kulla naas beet abuuh. 20 Wa Hamuur maʼa wileedah Chakiim macho fi khachum baab hillithum, al-bakaan al-naas yilimmu foogah.
Wa hajjo le naas al-hille 21 wa gaalo leehum : «Al-naas dool ma induhum ayyi kalaam maʼaana. Khalli yagoodu fi l-balad wa yitaajuru wa di hi al-balad wasiiʼe leehum. Wa aniina naakhudu banaathum wa humman kula yaakhudu banaatna. 22 Wa laakin humman yikhassudu yagoodu maʼaana wa nabgo gabiila waahide, illa kan aniina nitahhuru kulla dakar minnina misil humman zaathum mutahhariin. 23 Wa kan aniina khassadna be l-cheyy al-humman talabooh minnina, humman yaju yaskunu maʼaana. Wa be da, bahaayimhum wa maalhum wa kulla cheyy al-induhum ma yabgo hanaana walla ?»
24 Wa kulla l-naas al-macho fi khachum baab al-hille, khassado be kalaam Hamuur wa wileedah Chakiim. Wa khalaas, kulla l-dukuur al-macho fi khachum baab al-hille tahharoohum.
Chimʼuun wa Laawi chaalo al-taar
25 Wa baʼad talaata yoom, wakit al-rujaal lissaaʼ ma biro min al-tahuura di, awlaad Yaakhuub Chimʼuun wa Laawi akhwaan Diina chaalo suyuufhum. Wa dakhalo al-hille bala khoof wa katalo kulla l-dukuur. 26 Wa katalo Hamuur wa wileedah Chakiim kula be seef wa dakhalo fi beet Chakiim wa chaalo akhuthum wa macho. 27 Wa awlaad Yaakhuub al-aakhariin katalo al-majruuhiin wa kasabo al-hille achaan charaf akhuthum Diina tilif. 28 Wa chaalo kulla khanam al-Hiwwiyiin wa bagarhum wa hamiirhum wa kulla maalhum al-fi lubb al-hille wa l-fi l-khala. 29 Wa kasabo kulla maalhum wa kulla iyaalhum wa kulla awiinhum wa chaalo kulla cheyy al-fi buyuuthum.
30 Wa baʼad da, Yaakhuub gaal le iyaalah Chimʼuun wa Laawi : «Intu zaraʼtu leyi machaakil ! Wa be sababku intu, al-Kanʼaaniyiin wa l-Firizziyiin naas al-balad yakrahooni ! Indi rujaal chiyya bas. Wa kan humman lammo foogi wa hajamooni, yidammuruuni ana wa naas beeti.» 31 Laakin humman raddo leyah wa gaalo : «Hu ma jaʼal akhutna zannaaya walla ?»
Ŋgalə Jakob dal ba̰ kɔnan dee gə́ Dina
1 Ndɔ kára bèe, Dina gə́ to ŋgolə Lea gə́ dené gə́ yeḛ ojee gə Jakob lé teḛ raga mba koo denéje gə́ mee ɓee’g neelé. 2 Ndá Sikem gə́ to ŋgolə Hamɔr, mbai gə́ ɓee’g neelé ée. Ndá yeḛ wá aw to səa tujee tɔ. 3 Yeḛ ɔm mée dɔ Dina gə́ ŋgolə Jakob’g lé. Yeḛ unda ŋgoma̰də neelé dan kəmee’g ndá yeḛ ulá ta gə́ kul gə mba gɔl ne mée. 4 Sikem ula bɔbeeje Hamɔr pana: Taa ŋgoma̰də neelé am gə́ dené ləm.
5 Jakob oo to gə́ Sikem lé tuji ŋgonee gə́ Dina lé ya. Nɛ to gə́ ŋganeeje gə́ diŋgam nai wala gə koso-nékulje ləa ɓəi ndá Jakob pata el saar loo gə́ deḛ tel ree ɓa.
6 Hamɔr, bɔ Sikemje lé aw rɔ Jakob’g gə mba kwɔji səa ta. 7 Ŋgalə Jakobje d’ḭ wala ree ɓa d’oo ta neelé ɓəi. Diŋgamje neelé oŋg ḭ sə dee pu, tuji ne meḛ dee pugudu mbata Sikem lé ula sul dɔ Israɛl’g mbata to gə́ yeḛ to gə ŋgolə Jakob lé to né gə́ kəm ra el. 8 Hamɔr un ta togə́bè ula deḛ pana: Ŋgon sí gə́ dené lé taa kəm ŋgonəm gə́ Sikem lé rəgm mba̰. Ma m’ra ndòo rɔ sí’g, gə mba kar sí areeje təa gə dené ləa ya. 9 Maji kar sí ɔmje sə sí na̰’d ndá seḭ a kar síje ŋgan síje gə́ dené ləm, seḭ a taaje ka̰ síjeḛje togə́bè ləm tɔ. 10 Seḭ a síje sə sí ləm, ɓee neelé a raje né keneŋ to gə́ meḛ sí ndigi ləm tɔ. Sije keneŋ mba telje kəm néje ləm, gə mba kiŋgaje dɔ naŋgje gə́ d’a to ka̰ sí-seḭ keneŋ ləm tɔ.
11 Sikem ula bɔ Dinaje gə ŋgakea̰je pana: Ɓó lé ma m’taa kəm sí rəgm ndá né gə́ ban-ban gə́ seḭ a dəjimje lé m’a kar sí ya. 12 Maji kar sí wɔjije səm lar dené lé yaa̰ ləm, gə nénojije bula yaa̰ ləm tɔ ndá m’a kar sí né gə́ seḭ ulamje lé ya. Nɛ amje ŋgoma̰də neelé gə́ dené ləm ɓa.
13 Ŋgalə Jakob ndigi ta Sikem’g gə bɔbeeje’g Hamɔr lé d’ula dee ta gə goso mbata Sikem lé tuji ŋgoko̰ dee gə́ dené lé mba̰. 14 Deḛ d’ula dee pana: Kar kɔnan sí taa dəw gə́ lal kinja tamɔdee lé to né gə́ j’askəm ra el. Mbata né neelé a to né kula sul dɔ sí’g. 15 Rəbee gə́ j’a ndigi sə sí dɔ’g ɓa nee: to mba kar sí telje rɔ sí tanaje sə síjeḛ, kar diŋgam gə́ rara kara mbuna sí’g inja tamɔdee ɓa. 16 Yee ɓa j’a kar sí ŋgan síjeḛje gə́ dené ləm, j’a taa ka̰ sí-seḭje ləm tɔ. J’a si sə sí na̰’d mba to ne dəwje gə́ kára ba. 17 Nɛ ɓó lé seḭ ooje ta lə sí gə mba kinja tamɔd sí el ndá j’a kɔr ŋgon sí gə́ dené ndá j’a kuba naŋg kḭ kaw tɔ.
18 Hamɔr gə ŋgonee gə́ Sikem ndigi sə dee dɔ tapa dee’g neelé. 19 Basa neelé ḭ rad ra née ɓó ŋgina el mbata yeḛ unda ŋgolə Jakob lé dan kəmee’g. Yeḛ lé dəwje lai gə́ d’isi kəi lə bɔbeeje lé d’ila riɓar dəa’g ya. 20 Hamɔr gə ŋgonee gə́ Sikem lé sa rɔ dee d’aw tarəwkɔg’d lə ɓee-boo ndá deḛ pa taree togə́bè d’ula dəwje gə́ mee ɓee-boo’g neelé pana: 21 Dəwje neelé meḛ dee to lɔm dɔ sí’g. Maji kar sí j’ar dee d’isi dɔ naŋg ɓee’g lə sí gə mba tel kəm néje keneŋ. Ɓee neelé boi as kar dee d’isi keneŋ ya. J’a taa ŋgan deeje gə́ dené gə́ denéje lə sí ləm, jeḛ j’a kar dee taa ŋgan síjeḛje gə́ dené gə́ denéje lə dee ləm tɔ. 22 Nɛ rəbee gə mba kar dəwje neelé ndigi kisi ne sə sí kar sí n’toje ne dəwje gə́ kára ba lé to mba kar diŋgam gə́ rara kara mbuna sí’g inja tamɔdee to gə́ deḛ d’inja ne tamɔd dee bèe ɓa gə́ kuma̰. 23 Koso-nékulje lə dee ləm, némajije lə dee ləma, boo-nékulje lə deḛ lai ləm tɔ lé see d’a tel to ka̰ síjeḛ el wa. Ndá maji kar sí ndigije sə dee dɔ né gə́ kára ba gə́ deḛ d’wɔji sə sí lé ya mba kar dee d’isi ne sə sí tɔ.
24 Deḛ lai gə́ ree tarəwkɔg’d lə ɓee-boo lé d’oo ta lə Hamɔr gə ŋgonee gə́ Sikem lé. Ndá diŋgamje lai d’ar dee d’inja tamɔd dee, deḛ lai gə́ ree tarəwkɔg’d lə ɓee-boo lé. 25 Ndɔ gə́ njekɔm’g munda, loo gə́ doo lə dee ra dee yaa̰ ɓəi ndá ŋgalə Jakobje joo, Simeo̰ gə Ləbi, ŋgako̰ Dinaje lé d’un kiambasje lə dee d’ur dɔ dee gə́ mee ɓee-boo gə́ dəwje d’oo to gə́ d’isi lɔm ɓəi ndá deḛ tɔl diŋgamje mbad-mbad ya. 26 Deḛ gaŋg Hamɔr gə ŋgonee Sikem gə kiambas tɔ. Ndá deḛ d’ɔr Dina mee kəi’g lə Sikem ɓa teḛ d’aw ɓəi.
27 Ŋgalə Jakob lé d’ur dɔ yoo-dəwje’g ndá d’odo némajije mee ɓee’g neelé mbata tuji gə́ deḛ tuji ŋgoko̰ dee gə́ dené lé. 28 Deḛ d’wa koso-nékulje lə dee, maŋgje gə mulayḛ̀je-je lə dee gə́ d’aar mee ɓee’g ləm, gə deḛ gə́ d’aar wala ləm tɔ. 29 Deḛ d’odo nébaoje lə deḛ lai ləm, gə ŋgan deeje gə denéje lə dee ləma, gə néje lai gə́ d’iŋga mee kəije’g lé ləm tɔ d’wa néje lə dee d’ila ɓaŋg mbata kɔnan dee lé.
30 Yen ŋga Jakob ula Simeo̰ gə Ləbi pana: Seḭ ɓa arje məəm to kəgəgə, amje m’tel to né gə́ ə̰də majel əm njéɓeeje gə́ nee, gə əm Kana̰je’g ləm, gə əm Peresje’g ləm tɔ. Ma lé m’aw gə dəwje bula el ndá deḛ lé d’a mbo̰ na̰ dɔm’g kɔsm rəw kundam tɔlm, ma gə njémeekəije ləm lai ya.
31 Deḛ d’ilá keneŋ pana: See to maji kar dee ra gə ŋgoko̰ sí gə́ dené né to gə́ kaiya-dené bèe wa.
