Abiiya bigi malik fi Yahuuza
1 Fi sanit 18 hana hukum Yarubaʼaam wileed Nabaat fi mamlakat Israaʼiil, Abiiya bigi malik fi mamlakat Yahuuza. 2 Wa hu hakam talaata sana fi Madiinat al-Khudus. Wa ammah usumha Mikaaya bineeyit Uriyiil min hillit Gibeeʼa.
Wa kaan harib ambeen Abiiya wa Yarubaʼaam. 3 Wa Abiiya bada al-harba be deech adadah 400 000 askar furraas min ahsan al-muhaaribiin. Wa Yarubaʼaam kamaan gaabalah be rujaal furraas min ahsan muhaaribiinah wa adadhum 800 000. 4 Wa Abiiya talaʼ fi raas jabal Samaraayim al-fi jibaal Afraayim wa gaal : «Asmaʼni, ya Yarubaʼaam ! Wa asmaʼooni, ya kulla naas mamlakat Israaʼiil ! 5 Intu ma taʼarfu kadar Allah Ilaah Bani Israaʼiil anta muluk Bani Israaʼiil le Dawuud wa iyaalah ila l-abad walla ? Wa di ma muʼaahada daayme al-ma tingatiʼ walla ?
6 «Wa laakin Yarubaʼaam wileed Nabaat hu awwal abid Suleymaan wileed Dawuud wa gamma atmarrad didd siidah. 7 Wa baʼad da, lammo maʼaayah naas al-kaslaaniin wa l-ma naafʼiin wa humman gammo didd Rahabʼaam wileed Suleymaan. Wa fi l-wakit da, Rahabʼaam lissaaʼ sabi ma indah gudra. Wa be da, hu ma gidir yasbit giddaamhum.»
8 Wa Abiiya gaal battaan : «Hassaʼ da, intu tuguulu intu gawiyiin wa tichiilu muluk Allah al-fi iid zurriiyit Dawuud. Wa intu naas katiiriin marra waahid wa induku maʼaaku ajjaal hana dahab al-sawwaahum leeku Yarubaʼaam misil ilaahaatku. 9 Wa ma intu bas al-taradtu rujaal al-diin hana Allah wa dool min zurriiyit Haaruun wa l-Laawiyiin ? Wa darrajtu leeku rujaal diin aakhariin misil naas gaaʼidiin yisawwu fi buldaan aakhariin ? Wa ayyi naadum al-yaji be toor wa sabʼa kubchaan, khalaas hu yabga raajil diin hana asnaam dool wa humman ma ilaahaat.
10 «Wa kan leena aniina kamaan, ma abeena Allah Ilaahna. Wa rujaal al-diin al-gaaʼidiin yakhdumu le Allah, humman min zurriiyit Haaruun. Wa l-Laawiyiin kula gaaʼidiin yisawwu khidmithum. 11 Fi kulli fajur wa achiiye, yiharrugu dahaaya wa bakhuur muʼattar le Allah wa yigaddumu al-khubza fi l-tarabeeza al-taahire. Wa kulli achiiye yiʼoogudu niiraan al-faanuus al-min dahab. Achaan aniina gaaʼidiin nahfado khidmit Allah Ilaahna al-intu abeetuuh. 12 Chiifu ! Allah wa rujaal al-diin hineeyah gaaʼidiin maʼaana wa indina al-burunji al-nadurbuuh le harakat al-harib didduku. Ya naas mamlakat Israaʼiil, ma tihaarubu Allah Rabb juduudku achaan intu ma tanjaho !»
13 Wa wakit Abiiya gaaʼid yihajji, Yarubaʼaam rassal askarah wa hawwagoohum wa karaso le askar mamlakat Yahuuza. Wa khalaas, askar mamlakat Israaʼiil hajamo askar mamlakat Yahuuza be giddaam wa l-askar al-karaso leehum kamaan be wara. 14 Wa wakit askar mamlakat Yahuuza anlafato waraahum, chaafo kadar hajamoohum min giddaam wa min wara. Wa khalaas, humman koorako le Allah. Wa wakit rujaal al-diin darabo al-burunji, 15 askar mamlakat Yahuuza koorako wa wakit humman koorako, al-Rabb haarab Yarubaʼaam wa kulla askar mamlakat Israaʼiil giddaam Abiiya wa askar mamlakat Yahuuza. 16 Wa askar mamlakat Israaʼiil arrado giddaam askar mamlakat Yahuuza wa l-Rabb sallamaahum fi iid askar mamlakat Yahuuza. 17 Wa Abiiya wa naasah annasaro fooghum nasur kabiir wa 500 000 raajil min ahsan al-muhaaribiin hana mamlakat Israaʼiil maato. 18 Wa fi l-wakit da, askar mamlakat Israaʼiil anhazamo. Wa askar mamlakat Yahuuza kamaan annasaro achaan humman atwakkalo ale Allah Rabb juduudhum. 19 Wa Abiiya tarad Yarubaʼaam lahaddi galaʼ minnah madiinat Beet Iil wa madiinat Yachaana wa madiinat Afruun wa l-hillaal al-taabʼiin leehum.
20 Wa fi kulla wakit hukum Abiiya, Yarubaʼaam ma ligi battaan gudra misil awwal. Wa Allah darab Yarubaʼaam wa hu maat. 21 Wa Abiiya kamaan bigi chadiid. Hu akhad 14 awiin wa wilid 22 wulaad wa 16 banaat. 22 Wa l-baagi min amal Abiiya wa l-cheyy al-sawwaah wa kalaamah maktuubiin fi kitaab al-taariikh al-katabah al-nabi Iddu.
Abija tel to mbai gə́ Juda
1Mb 15.1-81 Mee ləb ko̰ɓee lə Jeroboam gə́ njekɔm’g dɔg-giree-jinaijoo lé ɓa Abija un kudu ko̰ɓee gə́ Juda ɓəi. 2 Yeḛ si Jerusalem o̰ ne ɓee as ləb munda. Kea̰je ria lə Mikaja, ŋgolə Uriel, dəw gə́ Gibea.
Rɔ to mbuna Abija gə Jeroboam’g. 3 Abija ɔr rɔ aw rɔ gə bao-rɔje gə́ to njésiŋgamoŋje gə́ d’as tɔl-dɔg-loo-tɔl-sɔ (400.000), Jeroboam ɔr rɔ gə bao-rɔje gə́ to njésiŋgamoŋje gə́ d’as tɔl-dɔg-loo-tɔl-jinaijoo (800.000) gə mba kaw rɔ ne səa tɔ.
4 Abija uba dɔ sém mbal gə́ Semarayim gə́ to dəb mbal gə́ Eprayim lé aar tar ila boo-ndia naŋg wəl ar Jeroboam gə Israɛlje lai pana: Maji kar sí ooje ta ləm ɓa! 5 See seḭ gərje to gə́ Njesigənea̰, Ala lə Israɛlje lé ar ɓeeko̰ lə Israɛlje to ka̰ Dabid gə ŋgakeaje saar gə no̰ gə goo manrɔ gə́ loo telee raŋg godo lé el wa. 6 Nɛ Jeroboam, ŋgolə Nebat, kura lə Salomo̰ gə́ to ŋgolə Dabid lé ḭ ɔs ɓéeje lé rəw. 7 Dəwje gə́ gə mḭdé ba gə́ to njéra né kori-korije mbo̰ dɔ na̰ rəa’g d’ɔsee d’ilá dɔ Roboam’d gə́ to ŋgolə Salomo̰ mbata Roboam to gə́ ŋgon gə́ nà ləm gə njeɓel gə́ siŋgá as kaar naŋg gəs no̰ dee’g el tɔ. 8 Ndá ɓasinè, seḭ ə̰jije meḛ sí’g gə mba kun baŋga dɔ ɓeeko̰’g lə Njesigənea̰ gə́ to ji ŋgalə Dabid’g, mbata seḭ toje dəwje gə́ bulaje digi-digi ləm, mbata seḭ awje gə néndaji ŋgan maŋgje gə́ to larlɔr gə́ Jeroboam ra gə́ magəje ar sí lé ləm tɔ. 9 See seḭ tubaje njékinjanéməsje lə Njesigənea̰ gə́ to ŋgalə Aaro̰ gə Ləbije lé el wa. See seḭ nja raje rɔ sí gə́ njékinjanéməsje to gə́ koso-dəwje gə́ ɓeeje gə́ raŋg bèe to el wa. Nana ɓa gə́ ree gə bɔ maŋg əsé bàl bya̰je siri gə mba kunda ne rəa gə kəmee lé ndá yeḛ tel to ne njekinjanéməs lə né gə́ to Ala el. 10 Nɛ jeḛ lé Njesigənea̰ gə́ to Ala lə sí lé jeḛ j’ubá j’yá̰ el, njékinjanéməsje gə́ ra kula lə dee no̰ Njesigənea̰’g, deḛ gə́ to ŋgalə Aaro̰ gə Ləbije lé deḛ ra kula gə́ wɔji dɔ dee dɔ dee ya. 11 Teḛ gə ndɔ gə kàrkemetag gə ndɔje kára-kára lai lé jeḛ j’injaje nékinjanéməsje gə́ ka̰ roo ləm, jeḛ n’tuuje né gə́ ə̰də sululu j’ar Njesigənea̰ ləm, jeḛ j’undaje pil muru gə́ to gə kəmee dɔ tabul’d gə́ àr ŋgad-ŋgad ləma, kàrkemetag kara jeḛ j’ɔsje pər pərndɔ’d gə́ ra gə larlɔr gə néndogóje gə́ wɔji dəa kára-kára lai ləm tɔ, mbata jeḛ lé j’aaje dɔ godndu Ala lə sí gə́ Njesigənea̰ kər-kər ya. Nɛ seḭ ɓa seḭ ubáje yá̰je tɔ. 12 Aa ooje, Ala gə́ to dəw dɔ síjeḛ gə njékinjanéməsje ləa d’aw sə sí na̰’d, deḛ ɓa d’ɔr no̰ sí. Jeḛ j’aw gə to̰to̰je gə́ ɓar ŋgaw gə mba koma̰ ne sə sí. Maji kar sí rɔje gə Njesigənea̰ Ala lə bɔ síje-je el mbata seḭ a teḛje kɔr keneŋ nda̰ el tɔ.
13 Jeroboam lé ar njérɔje ləa d’um dee goo dee’g ləm, ar ges dee d’aar no̰ Judaje’g ləm tɔ. 14 Judaje d’ɔm rəd gə́ goo dee’g ndá deḛ rɔ dee gə́ no̰ dee’g ləm, gə goo dee’g ləm tɔ. Deḛ no̰ wəl ɓar Njesigənea̰ ləm, njékinjanéməsje d’im to̰to̰je ləm tɔ. 15 Njérɔje gə́ Juda d’ɔm lul-rɔ u-u-u, tɔɓəi goo lul-rɔ’g lə Judaje’g lé Njesigənea̰ tɔl Jeroboam gə Israɛlje lai no̰ Abija’g gə Judaje’g. 16 Israɛlje d’aḭ no̰ Judaje’g ndá Ala ɓa ya̰ dee meḛ ji dee’g tɔ. 17 Abija gə njérɔje ləa dum dɔ dee tɔl dee bula yaa̰, deḛ tɔl bao-rɔje gə́ to njésiŋgamoŋje mbuna Israɛlje’g as tɔl-dɔg-loo-tɔl-mi (500.000). 18 Mee ndəa’g neelé Israɛlje d’ula dɔ dee d’aw ŋguna-ŋguna ndá Judaje d’un baŋga dɔ dee’g mbata deḛ nam kaar Njesigənea̰’g, Ala lə bɔ deeje-je. 19 Abija korə Jeroboam, taa ɓee-booje ləa gə́ ri dee lə Betel gə ɓee-kogoje ləa ləm, gə Jesana gə ɓee-kogoje ləa ləma, gə Epro̰ gə ɓee-kogoje ləa ləm tɔ.
20 Mee ndəa’g lə Abija lé siŋga ɓee lə Jeroboam gə́ kédé lé rəm ndá Njesigənea̰ undá tɔlee. 21 Nɛ Abija lé siŋga ko̰ɓee ləa ḭ dɔ maree’d gə́ kédé-kédé, yeḛ taa denéje dɔg-gir-dee-sɔ ndá yeḛ oji ŋganje gə́ diŋgam rɔ-joo-gir-dee-joo ləm, gə ŋganje gə́ dené dɔg-gir-dee-misa̰ ləm tɔ.
22 Ges sorta néraje lə Abija gə́ yeḛ ra gə ta gə́ yeḛ pa lé ndaŋg taree mee maktub kolé mee dɔ’g lə Ido, njetegginta ya. 23 Abija wəi ar dee dubee dan mee ɓee-boo’g lə Dabid. Ŋgonee Asa ɓa o̰ ɓee toree’g tɔ.
Asa tel to mbai gə́ Juda
1Mb 15.9-11Un kudee mee ndəa’g lə Asa lé ɓee to lɔm as ləb dɔg.
