Yaatu al-naadum al-muhimm ?
1 Wa fi l-wakit da, al-talaamiiz jo le Isa saʼalooh wa gaalo : «Yaatu yabga al-naadum al-muhimm fi mamlakat Allah ?» 2 Wa Isa naada wileed sakhayyar wa khattaah fi usuthum. 3 Wa Isa gaal : «Nuguul leeku al-hagg, kan intu ma tibaddulu fikirku wa kan ma tabgo misil iyaal dugaag, ma tadkhulu fi mamlakat Allah. 4 Al-naadum al-yisawwi nafsah sakhayyar wa yabga misil al-wileed da, hu bas al-muhimm fi mamlakat Allah. 5 Wa ayyi naadum al-yakhbal be usmi wileed sakhayyar misil da, yakhbalni.
6 «Wa ayyi naadum al-yitallif iimaan hana waahid min al-iyaal al-dugaag al-muʼminiin beyi dool, al-azaab al-yarjaah chadiid lahaddi akheer le l-naadum da kan yarbutu murhaaka kabiire fi ragabatah wa yazguluuh fi lubb bahar al-khariig. 7 Azaab yarja naas al-dunya achaan yisawwu machaakil le l-muʼminiin. Laabudda achya waahidiin yabgo wa be sababhum naas waahidiin yamurgu min al-derib wa laakin al-azaab yarja al-naadum al-yisabbib al-achya dool.
8 «Wa kan iidak walla rijlak tidoor tamurgak min al-derib al-adiil, agtaʼha wa azgulha baʼiid minnak. Akheer leek kan bigiit maʼduur wa tadkhul fi l-haya al-abadiiye min yazguluuk fi l-naar al-abadiiye be iideenak wa rijileenak. 9 Wa kan eenak tidoor tamurgak min al-derib al-adiil, sillaha wa azgulha baʼiid minnak. Akheer leek tadkhul fi l-haya al-abadiiye be een waahide bas min yazguluuk fi naar Jahannam be uyuunak al-itneen.
Masal al-khanamaay al-waddarat
10 «Angarʼu ma tahguru ayyi waahid min al-sukhaar dool achaan nuguul leeku malaaʼikathum fi l-sama daayman haadiriin maʼa abuuyi Allah. 11 Wa ana Ibn al-Insaan jiit achaan ninajji al-naas al-halkaaniin. 12 Fikirku chunu ? Naadum indah 100 khanam wa khanamaay waahide waddarat. Ma yikhalli al-tisʼa wa tisʼiin fi l-kadaade wa yamchi yifattich al-muwaddire walla ? 13 Wa nuguul leeku al-hagg, kan yalgaaha hu yabga farhaan ziyaada be l-waahide al-waddarat min be l-tisʼa wa tisʼiin al-ma waddaro. 14 Wa sawa sawa misil da, abuuku Allah kula ma yidoor waahid min al-sukhaar dool yahlak.
Kan akhuuk sawwa foogak khata
15 «Wa kan akhuuk muʼmin sawwa foogak khata, amchi wa hajji maʼa akhuuk da wiheedku wa wassif leyah khataayah. Wa kan yasmaʼ kalaamak, khalaas intu akhwaan. 16 Wa kan akhuuk yaaba ma yasmaʼ kalaamak, amchi leyah battaan wa chiil maʼaak waahid walla itneen min al-akhwaan achaan al-tuhma ma tasbit illa be chahaada hana naas itneen aw talaata. 17 Wa kan hu yaaba ma yasmaʼ kalaamhum, jiib al-kalaam da le jamaaʼat al-muʼminiin. Wa kan aba ma yasmaʼ kalaam jamaaʼat al-muʼminiin kula, ajʼalah misil naadum ma muʼmin walla misil naadum al-yichiil al-miiri.
18 «Achaan nuguul leeku al-hagg, ayyi cheyy al-jaʼaltuuh haraam fi l-ard, Allah fi l-sama kula yajʼalah haraam wa ayyi cheyy al-jaʼaltuuh halaal fi l-ard, Allah fi l-sama kula yajʼalah halaal. 19 Wa battaan nuguul leeku al-hagg, kan naaseen minku fi l-ard astafago fi ayyi cheyy al-yidooruuh, abuuyi Allah al-fi l-sama yisawwiih leehum. 20 Wa ayyi bakaan al-yilimmu foogah al-naas be usmi, kan humman itneen aw talaata kula, ana zaati gaaʼid fi usuthum.»
Masal al-khaddaam al-ma saamah
21 Wa Butrus ja le Isa wa saʼalah wa gaal : «Sayyidna, kan akhuuyi yisawwi khata foogi katiir, kam marra nisaamihah ? Nisaamihah lahaddi sabʼa marraat walla ?» 22 Wa Isa radda leyah wa gaal : «Ma tisaamihah lahaddi sabʼa marraat bas. Laakin saamihah sabʼiin lahaddi sabʼa marraat !
23 «Aywa, mamlakat Allah hi misil ke. Naadum waahid malik wa dawwar yisawwi hisaab maʼa khaddaamiinah. 24 Wa wakit bada al-hisaab maʼaahum, jaabo leyah khaddaam waahid. Wa l-naadum da, al-malik indah foogah maal katiir marra waahid. 25 Wa l-khaddaam ma indah cheyy al-yikaffi beyah al-deen al-foogah. Wa siidah al-malik gaal waajib yibiiʼu al-khaddaam maʼa martah wa iyaalah wa kulla cheyy al-indah fi suug al-abiid achaan yikaffi deenah. 26 Wa laakin al-khaddaam wagaʼ giddaamah wa gaal : ‹Ya siidi, asburni wa nikaffiik al-indak foogi kulla ke.› 27 Wa siid al-khaddaam da hanna foogah wa afa leyah al-deen wa khallaah macha.
28 «Wa fi l-bakaan da, al-khaddaam marag min giddaam al-malik wa macha ajala le naadum aakhar wa hu kula min khaddaamiin al-malik. Wa indah fi akhuuh da deen chiyya bas. Wa karabah wa bada yakhnigah wa gaal : ‹Kaffiini al-indi foogak !› 29 Wa akhuuh al-khaddaam wagaʼ giddaamah wa chahadah wa gaal : ‹Asburni wa nikaffiik kulla ke !› 30 Wa l-khaddaam aba wa macha dassaah fi l-sijin lahaddi yikaffi al-deen al-indah foogah.
31 «Wa akhwaanah khaddaamiin al-malik chaafo al-cheyy al-bigi da wa barjalo bilheen. Wa macho ooro siidhum be kulla cheyy al-bigi. 32 Wa siidhum naadaah le l-khaddaam da wa gaal leyah : ‹Ya l-khaddaam al-fasil ! Inta chahadtini wa ana saamaht leek al-deen al-katiir da kulla ke. 33 Ma waajib leek tihinn fi akhuuk misil ana hanneet foogak inta walla ?› 34 Wa siidah ziʼil foogah bilheen wa sallamah le l-askar achaan yiʼazzubuuh fi l-sijin lahaddi yikaffi deenah.
35 «Wa abuuyi Allah yisawwi misil da kan ayyi naadum minku ma yisaamih akhuuh min galbah.»
See na̰ ɓa ur dɔ mareeje’g wa
Mar 9.33-37, Lug 9.46-481 Mee kàree’g neelé njékwakila Jejuje rəm wɔr gə́ rəa’g dəjee pana: See na̰ ɓa a to njekur dɔ maree’g mee ɓeeko̰ gə́ dara wa .
2 Jeju ɓar ŋgon gə́ gɔ bèe aree aar tar dan dee’g 3 ula dee ne pana: Ma m’ula sí təsərə, ɓó lé seḭ ɔsje badm telje el ləm, a kosoje kas asəna gə ŋganje gə́ gɔ el ləm tɔ ndá seḭ a kulaje dɔ sí ɓeeko̰ gə́ dara lé wɔr el . 4 Togə́bè ɓa nana ɓa gə́ a kula dəa asəna gə ŋgon gə́ gɔ neelé ndá yeḛ neelé a to njekur dɔ maree’g mee ɓeeko̰ gə́ dara ya. 5 Nana ɓa gə́ wa ŋgon gə́ gɔ gə́ togə́bè gə́ rəa’g gə rim-ma ndá ma nja wam gə́ rəa’g kən.
Kaiya lé to ta gə́ boo
Mar 9.42-48, Lug 17.1-26 Nɛ nana ɓa gə́ ər ŋgon gə́ gɔ gə́ mbuna mareeje gə́ d’ɔm meḛ dee dɔm’g neelé ilá dan kaiya’g ndá tɔ biri mbal gwɔs debee gə́ neelé kunee kilá ŋgɔrəw-baa’g, maji unda karee si kəmba ya. 7 Némeeko̰ a ra dəwje dɔ naŋg nee mbata némeekɔsgelje lə dee. Lé riri kara némeekɔsgelje lé d’a to ya nɛ meeko̰ a ndər di-di dɔ njekunda ginee’g.
8 Ɓó lé jii əsé gɔli ɓa odi loo-kaiya’g kɔrəm ndá inja badə gaŋg unda piriŋ ila kɔ, aw gə jii dum əsé məd-dəw gə́ loo gə́ a si gə kəmə keneŋ lé maji unda kaw gə jii bɔr əsé gɔli bɔr kar dee d’wai d’ilai dan pər gə́ a ko̰ bilim-bilim gə no̰ lé . 9 Ɓó lé kəmi ɓa a kɔdi dan kaiya’g ndá ɔr unda piriŋ ila kɔ, aw gə kəmi kára ba gə́ loo gə́ a si gə kəmə keneŋ lé maji unda kar dee d’wai gə kəmi bɔr d’ilai ne dan pər gehene’g .
Gosɔta gə́ wɔji dɔ badə gə́ ndəm igi nɛ d’iŋgá
Lug 15.3-710 Meḛ sí dɔ rɔ sí’g nà seḭ a kulaje sul dɔ ŋgon kára gə́ mbuna mareeje’g neelé mbata ma m’ula sí təsərə, kuraje lə dee gə́ dara d’aar nderəm ta Bɔm gə́ si dara lé. 11 Mbata Ŋgon-dəw lé ree gə mba saŋg yeḛ gə́ ndəm igi mba karee aji . 12 Gə́ meḛ sí-seḭ’g banwa. Ɓó lé dəw to njebadje gə́ tɔl nɛ yeḛ gə́ kára ndəm igi lé see a kya̰ deḛ gə́ rɔ-jinaikara-gir-dee-jinaikara dɔ mbal’g mba kaw ndolè yeḛ gə́ ndəm igi lé el wa. 13 Ma m’ula sí təsərə, loo gə́ iŋgá mba̰ ndá a karee rɔlel yaa̰ unda deḛ gə́ rɔ-jinaikara-gir-dee-jinaikara gə́ d’igi el lé. 14 Togə́bè ɓa Bɔ síje gə́ si dara lé wɔji-kwɔji kar ŋgon kára kara mbuna mareeje’g neelé ndəm igi el tɔ.
Gɔlje ta lə sí gə goo rəbee
15 Ɓó lé mari ra səi né gə́ majel ndá aw rəa’g ar sí-seḭ səa joo ba tɔjee goo némajel gə́ yeḛ ra səi. Ɓó lé yeḛ oo ta ləi ndá i iŋga ŋgokɔḭ mba̰ . 16 Nɛ ɓó lé yeḛ oo ta ləi el ndá maji kari ɔr dəwje joo əsé munda jén ɓó gə mba gɔl taree neelé kəm njékɔrgootaje gə́ joo əsé munda tɔ . 17 Ɓó lé yeḛ mbad koo ta lə dee ndá maji kari aw ula églisə taree. Ɓó lé yeḛ mbad koo ta lə églisə tɔɓəi ndá maji kar dee d’ée gə́ njetar-Ala ləm, gə njetaa lar-gədɓee ba ləm tɔ. 18 Ma m’ula sí təsərə, né gə́ rara ɓa gə́ seḭ a tɔje dɔ naŋg nee kara d’a tɔ dara ləm, né gə́ rara ɓa gə́ seḭ a tuduje dɔ naŋg nee ndá kara d’a tudu dara tɔ .
19 Ma m’ula sí tɔɓəi, ɓó lé dəwje joo mbuna sí’g d’ɔm meḛ dee na̰’d sad mba dəji Ala né gə́ ban-ban kara Bɔm gə́ si dara a kar dee ya. 20 Mbata loo gə́ dəwje joo əsé munda d’wa dɔ na̰ gə rim-ma ndá ma nja m’aar mbuna dee’g ya.
Gosɔta gə́ wɔji dɔ kura gə́ ar mée oso lemsé dɔ maree’g el lé
21 Yen ŋga Piɛrə rəm pər gə́ rəa’g dəjee pana: Mbaidɔmbaije, see loo gə́ ŋgokɔm ra səm majel ndá see gɔl ka̰da ɓa m’a kar məəm oso lemsé dəa’g wa. See saar gɔl siri wa .
22 Jeju ilá keneŋ pana: Gɔl siri ba el, nɛ saar rɔ-siri-siri gɔl siri. 23 Gelee gə́ nee ɓa ɓeeko̰ gə́ dara to asəna gə mbai gə́ ndigi tura goo néje gə́ yeḛ ɔm ji kuraje’g ləa. 24 Loo gə́ yeḛ un kudu tura goo néje neelé ndá deḛ ree gə kura ləa gə́ kára gə́ ɓaŋg lar ləa to dəa’g ŋgan larlɔr tɔl-dɔg-loo-dɔg. 25 Nékoga ɓaŋgee dəa’g godo ndá ɓéeje un ndia ar dee gə mba kar dee d’wa darəa-yeḛ gə dené ləa gə ŋganeeje gə néje ləa lɔd ndogo dee mba kya̰ laree kuga ne ɓaŋgee. 26 Kura neelé oso naŋg bəbərə dəb kəmee naŋg nea̰’g ra ndòo rəa’g pana: Mbai, ar məəi oso lemsé dɔm’g ndá m’a kuga ɓaŋg ləi ŋgər-ŋgər ɓəi. 27 Yen ŋga mbai lə kura neelé mée tɔsee gə no̰ mbigi-mbigi aree ḭ ɔr ne ɓaŋg neelé dəa’g gə́ kɔr, yá̰ aree ɔd aw loo ləa.
28 Kura ləa neelé loo gə́ yeḛ teḛ ɗaga ndá yeḛ dar baokura ləa kára gə́ ɓaŋg ləa to dəa’g ŋgan lar gə́ ndá tɔl lé bus ndá ubá ndɔree wá kègègè ulá pana: Ugam ɓaŋg ləm gə́ to dɔi’g lé. 29 Baokura ləa rəm bəbərə oso naŋg gɔlee’g ra ndòo rəa’g pana: Ar məəi oso lemsé dɔm’g ndá m’a kogai ɓaŋg ləi ya ɓəi. 30 Nɛ yeḛ un kəmee rəw, wá aw səa ilá daŋgai’g saar mba karee uga ɓaŋgee ŋgər-ŋgər. 31 Kuramareeje d’oo né gə́ yeḛ ra neelé ndá meeko̰ lə dee al dɔ dee sula, ar dee d’aw ndaji ta néje lai gə́ teḛ neelé d’ar ɓée deeje oo tɔ. 32 Yen ŋga mbai ləa ɓaree aree ree ulá pana: I to kura gə́ yèr. M’ɔr ɓaŋg ləm dɔi’g gə lée ba moŋgoŋgo̰ mbata i ra ndòo rɔm’g ɓa m’ra səi togə́bè. 33 See i yḛ̀ gər koo kəmtondoo lə mari to gə́ ma m’oo ne kəmtondoo kaḭ bèe lé el wa. 34 Mee ɓéeje ḭ səa jugugu, aree wá ulá ji njégaŋ-rəwtaje’g ar dee d’ilá daŋgai’g saar mba karee uga ɓaŋg gə́ to dəa’g lé ŋgər-ŋgər ya tɔ.
35 Togə́bè ɓa ɓó lé nana ɓa mbuna sí’g a kar mée oso lemsé gə meendakaḭ dɔ ŋgokea̰’g el ndá Bɔm gə́ si dara lé a ra səa né togə́bè tɔ.
