Al-damiin bikaffi
1 Ya wileedi, kan dimint rafiigak
aw anteet kalaam le naadum ma maʼruuf
2 wa kan wagaʼt fi charak be sabab khachmak
aw ankarabt be sabab lisaanak
3 khalaas, ya wileedi, sawwi misil da
achaan inta wagaʼt fi iideen siid al-deen.
Le tinajji nafsak,
amchi achhadah yikhalliik.
4 Amchi ajala !
Wa la targud wa la tunuum.
5 Anbalis minnah misil al-khazaal min al-charak
aw misil al-teer min iid al-gannaasi.
Al-kaslaan fi l-khidme
6 Ya l-kaslaan, fakkir fi l-nimle
wa chiif khidmitha wa abga hakiim.
7 Hi ma indaha khaayid
wa la muraakhib wa la siid.
8 Laakin tilimm maʼaachha fi wakt al-gatiʼ
wa takhzin akilha fi wakt al-darat.
9 Ya l-kaslaan, le mata tunuum
wa mata tugumm min noomak ?
10 Inta tuguul tunuum chiyya
wa tinjamm chiyya
wa titabbig iideenak
wa targud chiyya.
11 Wa be da, al-fagur yajiik
misil al-sarraag
wa l-taʼab yakurbak
misil rabbaat al-duruub.
Al-kaddaab wa natiijat amalah
12 Al-naadum al-fasil ma naafiʼ
wa khachmah yuguul daayman al-kidib.
13 Hu yisawwi ichaara be uyuunah wa rijileenah wa iideenah
wa da, le yukhuchch al-naas.
14 Galbah malaan be l-khachch
wa yikhattit al-charr
wa daayman yazraʼ
illa l-huraaj been al-naas.
15 Be l-sabab da,
damaarah yaji ajala.
Yinrahik marra waahid
wa battaan ma yalga ilaaj.
Al-achya al-Allah yakrahhum
16 Fiyah sitte achya Allah yakrahhum.
Wa doolhumman al-sabʼa
al-Allah harramhum.
17 Al-een al-gawiiye
wa l-lisaan al-yakdib be niiye
wa l-iid al-taktul bala hinniiye
18 wa l-galib al-yanwi al-khiyaana
wa l-rijil al-tajri le l-fasaala
19 wa l-naadum al-yachhad be l-kidib al-hawaan
wa l-yigawwim al-fitne ambeenaat al-akhwaan.
Angariʼ min al-zina
20 Ya wileedi, ahfad wasiiyat abuuk
wa ma taaba taʼliim ammak.
21 Ahfadhum adiil fi galbak
wa arbuthum gawi fi ragabatak.
22 Achaan wakit tamchi, humman yuguuduuk
wa wakit tunuum, yahfadook
wa wakit tugumm min noomak, yiwassuuk.
23 Al-wasiiye hi misil faanuus
wa l-taʼliim misil nuur
wa l-adab wa ikhaabah yiwadduuk
fi tariig al-haya.
24 Wa humman yahfadook
min al-mara al-fasle
wa min al-lisaan al-khachchaach hana l-ajnabiiye.
25 Ma titmanna fi galbak jamaalha
wa ma tikhalliiha tasharak be uyuunha.
26 Achaan al-charmuuta talgaaha rakhiise
misil al-khubza
wa laakin mart al-raajil
tiwaddir hayaatak al-khaaliye.
27 Tagdar tahdin naar fi sadrak
wa ma tiharrig khulgaanak walla ?
28 Aw tamchi fi jamur
wa ma yutuchch rijileenak walla ?
29 Nafs al-cheyy al-naadum
al-yamchi le marit jaarah.
Kan yalʼab maʼaaha,
ma yajʼalooh bari.
30 Al-naas ma yakraho al-sarraag
wakit yasrig le yachbiʼ nafsah.
31 Laakin wakit yakurbuuh,
yikaffi sabʼa marraat
wa da yikammil kulla khumaam beetah.
32 Wa laakin al-zaani ma indah fihim
wa be l-zina yidammir nafsah.
33 Yalga al-dagg wa l-hugra
wa eebah ma yiwaddir abadan.
34 Achaan al-nindili yilizz al-raajil
fi l-zaʼal al-haarr
wa ma yarham al-zaani
wakit yilkaffa foogah al-taar.
35 Ma yakhbal gurus al-zaani
al-yikaffiih leyah
wa kan yiziid hadaaya kula,
ma yarda beyah.
Maji kɔs né naŋg mba taa ne dɔ kuramari el
1 Ŋgonəm, ɓó lé i ɔs né naŋg
Taa ne dɔ kuramari ləm,
Ɓó lé i un ndui mbata dəw gə́ raŋg ləm,
2 Ɓó lé taje gə́ tai’g wai gə́ ɓər ləma,
Taje gə́ tai’g tel to gum kwai ləm tɔ ndá
3 Ŋgonəm, ra né gə́ neelé: Wa rɔi ɔr
Mbata i oso meḛ ji kuramari’g mba̰.
Aw unda barmba nea̰’g
Ra ndòo rəa’g ləm,
4 Ya̰ loo ar ɓi wa kəmi el ləma,
Ar ɓi tɔ kəmi jo̰dɔrɔ-jo̰dɔrɔ el ləm tɔ.
5 Wa rɔi ɔr to gə́ ndooi
Gə́ teḛ ji njendo̰’g bèe ləm,
To gə́ yel gə́ teḛ ji njékwayelje’g bèe ləm tɔ.
Maji kari to njedab el
6 I njedab lé aw pər gə́ rɔ tur’g,
Tən néreaje ndá
Gə́ tel to ne njekəmkàr.
7 Yee lé mbai dəa godo ləm,
Njekaa gée godo ləma,
Njendee né godo ləm tɔ.
8 Nɛ yee wa dɔ gɔl nésɔ ləa gə́ naḭ kuli ləm,
Yee mbo̰ nésɔje ləa dɔ na̰’d naḭ kinja kó’g ləm tɔ.
9 I njedab lé see i a to naŋg
Saar teḛ kàr gə́ ra gə́ wa.
See kàr gə́ ra ɓa i a ndel dɔ ɓi’g ləi
Kḭ ne tar wa.
10 M’a kɔm kəm dɔ na̰’d lam ɓa,
M’a kar ɓi oso kəm’g ɓa.
M’a kɔm jim yɔl lam gə mba toɓi ...
11 Ndá ndòo a kubai naŋg bus
To gə́ njeŋgəḭ né uba ne né wa bèe ləm,
Ɓoo-boo a teḛ dɔi’g
To gə́ njerɔ bèe ləm tɔ.
Néra dalm-dəw gə́ njera némajel
12 Dalm-dəw to dəw gə́ njera némajel
Yeḛ njaa gə taŋgɔm təa’g,
13 Yeḛ tuga kəmee jib-jib ləm,
Pa ta gə gɔlee ləma,
Tɔji né gə ŋgan jiaje ləm tɔ.
14 Néra gə́ kori-kori to dɔɓəŋgəree’g ləm,
Yeḛ la̰ji tor néra gə́ majel mée’g ta-ta ləma,
Yeḛ to njekɔs gel takɔl na̰ ləm tɔ.
15 Gelee gə́ nee ɓa tuji ləa a teḛ dəa’g wai,
Rea a təd njigi-njigi gə́ léegəneeya,
Lal né gə́ a kajee.
Néje gə́ Njesigənea̰ ə̰ji dee bəḭ-bəḭ
16-19 Néje misa̰ gə́ Njesigənea̰
Ǝ̰ji dee bəḭ-bəḭ to keneŋ,
Néje gə́ siri to né gə́ mina̰ kəmee’g togə́bè:
Kəm njébeeleje’d gə́ d’aa ne loo ləm,
Ndo̰ dəw gə́ njepa ta gə́ ŋgɔm ləm,
Ji dəw gə́ ila məs njegelgodo naŋg ləm,
Dɔ ɓəŋgərə dəw gə́ la̰ji tor
Kwɔji néra gə́ kori-kori ləm,
Gɔl dəw gə́ wɔilɔ pélé-pélé
Gə́ dɔ néra gə́ majel’g ləm,
Njegaŋgta gə́ pa taŋgɔm gə́ kédé-kédé ləma,
Gə yeḛ gə́ to njekɔs gel takɔl
Mbuna ŋgako̰ na̰je’g ləm tɔ.
Maji kɔg rɔi dɔ mɔdkaiya’g
20 Ŋgonəm, maji kari aa dɔ godndu
Baubi kər-kər ləm,
Uba tandoo lə kɔḭ ya̰ el ləm tɔ.
21 Wa dɔ ɓəŋgəri’g ta-ta ləm,
Ila gwɔbi’g ləm tɔ.
22 Deḛ d’a kɔr nɔḭ rəw-kabi’g ləm,
D’a kaa dɔi loo-tooi’g ləma,
D’a kwɔji səi ta loo gə́ i ndel dɔ ɓi’g ləm tɔ.
23 Mbata godndu lé to gə́ pərndɔ ləm,
Tandoo lé to lookàr ləma,
Tandəji-kɔr gə mba gɔli ne lé
To gə́ rəw gə́ ka̰ kəmə ləm tɔ.
24 D’a kaa dɔi kɔgi dɔ dené’d
Gə́ njera némajel’g ləm,
Dɔ ta gə́ rii’g lə kaiya-dené ləm tɔ.
25 Maji kari ra kəmnda dəa’g məəi’g
Mbata ma̰də ləa el ləm,
Ya̰ loo aree əri gə dɔkəmee el ləm tɔ.
26 Mbata kaiya-dené lé
Tuji nékiŋga lə dəw
Ar goŋ muru ɓa nai jia’g
Nɛ dené gə́ njeŋgao gə́ to njemɔdkaiya lé
Iya gum mba tuji ne rɔ dəw gə́ to gə kəmee lé.
27 See dəw a kun pər kwa kaaree’g
Lal kar kubu ləa o̰ pər wa.
28 See dəw a njaa dɔ kɔr pər’d gə́ taa gəgəgə
Lal kar pər o̰ gɔlee wa.
29 To kára ba asəna gə dəw gə́ aw rɔ dené’g lə njeboatakəi ləa:
Nana ɓa gə́ ɔd rəa lé
A lal kar bo̰ nérea ɔs təa’g el.
30 Dəw gə́ ɓogo mbata ɓó gə́ tɔlee lé
D’ée gə́ né gə́ to kḛji el,
31 Nɛ ɓó lé d’iŋgá keneŋ ndá
Yeḛ a kɔm maree dɔ’g
Gɔl siri kar njeaje ləm,
Yeḛ a karee némajije ləa lai gə́ to mee kəi’g ləa ləm tɔ.
32 Nɛ dəw gə́ ndal dené gə mɔdkaiya lé
Kəmkàr na mée tas.
Yeḛ gə́ ra togə́bè lé ndigi tuji rəa ya.
33 D’a karee doo ləm,
D’a kila rɔkul dəa’g ləm tɔ
Ndá rɔkul ləa neelé a kɔr dəa’g el saar.
34 Mbata ra jaŋg lé ar mee dəw ḭ səa jugugu
Ar meekoso lemsé ləa godo ndɔ dalba̰’g,
35 Nékoga-lar-dɔ’g gə́ ban-ban kara
Yeḛ oo gə́ né el ləm,
Lée i a karee néje gə́ dɔ maree’g dɔ maree’g kara
Yeḛ a ndigi səi el ləm tɔ.
