1 Wa l-harba ambeen aayilat Dawuud wa aayilat Chaawuul tawwalat. Wa gudrat Dawuud gaaʼide tiziid wa aayilat Chaawuul kamaan darajathum gaaʼide tangus.
Awlaad Dawuud
2 Wa daahu awlaad Dawuud al-wildoohum leyah fi Hibruun. Al-bikir usmah Amnuun wa ammah usumha Akhinuuʼam min hillit Yazraʼiil. 3 Wa l-taani Kilaab wa ammah usumha Abigaayil al-awwal marit Naabaal min hillit Karmal. Wa l-taalit Abchaluum wa ammah usumha Maʼaaka bineeyit Talmaay malik balad Gachuur. 4 Wa l-raabiʼ Aduniiya wa ammah usumha Haggiit. Wa l-khaamis Chafatya wa ammah usumha Abitaal. 5 Wa l-saadis Yitraʼaam wa ammah usumha Agla marit Dawuud. Wa dool awlaad Dawuud al-wildoohum leyah fi Hibruun.
Abniir tahamooh
6 Wa wakit al-harib gaaʼid ambeen aayilat Chaawuul wa aayilat Dawuud, Abniir gaaʼid yilmakkan fi lubb aayilat Chaawuul. 7 Wa Chaawuul indah sirriiye waahide usumha Risfa wa abuuha usmah Ayya. Wa yoom waahid, Ichbuuchat taham Abniir wa gaal : «Maala dakhalt fi sirriiyit abuuyi ?» 8 Wa wakit Abniir simiʼ al-kalaam da, ziʼil zaʼal chadiid wa gaal : «Ana jaasuus hana Bani Yahuuza walla ? Ya hassaʼ kula, ana gaaʼid fi amaani le aayilat Chaawuul abuuk wa akhwaanah wa rufgaanah. Wa inta zaatak, ana ma sallamtak le Dawuud ! Wa laakin al-yoom, inta tahamtini be l-mara di. 9 Khalli al-Rabb yiʼaakhibni ikhaab chadiid kan ana ma haggagt al-cheyy al-halaf beyah Allah le Dawuud. 10 Achaan Allah gaal yichiil al-muluk min aayilat Chaawuul wa yantiih le Dawuud. Wa hu yahkim fi Bani Israaʼiil wa Bani Yahuuza min Daan fi l-munchaakh lahaddi Biir Sabʼa fi l-wati.» 11 Wa Ichbuuchat ma yagdar yuguul kilme waahide kula le Abniir achaan hu khaayif minnah.
Abniir andamma le Dawuud
12 Wa khalaas, Abniir rassal naas le Dawuud wa gaal leehum : «Amchu guulu le Dawuud : ‹Yaatu yahkim al-balad di ?› Wa guulu leyah battaan : ‹Khalli yisawwi maʼaayi muʼaahada wa ana nisaaʼidah wa kulla Bani Israaʼiil yindammo leyah.›» 13 Wa Dawuud gaal : «Sameh ! Nisawwi maʼaak muʼaahada. Wa laakin natlub minnak cheyy waahid. Gubbaal ma taji tigaabilni, jiib leyi marti Mikaal bineeyit Chaawuul. Wa baʼad da, taʼaal gaabilni.»
14 Wa Dawuud rassal naas le Ichbuuchat wileed Chaawuul wa gaal : «Gabbil leyi marti Mikaal al-ana akhadtaha be miya khulaf hana l-Filistiyiin al-ana kataltuhum.» 15 Wa khalaas, Ichbuuchat rassal maragooha le Mikaal min beet raajilha Faltiyiil wileed Layich. 16 Wa raajilha taabaʼha be baki lahaddi hillit Bahuriim. Wa laakin Abniir gaal leyah : «Yalla gabbil amchi beetak !» Wa khalaas, hu gabbal macha beetah.
17 Wa Abniir lamma chuyuukh Bani Israaʼiil wa hajja leehum wa gaal : «Min zamaan, intu dawwartu Dawuud yabga malikku. 18 Wa hassaʼ da, darrujuuh ! Achaan fi sabab Dawuud, Allah gaal : ‹Be waasitat abdi Dawuud, ana ninajji chaʼabi Bani Israaʼiil min iid al-Filistiyiin wa min kulla udwaanhum.›» 19 Wa Abniir hajja be nafs al-kalaam da le kubaaraat gabiilat Banyaamiin.
Wa baʼad da, gamma wa macha le Dawuud fi Hibruun kallam leyah be niiyit Bani Israaʼiil wa kulla gabiilat Banyaamiin. 20 Wa wakit Abniir macha bakaan Dawuud fi Hibruun, chaal maʼaayah 20 raajil. Wa Dawuud sawwa leehum aazuuma.
21 Wa Abniir gaal le Dawuud : «Khalli namchi nilimm kulla Bani Israaʼiil le yindammo leek inta, ya siidi al-malik. Wa humman yisawwu maʼaak muʼaahada wa inta tahkim fi ayyi bakaan al-galbak yidoorah.» Wa khalaas, Dawuud khallaah macha. Wa Abniir faat be l-salaama.
Yuwaab katal Abniir
22 Wa baʼad chiyya, Yuwaab wa naas Dawuud gabbalo min al-harib wa jaabo maʼaahum khaniime katiire. Wa fi l-wakit da, Abniir khalaas ma fiih fi Hibruun achaan Dawuud khallaah macha be l-salaama. 23 Wa wakit Yuwaab wa kulla l-askar al-maʼaayah wassalo, khabbaroohum kadar Abniir wileed Niir ja bakaan al-malik wa hu khallaah macha be l-salaama.
24 Wa Yuwaab gaabal al-malik wa gaal : «Da chunu al-sawweetah da ? Maala Abniir ja leek hini wa inta khalleetah macha ?» 25 Wa Yuwaab gaal battaan : «Abniir wileed Niir da, inta taʼarfah tamaam kadar hu ja leek le yukhuchchak wa yaʼarif marigiinak wa jaytak wa yichiif kulla cheyy al-inta gaaʼid tisawwiih.»
26 Wa tawwaali, Yuwaab marag min bakaan Dawuud wa rassal naas wara Abniir wa humman gabbalooh min Biir Siira. Wa laakin Dawuud ma indah khabar. 27 Wa wakit Abniir gabbal ja fi Hibruun, Yuwaab laagaah fi khachum baab al-hille wa tarrafah misil yidoor yihajji leyah be achiir. Wa tawwaali, taʼanah fi batnah wa katalah. Wa be da, hu alkaffa al-taar hana akhuuh Asaahiil.
28 Wa wakit Dawuud simiʼ be cheyy al-kaan da, gaal : «Ana wa mamlakati bariyiin giddaam Allah min dimmit Abniir wileed Niir ila l-abad. 29 Wa khalli al-dimme di tagaʼ fi raas Yuwaab wa zurriiytah. Wa khalli daayman waahidiin minhum yakrubhum marad al-bajal aw marad al-jismi aw yisawwu khidmit al-awiin aw yumuutu fi l-harib aw yatʼabo min al-juuʼ.»
30 Wa be misil da, Yuwaab wa akhuuh Abichaay katalo Abniir achaan hu katal akhuuhum Asaahiil fi l-harib al-kaan fi hillit Gibʼuun.
31 Wa fi l-bakaan da, Dawuud gaal le Yuwaab wa le kulla l-naas al-maʼaayah : «Charrutu khulgaanku wa albaso khulgaan hana chuwaalaat le tiwassufu hizinku le Abniir.» Wa Dawuud macha wara l-janaaza. 32 Wa dafano janaazit Abniir fi Hibruun. Wa Dawuud baka chadiid fi l-khabur wa kulla l-naas al-maʼaayah bako. 33 Wa Dawuud wassaf hiznah le Abniir be khine wa gaal :
«Ya Abniir,
maalak tumuut misil al-mukhaffal ?
34 Iideenak ma marbuutiin
wa rijileenak kula ma mujanzariin.
Wa mootak misil al-naadum
al-katalooh mujrimiin.»
Wa kulla l-naas al-haadiriin gaaʼidiin yabku fi chaan Abniir. 35 Wa baʼad da, naasah le Dawuud jo le yantuuh akil wa da gubbaal al-harraay ma tagaʼ. Wa laakin Dawuud halaf wa gaal : «Khalli al-Rabb yiʼaakhibni ikhaab chadiid kan ana akalt khubza walla cheyy aakhar gubbaal al-harraay ma tagaʼ.»
36 Wa kulla l-naas chaafo siyaamah wa rido beyah. Wa be misil da, kulla l-naas radyaaniin be kulla cheyy al-malik gaaʼid yisawwiih. 37 Wa fi l-yoom da, kulla naas Bani Yahuuza wa kulla Bani Israaʼiil irfo kadar katil Abniir wileed Niir da, ma be amur min al-malik.
38 Wa l-malik gaal le masaaʼiilah : «Aʼarfu kadar al-yoom khaayid kabiir maat fi Israaʼiil. 39 Wa l-yoom kan masahooni wa darrajooni malik kula, ana naʼarif kadar ma indi gudra. Laakin Yuwaab wa Abichaay awlaadha le Saruuya, humman dool gawiyiin. Wa khalli Allah yiʼaakhibhum fi l-fasaala al-sawwooha.»
1 Rɔ aw gə́ kédé-kédé mbuna njé’g lə Sawul gə njé’g lə Dabid. Siŋga Dabid ḭ dɔ maree’d gə́ kédé-kédé nɛ ka̰ njé’g lə Sawul ɓa rəm gə́ gogo-gogo tɔ.
Ŋgalə Dabid gə́ diŋgam gə́ yeḛ oji dee Ebro̰ lé
2 Ŋganje gə́ diŋgam gə́ Dabid oji dee Ebro̰ lé ɓa nee: Amno̰ to ŋgondəree gə́ yeḛ ojee gə Ahinoam, dəw gə́ Jisreel, 3 njekɔm’g joo to Kiləab gə́ yeḛ ojee gə Abigayil, dəw gə́ Karmel gə́ kédé to dené lə Nabal lé, njekɔm’g munda lə dee to Absalɔm gə́ yeḛ ojee gə́ Maaka gə́ to ŋgolə Talmai, mbai gə́ Gesur, 4 yeḛ gə́ njekɔm’g sɔ to Adonija, ŋgolə Agit, yeḛ gə́ njekɔm’g mi to Sepatia, ŋgolə Abital, 5 yeḛ gə́ njekɔm’g misa̰ to Jitream gə́ yeḛ ojee gə Egla. Egla lé kara to dené lə Dabid ya tɔ. Deḛje neelé ɓa Dabid oji dee Ebro̰ ya.
Abner ra ta gə Is-Boset
6 Mee ndəa gə́ rɔ to mbuna njé’g lə Sawul gə njé’g lə Dabid lé Abner wa rəa kɔgərɔ mbata njé’g lə Sawul. 7 Nɛ gamla-dené lə Sawul kára ria lə Rispa gə́ to ŋgolə Aja si keneŋ. Tɔɓəi Is-Boset dəji Abner pana: See gelee ban ɓa i aw rɔ gamla-dené’g lə bɔm lé wa.
8 Mee Abner ḭ səa jugugu dɔ ta gə́ Is-Boset pa’g lé aree ilá keneŋ pana: See ma m’to gə́ bisi gə́ m’ɔm na̰’d gə Judaje gə goo ŋgəḭ wa. Ɓogənè lé m’ra meemaji gə njé’g lə bɔbije Sawul ləm, gə ŋgakea̰je ləma, gə baokuraje ləa ləm tɔ ɓó ma m’ilai ji Dabid’g el tɔ. Ŋga see gelee ban ɓa ɓogənè i ila ta gə́ wɔji dɔ dené neelé dɔm’g wa. 9 Ɓó lé m’ra gə Dabid né gə goo ta gə́ Njesigənea̰ man ne rəa aree lé el ndá maji kar Ala ra səm-ma Abner nédɔkudu ya . 10 Mbata yeḛ pa njaŋg mba kɔr ɓeeko̰ lé ji njé’g lə Sawul kila ji njé’g lə Dabid’g ləm, mba kunda kalimbai lə Dabid dɔ Israɛlje’g gə dɔ Judaje’g un kudee Dan saar teḛ ne Beer-Seba ləm tɔ.
11 Is-Boset oo ta kára mba tel kila Abner’g el mbata yeḛ ɓəlee ya.
Abner tel ɔm na̰’d gə Dabid
12 Abner ula njékaḭkulaje rɔ Dabid’g mba kar dee d’ulá ta gə́ wɔji dəa pana: See ɓee lé to ka̰ nawa. Ar sí j’un ndu sí j’ar na̰ ndá aa oo, ma la səi mba kari tel gə Israɛlje lai gə́ rɔi’g.
13 Dabid ilá keneŋ pana: Maji ya! M’a kun ndum kari ya nɛ ma m’dəjii né kára: I a koo kəm el nɛ ɓó lé i a ree gə Mikal, ŋgolə Sawul gə́ dené kam ndá yee ɓa i a koo ne kəm ɓəi. 14 Tɔɓəi Dabid ula njékaḭkulaje rɔ Is-Boset, ŋgolə Sawul’g mba kar dee d’ulá pana: Maji kari tel gə dené ləm Mikal gə́ m’wa səa mɔr gə ndar tamɔd Pilistije gə́ tɔl (100) lé am . 15 Is-Boset ar dee d’aw d’ɔr Mikal lé kəi lə ŋgabeeje, Paltiel gə́ to ŋgolə Layis lé. 16 Ŋgabeeje lé ndolè gée gə mán-no̰ kəmee’g saar teḛ Bahurim. Ndá Abner ulá pana: Tel aw loo ləi! Ndá yeḛ tel aw ya tɔ.
17 Abner wɔji ta gə ŋgatɔgje gə́ Israɛl ndá ula dee pana: Kédé lé seḭ ndigije mba kar Dabid ɓa to mbai lə sí. 18 Maji kar sí ṵdáje gə́ mbai ɓasinè ŋga mbata Njesigənea̰ pata wɔji ne dɔ Dabid pana: To Dabid, kura lə neḛ lé ɓa n’a kɔr ne koso-dəwje lə neḛ gə́ Israɛl ji Pilistije’g ləm, gə ji njéba̰je’g lə deḛ lai ləm tɔ kɔm dee tar ya.
19 Abner pa taree ar Bḛjamije kara ləm, tel aw Ebro̰ ndaji taree ila mbi Dabid’g aree oo néje lai gə́ Israɛlje gə Bḛjamije d’wɔji-kwɔji ra lé ləm tɔ. 20 Yeḛ aw gə dəwje rɔ-joo rɔ Dabid’g mee ɓee’d gə́ Ebro̰ ndá Dabid ar dee koro muru-gad mbata Abner gə dəwje gə́ d’aw səa lé. 21 Abner ula Dabid pana: M’a kḭ kaw mbo̰ Israɛlje lai rɔ mbai’g ləm gə́ to mbai lé. D’a manrɔ dee kari ndá i a ko̰ɓee dɔ Israɛlje’g lai to gə́ məəi wɔji lé ya.
Dabid ya̰ Abner aree aw gə meekulɔm.
Joab tɔl Abner
22 Aa ooje, Joab gə njé’g lə Dabid d’ḭ loo-wai’g ree gə boo-nébanrɔje. Abner nai rɔ Dabid’g ɓee gə́ Ebro̰ el ŋga mbata Dabid yá̰ aree aw gə meekulɔm. 23 Loo gə Joab gə kudu-njérɔje ləa lai ree ndá d’ula Joab pana: Abner, ŋgolə Ner ree rɔ mbai’g nee ya ndá yeḛ yá̰ aree aw gə meekulɔm. 24 Joab aw rɔ mbai’g lé dəjee pana: See ɗi ɓa i ra bèe wa. Aa oo, Abner ree rɔi’g ndá see gelee ban ɓa i yá̰ aree aw wa. 25 I gər Abner, ŋgolə Ner gao! Yeḛ ree gə mba su kəmi ləm, gə mba gər rəw-kabije ləma, gə mba gər néje lai gə́ i ra ləm tɔ.
26 Loo gə́ Joab ḭ rɔ Dabid’g teḛ ndá yeḛ ula njékaḭkulaje ar dee d’un dɔ gɔl Abner d’ḭ səa godə-ma̰ gə́ Sira tel ree səa. Nɛ Dabid oo taree el. 27 Loo gə́ Abner tel ree Ebro̰ mba̰ ndá Joab ɔree aw səa dan tarəwkəi’g to gə́ lə né gə́ a gə kwɔji səa ta gə́ to loo-kiya’g bèe ndá yeḛ ɔsee mée’g tɔlee mba dal ne ba̰ lə ŋgokea̰ Ajael.
28 Gée gə́ gogo Dabid oo taree ndá yeḛ pana: Ta kára kara wa dɔ neḛ no̰ Njesigənea̰’g mbata məs Abner, ŋgolə Ner lé el ləm, wa dɔ ɓeeko̰ lə neḛ kara el ləm tɔ. 29 Maji kar məs neelé tel oso dɔ Joab’g ləm, gə dɔ gel-bɔje’g lə bɔbeeje lai ləm tɔ! Maji kar ŋgaka Joabje lé lal dəw gə́ iŋga rɔko̰ bajal, əsé lal rɔko̰ ba̰ji el ləm, əsé lal njetɔs kag el ləma, əsé lal njekoso ta kiambas’g el ləma, əsé lal njekwəi-yoo-ɓoo nda̰ el ləm tɔ.
30 Togə́bè ɓa Joab gə ŋgokea̰ Abisai tɔl ne Abner mbata yeḛ tɔl ŋgoko̰ dee gə́ Ajael loo-rɔ gə́ Gabao̰.
31 Dabid ula Joab gə deḛ lai gə́ d’aw səa lé pana: Tilje kubuje lə sí hao̰-hao̰ ndá ulaje ŋgisi kubu-kwa-ndòo rɔ sí’g no̰je ne dɔ yoo Abner’g.
Tɔɓəi mbai Dabid njaa goo yée’g tɔ. 32 Deḛ dubu Abner mee ɓee gə́ Ebro̰. Mbai lé ɔr ndia gə́ tar wəl no̰ ne ta dɔɓar Abner’g ar koso-dəwje lai kara no̰ səa tɔ. 33 Mbai lé un pa no̰ yoo Abner pana:
See Abner ya kəm karee wəi
To gə́ dəw gə́ ta wa dəa bèe wa.
34 I lé deḛ tɔ jii gə gɔli gə kúla larje el.
I oso to gə́ dəw oso ne no̰ njémeeyèrje’g bèe.
35 Koso-dəwje tel no̰ yoo Abner unda nje gə́ kédé ya ɓəi. Koso-dəwje lai d’aw rɔ Dabid’g mba karee o̰ muru loo gə́ kàr aar tar ya ɓəi. Nɛ Dabid man rəa pana: Ɓó lé nésɔ əsé né gə́ rara kara ɓa ɔd tam kédé ɓa kar kàr andə ɓəi ndá maji kar Ala ra səm nédɔkudu ya.
36 Né neelé koso-dəwje lai gər ləm, taa kəm dee ləm tɔ ar dee d’oo néje lai gə́ mbai ra lé gə́ né gə́ maji ya. 37 Mee ndəa’g neelé koso-dəwje lai gə Israɛlje lai gər to gə́ to gə goo torndu mbai ɓa dəw tɔl ne Abner, ŋgolə Ner lé el. 38 Mbai ula kuraje ləa pana: See seḭ gərje to gə́ mbai gə́ to dəw gə́ boo wəi ɓogənè mee ɓee gə́ Israɛl el wa. 39 Ma lé d’wa dɔm gə ubu d’undam ne gə́ mbai nɛ siŋgam godo ya ɓəi. Dəwje nee gə́ to ŋgalə Seruja lé siŋga dee ur dɔm’g. Maji kar Njesigənea̰ uga dɔ njemeeyèr gə goo némeeyèr ləa ya.
