Aazuumit al-malik Achawiruuch
1 Al-taariikh da bigi fi wakit al-malik Achawiruuch. Wa Achawiruuch da hakam fi 127 wulaaya min balad al-Hind lahaddi balad al-Habacha. 2 Wa fi l-wakit da bas, al-malik Achawiruuch gaʼad fi gasir al-mamlaka wa hakam fi madiinat Chuucha al-gawiiye.
3 Wa fi l-sana al-taalta hana hukmah, hu sawwa aazuuma kabiire wa lamma kulla masaaʼiilah wa khaddaamiinah wa askar al-Faarisiyiin wa l-Maadiyiin wa l-hukkaam wa kubaaraat al-wulaayaat. 4 Wa fi muddit 180 yoom, hu wassaf leehum al-khuna al-katiir hana mamlakatah wa khiimtah al-kabiire.
5 Wa baʼad al-ayyaam dool kammalo, al-malik azam fi l-aazuuma kulla l-naas al-saakniin fi madiinat Chuucha al-gawiiye min al-khani lahaddi l-fagri. Wa humman gaʼado sabʼa yoom fi l-fadaay hana jineenit gasir al-malik. 6 Wa l-bakaan da mujammal be sataayir hana gumaach abyad wa garadi. Wa allagoohum be hubaal buyud wa humur tchu fi khawaatim hana fudda wa rabatoohum fi raas amad hana rukhaam. Wa khatto saraayir hana dahab wa fudda fi l-ard al-jammalooha be rukhaam abyad wa azrag wa hajar sameh. 7 Wa l-naas gaaʼidiin yacharbo be mawaaʼiin hana dahab nafarhum chig chig. Wa l-malik gaddam leehum khamar katiir marra waahid be juud al-mamlaka. 8 Wa ayyi waahid yachrab hasab niiytah achaan al-malik amar kulla khaddaamiinah yantu le ayyi naadum al-cheyy al-yidoorah.
9 Wa l-malika Wachti, hi kulla sawwat aazuuma le l-awiin fi gasir al-malik Achawiruuch.
Hugrat al-malika Wachti
10 Wa fi l-yoom al-saabiʼ wakit al-malik Achawiruuch chirib al-khamar wa bigi farhaan, hu naada khaddaamiinah Mahumaan wa Bizta wa Harbuuna wa Bigta wa Abagta wa Ziitar wa Karkas, dool al-khaddaamiin al-sabʼa al-gaaʼidiin yakhdumu tihtah. 11 Wa l-malik amar yijiibu giddaamah al-malika Wachti be taajha hana l-mamlaka le yiwassif jamaalha le l-chaʼab wa le masaaʼiilah achaan hi jamiile marra waahid. 12 Wa laakin al-malika Wachti abat ma taji hasab amur al-malik al-gaalah leeha be waasitat khaddaamiinah. Wa khalaas, al-malik khidib khadab chadiid wa l-zaʼal da harrag galbah.
13 Wa l-malik hajja maʼa l-ulama wa l-munajjimiin achaan ayyi cheyy al-bukhuss al-mamlaka, yigaddimah giddaam al-naas al-yaʼarfu al-gaanuun wa l-chariiʼa. 14 Wa l-naas dool al-jamb al-malik, humman Karchana wa Chitaar wa Admaata wa Tarchiich wa Maras wa Marsana wa Mamuukaan, dool al-sabʼa masaaʼiil hana l-Faarisiyiin wa l-Maadiyiin. Wa humman dool gaaʼidiin fi l-daraja al-awwal hana l-mamlaka wa yichiifu al-malik fi ayyi wakit.
15 Wa l-malik gaal leehum : «Hasab al-gaanuun, nisawwi chunu didd al-malika Wachti ? Achaan hi ma tabbagat amri ana al-malik Achawiruuch al-gultah leeha be waasitat khaddaamiini.»
16 Wa Mamuukaan chaal al-kalaam giddaam al-malik wa masaaʼiilah wa gaal : «Ya l-malik ! Wachti al-malika ma hagaratak inta wiheedak bas laakin hi hagarat kulla l-masaaʼiil wa l-chaʼab hana kulla wulaayaat al-malik Achawiruuch. 17 Wa kalaam al-malika da, kulla l-awiin yasmaʼannah wa yahgiran rujaalhin wa yuguulan : ‹Al-malik Achawiruuch zaatah gaal yijiibu al-malika Wachti giddaamah laakin hi abat ma taji.› 18 Wa min al-yoom al-mayaarim hana l-Faarisiyiin wa l-Maadiyiin simʼan be hugrat al-malika, hinna kula yahgiran rujaalhin masaaʼiil al-malik. Wa l-hugra di tijiib al-zaʼal. 19 Ya siidi al-malik ! Kan adiil leek, khalli yamrug kharaar malaki al-yaktubuuh fi gaanuun al-Faarisiyiin wa l-Maadiyiin al-abadan ma yilkhayyar. Wa khalli yuguul : ‹Abadan al-malika Wachti ma taji giddaam al-malik Achawiruuch. Wa hu yanti darajatha hint al-malika le mara aakhara akheer minha.› 20 Wa wakit kharaar al-malik da yanchuruuh fi kulla l-mamlaka, khalaas kulla l-awiin yikarriman rujaalhin min al-khani lahaddi l-fagri kula.»
21 Wa l-kalaam da bigi adiil le l-malik wa le masaaʼiilah wa l-malik tabbag wasiiyat Mamuukaan. 22 Wa l-malik rassal jawaabaat fi kulla wulaayaat al-mamlaka, le ayyi wulaaya hasab kitaabitha wa le ayyi chaʼab hasab lukhkhitah, wa kharrar kadar ayyi raajil yabga masʼuul fi beetah. Wa l-jawaabaat dool le ayyi chaʼab hasab lukhkhitah.
Muru-gad lə Asuerus
1 To sorta néje gə́ dəs mee ləbje’g lə Asuerus. Asuerus neelé ɓa o̰ ɓee dɔ dəb ɓeeko̰je’g tɔl-dəa-rɔ-joo-giree-siri (127) gə́ un kudee Inde ya saar teḛ ne Etiopi . 2 Mee ndəaje’g neelé mbai Asuerus si dɔ kalimbai ko̰ɓee’g ləa gə́ to Susə gə́ to ɓee-boo lé. 3 Ləb ko̰ɓee ləa gə́ njekɔm’g munda lé yeḛ ar dee ra muru-gad mbata lə ŋgan-mbaije ləa lai ləm, gə kuraje ləa ləm tɔ. Ɓé-njérɔje lə Persəje gə Medəje ləm, gə dəwje gə́ boo-boo ləma, gə njékaa dɔ dəb ɓeeko̰je ləm tɔ lé mbo̰ dɔ na̰ nea̰’g. 4 Yeḛ tɔji dee nébaoje lə ɓeeko̰ gə́ to rib-rib ləm, gə rɔnduba lə ɓeeko̰ ləa gə́ boo gə́ ndɔḭ wər-wər ləm tɔ as ndɔje bula, as ndɔje tɔl-dəa-rɔ-jinaijoo (180) ya. 5 Loo gə́ ndɔje neelé d’as mba̰ ndá mbai ar dee ra muru-gad mbata lə koso-dəwje lai gə́ d’isi mee ɓee-boo’d gə́ Susə lé un kudee dɔ njé gə́ boo-boo’g saar teḛ ne dɔ ŋgan-dəwje’g as ndɔ siri gadloo gə́ mee kəi-mbai’g lé. 6 Kubuje gə́ ndá ləm, gə to bədələ ləma, gə ndul ɗigi ləm tɔ lé deḛ tɔ dee tar gə kúla palégal ləm, gə kúla gə́ ndul piro-piro ləm tɔ ta ŋgamaje gə́ ra dee gə larnda ləm, gə ta mbalje gə́ tɔl dee gə́ gajije ləm tɔ. Tiraje gə́ ra dee gə larlɔr gə larnda lé d’unda dee loo-kuba’d gə́ ra gə mbalje gə́ kas njir-njir ləm, gə ndá kələw-kələw ləma, gə kɔr mbalje gə́ ndul ləm tɔ. 7 Deḛ d’ar dee d’ai né mee jo larlɔrje’d gə́ gel dee ɓəd-ɓəd ndá mán-nduú gə́ lə mbai lé as dee nag-nag gə goo meenoji lə mbai lé ya. 8 Tɔɓəi nékai lé dəw as kɔg maree dɔ’g el mbata mbai un ndia ar dəwje lai gə́ mee kəi’g ləa mba kar dee ra to gə́ mee nana kara ndigi ɓa. 9 Basti gə́ to dené lə mbai lé kara ra muru-gad wɔji ne dɔ denéje gə́ mee kəi-mbai’g lə mbai Asuerus lé tɔ.
Basti mbad ra torndu mbai
10 Ndɔ gə́ njekɔm’g siri lé loo gə́ mee mbai lelee gə goo mán-nduú gə́ rəa ndá yeḛ un ndia ar Mehuman ləm, gə Bista ləm, gə Harbona ləm, gə Bigta ləm, gə Abagta ləm, gə Jetar ləma, gə Karkas ləm tɔ, deḛ gə́ siri nee gə́ to njékaa dɔ kulaje no̰ mbai Asuerus’g lé 11 gə mba kar dee ree gə Basti, dené ləa nea̰’g gə dɔgugu-mbai dəa’g gə mba tɔji koso-dəwje ləm, gə dəwje gə́ boo ləm tɔ kar dee d’oo ma̰də ləa mbata yeḛ ma̰də yaa̰. 12 Nɛ Basti gə́ dené ləa lé loo gə́ yeḛ oo ta ɓar lə mbai gə́ njékaa dɔ kulaje ree d’ulá lé ndá yeḛ mbad ree. Bèe ɓa mee mbai lé ḭ səa puu ar mée aw biriri-biriri. 13 Yen ŋga mbai dəji njékwɔjeeta-kəmkàrje gə́ to njégər dɔ kurulooje ta dɔ’g. Mbata yee ɓa gə́ né gə́ deḛ ra mba gɔl ne taje gə́ wɔji dɔ mbai no̰ deḛ lai gə́ to njégər godnduje ləm, gə njégər nékəmraje ləm tɔ. 14 Deḛ gə́ d’isi mbɔree’g lé ɓa nee: Karsena, gə Setar, gə Admata, gə Tarsis, gə Merɛs, gə Marsena, gə Memukan, deḛ ɓa to ŋgan-mbaije gə́ siri gə́ Persə gə Médi gə́ d’oo kəm mbai ləm, deḛ d’isi gə́ ŋgaw-ta dee kédé loo ko̰ɓee’g ləm tɔ. 15 Yeḛ dəji dee pana: See godndu gə́ ra ɓa kəm gaŋg ne ta dɔ Basti’d gə́ dené lə mbai lé wa. Mbata né gə́ mbai un ndia ar njékaa dɔ kulaje d’ulá lé yeḛ mbad ra ya.
16 Memukan tel ilá’g no̰ mbai’g gə no̰ ŋgan-mbaije’g ləa to pana: To mbai ba ɓa Basti gə́ dené ləa ra səa majel gə karee el, nɛ to ŋgan-mbaije ləa lai ləm, gə koso-dəwje lai gə́ dəb ɓeeko̰je’g lə Asuerus, mbai ləm tɔ lé yeḛ ra sə dee majel ya tɔ. 17 Mbata néra dené lə mbai lé taree a koso mbi denéje’g lai ndá a kar dee d’oo ŋgaw deeje gə́ né gə́ əḭ kəm dee’g el. D’a pa ne pana: Mbai Asuerus un ndia mba kar dee ree gə dené ləa gə́ Basti nea̰’g nɛ yeḛ mbad ree. 18 Bèe ɓa un kudee mee ndəa gən lé denéje lə mbaije gə́ Persə gə Médi d’a koo sor né gə́ dené lə mbai ra lé ndá d’a ra gə ŋgan-mbaije lə mbai togə́bè ya tɔ. Yee ɓa a kar kḛji na̰ bəḭ-bəḭ gə oŋg a kḭ ne ya. 19 Ɓó lé mbai oo gə́ né gə́ maji kəm ra ndá maji karee ar deḛ d’ila mberee gə torndia ləm, gə ndaŋg taree mbuna godnduje’g lə Persəje gə Medəje ləm tɔ gə mba kɔg ne kalta ta ndukun gə́ wɔji dɔ mbai lé, bèe ɓa gə mba kar Basti teḛ aar no̰ mbai Asuerus’g el ŋga ləm, mba kar rɔnduba lə dené lə mbai lé dené gə́ raŋg gə́ maji undá ɓa taa ləm tɔ. 20 Ndukun lə mbai lé dəwje lai gə́ mee ɓeeko̰’g ləa gə́ tad rəg-rəg lé d’a koo taree ndá denéje lai d’a təd ne kag ŋgaw deeje un kudee dɔ mbaije’g saar teḛ ne dɔ dəwje gə́ kari ba’g tɔ.
21 Ta neelé taa kəm mbai gə ŋgan-mbaije ləa rəgm ndá mbai ra gə goo ta gə́ Memukan pa lé ya. 22 Togə́bè ɓa yeḛ ula ne gə maktubje mee dəb ɓeeko̰je’g ləa lai, ar dəb ɓeeko̰ gə́ rara kara gə goo rəw ndaŋg maktub ləa-ləa ləm, ar koso-dəwje gə́ rara kara gə goo takɔji dee koji dee ləm tɔ, godndu neelé wɔji mba kar diŋgam gə́ rara kara to mbai dɔ njémeekəije ləa ləm, yeḛ a pa takɔji lə ginkojee ləm tɔ.
