Al-muʼallimiin al-kaddaabiin
1 Laakin zamaan, fi anbiya kaddaabiin waahidiin gammo fi usut chaʼab Bani Israaʼiil. Wa misil da, fi usutku intu kula, muʼallimiin kaddaabiin yugummu. Humman yindasso ambeenaatku be khachch wa yiwazzuʼu taʼliimhum al-yiwaddi al-naas fi l-halaak lahaddi yankuru sayyidhum al-fadaahum kula. Wa be kalaamhum da, yijiibu al-halaak fi nufuushum be surʼa. 2 Wa naas katiiriin yitaabuʼuuhum fi fasaadhum wa be sababhum, al-naas yuguulu kalaam fasil fi derib al-hagg. 3 Tamaʼhum katiir le l-maal wa yakdubu leeku wa yichiilu minku be kalaam khachch. Wa min zamaan, Allah kharrar leehum al-azaab wa akiid al-halaak al-yaji fooghum jaahiz.
Masal fi l-taariikh
4 Naʼam, naʼarfu kadar al-malaaʼika al-aznabo, Allah ma afaahum laakin rabataahum be janaaziir wa sajanaahum fi dalaam al-haawiye achaan yarjo yoom al-Hisaab. 5 Wa naʼarfu battaan Allah ma afa naas al-zaman al-faat. Laakin hu nazzal al-kharag fi l-ard wa halak al-naas al-fasliin. Wa najja Nooh al-gaaʼid yinaadi al-naas fi derib Allah wa najja maʼaayah sabʼa naas. 6 Wa naʼarfu kadar Allah hakam le hillaal Saduum wa Amuura wa harragaahum marra waahid wa jaʼalaahum masal hana l-azaab al-yaji le l-naas al-fasliin. 7 Wa naʼarfu Allah fazaʼ Luut. Wa Luut hu naadum saalih al-tiʼib ziyaada be sabab fasaad al-aasiyiin. 8 Achaan al-raajil al-saalih da saakin fi usuthum wa kulla yoom fikrah al-saalih yatʼab be sabab isyaanhum al-chaafah wa simʼah. 9 Wa khalaas be da kula ke, naʼarfu kadar Allah yagdar yafzaʼ al-saalihiin fi wakt al-tajriba wa yiraakhib al-naas al-fasliin lahaddi yiʼaakhibhum fi yoom al-Hisaab.
Haal al-muwaddiriin
10 Wa misil da, akiid yiʼaakhib al-naas al-yitaabuʼu chahwaathum al-khabiise al-tinajjishum wa yahguru sultit al-Rabb. Humman mustakbiriin wa mutamarridiin wa hayyin leehum yuguulu kalaam fasil fi sukkaan al-majd. 11 Wa l-malaaʼika kubaar wa gawiyiin min al-naas dool laakin abadan ma yukhuttu fooghum tuhma fasle giddaam Allah.
12 Wa laakin al-naas dool, humman misil haywaanaat al-kadaade al-ma induhum agul wa mukhaddar leehum min tabiiʼithum yakurbuuhum wa yaktuluuhum. Humman yuguulu kalaam fasil fi ayyi cheyy al-ma fihmooh. Wa khalaas yahlako misil al-haywaanaat yahlako. 13 Wa yalgo zulum be sabab al-zulum al-sawwooh. Wa fi ust al-nahaar yisawwu chahwaathum. Wa fi aawaaziimku, huduurhum eeb wa wasakh. Ma yikhallu minhum safaahithum wa wakit yilʼachcho maʼaaku, farhaaniin be khachchuhum. 14 Ayyi mara al-yichiifuuha, fi fikirhum yazno beeha. Yiriidu al-zunuub wa chahwithum abadan ma tachbaʼ. Wa yidissu maʼaahum fi l-zunuub al-naas al-ma gawiyiin fi l-iimaan. Humman mudarrabiin fi l-tamaʼ wa malʼuuniin. 15 Humman marago min al-derib al-adiil wa waddaro marra waahid. Taabaʼo derib Balʼaam wileed Baʼuur al-firih be l-riba al-ligiih min al-fasaala al-sawwaaha. 16 Laakin Allah haraj leyah fi chaan al-khataaya al-sawwaahum. Al-humaar bahiime bakma laakin hajja leyah be hiss insaani wa dahar al-nabi ma yisawwi khidme hana naadum al-aglah laffa.
17 Al-naas dool, humman misil uyuun almi al-almiihum bigi ma fiih wa misil sahaab al-khafiif al-tichattitah al-riih al-chadiide. Wa Allah jahhaz leehum bakaan fi l-dalaam al-azrag kurum. 18 Yikallumu be kibriya al-ma indah faayde. Yistaʼmalo al-chahwaat achaan yijiibu beeha al-naas al-dahaabhum marago min derib al-wadaar. 19 Al-muʼallimiin dool yiwaaʼuduuhum be l-hurriiye laakin humman zaathum abiid hana l-fasaad. Achaan al-naadum yabga abid hana l-cheyy al-indah gudra foogah. 20 Wa kan al-naas awwal marago min najaasit al-dunya be irfit Rabbina Isa al-Masiih munajjiina wa baʼadeen najaasit al-dunya takrubhum battaan wa tinnasir fooghum, fi l-bakaan da, haalithum al-akhiire tabga hawaane min al-awwal. 21 Achaan kan abadan ma irfo derib al-saalihiin, da akheer leehum min irfooh wa khallo wasiiyat Allah al-allamooha leehum. 22 Al-bigi leehum da misil kalaam al-masal al-sahiih al-buguul : <Al-kalib yigabbil yaakul al-gaddafah.> Wa battaan buguul : «Al-khinziir al-khassalooh yilmarmakh fi l-tiine.»
Ta gə́ wɔji dɔ njétakorije
1 To gə́ ləw ba, njéteggintaje gə́ ŋgɔm d’isi mbuna dəwje’g lé togə́bè ɓa njékɔrginta gə́ ŋgɔmje d’a kandə mbuna sí-seḭ’g bèe tɔ. D’a kun ta gə goo ŋgəḭ ndoo sí ne taje gə́ kori-kori gə́ a gə tuji sí ləm, deḛ nja d’a mbad mbai gə́ njekoga dɔ dee lé ɓar ne tuji dɔ dee’g karee uba dee naŋg bus ləm tɔ. 2 Njé gə́ na̰je bula d’a ndolè goo néra gə́ kori-korije lə dee ləm, néra dee a kar dəwje d’ila ne ndɔl dɔ kankəm rəw’g lé ləm tɔ. 3 Meeyèr gə́ meḛ dee’g lé ndam godo, yee ɓa, d’a sɔ sí ne gə taŋgɔmje lə dee ya. Deḛ lé gaŋg rəwta dɔ dee’g ləw ba lé to dɔ dee’g keg ɓəi ar tuji ya̰ dee ne gə goo ŋgalee el nja saar.
4 Mbata ɓó lé kuraje gə́ dara gə́ ra kaiya lé Ala ɔm dee’g el, nɛ yeḛ wa dee ɓugu dee mee bwa-wəl gə́ ndul ndiŋ-ndiŋ gə́ suna godo’g ŋgina ne ndɔ gaŋg rəwta gə́ d’a gə gaŋg dɔ dee’g lé, 5 ɓó lé dəwje gə́ ləw gə́ dɔ naŋg nee gə́ ra majel lé Ala ɔm dee’g el nɛ yeḛ aji Noe, njekilamber meekarabasur lé gə njé’g ləa gə́ siri loo gə́ mán bélm taa naŋg nee yəŋgəm-yəŋgəm tuji ne dəwje gə́ néra dee to gə goo ka̰ Ala el lé , 6 ɓó lé Ala ila tuji dɔ Sɔdɔm gə Gɔmɔr ar dee tel ne bu pər gə́ nétɔji dəwje gə́ néra dee a kaw gə goo ka̰ Ala el , 7 ɓó lé yeḛ ɔr Lɔt, njemeekarabasur gə́ mée ea̰ yaa̰ gə mba néra dee gə́ kori-kori lə dəwje neelé gə́ d’ula rɔ dee keneŋ mbiriri lé , 8 (mbata njemeekarabasur neelé gə́ si mbuna dee’g lé im ne rəa jim-jim wa ne ndòo rəa gə ndəa-ndəa mbata né gə́ yeḛ oo gə kəmee ləm, gə néra yèr gə́ yeḛ oo taree ləm tɔ,) 9 ɓó lé to togə́bè ndá Mbaidɔmbaije gər loo kɔr dəwje gə́ néra dee aw gə goo ka̰ Ala dan né gə́ naa dee ləm, yeḛ gər loo kunda njéra nékori-korije kul mba ŋgina ne ndəa gə́ yeḛ a gaŋg rəwta dɔ dee’g kar bo̰ néra ɔs ta dee’g lé ləm tɔ. 10 Deḛ gə́ d’ya̰ rɔ dee d’ar mal néje gə́ yèr gə́ ula pər meḛ dee’g ləm, gə d’ila ndɔl dɔ dəw dɔ deeje’g ləm tɔ lé bo̰ néra dee a kɔs ta dee’g kunda njé gə́ raŋg lai.
Deḛje neelé to njédumje ləm, gə njébeeleje ləm tɔ ndá deḛ taji njérɔndubaje gə́ taji ɓó deḛ ndəd kəm dee el. 11 Kuraje gə́ dara gə́ siŋga dee gə dɔmoŋ lə dee ur dɔ ka̰ dee-deḛ’g kara d’un dɔ dee gə ta gə́ ərm no̰ Mbaidɔmbaije’g el. 12 Deḛje neelé dɔ dee godo to gə́ daje gə́ wala bèe, d’oji dee gə́ né-kwa-tɔlje ya, né gə́ deḛ gər ginee el kara pata gə́ yèr dɔ’g gə́ pa, d’a tuji to gə́ daje bèe tɔ. 13 Mbata bo̰ néra gə́ yèr lə dee a kɔs ta dee’g. Deḛ d’ur dɔ kaiya-dɔ-kudu’g ra dan kàrá kəm dəwje’g lai ndá deḛ d’oo gə́ nérɔlel lə dee ya, deḛ to dəwje gə́ mina̰ gə́ tila ɓal mbuna sí’g loo-nésɔje’g lə sí, deḛ d’ilaria dɔ néra dee gə́ ram’g, ar mal rəa gə́ kédé-kédé ra dee ya. 14 Mɔdkaiya ula pər meḛ dee’g biriri-biriri, ŋgur kaiya gə́ ra dee lé ɔr meḛ dee’g el, dəwje gə́ gɔl dee wa naŋg el lé deḛ su kəm dee ndɔr dee ne goo dee’g, deḛ to njékwəiyoolarje, deḛ to ŋgan njékilandɔl dɔ loo’gje tɔ. 15 Deḛ d’uba kankəm rəw d’ya̰ ɓa d’un rəw goo Balaam, ŋgolə Bosɔr’g gə́ ndigi ta lar-kaiya gə́ deḛ tɔs ne təa lé ndá deḛ ndəm ne . 16 Nɛ Ala ndaŋg Balaam dɔ kalta’g ləa, ar ko̰-mulayḛ̀je gə́ təa mundu lé ulá ta gə ndu gwɔs dəw, ɔg njetegginta neelé dɔ néra mbə’g ləa.
17 Dəwje neelé to d’asəna gə kəm-rəw-mán gə́ mán yi keneŋ tə ləm, deḛ to gə́ ndi gə́ lel-boo ɔree aree unda dɔ ləm tɔ, duu-loo gə́ ndul njudu-njudu lé to wɔji dɔ dee-deḛ ya. 18 Deḛ d’un ta beeléje pa ne ta gə goo kaiya ra dee gə́ ula pər meḛ dee’g ɓa su ne kəm deḛ gə́ d’unda loo rad dan dəwje gə́ d’isi ndəm lé teḛ ya. 19 Deḛ d’un ndu dee d’ar dee pana: N’a kar deeje d’ɔr dɔ dee kúla’g, nɛ deḛ nja nai dan ɓər’g lə kaiya-dɔ-kudu’g, mbata dəw lé né gə́ dum dəa ɓa yeḛ nai gə́ ɓər ləa ya. 20 Tɔgərɔ ya, deḛ gə́ gər Mbaidɔmbaije lə sí Jeju Kristi, yeḛ gə́ Njekaji sí ɓa d’ḭ ne dan néje gə́ mina̰ gə́ dɔ naŋg nee d’unda ne loo teḛ lé ɓó lé deḛ tel d’unda rɔ dee keneŋ d’aree dum dee tɔɓəi ndá tel dɔ néra dee gə́ gogo lé a ree majel dɔ dee’g unda nje gə́ kédé ŋga. 21 Kar dee d’isi gə́ mbəje dɔ rəw meekarabasur’g maji unda kar dee gər rəbee ɓa d’un kəm dee goo godndu gə́ to gə kəmee d’ubá ne d’yá̰ lé tɔ. 22 Néra dee lé gosota ɔr taree aree to njai ya pana: Bisi lé tel o̰ tɔmé ləa gogo lé ləm, ko̰ bər kara ndogo mán sugu-sugu mba̰ ɓa tel aw ula rəa dan bɔrɔ mán’g gə́ ḭ njem-njem’g rogo rəa keneŋ ɓəi ləm tɔ .
