Yahuuhaaz bigi malik fi Israaʼiil
1 Wa fi sanit 23 hana hukum Yuwaach wileed Akhazya malik mamlakat Yahuuza, Yahuuhaaz wileed Yaahu bigi malik fi mamlakat Israaʼiil fi madiinat al-Saamira. Wa hu hakam 17 sana. 2 Wa Yahuuhaaz sawwa al-fasaala giddaam Allah. Hu sawwa nafs al-zunuub al-sawwaahum Yarubaʼaam wileed Nabaat al-lazza naas mamlakat Israaʼiil fi l-zunuub. Wa Yahuuhaaz kula ma khalla minnah al-zunuub dool. 3 Wa Allah khidib khadab chadiid le naas mamlakat Israaʼiil wa sallamaahum le Hazayiil malik balad Araam wa le Banhadaad wileed Hazayiil fi kulla wakithum.
4 Wa laakin Yahuuhaaz chahad Allah wa Allah khibil suʼaalah achaan hu chaaf al-zulum al-gaaʼid yisawwiih malik Araam le mamlakat Israaʼiil. 5 Wa Allah jaab le mamlakat Israaʼiil munajji. Wa hu najjaahum min iid malik balad Araam. Wa naas mamlakat Israaʼiil gidro aacho be l-salaama fi buyuuthum misil awwal.
6 Wa laakin be da kula, naas mamlakat Israaʼiil ma khallo minhum al-zunuub al-lazzaahum fooghum Yarubaʼaam wa aayiltah. Wa humman gaʼado fi zunuubhum hatta khallo fi l-Saamira al-uud al-khazzooh le ibaadat ilaaha Achiira. 7 Wa fi l-akhiir, min askar Yahuuhaaz ma faddal leyah illa 50 rujaal siyaad kheel wa 10 arabaat hana harib wa 10 000 askar maachiin be rijleehum. Wa da achaan malik Araam dammar al-aakhariin wa rihikaahum marra waahid misil al-ajaaj tihit rijileenah.
8 Wa l-baagi min amal Yahuuhaaz wa kulla cheyy al-sawwaah wa faraasiiytah maktuubiin fi kitaab taariikh muluuk Bani Israaʼiil. 9 Wa Yahuuhaaz maat wa lihig abbahaatah wa dafanooh fi madiinat al-Saamira. Wa wileedah Yahuʼaach hakam fi badalah.
Yahuʼaach bigi malik fi Israaʼiil
10 Wa fi sanit 37 hana hukum Yuwaach malik mamlakat Yahuuza, Yahuʼaach wileed Yahuuhaaz bigi malik fi mamlakat Israaʼiil fi madiinat al-Saamira. Wa hakam 16 sana. 11 Wa hu sawwa al-fasaala giddaam Allah. Wa hu ma khalla minnah kulla l-zunuub al-sawwaahum Yarubaʼaam wileed Nabaat al-lazza naas mamlakat Israaʼiil fi l-zunuub.
12 Wa l-baagi min amal Yahuʼaach wa kulla cheyy al-sawwaah wa faraasiiytah wa l-huruub al-sawwaahum didd Amasya malik mamlakat Yahuuza, kulla l-cheyy da maktuub fi kitaab taariikh muluuk Bani Israaʼiil. 13 Wa Yahuʼaach maat wa lihig abbahaatah wa dafanooh fi madiinat al-Saamira maʼa muluuk mamlakat Israaʼiil. Wa wileedah Yarubaʼaam hakam fi badalah.
Al-nabi Alyasaʼ yitnabbaʼ aakhir marra
14 Wakit Alyasaʼ mirid marad al-yaktulah, Yahuʼaach malik mamlakat Israaʼiil macha giddaamah wa baka leyah wa gaal : «Ya abuuyi ! Ya abuuyi ! Inta muhimm le Bani Israaʼiil ziyaada min kulla arabaathum wa kulla siyaad kheelhum.»
15 Wa Alyasaʼ gaal leyah : «Chiil leek nubbaal wa nuchchaab.» Wa Yahuʼaach chaal nubbaal wa nuchchaab. 16 Wa Alyasaʼ gaal le malik mamlakat Israaʼiil : «Ajbid al-nubbaal.» Wa wakit Yahuʼaach jabad al-nubbaal, Alyasaʼ khatta iideenah fi iideen al-malik wa gaal : 17 «Aftah al-chubbaak al-be l-nuss al-sabhaani.» Wa Yahuʼaach fatahah. Wa Alyasaʼ gaal leyah : «Azurgah !» Wa Yahuʼaach zaragah. Wa Alyasaʼ gaal leyah : «Da nuchchaab al-nasur al-jaayi min Allah, nuchchaab al-nasur didd al-Araamiyiin. Inta tihaaribhum le l-Araamiyiin fi hillit Afiikh wa tidammirhum marra waahid.»
18 Wa Alyasaʼ gaal battaan : «Chiil al-nuchchaab !» Wa Yahuʼaach chaal al-nuchchaab. Wa Alyasaʼ gaal le malik mamlakat Israaʼiil : «Adrub beyah al-ard !» Wa hu darab al-ard talaata marraat wa wagaf. 19 Wa nabi Allah ziʼil minnah wa gaal leyah : «Waajib tadrub al-ard khamsa aw sitte marra wa be da, tagdar tinnasir fi l-Araamiyiin lahaddi tidammirhum. Wa laakin hassaʼ da, inta tinnasir fooghum talaata marraat bas.»
20 Wa Alyasaʼ maat wa dafanooh. Wa ayyi bidaayit al-sana, nahhaabiin min balad Muwaab yadkhulu fi balad Israaʼiil. 21 Wa yoom waahid, fiyah naas waahidiin gaaʼidiin yadfunu naadum mayyit wa chaafo al-nahhaabiin dool. Wa tawwaali, al-naas dool zagalo al-janaaza fi khabur Alyasaʼ wa faato. Wa wakit al-janaaza wagaʼat fi raas udaam Alyasaʼ, al-mayyit da hiyi wa gamma be tuulah.
Yahuʼaach annasar fi l-Araamiyiin
22 Wa Hazayiil malik balad Araam gaaʼid yazlum mamlakat Israaʼiil fi kulla wakit hukum Yahuuhaaz. 23 Wa laakin Allah hanna foog naas mamlakat Israaʼiil wa wassaf leehum rahmatah be sabab al-muʼaahada al-sawwaaha maʼa Ibraahiim wa Ishaakh wa Yaakhuub wa ma dawwar yidammirhum. Wa misil da, ma baʼʼadaahum min giddaamah lahaddi l-yoom.
24 Wa Hazayiil malik Araam maat wa wileedah Banhadaad hakam fi badalah. 25 Wa Yahuʼaach wileed Yahuuhaaz chaal min Banhadaad kulla l-hillaal al-chaalaahum abuuh Hazayiil fi wakt al-duwaas. Wa Yahuʼaach haarabah le Banhadaad talaata marraat wa chaal minnah hillaal mamlakat Israaʼiil.
Joahas gə́ to mbai gə́ Israɛl lé
1 Ləb ko̰ɓee lə Joas, ŋgolə Ahajia, mbai gə́ Juda gə́ njekɔm’g rɔ-joo-giree-munda lé Johakas, ŋgolə Jehu ɓa si Samari o̰ ne ɓee dɔ Israɛlje’g. Yeḛ o̰ ɓee as ləb dɔg-giree-siri tɔ. 2 Yeḛ ra né gə́ majel kəm Njesigənea̰’g ra ne kaiya gə́ Jeroboam, ŋgolə Nebat ra ɔs ne Israɛlje ar dee ra lé to ɓó yeḛ ya̰ goo kaiya neelé el ya saar. 3 Bèe ɓa oŋg lə Njesigənea̰ ḭ ne səa pu dɔ Israɛlje’g ndá yeḛ uba dee ya̰ dee ne ji Ajael, mbai gə́ Siri’g ləm, gə ji Ben-Adad, ŋgolə Ajael’g ləm tɔ gə mee ndəaje lai gə́ mbaije neelé d’isi ne kəmba lé.
4 Nɛ Joakas ra ndòo rɔ Njesigənea̰’g mba kar mee oso naŋg po̰ dɔ dee’g. Ndá Njesigənea̰ ilá keneŋ mbata kula gə́ mbai gə́ Siri ula kəm Israɛlje ndòo lé yeḛ oo gao ya. 5 Bèe ɓa Njesigənea̰ ar dee njetaa dɔ dee kɔm dee tar. Israɛlje teḛ meḛ ji Aramje’g ndá deḛ d’isi gə meelɔm mee kəi-kubuje’g lə dee to gə́ kédé lé ya. 6 Nɛ deḛ d’ya̰ goo kaiya ra gel-bɔje lə Jeroboam gə́ yeḛ ar Israɛlje ra lé el, deḛ d’ula rɔ dee keneŋ mbiriri ləm, d’ar magə-Astarté to tar mee ɓee gə́ Samari’g ləm tɔ.
7 Ɓai dəwje lə Joakas gə́ Njesigənea̰ ya̰ dee aree ɓa nee: Njérɔ gə kundaje rɔ-mi ba, gə pusu-rɔje dɔg, gə dəwje gə́ to goŋ-rɔje tɔl-dɔg-loo-dɔg (10.000) tɔ, mbata mbai gə́ Siri tuji dee ar dee to d’asəna gə babur gə́ deḛ tuba naŋg gə gɔl dee bèe ya.
8 Ges sorta néraje lə Joakas, gə néje lai gə́ yeḛ ra, gə nésiŋgamoŋje ləa lé ndaŋg taree mee Maktub-sorta néraje’g lə mbaije gə́ Israɛl ya.
9 Joakas wəi ndá deḛ dubee mee ɓee gə́ Samari. Ndá ŋgonee Joas ɓa o̰ ɓee toree’g tɔ.
Joas gə́ to mbai gə́ Israɛl lé
10 Ləb ko̰ɓee lə Joas, mbai gə́ Juda gə́ njekɔm’g rɔ-munda-giree-siri lé ndá Joas, ŋgolə Joakas ɓa si Samari o̰ ne ɓee dɔ Israɛlje’g tɔ. Yeḛ o̰ ɓee as ləb dɔg-giree-misa̰. 11 Yeḛ ra né gə́ majel kəm Njesigənea̰’g, yeḛ ya̰ goo kaiya gə́ Jeroboam, ŋgolə Nebat ɔs ne Israɛlje ar dee ra lé kára kara el, yeḛ ula rəa keneŋ mbiriri ya.
12 Ges sorta néraje lə Joas gə néje lai gə́ yeḛ ra, gə nésiŋgamoŋje ləa gə́ yeḛ rɔ ne gə Amasia, mbai gə́ Juda lé ndaŋg taree mee Maktub-sorta néraje’g lə mbaije gə́ Israɛl lé ya. 13 Joas wəi ndá Jeroboam ɓa si dɔ kalimbai’g ləa. Joas lé deḛ dubee mee ɓee gə́ Samari loo dubu mbaije gə́ Israɛl tɔ.
Kwəi lə Elije
14 Elije oso gə rɔko̰ gə́ as yoo, tɔɓəi Joas mbai gə́ Israɛl aw rəa’g aar dəa’g no̰ pana: Bɔm! bɔm! i lé ur dɔ pusu-rɔje’g lə Israɛlje ləm, gə dɔ njérɔ’g gə kundaje lə dee ləm tɔ .
15 Elije ulá pana: Ɔd aw un ɓandaŋg gə ka̰dee na̰’d. Ndá yeḛ aw un ɓandaŋg gə ka̰dee na̰’d ya tɔ.
16 Tɔɓəi Elije ula mbai gə́ Israɛl lé pana: Unda ji dɔ ga̰dè’g lé wa ɔr lərərə. Ndá yeḛ unda jia dɔ ga̰dè’g lé wa ɔr lərərə ya tɔ.
Elije ɔm jia dɔ ji mbai’g lé 17 ndá yeḛ pana: Ɔr kəmbolè gə́ to par gə́ bər lé. Ndá yeḛ ɔr ya tɔ.
Elije ulá pana: Maji kari ur ɓandaŋg lé. Ndá yeḛ ur ya tɔ.
Elije pana: Kandə ɓandaŋg neelé to nékṵ baŋga gə́ ḭ rɔ Njesigənea̰’g mba kun ne baŋga dɔ njérɔje gə́ Siri’g, i a dum dɔ njérɔje gə́ Siri mee ɓee gə́ Apek saar mba tuji dee ne pugudu ya.
18 Elije tel ulá tɔɓəi pana: Maji kari odo kandə ɓandaŋgje raŋg lé ya ɓəi. Ndá yeḛ odo ya tɔ.
Elije ula mbai gə́ Israɛl lé pana: Maji kari unda dɔ naŋg. Ndá yeḛ unda as gɔl munda ɓa əw ɓəi. 19 Dəw lə Ala mée ḭ səa pu dəa’g aree pana: Lée a kunda gɔl mije misa̰je bèe ndá i a tɔl Aramje saar tuji dee pugudu, nɛ ɓasinè i a dum dɔ dee as gɔl munda ba.
20 Yen ŋga Elije wəi ndá deḛ dubee tɔ.
Ləb gə́ njekorè gée lé kudu gayim-dəwje d’ḭ Moab ree d’ur mee ɓee gə́ Israɛl. 21 Ndɔ kára bèe loo gə́ dəwje d’isi mba dubu dəw kára ndá, deḛ d’oo kudu gayim-dəwje neelé ndá d’ila nin dəw lé mee bwa dɔɓar Elije’g. Nin dəw lé ɔrɔ rɔ siŋga Elije ndá dəw neelé ndel si kəmba ḭ aar tar tɔ.
Kun baŋga dɔ Aramje’g
22 Ajael, mbai gə́ Siri lé ula kəm Israɛlje ndòo mee ndɔje lai gə́ Joakas si ne kəmba lé. 23 Nɛ Njesigənea̰ oo kəmtondoo lə dee ar mée oso lemsé dɔ dee’g ləm, yeḛ tel kəmee par gə́ rɔ dee’g ləm tɔ mbata manrɔ ləa gə́ yeḛ man ar Abrakam gə Isaak gə Jakob lé, yee ɓa yeḛ ndigi tuji dee ne el ndá saar mee ndəa gən lé kara yeḛ un ne kəmee rəw dɔ dee’g el.
24 Loo gə́ Ajael, mbai gə́ Siri lé wəi mba̰ ndá ŋgonee Ben-Adad ɓa o̰ ɓee toree’g ya. 25 Ɓee-booje gə́ Ajael taa ji Joakas gə́ to bɔ Joasje loo rɔ’g lé Joas, ŋgolə Joakas tel taa dee ji Ben-Adad, ŋgolə Ajael’g gogo. Joas rɔ səa as gɔl munda ndá yeḛ taa ɓee-booje lə Israɛl lé gogo tɔ.
