Masal al-khanamaay al-muwaddire
1 Wa l-naas al-yilimmu al-miiri wa muznibiin aakhariin jaayiin le Isa achaan yasmaʼo kalaamah. 2 Wa l-Fariiziyiin wa l-ulama gammo yihajju ambeenaathum wa yachku minnah wa gaalo : «Al-naadum da yakhbal al-muznibiin wa yaakul maʼaahum.»
3 Wa Isa hajja leehum be masal wa gaal : 4 «Kan raajil minku indah miya khanam wa waddar waahide minhum, hu yisawwi chunu ? Hu yikhalli al-tisʼa wa tisʼiin fi l-kadaade wa yamchi yifattich al-muwaddire lahaddi yalgaaha. 5 Wa wakit ligiiha khalaas, hu yukhuttaha fi kataafeeh wa yichiilha be farah. 6 Wa wakit yaji beetah, hu yinaadi rufgaanah wa jiiraanah wa yuguul leehum : ‹Afraho maʼaayi achaan ana ligiit khanamaayti al-muwaddire.› 7 Wa nuguul leeku yabga misil da fi l-sama kula. Malaaʼikat Allah yafraho be l-muznib al-waahid al-taab min zunuubah ziyaada min yafraho be l-saalihiin al-tisʼa wa tisʼiin al-ma waajib leehum al-tooba.
Masal al-riyaal al-muwaddir
8 «Wa mara waahide indaha achara hajar fudda wa kan waddarat waahid minhum, hi tisawwi chunu ? Hi tiwalliʼ al-faanuus wa tuguchch al-beet wa tifattichah marra waahid lahaddi talgaah. 9 Wa wakit ligatah khalaas, hi tinaadi rafiigaatha wa jaaraatha wa tuguul leehum : ‹Afraho maʼaayi achaan ana ligiit al-hajar fudda al-awwal waddartah.› 10 Wa nuguul leeku malaaʼikat Allah yafraho be farha misil da kan muznib waahid yutuub min zunuubah.»
Masal al-wileed al-muwaddir
11 Wa Isa gaal : «Fiyah raajil waahid indah awlaad itneen. 12 Wa yoom waahid, al-sakhayyar gaal le abuuh : ‹Ya abuuyi, antiini warasati.› Khalaas abuuh gamma gassam maalah le awlaadah al-itneen. 13 Wa baʼad ayyaam, al-wileed al-sakhayyar baaʼ kulla cheyy al-abu antaah wa saafar baʼiid le balad aakhara. Wa fi l-balad di, bigi faasid wa tallaf kulla gursah.
14 «Wa wakit gursah kammal khalaas, juuʼ chadiid dakhal fi l-balad di wa l-wileed ma indah cheyy. 15 Wa macha yakhdim le raajil waahid min al-balad di. Wa l-raajil da chaalah le yirayyis khanaaziirah. 16 Wa l-wileed taʼbaan lahaddi yidoor yaakul akil al-khanaaziir. Wa naadum ma antaah cheyy.
17 «Khalaas gamma yifakkir ke wa gaal : ‹Fi beet abuuyi kulla l-khaddaamiin chabʼaaniin lahaddi l-akil yifaddil. Wa hini ana mayyit min al-juuʼ. 18 Hassaʼ da, khalli nigabbil fi beet abuuyi wa nuguul leyah : “Ya abuuyi, ana sawweet khata le Allah wa khata leek inta. 19 Wa hassaʼ da, ma waajib battaan tajʼalni misil wileedak. Laakin ajʼalni misil waahid min khaddaamiinak.”›
20 «Wa gamma maachi beet abuuh. Wa wakit al-wileed lissaaʼ jaayi fi l-derib, abuuh chaafah min baʼiid wa hanna foogah bilheen. Wa jara laagaah wa hadanah wa habbaah. 21 Wa fi l-bakaan da, al-wileed gaal le abuuh : ‹Ya abuuyi, ana sawweet khata le Allah wa khata leek inta. Wa hassaʼ da, ma waajib battaan tajʼalni wileedak.›
22 «Laakin abuuh naada abiidah wa gaal : ‹Ajala, jiibu leyah ajmal khalag wa labbusuuh leyah. Wa dissu leyah khaatim fi iidah wa naʼaal fi rijileenah. 23 Wa jiibu al-ijil al-samiin wa adbahooh. Khalli naakulu wa nafraho ! 24 Aywa, wileedi da, hu awwal jaʼaltah mayyit wa hassaʼ hu hayy. Hu waddar wa ana ligiitah.› Wa khalaas gammo yafraho.
25 «Wa fi l-wakit da, al-wileed al-kabiir gaaʼid yakhdim fi l-zereʼ. Wakit mugabbil, ja gariib le l-beet wa simiʼ haraka hana nuggaara. 26 Wa naada khaddaam waahid wa saʼalah chunu al-kaan. 27 Wa l-khaddaam radda leyah wa gaal : ‹Akhuuk bas gabbal. Wa abuuk dabah leyah al-ijil al-samiin achaan ligi akhuuk tayyib.›
28 «Wa khalaas al-wileed al-kabiir ziʼil, ma yidoor yadkhul fi l-beet. Wa abuuh marag leyah wa talab minnah achaan yadkhul. 29 Laakin hu aba wa gaal le abuuh : ‹Asmaʼ. Tawwal ana gaaʼid nakhdim leek misil abid. Abadan ana ke ma khaalaft kalaamak. Wa be da kula, inta abadan ma dabaht leyi khanamaay sakhayre achaan nafrah maʼa rufgaani. 30 Wa laakin wileedak da tallaf kulla gursak maʼa l-charaamiit wa wakit hu ja, inta dabaht leyah al-ijil al-samiin !›
31 «Wa abuuh gaal leyah : ‹Ya wileedi, inta gaaʼid maʼaayi daayman. Wa kulla cheyy al-haggi, da hanaak inta. 32 Laakin waajib nafraho be l-farha di achaan akhuuk da, awwal jaʼalnaah mayyit wa daahu hu hayy. Wa awwal hu waddar wa khalaas ligiinaah aafe.›»
Gosɔta gə́ wɔji dɔ badə gə́ ndəm igi nɛ dee tel d’iŋgá lé
Mat 18.12-141 Njétaa lar-gədɓeeje lai ləm gə kaiya-dəwje ləm tɔ kiri na̰ dɔ Jeju’g mba koo ta ləa. 2 Parisiḛje gə njéndaji-maktubje wédé na̰ ta pana: Dəw neelé wa kaiya-dəwje gə́ rəa’g sɔ sə dee né .
3 Nɛ yeḛ un gosota nee ula dee ne pana: 4 See dəw gə́ ra ɓa mbuna sí’g ɓa ɓó lé badje ləa tɔl ɓa yee gə́ kára ndəm igi ndá see yeḛ a kuba njé gə́ rɔ-jinaikara-gir-dee-jinaikara kya̰ dee dɔdilaloo’g mba kɔd kaw saŋg yee gə́ kára gə́ ndəm igi neelé saar kiŋgá ɓa el wa. 5 Loo gə́ yeḛ iŋgá mba̰ ndá yeḛ a kunee kɔdee dɔ tamee’g gə meendakaḭ ya.Ŋgon badə gə́ ndəm igi lé d’iŋgá mba̰ (15.5) 6 Loo gə́ yeḛ tel ree kəi mba̰ ndá yeḛ a ɓar baokuraje ləa gə njéboatakəije ləa ndá a kula dee pana: Raje səm rɔlel mbata badə ləm gə́ ndəm igi lé ma m’iŋgá mba̰ ya. 7 Togə́bè ɓa ma m’ula sí təsərə, dəw gə́ njekaiya kára ba kiao gə́ wa ndòo rəa dɔ kaiya’g ləa lé ndá d’a ra rɔlel dəa’g dara yaa̰ unda rɔlel gə́ d’a ra dɔ njémeekarabasurje gə́ rɔ-jinaikara-gir-dee-jinaikara gə́ d’oo néra dee gə́ kəm kwa ndòo rɔ dee dɔ’g godo lé tɔ.
Ŋgon lar gə́ igi lé njea iŋga
8 Ǝsé dené gə́ ra ɓa ɓó lé ŋgan lar gə́ ndá to jia’g dɔg nɛ yee gə́ kára oso igi ndá see yeḛ a kɔs néndogó’g kwa ne loo mee kəi’g, ndolee kwa loo wɔr-wɔr saar kiŋga el wa. 9 Loo gə́ yeḛ iŋga mba̰ ndá yeḛ a ɓar baokuraje ləa gə njéboatakəije ləa ndá a kula dee pana: Raje səm rɔlel mbata lar ləm gə́ ndá gə́ kára gə́ igi lé ma m’iŋga mba̰ ya. 10 Togə́bè ɓa ma m’ula sí təsərə, kaiya-dəw kára ba kiao gə́ wa ndòo rəa dɔ kaiya’g ləa lé ndá d’a ra rɔlel yaa̰ dəa’g no̰ kuraje lə Ala gə́ dara lé tɔ.
Ŋgon gə́ ndəm igi lé d’iŋgá mba̰
11 Yeḛ ula dee ta gə́ raŋg tɔɓəi pana: Dəw kára bèe ŋganee gə́ diŋgam deḛ joo. 12 Yeḛ gə́ ndɔḭ lé ula bɔbeeje pana: Bɔm, unda kəm né gə́ wɔji dɔm gə́ kama lé am. Ndá bɔbeeje lé unda kəmee kai dee ya tɔ. 13 Ndɔje aḭ bula bəl ndá ŋgon gə́ ndɔḭ lé ḭ kiri néje ləa rigim sa ne rəa aw ne ɓee gə́ əw, aw sané néje ləa kɔ loo-kaiya’g. 14 Loo gə́ yeḛ tuji lar ləa lai ndá ɓoo-boo oso bib mee ɓee’g neelé aree ndòo yaa̰ tɔ. 15 Yen ŋga yeḛ aw təd magə kəi lə dəw kára gə́ njeɓee ndá dəw nee aree aw ndɔ ləa gə́ mba ŋgəm bər-kosoje ləa keneŋ. 16 Kandə moŋg gə́ bərje d’usɔ lé yeḛ ndiŋga rəa yaa̰ gə mba kula mée’g mér-mér sə dee tɔ, nɛ dəw un kára kara gə mba karee to̰ mbag el. 17 Loo gə́ kəmee inja dɔ rəa’g ndá yeḛ jém ta pana: See njékulaje lə bɔm ka̰da ɓa d’usɔ né d’isi danee’g bèdèg-bèdèg ɓa ma lé m’isi m’wəi yoo-ɓoo bèe wa. 18 M’a kuba naŋg kḭ kaw rɔ bɔm’g ndá m’a kulá pana: Bɔm, ma m’ra kaiya m’ula ne sul dɔ dara’g ləm, gə dɔi-i’g ləm tɔ. 19 Ma m’askəm kari ɓarm ŋgoni gogo el ŋga, nɛ maji kari ra səm to gə́ i ra gə njékulaje ləi bèe ya ŋga. 20 Yeḛ uba naŋg ḭ mba kaw ɓee lə bɔbeeje lé.
Nɛ loo gə́ yeḛ nai əw ya ɓəi ndá bɔbeeje aa loo ée ŋga mee bɔbeeje tɔsee gə no̰ mbigi-mbigi aree aiŋgwɔd aw tée tub wá kaaree’g sud. 21 Ŋgon lé ula bɔbeeje pana: Bɔm, m’ra kaiya, m’ula ne sul dɔ dara’g ləm, gə dɔi-i’g ləm tɔ ɓó m’askəm kari ɓarm ŋgoni gogo el ŋga 22 Nɛ bɔbeeje ula kuraje ləa pana: Ɔdje kalaŋ unje kubu gə́ ŋgal yududu gə́ bḭ maji ur dɔ mareeje’g lai ree ulaje rəa’g, reeje gə ŋgama ulaje ŋgon jia’g ləm, reeje gə markob ulaje gɔlee’g ləm tɔ. 23 Maji kar sí ɔd aw reeje gə ŋgon maŋg gə́ ər ndɔl-ndɔl ree tɔleeje. Ar sí j’usɔje j’alje ne rɔ sí. 24 Mbata ŋgonəm nee gə́ wəi lé yeḛ tel si kəmba ləm, yeḛ ndəm igi né jeḛ j’iŋgá mba̰ ləm tɔ. Yen ŋga deḛ d’un kudu kal rɔ dee ŋga.
25 Nɛ ŋgondər lé nai loo-ndɔ’g walá ɓəi. Loo gə́ yeḛ ḭ ndɔ’g lé unda dɔ kəi dəb ndá yeḛ oo ndu nékimje ləm, gə ndu dəwje gə́ njéndamje ləm tɔ. 26 Yeḛ ɓar kura kára dəjee ginee. 27 Kura lé ulá pana: Ŋgokɔḭ lé ɓa ree ndá bɔbije tɔl ŋgon maŋg gə́ ər ndɔl-ndɔl mbata yeḛ iŋgá gə́ majee ya. 28 Ŋgondər neelé oso gə oŋg biriŋ, ndigi kaw kəi el. Ndá bɔbeeje unda loo teḛ, ree ra ndòo rəa’g gə mba karee andə aw kəi. 29 Nɛ yeḛ ila bɔbeeje’g pana: Aa oo, ma lé m’isi səi ləbm bula-bula m’ra kula m’ari ləm, ndɔ kára kara m’al ta tai’g bèe el ləm tɔ. Nɛ ŋgon bya̰ kára kara i am gə mba kar baokuraje ləm ra ne səm rɔlel bèe el. 30 Nɛ loo gə́ ŋgoni gə́ njetuji néje ləi kɔ dɔ kaiya-denéje’g ree mba̰ ndá i wa ŋgon maŋg gə́ ər ndɔl-ndɔl tɔl aree. 31 Bɔbeeje tel ulá pana: Ŋgonəm, i si səm saar ɓasinè ya ar néje ləm lai to gə́ kaḭ ya, 32 nɛ ra rɔlel gə kalrɔ lə sí lé j’al lée’g ya mbata ŋgokɔḭ nee gə́ wəi lé yeḛ tel sí kəmba ləm, yeḛ ndəm igi nɛ j’iŋgá mba̰ ləm tɔ.
