Al-ruʼya al-awwal hana l-malik
1 Wa fi l-sana al-taaniye hana hukmah, al-malik Nabuukhadnasar riʼi wa l-ruʼya di barjalatah marra waahid wa l-noom aba eenah. 2 Wa l-malik naada kulla l-sahhaariin wa l-chawwaafiin wa l-chaddaara wa l-munajjimiin achaan yaju wa yiʼarrufu leyah al-ruʼya di. Wa kulluhum jo giddaam al-malik. 3 Wa l-malik gaal leehum : «Ana riʼiit ruʼya wa l-ruʼya di barjalatni. Achaan da, nidoor naʼarifha.» 4 Wa humman gaalo le l-malik be l-lukhkha al-araamiiye : «Ya l-malik, Allah yansurak ! Min fadlak, hajji le abiidak be l-ruʼya al-inta chiftaha wa aniina kamaan nifassuru leek maʼanaatha.»
5 Wa l-malik radda leehum wa gaal : «Ana niʼakkid leeku ! Kan ma arraftuuni be l-ruʼya al-ana riʼiit beeha hi zaatha wa battaan maʼanaatha, nigattiʼ jisimku lahamaay lahamaay wa nidammir buyuutku wa yabgo misil danaagis. 6 Wa laakin kan arraftuuni be l-ruʼya hi zaatha wa maʼanaatha kula, ana nantiiku hadaaya wa mukaafa wa nukhuttuku fi l-bakaan al-indah charaf. Wa hassaʼ da, arrufuuni be l-ruʼya hi zaatha wa baʼad da, ooruuni maʼanaatha kula.»
7 Wa marra taaniye, humman gaalo leyah : «Khalli al-malik yikallim le abiidah be l-ruʼya hatta aniina nifassuru al-maʼana.» 8 Wa l-malik radda leehum wa gaal : «Akiid intu tidooru tiʼakhkhuru al-wakit achaan intu fihimtu kadar al-kharaar al-ana chiltah da, akiid yukuun ! 9 Laakin kan ma arraftuuni be l-ruʼya zaatha, al-ikhaab da gaaʼid yarjaaku kulluku. Wa intu achchaawartu le taju giddaami wa tihajju leyi be kalaam kidib wa khachch achaan ana nikhayyir fikri. Wa hassaʼ da, arrufuuni be l-ruʼya zaatha wa be da, ana naʼarif khalaas intu tagdaro tifassuruuha.»
10 Wa laakin humman raddo le l-malik wa gaalo : «Ma fi insaan fi l-dunya yagdar yisawwi al-cheyy al-malik talabah ! Wa ma fi malik kabiir wa chadiid al-yatlub cheyy misil da min sahhaari aw chawwaafi aw munajjim. 11 Wa l-cheyy al-malik talabah da gaasi bilheen ! Ma fi naadum al-yagdar yisawwiih le l-malik illa l-ilaahaat wa laakin humman ma gaaʼidiin maʼa l-insaan.»
12 Wa wakit al-malik simiʼ kalaamhum da, ziʼil zaʼal chadiid wa amar yaktulu kulla l-mustachaariin hana Baabil. 13 Wa wakit al-kharaar hana katiliin al-mustachaariin marag, gammo yifattuchu Danyaal wa rufgaanah kula achaan yaktuluuhum.
Allah khabbar Danyaal be l-ruʼya
14 Wa wakit Aryuuk kabiir hurraas al-malik ja achaan yaktul kulla l-mustachaariin hana Baabil, Danyaal kallam leyah be hikma wa adab. 15 Wa hu saʼalah le Aryuuk kabiir hurraas al-malik wa gaal : «Maala kharaar al-malik bigi chadiid misil da ?» Wa Aryuuk fassar le Danyaal kulla cheyy al-kaan. 16 Wa tawwaali, Danyaal macha bakaan al-malik wa chahadah achaan yantiih wakit wa baʼad da, yaji yifassir leyah maʼana hana l-ruʼya.
17 Wa khalaas, Danyaal gabbal beetah wa khabbar rufgaanah Hananya wa Michayiil wa Azarya be l-cheyy al-kaan. 18 Wa gaal leehum khalli yachhado niʼmat Allah Rabb al-samaawaat le yiʼarrifhum al-sirr da achaan ma yaktuluuhum hu wa rufgaanah maʼa l-mustachaariin al-aakhariin hana Baabil.
19 Wa be l-leel, al-sirr da ankachaf le Danyaal fi ruʼya. Wa khalaas, Danyaal chakar Allah Rabb al-samaawaat 20 wa gaal :
«Nachkur Allah daayman wa ila l-abad
achaan hu indah al-hikma wa l-gudra.
21 Hu yikhayyir al-wakit wa l-zaman
wa yidalli muluuk
wa yirakkib muluuk.
Wa hu yiziid hikma le l-hakiimiin
wa maʼrafa le l-aarifiin.
22 Hu yaʼarif al-sirr al-madfuun
wa l-mulabbad
wa yaʼarif al-cheyy al-gaaʼid fi l-dalaam
wa maʼaayah al-nuur.
23 Ya Allah Ilaah juduudi,
nahmudak wa nikhanni be usmak.
Achaan inta anteetni al-hikma
wa l-gudra
wa arraftini al-cheyy
al-talabnaah minnak
wa arraftina al-cheyy
al-bukhuss al-malik.»
Danyaal irif ruʼyat al-malik
24 Wa baʼad da, Danyaal macha bakaan Aryuuk al-naadum al-malik kallafah be katil kulla l-mustachaariin hana Baabil. Wa gaal leyah : «Ma taktul al-mustachaariin hana Baabil laakin waddiini bakaan al-malik wa nifassir leyah ruʼyitah.»
25 Wa bala taʼkhiir, Aryuuk wadda Danyaal giddaam al-malik wa gaal leyah : «Ana ligiit raajil waahid min al-naas al-karaboohum wa jaaboohum min balad Yahuuza. Wa hu yagdar yifassir leek ruʼyitak, ya l-malik.» 26 Wa l-malik saʼalah le Danyaal al-sammooh Beltachaasar wa gaal : «Asmaʼ, tagdar tiʼarrifni be l-ruʼya wa tafsiirha walla ?»
27 Wa Danyaal radda le l-malik wa gaal : «Ya siidi al-malik, al-sirr al-inta talabtah da wa la l-mustachaariin wa la l-chawwaafiin wa la l-sahhaariin wa la l-khattaatiin ma yagdaro yaʼarfuuh wa yiʼooruuk beyah. 28 Laakin aʼarif kadar Allah Rabb al-samaawaat yakchif al-asraar. Wa hassaʼ, hu wassaf le l-malik Nabuukhadnasar al-cheyy al-yabga fi l-ayyaam al-jaayiin. Wa daahu al-hilim wa l-ruʼya al-inta chiftah wakit inta naayim fi furaachak. 29 Ya l-malik, wakit inta naayim fi furaachak, inta fakkart fi l-mustakhbal wa Allah al-yakchif al-asraar kamaan wassaf leek al-cheyy al-yabga baʼadeen. 30 Ana ma indi hikma ziyaada min kulla l-naas wa Allah ma kachaf leyi al-sirr da be sabab hikmati laakin achaan inta al-malik taʼarif al-tafsiir wa tafham al-cheyy al-ja leek fi fikrak.
31 «Ya l-malik, inta riʼiit wa chift giddaamak sanam tawiil wa kabiir al-biraari ziyaada wa choofah bikhawwif. 32 Wa raas al-sanam da min dahab saafi wa sadrah wa iideenah min fudda wa batnah wa dawaarjah min nahaas 33 wa siigaanah min hadiid wa rijileenah kamaan min hadiid wa tiine mukhalbatiin. 34 Wa wakit inta gaaʼid tichiif foogah ke bas, hajar waahid marag min al-jabal bala ma limsatah iid wa wagaʼ fi rijle al-sanam al-min hadiid wa tiine mukhalbatiin wa rihikaahum. 35 Wa khalaas, al-hadiid wa l-tiine wa l-nahaas wa l-fudda wa l-dahab anrahako dagiig wa bigo misil uttaab al-riih chaalatah, ma faddal minnah cheyy. Wa l-hajar al-darab al-sanam da kamaan bigi jabal kabiir wa sadda kulla l-ard.»
Danyaal fassar ruʼyat al-malik
36 Wa Danyaal gaal battaan : «Ya l-malik ! Kallamtak be l-ruʼya wa daahu maʼanaatha. 37 Ya l-malik, inta malik al-muluuk wa leek inta Allah Rabb al-samaawaat antaak al-mamlaka wa l-khuwwa wa l-gudra wa l-charaf. 38 Wa hu khatta tihit sultitak kulla l-naas wa haywaanaat al-kadaade wa tuyuur al-sama, kan gaaʼidiin ween kulla, achaan inta tahkim fooghum. Wa l-raas hana l-dahab da yimassilak inta. 39 Wa baʼadak inta, taji mamlaka aakhara sakhayre min mamlakatak. Wa baʼad da, taji mamlaka taalta al-yimassilha al-nahaas wa tamluk kulla l-ard. 40 Wa baʼad da, taji mamlaka raabʼe gawiiye misil al-hadiid. Wa l-hadiid yikassir wa yarhak kulla cheyy. Be misil da, al-mamlaka di kula tikassir wa tarhak kulla l-mamaalik. 41 Wa inta chift al-rijle wa l-asaabiʼ min hadiid wa tiine mukhalbatiin. Wa da maʼanaatah al-mamlaka di tilgaasam wa nussaha yabga gawi misil al-hadiid achaan inta chift al-hadiid mukhalbat be tiine. 42 Wa l-asaabiʼ hana l-rijle al-nussuhum hadiid wa nussuhum tiine, da yiwassif kadar al-mamlaka di nussaha yabga gawi wa nussaha yabga daʼiif. 43 Wa inta chift al-hadiid mukhalbat maʼa l-tiine wa da maʼanaatah al-naas yisawwu alaakha ambeenaathum be derib al-akhiide. Laakin al-alaakha di ma tabga gawiiye achaan al-hadiid ma bilkhalbat maʼa l-tiine.
44 «Wa fi wakit al-muluuk dool, Allah Rabb al-samaawaat yiʼassis mamlaka al-abadan ma tiddammar wa ma fi chaʼab aakhar yistaʼmarha. Wa hi tidammir wa tarhak kulla l-mamaalik dool wa tagood ila l-abad. 45 Wa inta chift hajar al-marag min al-jabal bala ma limsatah iid. Wa l-hajar da rihik al-hadiid wa l-nahaas wa l-tiine wa l-fudda wa l-dahab. Wa Allah al-Gaadir wassaf le l-malik al-cheyy al-yukuun fi l-mustakhbal. Wa l-ruʼya di akiide wa tafsiirha kula sahiih.»
46 Wa baʼad da, al-malik Nabuukhadnasar dangar wa sajad giddaam Danyaal wa amar yantuuh le Danyaal hadiiye wa bakhuur. 47 Wa khalaas, al-malik hajja le Danyaal wa gaal : «Be sahiih Ilaahku intu da, hu bas Ilaah al-ilaahaat wa Rabb al-muluuk wa hu yakchif al-asraar achaan inta gidirt kachaft leyi al-sirr da.»
48 Wa khalaas, al-malik antaah le Danyaal charaf wa antaah hadaaya katiiriin wa muhimmiin. Wa darrajah haakim fi wulaayat Baabil kullaha wa khattaah muhaafiz kabiir fi kulla l-mustachaariin hana Baabil. 49 Wa Danyaal talab min al-malik yanti al-idaara hana wulaayat Baabil le Chadraak wa Michaak wa Abdalnagu. Wa Danyaal kula bigi waahid min ajaawiid al-malik.
Ni gə́ dɔtar lə Nebukadnesar
1 Ləb ko̰ɓee lə Nebukadnesar gə́ njekɔm’g joo lé yeḛ ni nije. Mée tila ŋgaḭla-ŋgaḭla ar ɓi gə́ tḛ́-tḛ́ bèe ya kara oso kəmee’g el. 2 Mbai lé ula kula ɓar njéra némɔrije ləm, gə njétən kéréméje ləm, gə njéndo̰-ərje ləma, gə Kaldeje ləm tɔ mba kar deḛ d’ulá gin ni ləa. Deḛ ree d’aar no̰ mbai’g lé . 3 Mbai lé ula dee pana: Ma m’ni ar məəm tila ŋgaḭla-ŋgaḭla tɔɓəi ma m’ndigi gər ni gə́ m’ni lé ɓa.
4 Kaldeje d’ila mbai keneŋ gə takɔji Aramje pana: Ǝi mbai, maji kari sí gə ləbi-ləbi gə nɔḭ! Maji kari ula kuraje ləi ta ni ləi ɓa j’a kɔr ginee kari ɓəi.
5 Mbai lé un ta ula Kaldeje lé pana: Ni gə́ m’ni lé igim sel. Ɓó lé seḭ amje m’oo ni ləm gə ginee na̰’d el ndá m’a kar dee ti sí mbidi-mbidi ləm, kəije lə sí kara d’a təd dee kar dee tel to ɓiri-ɓisije ya ləm tɔ. 6 Nɛ ɓó lé seḭ ulamje ni ləm gə ginee na̰’d ndá m’a kar sí nénojije gə nébaoje ləm, m’a kila riɓarje gə́ boo dɔ sí’g ləm tɔ. Bèe ndá ulamje ni ləm gə ginee na̰’d ɓa.
7 Deḛ tel d’ilá keneŋ njekɔm’g gɔl joo pana: Maji kar mbai ula kuraje ləa ni ləa lé ɓa jeḛ j’a kɔr ginee karee ɓəi.
8 Mbai lé un ta tɔɓəi pana: Tɔgərɔ ma m’oo gao, seḭ ndigije tila gə́ tila kar kuru sí əw ne mbata seḭ ooje to gə́ ni gə́ m’ni lé igim sel. 9 Ɓó lé seḭ amje m’gər ni ləm el ndá rəwta-gaŋg gə́ kára ba a kwa dɔ sí lai. Seḭ ndigi kwaje dɔ gɔl rɔ sí mba kulamje taŋgɔmje ləm, gə taje gə́ to gə goo rəbee el ləm tɔ gə mba ŋgina ne kar takə̰ji gə́ raŋg teḛ ɓa. Bèe ndá ulamje ni ləm ɓa m’a gər to gə́ seḭ asjekəm kɔrje ginee kamje ɓəi.
10 Kaldeje tel d’ila mbai’g lé pana: Dəw kára kara dɔ naŋg nee askəm riba dɔ né gə́ mbai dəji neelé godo. Tɔɓəi mbai gə́ rara gə́ to gə́ boo gə njesiŋgamoŋ kara dəji njéra némɔrije əsé njétən kéréméje əsé Kaldeje gar ta né gə́ togə́bè kédé el ɓəi tɔ. 11 Né gə́ mbai dəji lé to kədərə ndam godo. Dəw kára kara askəm riba dɔ taree kar mbai lé el. Nɛ magəje gə́ loo-si dee godo mbuna dəwje’g ɓa.
12 Yen ŋga mee mbai ea̰ yaa̰ ar oŋg ḭ səa pu. Yeḛ un ndia mba kar dee tɔl njékəmkàrje gə́ Babilɔn lai d’ar dee d’udu guduru. 13 Rəwta-gaŋg neelé d’ila mberee ndá d’aw gə mba tɔl bao-gosɔnégərje. Deḛ saŋg Daniel gə kuramareeje gə mba kar dee-deḛ kara d’udu sə dee guduru tɔ.
Ala riba gə Daniel dɔ ni lə mbai lé
14 Yen ŋga Daniel un ta pa gə kəmkàree gə ndu gwɔsee gə́ kul yururu no̰ Arjok gə́ to ɓé-njérɔje gə́ njeŋgəm mbai lé to yeḛ gə́ teḛ aw mba tɔl njékəmkàrje gə́ Babilɔn lé. 15 Yeḛ un ta dəji Arjok gə́ to ɓé-njérɔje lə mbai lé pana: See gelee ban ɓa rəwta-gaŋg lə mbai lé kədərə yaa̰ bèe wa. Arjok riba dɔ taree njai ar Daniel oo. 16 Togə́bè Daniel ḭ aw rɔ mbai’g lé ra ndòo rəa’g mba karee ila mée ŋgina waga ɓa n’a kɔr gin ni lé kar mbai lé oo ɓəi.
17 Gée gə́ gogo, Daniel tel aw mee kəi’g ləa ndá yeḛ ɔr goo ta neelé ar kuramareeje gə́ ri dee lə Hanania gə Mikaɛl gə Ajaria ar dee d’oo səa. 18 Yeḛ ar dee d’ɔm ta lə dee na̰’d mba ra ndòo kwɔi ne meekɔrjol lə Ala gə́ njesi mee dara’g gə mba karee ya̰ loo ar dee d’ar Daniel gə kuramareeje d’udu gə ges njékəmkàrje gə́ Babilɔn lé el.
19 Yen ŋga mee til’g lé né gə́ mḭdi ɓa ar kəm Daniel inja ne dɔ né gə́ to loo-kiya’g ndá Daniel pidi Ala gə́ njesi mee dara’g. 20 Daniel un ta pa pana:
Maji kar dɔ ri Ala gə́ njesi gə ləbee-ləbee saar-saar gə no̰ lé ai səgərə!
Kəmkàr gə siŋgamoŋ to kea̰ ya.
21 Yeḛ nja ɓa ar ndɔje gə néje gə́ d’a gə teḛ lé
Tel to ne ɓəd ləm,
Yeḛ ɓugu mbaije naŋg əsé unda dee tar ləma,
Njékəmkàrje kara yeḛ ar dee gər gin né ya ləm tɔ.
22 Ta gə́ ginee uru yaa̰ gə né gə́ to loo-kiya’g lé
Yeḛ riba dəa gə́ raga ləm,
Yeḛ gər né gə́ loondul dəb dɔ’g ləma,
Lookàr to rəa’g ləm tɔ.
23 Ala lə bɔmje-je,
M’ula rɔnduba dɔi’g, m’pidii ne
Mbata i nja ɓa am kəmkàr gə siŋgamoŋ ləm,
I am m’gər né gə́ jeḛ n’kwɔii ləma,
I riba sə sí dɔ né gə́ to loo-kiya’g gə mbai lé ləm tɔ.
24 Gée gə́ gogo ndá Daniel tel aw rɔ Arjok’g, yeḛ gə́ mbai un ndia aree gə mba karee ar njékəmkàrje gə́ Babilɔn d’udu guduru lé. Yeḛ aw ulá pana: Maji kari ar njékəmkàrje gə́ Babilɔn d’udu el! Ɔr nɔm aw səm no̰ mbai’g lé ndá m’a kɔr gin ni lé kar mbai lé ya.
25 Bèe ɓa, Arjok ɔd kalaŋ ɔr no̰ Daniel aw səa no̰ mbai’g lé ulá pana: M’iŋga dəw kára mbuna deḛ gə́ d’wa dee ɓee gə́ Juda ree sə dee lé, yeḛ ɓa a kɔr gin ni lə mbai lé karee ya.
Néndaji gə́ siŋga gɔlee godo
26 Mbai lé un ta dəji Daniel gə́ d’unda ria lə Belsasar lé pana: See i nja askəm karm m’gər ni gə́ m’ni lé gə ginee na̰’d wa.
27 Daniel aar no̰ mbai’g lé ilá keneŋ pana: Né gə́ mbai dəji lé to né gə́ to loo-kiya’d gə́ njégosonégərje əsé njétən kéréméje, əsé njéra némɔrije, əsé njénékooje d’askəm riba dəa gə dɔrɔ dee kar mbai lé el. 28 Nɛ Ala gə́ si dan dara’g lé ɓa riba dɔ néje gə́ to loo-kiya’g ndá yeḛ nja ɓa ari-i Nebukadnesar, mbai lé oo né gə́ a gə teḛ meḛ ndɔje gə́ d’a gə ree ɓəi. Aa oo, ni ləi gə némḭdije gə́ i oo dee dɔ tira-toi’g lé ɓa nee: 29 Ǝi mbai, takə̰jije gə́ teḛ dɔi’g dɔ tira-toi’g lé wɔji dɔ néje gə́ d’a gə teḛ gogo ndá yeḛ gə́ njeriba dɔ néje gə́ to loo-kiya’g lé ɓa ari oo néje gə́ d’a gə ree ɓəi lé. 30 Ɓó lé né gə́ to loo-kiya’g neelé inja kəm’g ndá to mbata kəmkàr ləm-ma uru dɔ kəmkàr lə dəwje lai gə́ d’isi kəmba lé el, nɛ to mba kari-i mbai oo ginee ləm, gə mba kari-i gər takə̰jije gə́ to məəi’g ləm tɔ.
31 Ǝi mbai, i aa loo ndá i oo néndaji gə́ boo, néndaji gə́ boo neelé boi yaa̰ ləm, ndɔḭ ləd-ləd al dɔ loo sula ləm tɔ, yee aar tar nɔḭ’g ləm, to né gə́ to ɓəl kədm-kədm kəmi’g ləm tɔ. 32 Dɔ néndaji neelé to gə́ larlɔr gə́ àr ŋgad-ŋgad ləm, kaaree gə kag jiaje to gə́ larnda ləm, mée gə biŋgeeje to gə́ larkas ləm, 33 kag gɔleeje to gə́ larndul ləma, gɔlee lé debee gə́ kára to gə́ larndul ləm, debee gə́ kára to gə́ a̰ji ləm tɔ. 34 I aa loo ndá i oo kɔr mbal ɔr kaar mbal’g gə dɔrea, lal kar ji dəw ɓa ɔrɔ ndá wa gɔl néndaji gə́ to larndul gə a̰ji lé ar gɔleeje təd njigi-njigi. 35 Togə́bè ɓa larndul gə a̰ji gə larkas gə larnda gə larlɔr təd na̰’d njigi-njigi tel to tana gə tisa kó gə́ sané kad loo-kunda-kó’g naḭ kàrá bèe ndá lel ula sané dee kad-kad ar dəw oo dee gogo el ŋga. Nɛ kɔr mbal gə́ wa gɔl néndaji lé tel to mbal gə́ boo gə́ un dɔ naŋg lad-lad.
36 Yee ɓa to gə́ ni ləi lé. Jeḛ j’a kɔrje gelee no̰ mbai’g lé ya tɔ. 37 Ǝi mbai, i nja to mbai gə́ ur dɔ mbaije lai mbata Ala gə́ njesi mee dara’g ari ɓeeko̰ ləm, gə siŋgamoŋ ləm, gə tɔgmbaŋ ləma, gə rɔnduba ləm tɔ. 38 Dəwje gə daje gə́ wala gə yelje lé loo gə́ rara gə́ d’aw keneŋ lé kara, Ala nja ɓa ɔm dee jii’g yəg ləm, yeḛ ari o̰ ɓee dɔ dee’g lai ləm tɔ. Bèe ɓa, i nja to dɔ néndaji gə́ to gə́ larlɔr lé. 39 Ɓeeko̰ gə́ raŋg gə́ a kḭ gooi’g gogo lé siŋgá a kasəna gə kaḭ el. Tɔɓəi ɓeeko̰ gə́ njekɔm’g munda gə́ a to gə́ larkas lé a ko̰ɓee dɔ naŋg nee lai. 40 Ɓeeko̰ gə́ njekɔm’g sɔ gə́ siŋgá a kasəna gə larndul bèe lé a korè gée. To gə́ larndul lé təd néje lai njigi-njigi gə tɔ dee pɔs-pɔs lé ɓeeko̰ neelé kara a təd néje gə tɔ néje lai pɔs-pɔs togə́bè asəna gə larndul gə́ təd néje njigi-njigi lé bèe tɔ. 41 Tɔɓəi to gə́ i oo gɔleeje gə ŋgan gɔleeje lé dəb dee gə́ kára to gə́ a̰ji lə njekuba jo ləm, dəb dee gə́ kára to gə́ larndul ləm tɔ ndá ɓeeko̰ neelé kara a kai rəa loo joo tɔ. Nɛ siŋgá a to keneŋ asəna gə larndul bèe mbata i oo larndul lé pélé gə a̰ji na̰’d. 42 Tɔɓəi to gə́ ŋgan gɔleeje lé dəb dee gə́ kára to larndul ləm, dəb dee gə́ kára to gə́ a̰ji ləm tɔ ndá ɓeeko̰ neelé kara debee gə́ kára siŋgá a to keneŋ ləm, debee gə́ kára siŋgá a to sur el ləm tɔ. 43 I oo larndul gə́ pélé gə a̰ji na̰’d mbata d’a pélé mee na̰ gə manrɔje gə́ wɔji dɔ darɔ dəwje. Nɛ d’a kɔm ne na̰’d gəd-gəd el to gə́ larndul dee gə a̰ji kara d’ɔm na̰’d gəd-gəd el bèe lé tɔ.
44 Mee ndəaje’g lə mbaije neelé Ala gə́ njesi mee dara’g a tum gin ɓeeko̰ gə́ a tuji nda̰ el ləm, a koso ji dəwje gə́ raŋg’d kar dee d’on dəa el ləm tɔ. Ɓeeko̰ neelé a təd ɓeeko̰je neelé lai kar dee d’udu guduru nɛ yee nja ɓa a nai gə ləbee-ləbee saar-saar gə no̰. 45 Yee ɓa to ginta lə kɔr mbal gə́ ɔr kaar mbal’g gə dɔrea lal lar ji dəw ɔrɔ ləm, gə́ təd larndul gə larkas gə a̰ji gə larnda gə larlɔr njigi-njigi ləm tɔ. Ala gə́ boo lé ar mbai oo ne néje gə́ d’a gə teḛ gogo. Ni lé to kankəm ni ləm, ginee kara to ginee gə́ gəd gə́ kəm kɔm məəi dɔ’g ya ləm tɔ.
46 Yen ŋga mbai Nebukadnesar lé unda barmba dəb kəmee naŋg no̰ Daniel’g, tɔɓəi yeḛ un ndia mba kar dee d’inja nékinjanéməsje ləm, kar dee tuu néje gə́ d’ə̰də sululu ləm tɔ d’ar Daniel. 47 Mbai lé un ta ula Daniel pana: Tɔgərɔ ya, Ala lə sí to magə gə́ ur dɔ magəje lai ləm, yeḛ to Mbai gə́ ur dɔ mbaije ləm tɔ. Yeḛ to njeriba dɔ néje gə́ to loo-kiya’g mbata i nja ɓa riba dɔ né gə́ to loo-kiya’g neelé gə́ raga.
48 Gée gə́ gogo, mbai lé un Daniel lad undá ne daŋdɔ ləm, ɔm nébaoje bula jia’g ləm, undá gə́ njeko̰ dɔ dəb ɓeeko̰ gə́ Babilɔn bura ləma, aree to dəw dɔ njékəmkàrje gə́ Babilɔn lai ləm tɔ. 49 Daniel lé ra ndòo rɔ mbai’g mba karee ɔm kula kaa dɔ dəb ɓeeko̰ gə́ Babilɔn lé ji Sadrak, gə Mesak, gə Abed-Nego’g. Nɛ Daniel ndá nai gə́ njekwɔjimbai ta kəmkàr tɔ.
