Amsaal min zaman Muusa
1 Ya akhwaani, nidoor intu taʼarfu maʼana al-cheyy al-bigi fi zaman Muusa. Fi l-wakit daak, kulla juduudna kaano tihit al-sahaabaay wa kulluhum chaggo al-bahar. 2 Wa kulluhum bigo chaʼab Muusa be khattisiin fi l-sahaabaay wa l-bahar. 3 Wa kulluhum akalo al-akil al-waahid al-Allah antaah leehum. 4 Wa kulluhum chirbo nafs al-charaab al-Allah antaahum. Aywa Allah antaahum almi min al-hajar. Wa l-hajar da, macha maʼaahum wa hu al-Masiih. 5 Wa laakin naʼarfu kadar fi l-akhiir Allah ma ridi be katiiriin minhum. Wa achaan da, katiiriin minhum maato fi l-sahara.
6 Wa da kulla ke bigi achaan yabga leena masal. Wa khalli ma nabgo misilhum achaan humman habbo al-charr. 7 Waahidiin minhum bigo aabidiin asnaam wa ma waajib tabgo misilhum. Wa maktuub fi l-Kitaab : <Al-chaʼab gaʼado achaan yaakulu wa yacharbo wa gammo yalʼabo.> 8 Waajib ma nazno misil waahidiin minhum zano. Wa fi yoom waahid bas, 23 000 naas maato. 9 Wa ma waajib nijarrubu al-Masiih misilhum. Waahidiin minhum jarrabooh wa l-dabiib jo dammaroohum. 10 Wa ma waajib nachku le Allah. Waahidiin minhum chako wa khalaas, malak al-moot ja dammaraahum. 11 Wa da kulla ke ja fooghum achaan yabga leena masal wa ankatab achaan yiʼallimna aniina al-aaychiin fi l-zaman al-akhiir.

12 Wa fi chaan da, khalli kulli naadum al-yuguul hu saabit fi l-iimaan yingariʼ achaan ma yamrug min al-derib. 13 Ma fi tajriba jaat foogku al-ma jaat fi kulla l-naas. Wa Allah hu saadikh wa be l-tajriba di, hu yaftah leeku derib achaan tamurgu beyah wa yantiiku al-gudra achaan tasburu fi l-tajriba di.
14 Ya akhwaani al-nihibbuku, fakkuru fi kulla l-kalaam da wa angarʼu min ibaadat al-asnaam. 15 Ana gaaʼid nihajji kalaam adiil le l-naas al-aagliin. Fakkuru fi kalaami wa mayyuzuuh. 16 Fakkuru fi acha al-Masiih wa fi kaas asiir al-inab al-nacharbo minnah wa nachkuru Allah. Wa wakit nacharbo minnah, aniina ma muchtarikiin fi damm al-Masiih walla ? Wa fakkuru fi l-khubza al-naksuruuha. Wakit naakulu minha, aniina ma muchtarikiin fi jisim al-Masiih walla ? 17 Aywa, achaan al-khubza di waahide wa aniina al-katiiriin kula bigiina jisim waahid be akilna le l-khubza al-waahide di. 18 Fakkuru fi ibaada hana Bani Israaʼiil. Al-naas al-yaakulu min laham al-dahiiye al-gaddamooha fi l-madbah muchtarikiin fi l-dahiiye di.
19 Wa maala ana gult leeku al-kalaam da ? Hal ana gult al-laham al-yigaddumuuh dahiiye le l-asnaam indah gudra walla ? Hal ana gult al-sanam indah gudra walla ? 20 La, abadan ! Laakin nidoor nuguul leeku kadar al-dahiiye di, gaddamooha le l-chawaatiin ma le Allah. Wa ana ma nidoor intu tabgo muchtarikiin maʼa l-chawaatiin. 21 Ma waajib tacharbo min kaas Rabbina al-Masiih wa battaan min kaas al-chawaatiin kula. Ma waajib tichtaruku fi acha Rabbina al-Masiih wa battaan fi acha al-chawaatiin kula. 22 Walla nidooru nizaʼʼulu Rabbina ? La ! Aniina gaadriin minnah hu walla ? La !
Hal kulli cheyy halaal ?
23 Intu tuguulu : «Kulli cheyy halaal.» Wa laakin nuguul ma kulli cheyy indah faayde. Tuguulu : «Kulli cheyy halaal.» Laakin ma kulli cheyy yigawwi al-iimaan. 24 Khalli ayyi waahid yukhutt baalah fi l-cheyy al-yijiib faayde le akhuuh wa ma fi l-cheyy al-yijiib faayde leyah hu wiheedah bas. 25 Al-laham al-yibiiʼuuh fi l-suug da, aakuluuh bala chakak. 26 Achaan maktuub fi l-Kitaab : <Le Allah al-ard wa kulla cheyy al-foogha.>
27 Kan naadum ma muʼmin yaʼazimku achaan tiʼachchu maʼaayah wa kan induku niiye, amchu wa achchu maʼaayah. Aakulu kulli cheyy al-yigaddumuuh leeku bala chakak. 28 Laakin kan naadum waahid yuguul leeku : «Al-laham da hana l-dahiiye al-gaddamooha le l-asnaam», fi l-bakaan da bas, ma taakuluuh. Fakkuru fi l-naadum al-ooraaku beyah wa fi l-chakak al-hu indah fi chaan al-laham da. 29 Ana ma nuguul intu induku chakak laakin al-naadum al-ooraaku, hu bas indah chakak. Ana ma nihaddid al-hurriiye al-indi fi chaan chakak hana naadum aakhar. 30 Ana chakart Allah fi chaan al-akil al-naakulah wa khalaas, ma nidoor naas yuguulu kalaam fasil foogi achaan al-akil al-chakart Allah fi chaanah.
31 Wa khalaas, fi kulli cheyy al-taakuluuh wa tacharbooh wa tisawwuuh, majjudu Allah. Majjuduuh fi kulli cheyy. 32 Ma tabgo sabab le ayyi naadum le tamurguuh min al-derib, wa la le l-Yahuud wa la le l-Yuunaaniyiin wa la le naas Allah ummat al-Masiih. 33 Sawwu misli ana. Ana nidoor daayman nisawwi al-cheyy al-kulla l-naas yardo beyah. Wa ma nifattich al-cheyy al-yijiib leyi ana bas faayde laakin nifattich al-cheyy al-yijiib faayde le kulla l-naas achaan nidoor humman yanjo.
Néra Israɛlje lé to gə́ nétɔji lə sí ya
1 Ŋgakɔmje, tɔgərɔ ya, ta neelé ma m’ndigi kar sí síje keneŋ dɔ mbə’g el: ka síje lai lé d’isi gin mum gə́ wa kəm kàr’g ləm, deḛ lai d’unda baa-boo-kad dana gaŋg ləm , 2 mum gə́ dəb dɔ dee’g gə baa-boo-kad gə́ deḛ gaŋg lé deḛ ra dee ne batɛm gin Moyis’g ləm, 3 deḛ lai d’usɔ nésɔ gə́ ka̰ Ndil lé . 4 Deḛ lai d’ai nékai gə́ ka̰ Ndil lé yee ɓa to mán gə́ uba kaar mbal’g tir-tir gə́ ndolè goo dee. Mbal neelé m’wa m’wɔji ne Kristi . 5 Nɛ njé gə́ na̰je bula mbuna dee’g taa kəm Ala el mbata deḛ d’udu ne dɔdilaloo’g .
6 Néje nee lai teḛ dɔ dee’g togə́bè mba to ne nétɔji mbata lə sí ɓó gə mba kar sí n’tusu rɔ sí j’ya̰ dan mal néje gə́ majel gə́ ra sí to gə́ ra dee kédé lé el . 7 Maji kar sí toje njépole-magəje to gə́ njé gə́ na̰je gə́ mbuna dee’g lé el. To gə́ deḛ ndaŋg mee maktub’g pana: Koso-dəwje d’isi naŋg gə mba sɔ gə kai ɓa gə mba kuba loo kḭ ndam ɓəi . 8 Maji kar sí n’tusu rɔ sí j’ya̰ dan mɔdkaiya’g to gə́ njé gə́ na̰je gə́ mbuna dee’g ra lé el, deḛ ra togə́bè ya nɛ mee ndəa gə́ kára ba ya d’wəi keneŋ d’as tɔl-dɔg-loo 23 . 9 Ar sí naaje meekuru lə Mbaidɔmbaije to gə́ njé gə́ na̰je mbuna dee’g na̰ lé el, deḛ ra togə́bè ya nɛ li to̰ dee tɔl dee ar dee d’udu guduru . 10 Imje na̰ to gə́ njé gə́ na̰je mbuna dee’g d’im ne na̰ lé el, deḛ lé deḛ ra togə́bè nɛ njetuji dəwje ndum dee ne mburug-mburug .
11 Néje lai gə́ teḛ dɔ dee’g lé to nétɔji sí ya. Deḛ ndaŋg taree d’ar sí mba ndəji sí ne, jeḛ gə́ rudu ndəa a gə kun dɔ sí’g lé. 12 Togə́bè ɓa maji kar yeḛ gə́ ə̰ji ta mée’g pana: Neḛ n’aar tar lé tɔs kəmee dɔ rəa’g, nà a kɔd koso. 13 Né gə́ rara ɓa gə́ naa sí lé naa gar síje togə́bè tɔ, ɓó al dɔ siŋga dee el. Ala lé to njemeenda londoŋ ndá yeḛ a kya̰ né gə́ naa sí karee al dɔ siŋga sí el nɛ yeḛ nja a kar sí siŋga sí ləm, yeḛ a ra rəw kar sí dumje ne dɔ né gə́ naa sí lé tɔ.
14 Yee gə́ bèe ɓa, ma m’ula sí ne, seḭ gə́ ma m’unda sí dan kəm’g lé mba kar sí saaje rɔ sí rɔ magə-poleje’g. 15 Ma m’oo sí gə́ njékəmkàrje ɓa ma m’wɔji ne sə sí taje neelé tɔ. Naaje ta gə́ ma m’pa lé ooje tɔ. 16 Ŋgo-kai-né gə́ Ala tɔr ne ndia dɔ sí’g gə jeḛ n’tɔr ne ndu sí dɔ’g lé see to né gə́ ɔm meḛ sí na̰’d sad gə məs Kristi lé el wa. Muru gə́ jeḛ j’wa n’gaji lé see to né gə́ ɔm sí na̰’d gə darɔ Kristi lé el wa. 17 To gə́ muru lé to gə́ kára ba ya ndá jeḛ gə́ n’to dəwje bula kara n’toje ne darɔ gə́ kára ba to: mbata jeḛ lai jeḛ mbo̰ na̰ dɔ muru gə́ kára’g lé ya mba kiŋgaje gajee gə́ wɔji dɔ sí dɔ sí.
18 Aa ooje, ta gə́ wɔji dɔ deḛ gə́ to Israɛlje gə goo darɔ dee lé: deḛ gə́ d’usɔ da nékulje gə́ d’inja gə́ məs lé see deḛ d’ɔm meḛ dee na̰’d sad gə loo-nékinjaməs lé el wa . 19 See ma m’pa banwa. Da nékulje gə́ deḛ tɔl dee pole ne magəje əsé darɔ magəje lé see ma m’pana: To gə́ kankəmné wa. Wah! ma m’pa bèe el. 20 Ma m’pana: Né gə́ njépole-magəje pole ne magəje lé deḛ d’inja gə́ məs d’ar ndilje gə́ yèr lé ɓó d’ar Ala el. Togə́bè ɓa, ma m’ndigi kar sí ɔmje meḛ sí na̰’d sad gə ndilje gə́ yèr lé el . 21 Seḭ asjekəm kaije né gə́ mee ŋgo-kai-né’g lə Mbaidɔmbaije gə korè gə ka̰ ndilje gə́ yèr na̰’d el ləm, seḭ asjekəm sije ta ka nésɔ’g lə Mbaidɔmbaije gə korè gə ka̰ ndilje gə́ yèr lé el ləm tɔ. 22 See j’a kɔs gel kəmkəḭ lə Mbaidɔmbaije wa. See siŋga sí ur dɔ kea̰’g wa .
23 Néje lai lé d’ɔg loo ra el, nɛ néje gə́ na̰je lé to kəm ra el tɔ. Néje lai lé d’ɔg loo ra el, nɛ néje gə́ na̰je a kar sí undaje siŋga sí dɔ maree’g el tɔ . 24 Maji kar dəw kára kara saŋg né gə́ wɔji dɔ maji ləa-yeḛ gə karee el nɛ maji kar nana kara saŋg né gə́ wɔji dɔ maji lə maree ya.
25 Dakas daje lai gə́ ndogo loo-ndogo-da’g lé maji kar sí sɔje gə́ sɔ ɓó dəjije gelee gə meekaar el. 26 Mbata naŋg neelé gə néje lai gə́ to keneŋ lé to gə́ ka̰ Mbaidɔmbaije ya .
27 Ɓó lé dəw gə́ un mée el lé ɓar sí ɓar nésɔ ɓa ndigi kawje səa kəi ləa ndá néje lai gə́ d’un d’ar sí lé maji kar sí sɔje gə́ sɔ ŋga ɓó dəjije gelee gə meekaar el ŋga. 28 Nɛ ɓó lé dəw ula sí pana: Né gə́ neelé d’inja gə́ məs pole ne né ndá maji kar sí sɔje el gə mbəa-yeḛ gə́ njekula sí taree ləm, gə mba meḛ sí gə́ to kərm ləm tɔ. 29 Ma m’pata nee gə mba meḛ sí-seḭ el nɛ ma m’pa gə mba mee yeḛ gə́ raŋg.
See ban ɓa né gə́ ma m’oo gə́ né gə́ m’askəm ra lé m’a kar meekaar lə marm ɔgm dɔ’g wa. 30 Ɓó lé m’usɔ né ɓa m’ra Ala oiyo dɔ’g ŋga see ndɔlee a kwa dɔm gə mba ri ɓəi wa.
31 Bèe ndá lé né gə́ sɔje əsé né gə́ aije əsé né gə́ rara gə́ seḭ raje kara maji kula ne rɔnduba dɔ Ala’g lé. 32 Maji kar sí ilaje Jibje əsé Grekje əsé Eglisə lə Ala kag el, 33 raje to gə́ ma kara m’ula rɔm ndubu gə mba ra dɔ néje’g lai gə mba taa ne kəm dəwje lai ɓó m’saŋg né gə́ wɔji dɔ maji ləm-ma gə karm el. M’saŋg né gə́ wɔji dɔ maji lə koso-dəwje bura mba kar dee d’aji ne.