Samuwiil sabba dihin fi raas Chaawuul
1 Wa Samuwiil chaal dihin wa sabbaah fi raas Chaawuul. Wa hadanah wa gaal : «Be da, Allah darrajak le tabga kabiir le chaʼabah Bani Israaʼiil al-misil warasatah. 2 Wa wakit al-yoom tamchi min bakaani hini, tilimm maʼa rujaal itneen jamb khabur Raahiil al-gaaʼid fi turaab Salsah fi huduud Banyaamiin. Wa humman yuguulu leek : ‹Al-hamiir al-inta macheet tifattichhum, khalaas anlago. Wa hassaʼ, abuuk khalla kalaam al-hamiir wa gaaʼid yihimm leeku intu. Wa yasʼal nafsah kikkeef yalga wileedah.›
3 «Min al-bakaan da, amchi lahaddi tiwassil fi gaʼar al-chadara al-kabiire al-fi jabal Taabuur. Wa fi l-bakaan da, yalgook rujaal talaata al-taaliʼiin le yaʼabudu al-Rabb fi hillit Beet Iil. Wa waahid min al-rujaal dool chaayil talaata sakhal wa l-taani chaayil talaata khubza wa l-taalit kamaan chaayil girbe hint asiir al-inab. 4 Wa humman yisallumuuk wa yantuuk itneen khubza wa inta tichiilhum minhum. 5 Wa baʼad da, tamchi fi hillit Gibeeʼat Allah, al-bakaan al-gaaʼid foogah muʼaskar al-Filistiyiin. Wa wakit tadkhul fi l-hille di, tilimm maʼa majmuuʼa min al-anbiya naazliin min bakaan al-ibaada. Wa giddaamhum, fiyah naas al-yadurbu jigindiiye wa nuggaara wa suffaara wa amsibeybe. Wa l-anbiya dool yitnabbaʼo. 6 Wa tawwaali, Ruuh Allah yanzil foogak inta be chidde wa titnabbaʼ maʼaahum wa tikhayyir wa tabga raajil aakhar. 7 Wa wakit kulla l-alaamaat dool yitimmu leek, khalaas sawwi kulla cheyy al-inta tidoor tisawwiih achaan al-Rabb maʼaak. 8 Wa anzil giddaami wa amchi fi hillit Gilgaal. Wa baʼad da, ana nalhagak le nigaddim dahaaya muharragiin wa dahaaya salaama. Wa arjaani muddit sabʼa yoom lahaddi ana najiik wa niʼooriik al-cheyy al-waajib tisawwiih.»
9 Wa min Chaawuul gabbal min Samuwiil wa macha, al-Rabb khayyar galbah. Wa kulla l-alaamaat dool tammo fi nafs al-yoom. 10 Wa wakit Chaawuul wa khaddaamah wassalo fi hillit Gibeeʼa, laagoohum majmuuʼa min al-anbiya. Wa tawwaali, Ruuh Allah nazal be chidde fi Chaawuul wa hu kula dakhal fi usuthum wa gamma yitnabbaʼ maʼaahum. 11 Wa wakit chaafooh yitnabbaʼ maʼa l-anbiya, kulla l-naas al-awwal irfo Chaawuul assaaʼalo ambeenaathum wa gaalo : «Chunu al-bigi le wileed Khiich ? Chaawuul kula bigi nabi maʼaahum walla ?» 12 Wa naadum waahid min naas al-bakaan da gaal : «Yaatu sayyidhum ?» Wa min al-bakaan da bas, marag al-masal al-buguul : «Chaawuul kula bigi nabi maʼaahum walla ?» 13 Wa wakit Chaawuul kammal min al-tanabbu, talaʼ fi bakaan al-ibaada.
14 Wa immah le Chaawuul saʼalah hu wa khaddaamah wa gaal leehum : «Intu macheetu ween ?» Wa Chaawuul radda leyah wa gaal : «Aniina macheena nifattuchu al-hamiir. Wa wakit ma ligiinaahum kamaan, macheena gaabalna Samuwiil.» 15 Wa immah le Chaawuul gaal : «Khalaas, ooriini Samuwiil gaal leeku chunu ?» 16 Wa Chaawuul radda le immah wa gaal : «Samuwiil khabbaraana kadar al-hamiir anlago.» Wa laakin labbad le immah al-cheyy al-bukhuss al-muluk, al-khabbarah beyah Samuwiil.
Chaawuul azalooh malik
17 Wa Samuwiil naada al-chaʼab le yilimmu giddaam Allah fi hillit Misfa. 18 Wa hu gaal le Bani Israaʼiil : «Daahu Allah Ilaah Bani Israaʼiil gaal : ‹Ana bas al-maragtuku intu Bani Israaʼiil min Masir. Wa ana bas al-najjeetku min malik Masir wa min kulla l-muluuk al-gaaʼidiin yistaʼmarooku.› 19 Wa laakin al-yoom intu abeetu Ilaahku al-najjaaku min kulla l-masaayib wa min kulla l-taʼab. Wa gultu leyah : ‹Aywa ! Darrij leena malik !› Hassaʼ da, taʼaalu giddaam Allah be gabaayilku wa khuchuum buyuutku.»
20 Wa Samuwiil gaddam kulla gabaayil Bani Israaʼiil wa sawwa leehum amʼiyeedaat wa l-ikhtiyaar wagaʼ fi gabiilat Banyaamiin. 21 Wa battaan gaddam gabiilat Banyaamiin be kulla khuchuum buyuutha wa l-ikhtiyaar wagaʼ fi khachum beet Matri. Wa fi l-akhiir, al-ikhtiyaar wagaʼ fi Chaawuul wileed Khiich. Wa humman fattachooh wa laakin ma ligooh. 22 Wa humman saʼalo Allah battaan wa gaalo : «Al-raajil da gaaʼid maʼaana hini walla ?» Wa Allah gaal : «Aywa ! Chiifuuh ! Mullabbid jamb al-khumaam.»
23 Wa humman macho jaabooh. Wa wakit wagaf fi ust al-chaʼab, hu bas faataahum be tuul, raasah wa kataafeeh maargiin foog minhum. 24 Wa Samuwiil gaal le kulla l-chaʼab : «Hal chiftu al-naadum al-Allah azalah walla ? Ma fi naadum mislah fi kulla l-chaʼab !» Wa kulla l-chaʼab aato be hiss waahid wa gaalo : «Yiʼiich al-malik !»
25 Wa Samuwiil kallam le l-chaʼab be kulla huguug al-malik wa katabaahum fi kitaab wa khattaah giddaam Allah. Wa baʼad da, Samuwiil gaal le kulla l-chaʼab khalli ayyi waahid yigabbil beetah.
26 Wa Chaawuul kula gabbal beetah fi hillit Gibeeʼa wa macho maʼaayah mujtamaʼ min al-rujaal al-chudaad al-hadaahum al-Rabb. 27 Wa laakin naas waahidiin al-ma naafʼiin gaalo : «Hu da yinajjiina walla ?» Humman kirhooh wa ma gaddamo leyah hadaaya. Wa Chaawuul ma gaal cheyy.
1 Samel un ku-ubu ndá yeḛ tər dɔ Sawul’g. Yeḛ il ɓɔlee tɔɓəi pana: See Njesigənea̰ ɓa tər ubu dɔi’g mba kari to mbai dɔ né kea̰ yeḛ’g el wa. 2 Ɓogənè lé loo gə́ i ya̰’m mba̰ ndá i a kiŋga dəwje joo mbɔr dɔɓar Rasel’d gə́ to rəw-nim-ɓee’g lə Bḛjami gə́ to Selsak lé. Ndá d’a kulai pana: Ko̰-mulayḛ̀je-je gə́ i aw saŋg dee lé d’iŋga dee mba̰. Nɛ aa oo, bɔbije ə̰ji dɔ mulayḛ̀je-je’g el ŋga, nɛ mée to kəgəgə mbata lə sí aree pana: See ɗi ɓa n’a ra mbata lə ŋgon neḛ lé wa. 3 I a kḭ lée’g neelé kaw lam ndá a teḛ kag-sɛnə’d gə́ Tabɔr. Lée neelé ɓa diŋgamje munda gə́ d’isi d’aw gə́ rɔ Ala’g lé loo gə́ Betel’g lé d’a kiŋgai keneŋ. Yeḛ gə́ kára a kaw gə ŋgan bya̰je munda ləm, yeḛ gə́ raŋg a kaw gə pil muruje munda ləma, yeḛ gə́ raŋg a kaw gə mán-nduú gə́ mḭ as ku kára ləm tɔ. 4 D’a rai lapia tɔɓəi d’a kari pil muruje joo ndá i a taa ji dee’g ya. 5 Gée gə́ gogo ndá i a teḛ Gibea-Elohim, loo gə́ kudu njérɔje lə Pilistije d’isi keneŋ lé. Loo gə́ i a gə kandə mee ɓee-boo’g lé ndá i a kiŋga kudu-njéteggintaje gə́ d’ḭ dɔdərloo’g ləm, d’ɔr no̰ dee gə kṵdu ləm, gə dalè ləm, gə tébé ləma, gə kṵdu-ko̰dè ləm tɔ, tɔɓəi deḛ kara d’isi tegginta ləm tɔ. 6 Ndil Njesigənea̰ a dəb dɔi’g ndá i a tegginta sə dee na̰’d, tɔɓəi a tel to ne dəw gə́ ɓəd. 7 Loo gə́ nétɔjije neelé d’aw lée’g béréré dɔi’g ndá maji kari ra né gə́ i iŋga loo rəa mbata Ala nai səi ya. 8 Tɔɓəi i a kḭ nɔm’g kédé kaw Gilgal ndá aa oo, m’a kḭ kaw rɔi’g kaw kinja nékinjanéməsje gə́ ka̰ roo ləm, gə nékinjanéməsje gə́ ka̰ kɔm na̰’d ləm tɔ. I a ŋgina as ndɔ siri saar kam m’ree rɔi’g gə mba kam m’ulai né gə́ kəm kari ra ɓa.
9 Loo gə́ Sawul turu giree mba kya̰ Samel ndá Ala ar mee Sawul lé tel to ɓəd ndá nétɔjije lai neelé d’aw lée’g béréré mee ndəa gən ya. 10 Loo gə́ deḛ teḛ Gibea ndá aa oo, kudu-njéteggintaje ree tila kəmee d’iŋgá. Ndil Ala dəb dəa’g ndá yeḛ tegginta mbuna dee’g tɔ. 11 Deḛ lai gə́ gəree kédé lé loo gə́ d’oo to gə́ yeḛ aar tegginta gə njéteggintaje na̰’d ndá deḛ d’ula na̰ ta gə́ yo gə́ nee mbuna koso-dəwje’g pana: See ɗi ɓa ra ŋgolə Kis lé wa. See Sawul kara to gə́ mbuna njéteggintaje’g ya to wa. 12 Dəw gə́ Gibea ila dee’g pana: See na̰ ɓa to bɔ deeje wa. Gelee gə́ nee ɓa pa ne gosota pana: See Sawul kara to gə́ mbuna njéteggintaje lé ya to wa .
13 Loo gə́ yeḛ unda ŋgaŋ tegginta ləa ndá yeḛ tel tuga loo aw dɔ diŋgri loo’g. 14 Na̰ Sawulje dəji Sawul gə kura ləa pana: See seḭ lé awje ra wa.
Sawul ilá keneŋ pana: Jeḛ j’aw ndolèje ko̰-mulayḛ̀je-je nɛ jeḛ j’iŋga deeje el ndá j’awje rɔ Samel’g ɓa.
15 Nan Sawulje lé ulá pana: Ulam ta gə́ Samel ula sí lé.
16 Sawul tel ila naneeje keneŋ pana: Yeḛ ula sí woḭ to gə́ ko̰-mulayḛ̀je-je lé d’iŋga dee mba̰.
Nɛ ta gə́ wɔji dɔ ɓeeko̰ gə́ Samel ulá lé ɓa yeḛ pa el.
D’ula mbai dɔ Sawul’g
17 Samel ɓar koso-dəwje ar dee mbo̰ dɔ na̰ no̰ Njesigənea̰’g loo’d gə́ Mispa. 18 Ndá yeḛ ula Israɛlje pana: Njesigənea̰ Ala lə Israɛlje pa togə́bè pana: Neḛ n’ar Israɛlje d’unda loo mee ɓee gə́ Ejiptə’g teḛ ndá neḛ n’ɔr dee ji njé gə́ Ejiptə’g ləm, gə ji ɓeeko̰je lai’d gə́ d’ula kəm dee ndòo ləm tɔ. 19 Nɛ ɓogənè seḭ mbadje Ala lə sí, yeḛ gə́ ɔr sí dan némajelje’g lə sí lai ləm, gə dan némeekonje’g lə sí lai ləm tɔ ndá seḭ uláje pajena: Maji karee unda mbai dɔ sí’g. Ɓasinè lé gə́ reeje aarje no̰ Njesigənea̰’g gə goo ginkojije lə sí ləm, gə goo bula lə sí gə́ tɔl-dɔg-dɔg (1.000) ləm tɔ.
20 Samel ar ginkoji lə Israɛlje lai ree pər gə́ rəa’g ndá d’ɔr kəm ginkoji lə Bḛjami. 21 Yeḛ ar ginkoji lə Bḛjami ree pər gə goo gel-bɔje lə dee lə dee ndá d’ɔr kəm gel-bɔje lə Matri. Bèe ɓa d’ɔr Sawul, ŋgolə Kis tɔ. Deḛ saŋgee nɛ d’iŋgá el. 22 Deḛ tel dəji Njesigənea̰ tɔɓəi pana: See dəw lé ree nee ya wa.
Njesigənea̰ pana: Yeḛ iya rəa mbuna nékodoje’g kən.
23 Deḛ d’aḭ d’aw d’ɔree keneŋ ndá yeḛ ree aar dan koso-dəwje’g. Yeḛ ŋgal ar dəa unda deḛ lai.
24 Samel ula koso-dəwje lai pana: See ooje yeḛ gə́ Njesigənea̰ ɔree tɔr ne ndia dəa’g lé ya wa. Dəw kára kara mbuna koso-dəwje’g lai gə́ as səa lé godo.
Yen ŋga koso-dəwje d’unda bula yi-i-i pana: Maji kar mbai lé si kəmba ya. 25 Samel ar koso-dəwje gər né gə́ wɔji dɔ ɓeeko̰ ndá yeḛ ndaŋg taree mee maktub’g ila no̰ Njesigənea̰’g. Tɔɓəi yeḛ ya̰ koso-dəwje lai ar nana kara aw kəi ləa-ləa ya. 26 Sawul kara tel aw kəi ləa gə́ Gibea’g tɔ. Kankəm dəwje gə́ Ala ra kula meḛ dee’g ɓa danee d’aw səa na̰’d. 27 Nɛ lé bèe kara dəwje gə́ njémeeyèrje gə́ d’isi keneŋ pana: Yen gə́ ɗi bèe wa. Dəw gə́ nee ŋga a taa dɔ sí wa! Yee ɓa deḛ d’ə̰jee ne bəḭ-bəḭ ndá d’un né kára kara d’wa ne səa noji el. Nɛ Sawul oo gə́ né el tɔ.
