Al-Muwaabiyiin hajamo Yahuuza
1 Wa baʼad da, al-Muwaabiyiin wa Bani Ammuun wa maʼaahum al-Maʼuuniyiin jo le yihaarubu al-malik Yahuuchafat. 2 Wa naas jo khabbaro Yahuuchafat wa gaalo leyah : «Askar katiiriin jo le yihaarubuuk wa humman jaayiin min khaadi le l-bahar al-Mayyit min balad Adoom. Wa hassaʼ, gaaʼidiin fi hillit Hassuun Taamaar al-binaaduuha Een Jidi.»
3 Wa Yahuuchafat khaaf bilheen wa dawwar yasʼal Allah wa kharrar siyaam le chaʼabah fi kulla balad Yahuuza. 4 Wa naas mamlakat Yahuuza jo min kulla hillaal al-balad wa lammo le yachhado Allah.
Yahuuchafat chahad Allah
5 Wa Yahuuchafat wagaf giddaam kulla l-chaʼab hana balad Yahuuza wa sukkaan Madiinat al-Khudus giddaam al-fadaay al-jadiide fi beet Allah. 6 Wa saʼal al-Rabb wa gaal : «Ya Allah Rabb juduudna ! Inta bas al-Rabb al-gaaʼid fi l-sama wa siid kulla mamaalik al-umam. Wa inta bas indak al-gudra wa l-izz wa ma fi naadum al-yagdar yagiif giddaamak. 7 Da ma inta Ilaahna bas al-galaʼt ard sukkaan al-balad di giddaam chaʼabak Bani Israaʼiil wa anteetha le zurriiyit Ibraahiim khaliilak al-yihibbak ila l-abad ? 8 Wa humman sakano fi l-balad di wa bano leek beet mukhaddas. Wa gaalo : 9 ‹Kan masiibe jaat foogna misil harib walla ikhaab walla waba walla juuʼ, aniina naju giddaam al-beet da wa giddaamak inta achaan usmak gaaʼid foog al-beet da. Wa aniina nikooruku wa natulbu minnak al-fazaʼ min al-diige wa inta tasmaʼ korooraakna wa tinajjiina.›
10 «Wa hassaʼ, daahu Bani Ammuun wa l-Muwaabiyiin wa naas jabal Saʼiir jaayiin le yahjumuuna. Wa inta ma khalleet Bani Israaʼiil yuchuggu buldaanhum wakit marago min Masir. Fi chaan da, juduudna chaalo derib aakhar wa ma dammaroohum. 11 Wa daahu al-mukaafa al-yantuuha leena al-naas dool ! Humman jaayiin yaglaʼo minnina ard warasatna al-inta anteetha leena. 12 Ya Rabbina, ma tiʼaakhibhum walla ? Aniina ma indina gudra giddaam al-askar al-katiiriin al-jaayiin diddina wa ma naʼarfu nisawwu chunu. Wa achaan da, atwakkalna aleek inta.»
Yahaziyiil hajja kalaam Allah
13 Wa kulla naas balad Yahuuza waagfiin giddaam Allah maʼa aayilaathum wa awiinhum wa iyaalhum. 14 Wa khalaas, Ruuh Allah nazal fi naadum waahid fi ust al-chaʼab da. Wa hu Yahaziyiil wileed Zakariiya wileed Banaaya wileed Yaʼiyiil wileed Mattanya. Hu min gabiilat Laawi min aayilat Asaaf.
15 Wa Yahaziyiil gaal leehum : «Asmaʼo, ya naas balad Yahuuza wa sukkaan Madiinat al-Khudus wa l-malik Yahuuchafat. Daahu Allah gaal : ‹Ma takhaafo wa la tinbahtu min al-askar al-katiiriin dool achaan al-harba di ma hintuku laakin hint al-Rabb. 16 Wa ambaakir fajur, anzulu didd udwaanku. Humman yaju taaliʼiin min gooz al-Zuhuur. Wa talgoohum fi khachum al-waadi al-mugaabil saharat Yaruwiil. 17 Ma waajib leeku tihaarubuuhum. Amchu wa agiifu bas wa chiifu al-naja al-nijiibha leeku ana Allah. Ya naas balad Yahuuza wa sukkaan Madiinat al-Khudus, ma takhaafo wa la tinbahtu ! Ambaakir, amchu waajuhuuhum wa ana Allah nukuun maʼaaku.›»
18 Wa Yahuuchafat sajad wa kulla naas balad Yahuuza wa sukkaan Madiinat al-Khudus dangaro fi l-ard wa sajado le Allah. 19 Wa l-Laawiyiin al-min zurriiyit Gahaat wa l-min zurriiyit Khuurah gammo yahmudu Allah Ilaah Bani Israaʼiil be hiss aali.
Allah anta al-nasur le Yahuuza
20 Wa l-chaʼab gammo be fajur badri marago wa maachiin ale saharat Takhuuʼa. Wa wakit humman maachiin, Yahuuchafat wagaf be tuulah wa gaal : «Asmaʼooni, ya naas balad Yahuuza wa sukkaan Madiinat al-Khudus. Aamunu be Allah Ilaahku wa tagoodu saabtiin. Wa aamunu be anbiya Allah wa tanjaho.»
21 Wa Yahuuchafat maʼa l-chaʼab achchaawaro wa khatta kubaaraat hana khine al-chukur achaan yamchu giddaam al-deech le yachkuru Allah al-Khudduus. Wa yuguulu : «Achkuru Allah achaan rahmatah daayme ila l-abad !»
22 Wa wakit humman bado yiragrugu wa yachkuru Allah be hiss aali, Allah jaab barjaal ambeen Bani Ammuun wa l-Muwaabiyiin wa naas jabal Saʼiir al-jo le yahjumu balad Yahuuza wa humman gammo yiddaawaso ambeenaathum. 23 Wa Bani Ammuun wa l-Muwaabiyiin katalo naas jabal Saʼiir lahaddi dammaroohum marra waahid. Wa wakit kammalo naas Saʼiir, humman alkaatalo ambeenaathum.
24 Wa wakit askar mamlakat Yahuuza wassalo fi l-bakaan al-minnah yichiifu kulla l-sahara, wajjaho ale l-askar al-katiiriin. Wa khalaas, chaafo janaazaathum mudaffigiin fi l-ard wa naadum waahid kula ma faddal ! 25 Wa wakit Yahuuchafat wa naasah dallo le yichiilu khaniime, ligo khumaam katiir marra waahid. Ligo bahaayim wa lubaas wa muʼiddaat khaaliyiin. Khammo khumaam katiir lahaddi ma gidro yichiiluuh. Wa min al-katara, humman gaaʼidiin yangulu al-khumaam da lahaddi talaata yoom. 26 Wa fi l-yoom al-raabiʼ, lammo fi waadi al-Baraka achaan yibaaruku Allah. Wa be sabab da, sammo al-bakaan da waadi al-Baraka wa l-usum da gaaʼid lahaddi l-yoom.
27 Wa kulla rujaal balad Yahuuza wa sukkaan Madiinat al-Khudus maʼa Yahuuchafat fi raashum gabbalo Madiinat al-Khudus be farha achaan Allah najjaahum min udwaanhum. 28 Wa humman wassalo fi Madiinat al-Khudus be hiss al-jigindiiye wa amsibeybe wa l-burunji wa macho lahaddi beet Allah. 29 Wa khoof al-Rabb karab kulla l-mamaalik hana l-buldaan al-aakhariin achaan humman simʼo kadar Allah haarab udwaan Bani Israaʼiil. 30 Wa mamlakat Yahuuchafat gaʼadat fi raaha achaan Ilaahha antaaha al-salaama min kulli jiihe.
Nihaayat hukum Yahuuchafat
31 Wa Yahuuchafat wileed Aasa hakam fi mamlakat Yahuuza. Wa hu indah 35 sana wakit bigi malik wa hakam 25 sana fi Madiinat al-Khudus. Wa ammah usumha Azuuba bineeyit Chilhi. 32 Wa Yahuuchafat taabaʼ derib abuuh Aasa wa ma baara minnah. Wa sawwa al-adiil giddaam Allah. 33 Wa laakin be da kula, al-bakaanaat al-aaliyiin hana ibaadat al-asnaam gaaʼidiin wa l-chaʼab ma sabbato guluubhum fi Allah Rabb juduudhum.
34 Wa l-baagi min amal Yahuuchafat min al-bidaaya le l-nihaaya maktuub fi kitaab al-nabi Yaahu wileed Hanaani al-sajjalooh fi kitaab muluuk Bani Israaʼiil.
35 Wa Yahuuchafat malik mamlakat Yahuuza sawwa alaakha maʼa Akhazya malik mamlakat Israaʼiil. Wa l-malik Akhazya yisawwi illa l-fasaala. 36 Wa Yahuuchafat sawwa alaakha maʼa l-malik da wa addalo sufun kubaar al-yamchu baʼiid le l-tijaara. Wa l-sufun dool addaloohum fi hillit Asyuun Giibar fi khachum al-bahar. 37 Wa laakin al-nabi Aliʼaazar wileed Dudaawa al-min hillit Mariicha atnabbaʼ didd Yahuuchafat wa gaal : «Achaan inta sawweet alaakha maʼa Akhazya, Allah yikassir khidimtak.» Wa l-sufun hana l-tijaara dool alkassaro gubbaal ma yawsalo.
Baŋga gə́ Josapat un dɔ Moabje gə Amo̰je’g lé
1 Goo néje’g neelé Moabje gə Amo̰je gə Maonje sə dee na̰’d d’ɔr rɔ d’aw rɔ gə Josapat. 2 Deḛ ree d’ula Josapat taree pana: Njérɔje bula digi-digi d’ḭ kel tura-baa-boo-kad’g nu ləm, gə Siri ləm tɔ d’aw gə́ nee mba rɔ səi ndá deḛ teḛ Hasaso̰-Tamar dɔ naŋg gə́ En-Gedi mba̰.
3 Ɓəl unda Josapat badə gaŋgee aree wɔji mée’g gə mba dəji Njesigənea̰ ta ndá yeḛ ila mber ta kɔg-mee-ɓoo mee ɓee gə́ Juda’g lai. 4 Judaje d’ḭ ɓee-booje gə́ Juda lai ree mbo̰ dɔ na̰ mba ra ndòo rɔ Njesigənea̰’g mba karee la sə dee. 5 Josapat aar mbuna koso-dəwje’d gə́ Juda gə njé gə́ Jerusalem gə́ mbo̰ dɔ na̰ mee kəi’g lə Njesigənea̰ no̰ gadloo gə́ sigi’g lé. 6 Ndá yeḛ pana: Njesigənea̰, Ala lə bɔ síje-je lé see i nja ɓa to Ala mee dara’g ləm, i nja ɓa to njeko̰ dɔ ɓeeko̰je lə ginkoji dəwje gə raŋg ləm tɔ el wa. See to i nja ɓa siŋgamoŋ gə tɔgmbaŋ to kaḭ ar dəw kára kara askəm kaar ges nɔḭ’g el lé el wa. 7 Ǝi Ala lə sí, see to i nja ɓa tuba koso-dəwje gə́ mee ɓee’g neelé no̰ koso-dəwje ləi gə́ Israɛl ya̰ ne loo ar ŋgaka Abrakam gə́ d’undai dan kəm dee’g lé gə no̰ el wa . 8 Deḛ d’isi keneŋ ləm, deḛ ra kəi gə́ to gə kəmee d’ula ne rɔnduba dɔ rii’g ləm tɔ pana: 9 Ɓó lé némeeko̰ a koso dɔ sí’g asəna gə kiambas, əsé rəwta-gaŋg, əsé yoo-koso, əsé ɓoo-boo ndá jeḛ j’a ree kaar nɔḭ’g mee kəi’g neelé mbata rii to dɔ kəi’g neelé tɔɓəi j’a kɔr ndu sí gə́ tar wəl nɔḭ’g dan nékəmndoo’g lə sí ndá i a koo ndu sí gə mba kaji sí ne ya. 10 Ɓasinè aa oo, Amo̰je gə Moabje gə deḛ gə́ dɔ mbal gə́ Seir to deḛ ɓa loo gə́ Israɛlje d’ḭ Ejiptə lé ndá i ya̰ loo ar dee d’andə mee ɓee’g lə dee el mbata deḛ d’ɔs tel d’un rəw gə́ raŋg lal tuji dee , 11 aa oo, maji gə́ jeḛ n’ra lé tel ree majel dɔ sí’g ar dee ree tuba sí dɔ naŋg gə́ i ar sí gə́ né ka̰ sí lé. 12 Ǝi Ala lə sí, see i a gaŋgta dɔ dee’g el wa. Mbata jeḛ lé siŋga sí gə mba rɔ ne gə njérɔje gə́ bula digi-digi gə́ d’aw gə́ nee lé godo ar sí n’gərje né gə́ kəm ra el nɛ kəm sí to gə́ dɔi-i’g ya.
13 Judaje lai d’aar tar no̰ Njesigənea̰’g gə njémeekəije’g lə deḛ gə́ to denéje lə dee gə ŋgan deeje lé.
14 Yen ŋga mbuna koso-dəwje gə́ mbo̰ dɔ na̰ neelé Ndil Njesigənea̰ dəb dɔ Jahajiel’g, ŋgolə Jakari gə́ to ŋgolə Benaja gə́ to ŋgolə Jeyel gə́ to ŋgolə Matania gə́ to Ləbi mbuna ŋgalə Asap’g. 15 Ndá Jahajiel lé pana: Maji kar sí tugaje mbi sí, seḭ lai gə́ Juda gə njé gə́ Jerusalem, gə i mbai Josapat tɔ. Njesigənea̰ pata togə́bè ar sí pana: Ɓəlje el ləm, ndəbje no̰ njérɔje gə́ bula digi-digi’g lé el ləm tɔ mbata to seḭ ɓa a rɔje el nɛ Ala ɓa a rɔ sə dee ya . 16 Bèlè ndá maji kar sí awje aw iŋga deeje, deḛ d’a gə kaw dɔdərloo gə́ Sis ndá seḭ a kiŋga deeje ŋgaŋ wəl-loo gə́ wɔji dɔ dɔdilaloo gə́ Jeruel njoroŋ tɔ. 17 To seḭ ɓa a rɔje keneŋ el, aw aarje lé gən ndá seḭ a kooje kɔm gə́ Njesigənea̰ a kɔm sí tar lé. Seḭ Judaje gə seḭ gə́ Jerusalem lé ɓəlje el ləm, ndəbje el ləm tɔ, bèlè teḛje aw iŋga deeje ndá Njesigənea̰ a nai sə sí ya .
18 Josapat unda barmba dəb kəmee naŋg ndá Judaje lai ləm, gə njé gə́ Jerusalem ləm tɔ d’unda naŋg mburug dəb kəm dee naŋg no̰ Njesigənea̰’g ya tɔ. 19 Ləbije gə́ mbuna Keatje’g gə deḛ gə́ mbuna Koréje’g d’ḭ d’ula rɔnduba dɔ Njesigənea̰, Ala’g lé lə Israɛlje gə ndu dee gə́ tar wəl tɔ.
20 Bèlè lookàree deḛ d’ḭ gə ndɔ rad njaa d’aw dɔdilaloo gə́ Tekoa. Loo gə́ d’a gə kḭ mba kaw ndá Josapat aar no̰ dee’g ula dee pana: Ooje ta ləm, seḭje gə́ Juda gə Jerusalem! Maji kar sí ɔmje meḛ sí dɔ Njesigənea̰, Ala’g lə sí ndá seḭ a ŋgəŋje ne ŋgəŋ-ŋgəŋ. Maji kar sí ɔmje meḛ sí dɔ njéteggintaje’g ləa ndá seḭ a teḛje ne kɔr tɔ.
21 Tɔɓəi loo gə́ deḛ gə koso-dəwje d’ɔm ta lə dee na̰’d mba̰ ndá yeḛ unda njékɔspaje gə́ d’ɔm néje gə́ bə̰dərə bə̰ gə́ to gə kəmee rɔ dee’g ar dee njaa ne no̰ njérɔje’g d’ila ne riɓar dɔ Njesigənea̰’g pana: Maji kar sí pidije Njesigənea̰ mbata meekɔrjol ləa to saar-saar gə no̰ ya.
22 Loo gə́ d’un kudu kɔs paje ləm, gə pa pidije ləm tɔ ndá Njesigənea̰ ula Amo̰je, gə Moabje, gə njé gə́ dɔ mbal gə́ Seir gə́ ree gə mba rɔ gə Judaje lé na̰’d wɔr. Bèe ɓa deḛ nja naḭ dɔ na̰’d tuji na̰. 23 Amo̰je gə́ Moabje d’ḭ d’ur dɔ njé gə́ dɔ mbal gə́ Seir tuji dee pugudu-pugudu. Tɔɓəi loo gə́ deḛ d’unda ŋgaŋ tɔl njé gə́ Seir lé mba̰ ndá deḛ ya tel tɔl na̰ gə́ yo gə́ nee tɔ. 24 Loo gə́ Judaje teḛ dɔ loo gə́ tar ar dəw gə́ aar keneŋ askəm koo dɔdilaloo lé ndá deḛ d’aa loo par gə́ dəb loo gə́ njérɔje gə́ bula digi-digi d’aar keneŋ lé ndá aa ooje, nin dee ɓa to naŋg rib-rib ar dəw kára kara teḛ ta yoo’g el tɔ. 25 Josapat gə njé’g ləa ree jagla rɔ nin dəwje neelé ndá deḛ d’iŋga nébaoje gə́ ur kugu ləm, gə néje gə́ gad dee to yaa̰ ləm tɔ ndá deḛ tɔr saar d’aree al dɔ dee ɓó d’askəm kodo lai kaw ne el. Deḛ ra ndɔ dee munda loo kodo nébanrɔje’g neelé mbata to yaa̰ ya.
26 Ndɔ gə́ njekɔm’g sɔ lé deḛ d’wa dɔ na̰ mee wəl-loo gə́ Beraka ndá lé neelé deḛ pidi Njesigənea̰ keneŋ. Gelee gə́ bèe ɓa deḛ ɓar ne ri loo neelé lə wəl-loo gə́ Beraka, ri gə́ to dəa’g saar teḛ mee ndɔ gə́ ɓogənè ya. 27 Koso-dəwje lai gə́ Juda gə Jerusalem gə́ Josapat ɓa to njekɔrno̰ deḛ lé d’aw gə rɔlel gə mba tel kaw Jerusalem mbata Njesigənea̰ ar rɔlel rusu meḛ dee tub-tub loo gə́ yeḛ taa dee ji njéba̰je’g lə dee lé. 28 Deḛ d’andə Jerusalem mee kəi’g lə Njesigənea̰ gə ndu kṵdu-kagje ləm, gə kṵdu-kaje ləma, gə to̰to̰je ləm tɔ.
29 Ɓəl-boo lə Njesigənea̰ dəb dɔ ɓeeje gə́ mee ɓeeko̰je’d gə́ raŋg lai loo gə́ deḛ d’oo to gə́ Njesigənea̰ ɓa ra rɔ dum ne njéba̰je lə Israɛlje lé tɔ. 30 Bèe ɓa ɓeeko̰ lə Josapat to ne lɔm mbata Ala ləa ar loo-kwa-rɔ to gə looje lai.
Rudu ko̰ɓee lə Josapat
1Mb 22.41-5131 Josapat o̰ ɓee gə́ Juda. Yeḛ ra ləbee rɔ-munda-giree-mi ɓa yeḛ tel to mbai ɓəi ndá yeḛ si Jerusalem o̰ ne ɓee as ləbee rɔ-joo-giree-mi. Kea̰je ria lə Ajuba, ŋgolə Sili. 32 Yeḛ un dɔ gɔl bɔbeeje Asa ya lad-lad ɓó yeḛ ya̰ un rəw né gə́ raŋg el ndá yeḛ ra né gə́ danasur kəm Njesigənea̰’g ya tɔ. 33 Nɛ né kára ba lé dɔ looje gə́ ndəw lé ɓa yeḛ tuji dee el ləm, koso-dəwje kara d’ar meḛ dee to kɔgərɔ dɔ Ala’g lé lə bɔ deeje lé el ləm tɔ. 34 Ges sorta néraje lə Josapat lé njé gə́ kédé gə njé gə́ rudu lé ndaŋg mee maktub gə́ wɔji dɔ néra Jehu, ŋgolə Hanani gə́ to mbuna maktub’g lə mbaije gə́ Israɛl lé ya.
35 Gée’g gogo Josapat, mbai gə́ Juda ɔm na̰’d gə Akajia, mbai gə́ Israɛl, yeḛ gə́ panjaa ləa majel lé. 36 Yeḛ ɔm səa na̰’d mba kar dee ra batoje mba kaw ne Tarsis ndá deḛ ree gə batoje lé mee ɓee gə́ Esjo̰-Géber. 37 Nɛ Eliéjer, ŋgolə Dodaba, dəw gə́ Maresa tegginta ila ne ta dɔ Josapat’g pana: Njesigənea̰ a tuji kula rai mbata i ɔm na̰’d gə Akajia. Togə́bè ɓa batoje lé təd ne njigi-njigi ɓó d’askəm kaw ne Tarsis el tɔ.
