Yuwaach darrajooh malik
1 Wa fi l-sana al-saabʼe hana hukum Atalya, Yahuuyadaʼ chaal niiye wa lamma khuyyaad al-miyaat wa sawwa maʼaahum muʼaahada. Wa humman Azarya wileed Yaruuhaam wa Ismaaʼiil wileed Yuuhanaan wa Azarya wileed Ubeed wa Maʼasiiya wileed Adaaya wa Alichaafaat wileed Zikri. 2 Wa humman raakho fi kulla mamlakat Yahuuza wa lammo al-Laawiyiin min kulla hillaal balad Yahuuza wa chuyuukh khuchuum buyuut Bani Israaʼiil. Wa kulluhum jo Madiinat al-Khudus sawa.
3 Wa kulla l-mujtamaʼ lammo wa sawwo muʼaahada maʼa l-malik fi beet Allah. Wa Yahuuyadaʼ gaal leehum : «Daahu Yuwaach wileed al-malik ! Waajib hu bas yabga malik wa da yihaggig al-kalaam al-Allah gaalah al-bukhuss zurriiyit Dawuud. 4 Wa daahu al-cheyy al-waajib tisawwu. Intu rujaal al-diin wa l-Laawiyiin al-tichiilu khidmitku fi yoom al-sabt, al-tilit minku yaharsu madkhal beet Allah 5 wa l-tilit minku yaharsu gasir al-malik wa l-tilit al-aakhar kamaan yaharsu baab al-Asaas. Wa kulla l-chaʼab yagoodu fi fadaayit beet Allah. 6 Wa ma tikhallu naadum yadkhul fi beet Allah illa rujaal al-diin wa l-Laawiyiin al-gaaʼidiin yakhdumu. Humman bas yadkhulu achaan humman mukhassasiin. Wa kulla l-chaʼab yabgo haraasa le yahfado beet Allah. 7 Wa l-Laawiyiin yihawwugu al-malik min kulli jiihe wa ayyi waahid be silaahah fi iidah. Wa ayyi naadum al-yidoor yadkhul fi lubb beet Allah da, yaktuluuh. Wa l-Laawiyiin yamchu maʼa l-malik fi ayyi bakaan al-yamchi foogah.»
8 Wa khalaas, al-Laawiyiin wa kulla naas mamlakat Yahuuza sawwo kulla cheyy al-amaraahum beyah raajil al-diin Yahuuyadaʼ. Wa ayyi kabiir lamma naasah, al-naas al-kammalo khidmithum fi yoom al-sabt wa l-naas al-yichiilu khidmithum fi yoom al-sabt kula. Yahuuyadaʼ raajil al-diin ma anta yoom hana jumma le ayyi naadum min al-majmuuʼaat dool. 9 Wa Yahuuyadaʼ anta le khuyyaad al-miyaat al-huraab wa l-darag dugaag wa kubaar hana l-malik Dawuud al-gaaʼidiin fi beet Allah. 10 Wa khatta kulla l-chaʼab fi bakaanhum, ayyi waahid be silaahah fi iidah. Wa rassaahum min nuss al-zeene hana beet Allah lahaddi nuss al-isra, giddaam al-beet wa l-madbah, le yihawwugu al-malik. 11 Wa khalaas, marago Yuwaach wileed al-malik wa khatto taaj fi raasah wa antooh kitaab al-muʼaahada. Wa baʼad da, Yahuuyadaʼ wa awlaadah masahooh wa darrajooh malik. Wa kulla l-naas aato wa gaalo : «Yiʼiich al-malik !»
12 Wa wakit al-malika Atalya simʼat harakat al-chaʼab al-jaariyiin wa yachkuru al-malik, hi jarat machat leehum fi beet Allah. 13 Wa hi chaafat al-malik waagif jamb al-amuud fi madkhal beet Allah. Wa l-khuyyaad wa l-naas al-yadurbu burunji gaaʼidiin maʼa l-malik. Wa kulla chaʼab al-balad farhaaniin marra waahid. Naas gaaʼidiin yadurbu burunji wa khannaayiin gaaʼidiin bikhannu khine al-chukur be aalaat al-musiikha. Wa fi l-bakaan da, Atalya charratat khulgaanha min al-zaʼal wa gaalat : «Di muʼaamara ! Di muʼaamara !»
14 Wa raajil al-diin Yahuuyadaʼ naada khuyyaad al-miyaat al-mukallafiin be l-askar wa gaal leehum : «Amurguuha barra min sufuufku. Wa ayyi naadum al-yitaabiʼha, aktuluuh be l-seef.» Achaan hu ma dawwar yaktuluuha fi beet Allah. 15 Wa humman karabooha wa maragooha. Wa wakit wassalo ale gasir al-malik be baab Dakhuul al-Kheel, khalaas katalooha fi l-bakaan da.
16 Wa Yahuuyadaʼ sawwa muʼaahada maʼa kulla l-chaʼab wa maʼa l-malik. Wa be l-muʼaahada di, al-chaʼab yabgo chaʼab Allah. 17 Wa kulla l-chaʼab macho beet al-ibaada hana ilaah Baʼal wa haddamooh wa dammaro madaabhah wa asnaamah kula. Wa giddaam al-madaabih, katalo Mattaan raajil al-diin hana Baʼal. 18 Wa baʼad da, Yahuuyadaʼ kallaf rujaal al-diin al-Laawiyiin be muraakhabat beet Allah. Wa l-naas dool, awwal Dawuud gassamaahum be majmuuʼaat fi beet Allah le yigaddumu al-dahaaya al-muharragiin misil maktuub fi Tawraat Muusa. Wa Dawuud amaraahum yisawwu al-khidme di be khine wa farha. 19 Wa Yahuuyadaʼ khatta hurraas fi madkhal beet Allah achaan ayyi naadum nijis ma yadkhul.
20 Wa Yahuuyadaʼ lamma khuyyaad al-miyaat wa l-kubaaraat wa masaaʼiil al-chaʼab wa kulla chaʼab al-balad wa marag al-malik min beet Allah. Wa waddooh le gasir al-malik be baab al-foogaani. Wa baʼad da, gaʼʼadooh le Yuwaach fi kursi al-muluk. 21 Wa kulla chaʼab al-balad firho. Wa baʼad katalooha le Atalya, al-madiina gaaʼide fi l-salaama.
D’unda Joas gə́ mbai
2Mb 11.4-201 Mee ləb gə́ njekɔm’g siri lé Jeojoda wa diŋgam mée’g ndá yeḛ man rəa ɔm ne na̰’d gə ɓé-njérɔje gə́ tɔl-tɔl (100) gə́ ri dee ɓa nee: Ajaria, ŋgolə Jeroham ləm, gə Ismael ŋgolə Jokana ləm, gə Ajaria, ŋgolə Obed ləm, gə Maaséja, ŋgolə Adaja ləma, gə Elisapat, ŋgolə Jikri ləm tɔ. 2 Deḛ d’aw gə looje lai mee ɓeeko̰ gə́ Juda, mbo̰ Ləbije gə́ d’isi mee ɓee-booje lai gə́ Juda ləm, gə mbai dɔ gel-bɔje lə Israɛlje ləm tɔ ndá deḛ ree Jerusalem tɔ. 3 Deḛ lai gə́ mbo̰ dɔ na̰ lé manrɔ dee d’ar mbai mee kəi-Ala’g. Ndá Jeojoda ula dee pana: Aa ooje, ŋgolə mbai lé a ko̰ɓee to gə́ Njesigənea̰ pa ne njaŋg wɔji ne dɔ ŋgalə Dabid lé ya . 4 Aa ooje, né gə́ seḭ a gə raje ɓa nee: Kudu sí gə́ kára gə́ to njékinjanéməsje mbuna kudu sí gə́ munda’g lé d’a gə kun kudu kula gə́ wɔji dɔ dee ndɔ-kwa-rɔ’g lé deḛ nja d’a to njéŋgəm-takəije ləm, 5 deḛ gə́ kudu kára gə́ raŋg d’a ŋgəm takəi lə mbai ləma, kudu kára gə́ raŋg d’a ŋgəm tarəwkəi lə Jesɔd ləm tɔ. Bèe ɓa koso-dəwje lai d’a kaar mee gadloo’g lə Njesigənea̰ ya. 6 Maji kar dəw kára kara andə mee kəi’g lə Njesigənea̰ el nɛ njékinjanéməsje gə Ləbije gə́ d’aw ra kula keneŋ, deḛ ɓa d’a kandə keneŋ mbata deḛ to gə kəmee ya. Koso-dəwje lai ndá d’a to njéŋgəmlooje lə Njesigənea̰ tɔ. 7 Ləbije d’a gugu dɔ mbai lé sub, nana kara a kaar gə nérɔ jia’g jia’g mba kar nana ɓa gə́ ndigi kandə mee kəi’g ndá d’a tɔlee: seḭ a kaarje mbɔr mbai’g loo gə́ yeḛ a gə kandə kəi əsé loo gə́ yeḛ a gə teḛ raga tɔ.
8 Ləbije gə Judaje lai ra néje lai gə́ Jeojoda, njekinjanéməs un ndia dɔ’g ar dee lé tɔl bém ya. Nana kara mbo̰ dəwje ləa, deḛ gə́ d’un kudu ra kula lə dee ndɔ-kwa-rɔ’g ləm, gə deḛ gə́ d’ḭ loo-kula’g gə ndɔ-kwa-rɔ teḛ ləm tɔ, mbata Jeojoda lé ɔr kəm kudu dee kára kara el. 9 Jeojoda, njekinjanéməs ar ɓé-njérɔje gə́ tɔl-tɔl (100) lé niŋgaje gə dər-gugujuje gə ŋgan dərje gə́ lam-lam gə́ kédé mbai Dabid ɔm dee mee kəi-Ala’g tɔ. 10 Yeḛ unda dəwje ar dee gugu ne dɔ mbai lé sub, nana kara aar gə nérɔje jia’g-jia’g, un kudee mbɔr kəi gə́ dɔkɔl saar teḛ ne mbɔree gə́ dɔgel mbɔr loo-nékinjaməs’g ləm gə mbɔr kəi’g ləm tɔ. 11 Deḛ d’ar ŋgolə mbai lé aw no̰ dee’g kédé ndá deḛ d’ula dɔgugu-mbai dəa’g d’aree nékɔrgoota gə́ wɔji dəa ɓa d’undá ne gə́ mbai ɓəi. Bèe ɓa Jeojoda gə ŋganeeje d’wa dəa gə ubu ndá deḛ pana: Maji kar dɔ mbai ai səgərə ya!
12 Loo gə́ Atali oo ndu koso-dəwje gə́ ɓar loo gə́ d’aḭ d’ula ne rɔnduba dɔ mbai’g ndá yeḛ ree rɔ koso-dəwje gə́ mee kəi’g lə Njesigənea̰ lé. 13 Yeḛ aa loo oo mbai gə́ aar tar dɔ loo-kaar’g gə́ to tarəwkəi’g ndá njékɔrno̰-njékim to̰to̰je d’aar mbɔr mbai’g lé ləm, koso-dəwje lai gə́ mee ɓee’g ra rɔlel ləm, d’im to̰to̰je ləma, njékɔspaje gə́ d’aw gə nékimje ji dee’g lé d’ɔr ne no̰ pa kula rɔnduba ləm tɔ. Ndá Atali til kubuje rəa’g hao̰-hao̰ pa ne pana: Kula njuma̰ ɓa nee! Kula njuma̰ ɓa nee! 14 Yen ŋga Jeojoda, njekinjanéməs un ndia ar ɓé-njérɔje gə́ tɔl-tɔl (100) lé ar deḛ gə́ rəm pər gə́ rəa’g lé ula dee pana: Areeje ɔd loo-kaar sí’g teḛ raga, ɓó lé nana ɓa gə́ aw gée’g ndá tɔleeje gə kiambas ya. Mbata njekinjanéməs pa kédé pana: Maji kar dee tɔlee mee kəi’g lə Njesigənea̰ el. 15 Deḛ d’aree loo ndá yeḛ aw mee kəi’g lə mbai gə tarəwkɔg gə́ ria lə Rəw-kaw-kundaje: lé gə́ neelé ɓa deḛ tɔlee keneŋ tɔ.
16 Jeojoda ləm, gə mbai lé ləma, gə koso-dəwje ləm tɔ lé manrɔ dee bər-bər gə mba to koso-dəwje lə Njesigənea̰ ya. 17 Koso-dəwje lai d’aw mee kəi’g lə magə-Baal d’aw jané kad-kad ləm, tɔ loo-nékinjanéməsje gə́ wɔji dəa gə néndajije ləa pɔs-pɔs ləm tɔ, tɔɓəi deḛ tɔl Matan, njekinjanéməs lə Baal lé no̰ loo-nékinjanéməsje’g tɔ. 18 Jeojoda tel ɔm kula gə́ wɔji dɔ kəi lə Njesigənea̰ ji njékinjanéməsje gə́ to Ləbije to gə́ Dabid kai dee ne kula mee kəi’g lə Njesigənea̰ ar dee d’inja ne nékinjanéməsje gə́ ka̰ roo kar Njesigənea̰ to gə́ ndaŋg ne taree mee maktub godndu’g lə Moyis gə pa kalrɔje gə goo ndukunje lə Dabid lé. 19 Yeḛ unda njéŋgəm-takəije takəije’g lə Njesigənea̰ gə mba kar nana ɓa gə́ ra né gə́ mina̰ gə́ rara kara a kandə keneŋ el tɔ.
20 Yeḛ ar ɓé-njérɔje gə́ tɔl-tɔl (100) ləm, gə dəwje gə́ boo-boo gə́ dəwje ra torndu dee ləma, gə koso-dəwje lai gə́ mee ɓee’g ləm tɔ d’ḭ gə mbai lé mee kəi’g lə Njesigənea̰ d’unda loo teḛ. Deḛ d’andə mee kəi’g lə mbai gə tarəw gə́ ur dɔ mareeje’g ndá deḛ d’ar mbai si dɔ kalimbai ko̰ɓee’g tɔ.
21 Koso-dəwje lai d’al rɔ dee ləm, mee ɓee-boo to lɔm ləm tɔ. Deḛ tɔl Atali gə kiambas ya.
