Yuwaach addal beet Allah
1 Wa Yuwaach indah 7 sana wakit bigi malik wa hakam 40 sana fi Madiinat al-Khudus. Wa ammah usumha Sibya wa hi min hillit Biir Sabʼa. 2 Wa Yuwaach sawwa al-adiil giddaam Allah fi kulla muddit hayaat Yahuuyadaʼ raajil al-diin. 3 Wa Yahuuyadaʼ jawwaz Yuwaach awiin itneen wa hu jaab awlaad wa banaat.
4 Wa baʼad da, Yuwaach chaal niiye le yiʼaddil beet Allah. 5 Wa hu lamma rujaal al-diin wa l-Laawiyiin wa gaal leehum : «Amchu fi hillaal balad Yahuuza wa atulbu min kulla Bani Israaʼiil yilimmu fudda le niʼaddulu beeha beet Ilaahku ayyi sana. Wa sawwu al-khidme di ajala.» Wa laakin al-Laawiyiin ma sawwo al-khidme di ajala. 6 Wa khalaas, al-malik naadaah le Yahuuyadaʼ kabiir rujaal al-diin wa gaal leyah : «Maala ma jabart al-Laawiyiin yichiilu min naas balad Yahuuza wa sukkaan Madiinat al-Khudus al-hadaaya. Wa dool misil al-hadaaya al-zamaan kharrarhum Muusa abd Allah wa mujtamaʼ Bani Israaʼiil wa gaalo yijiibuuhum le l-kheema al-indaha liihaan al-muʼaahada. 7 Achaan Atalya al-fasle wa naasha tallafo beet Allah wa astaʼmalo al-muʼiddaat al-mukhaddasiin hana beet Allah le ibaadat al-ilaah Baʼal.»
8 Wa l-malik amar yisawwu sanduug waahid wa yukhuttuuh giddaam madkhal beet Allah. 9 Wa baʼad da, marago kharaar fi kulla balad Yahuuza wa Madiinat al-Khudus wa gaalo waajib yijiibu le Allah al-hadaaya al-kharrarhum Muusa abd Allah zamaan fi l-sahara. 10 Wa kulla l-kubaaraat wa kulla l-chaʼab firho wa jaabo al-hadaaya wa sabboohum fi l-sanduug lahaddi anmala. 11 Wa wakit jaabo al-sanduug le l-Laawiyiin, muraakhibiin hana l-malik chaafo kadar al-fudda katiire marra waahid. Wa khalaas, al-kaatib hana l-malik wa l-muraakhib hana kabiir rujaal al-diin jo wa faddo al-sanduug wa gabbalooh fi bakaanah. Wa sawwo misil da kulla yoom wa ligo fudda katiire. 12 Wa l-malik wa Yahuuyadaʼ anto al-fudda di le l-mukallafiin be khidmit addiliin beet Allah. Wa be l-fudda di, humman kaffo naggaachiin al-hajar wa najjaariin al-hatab wa kaffo al-haddaad al-yakhdumu be hadiid wa nahaas le yiʼaddulu beet Allah. 13 Wa kulla l-mukallafiin be l-khidme di naffazo al-khidme wa addalo beet Allah. Wa l-beet da bigi gawi wa adiil misil awwal.
14 Wakit al-khaddaamiin kammalo al-khidme khalaas, jaabo al-fadle hana l-fudda le l-malik wa Yahuuyadaʼ. Wa sanaʼo beeha mawaaʼiin le beet Allah wa humman mawaaʼiin le l-ibaada wa le l-dahaaya al-muharragiin wa kharaariif wa muʼiddaat aakhariin hana dahab wa fudda. Wa gaaʼidiin yigaddumu dahaaya fi beet Allah daayman fi kulla muddit hayaat Yahuuyadaʼ kabiir rujaal al-diin.
15 Wa Yahuuyadaʼ bigi chaayib marra waahid wa chibiʼ min al-dunya wa maat fi umur hana 130 sana. 16 Wa dafanooh fi madiinat Dawuud maʼa l-muluuk achaan hu sawwa al-adiil le Bani Israaʼiil wa le Allah wa le beet Allah.
Yuwaach khalla derib Allah
17 Wa baʼad moot Yahuuyadaʼ, kubaaraat mamlakat Yahuuza jo wa sajado giddaam al-malik. Wa l-malik khatta baalah wa gaaʼid yasmaʼhum. 18 Wa fi chaan wasiiyithum, naas mamlakat Yahuuza khallo beet Allah Rabb juduudhum wa khazzo iidaan le ibaadat Achiira wa le ilaahaat aakhariin wa abadoohum. Wa khalaas, Allah nazzal khadabah fi balad Yahuuza wa Madiinat al-Khudus be sabab khataahum da. 19 Wa Allah rassal leehum anbiya le yigabbuluuhum fi derbah. Wa l-anbiya hazzaroohum wa laakin humman abo ma yasmaʼoohum.
20 Wa Ruuh Allah nazal fi Zakariiya wileed Yahuuyadaʼ raajil al-diin. Wa hu wagaf giddaam al-chaʼab wa gaal : «Daahu al-Rabb gaal : ‹Maala isiitu wasiiyaati ? Intu ma tanjaho achaan abeetuuni ana Allah wa hassaʼ ana kula naabaaku.›» 21 Wa l-chaʼab gammo didd Zakariiya wa rajamooh fi fadaayit beet Allah hasab amur al-malik. 22 Wa l-malik Yuwaach nisi kulla l-kheer al-sawwaah leyah Yahuuyadaʼ abu le Zakariiya wa gamma katalah le wileedah Zakariiya. Wa wakit Zakariiya gaaʼid yumuut, hu gaal : «Khalli Allah yichiif khidimtak wa yiʼaakhibak !»
Nihaayat hukum Yuwaach
23 Wa fi kumaalit al-sana, askar balad Araam jo hajamooh le l-malik Yuwaach. Dakhalo fi balad Yahuuza wa Madiinat al-Khudus wa katalo kulla kubaaraat al-chaʼab wa rassalo al-khaniime le malikhum fi madiinat Dimachkh. 24 Wa l-askar dool ma katiiriin wa laakin Allah sallam leehum al-deech al-kabiir hana mamlakat Yahuuza achaan humman abo Allah Rabb juduudhum. Wa be da, al-ikhaab alhaggag fi Yuwaach. 25 Wa wakit al-Araamiyiin faato, khallo Yuwaach majruuh ziyaada. Wa khalaas, masaaʼiilah gammo diddah wa katalooh fi sariirah wa da be sabab al-dimme hana wileed Yahuuyadaʼ raajil al-diin. Wa baʼad Yuwaach maat, dafanooh fi madiinat Dawuud wa laakin ma fi khubuur al-muluuk. 26 Wa daahu al-naas al-gammo diddah. Humman Zabaad al-ammah usumha Chimʼaat wa hi min Ammuun wa Yahuzabaad al-ammah usumha Chimriit wa hi min Muwaab. 27 Wa asaame iyaal Yuwaach wa l-kalaam al-hajjooh diddah al-anbiya wa taariikh addiliin beet Allah, kulla ke maktuub fi kitaab taariikh al-muluuk. Wa wileedah Amasya hakam fi badalah.
Joas gə́ to mbai gə́ Juda lé gɔl kəi-Ala
2Mb 12.1-171 Joas ra ləbee siri ɓa yeḛ tel to mbai ndá yeḛ si Jerusalem o̰ ne ɓee as ləb rɔ-sɔ. 2 Mee ndəa gə́ Jeojoda, njekinjanéməs si ne kəmba ɓəi lé Joas ra né gə́ danasur kəm Njesigənea̰’g. 3 Jeojoda taa denéje joo ar Joas ndá Joas oji ne ŋganje gə́ diŋgam gə njé gə́ dené tɔ.
4 Gée gə́ gogo ndá Joas ə̰ji dɔ gɔl kəi’g lə Njesigənea̰. 5 Yeḛ mbo̰ njékinjanéməsje gə Ləbije dɔ na̰’d ula dee pana: Maji kar sí awje mee ɓee-booje gə́ Juda ndá seḭ a mbo̰je larnda mee ɓee gə́ Israɛl lai gə ləbje kára-kára gə mba gɔl ne kəi-Ala lə sí karee ŋgəŋ, seḭ a kɔsje rɔ sí ɓad gə mba ra ne kula neelé ya.
Nɛ Ləbije lé d’ɔs rɔ dee ɓad el. 6 Mbai lé ɓar Jeojoda, ŋgɔ-njekinjanéməs lé dəjee pana: See gelee ban ɓa i aa dɔ Ləbije mba kar dee ree gə lar-kuga-dɔ-rɔ lə Judaje gə njé gə́ Jerusalem gə goo ta gə́ Moyis, kura lə Njesigənea̰ gaŋg dɔ Israɛlje’g gə mba gɔl ne kəi-kubu-kɔrgoota lé el wa . 7 Mbata Atali, dené gə́ njemeeyèr dee gə ŋganeeje lé tuji kəi-Ala ləm, néje gə́ d’unda gə kəmee mba kəi lə Njesigənea̰ lé kara d’odo ra ne né d’ar magə-Baalje ləm tɔ.
8 Yen ŋga mbai lé un ndia ar dee ra sa̰duk ndá deḛ d’unda takəi’g lə Njesigənea̰ raga. 9 Ndá d’ila mber mee ɓee gə́ Juda gə Jerusalem gə mba kar dee ree gə lar-kuga-dɔ-rɔ gə́ Moyis, kura lə Njesigənea̰ gaŋg dɔ Israɛlje’g loo gə́ d’isi ne dɔdilaloo’g lé. 10 Ŋgan-mbaije lai ləm, gə koso-dəwje lai ləm tɔ d’al rɔ dee ndá deḛ ree gə lar-kuga-dɔ-rɔ gə́ kəm kuga lé d’ɔm mee sa̰duk’g lé tɔ. 11 Loo gə́ Ləbije d’oo to gə́ lar to mee sa̰duk’g lé yaa̰ mba kar dee d’aw ne d’ar njékaa dɔ néje lə ɓeeko̰ lé ndá njendaji maktub lə mbai ləm, gə njekaa dɔ kula lə ŋgɔ-njekinjanéməs ləm tɔ lé ree d’odo lar gə́ mee sa̰duk’g lé, gée gə́ gogo deḛ d’un sa̰duk lé d’aw ne lée’g gogo tɔ. Deḛ ra togə́bè gə ndɔje kára-kára lai ndá deḛ d’iŋga lar yaa̰ tɔ. 12 Mbai deḛ gə Jeojoda lé d’ɔm lar neelé ji deḛ gə́ d’ɔm kula gə́ wɔji dɔ gɔl kəi lə Njesigənea̰ lé ji dee’g. Deḛje neelé ndəi njétɔl mbalje gə njékula kagje gə mba gɔl ne kəi lə Njesigənea̰ ləm, gə njégər goso ra kula gə larndulje gə larkasje mba gɔl ne kəi lə Njesigənea̰ lé ləm tɔ. 13 Deḛ gə́ d’ɔm kula gə́ wɔji dɔ gɔl kəi lə Njesigənea̰ ji dee’g lé deḛ ra kula ndá kula neelé aw maji gə goo négər lə dee. Deḛ d’ar kəi lé tel to lée’g gogo ləm, d’aree ŋgəŋ ŋgəŋ-ŋgəŋ ləm tɔ.
14 Loo gə́ deḛ tɔl kula neelé bém mba̰ ndá ree gə ges lar lé no̰ mbai deḛ gə Jeojoda’g. Deḛ ra ne nékulaje gə́ wɔji dɔ kəi lə Njesigənea̰ ləm, gə nékulaje gə́ ka̰ ra kula gə́ wɔji dɔ nékinjanéməsje gə́ ka̰ roo ləm, gə baije ləma, gə nékulaje gə́ raŋg gə́ ra gə larlɔr gə larnda ləm tɔ. Bèe ɓa loo gə́ Jeojoda si ne kəmba ɓəi lé deḛ d’inja nékinjanéməsje gə́ ka̰ roo lé ta-ta mee kəi’g lə Njesigənea̰ ya.
Joas tel al ta ta Ala’g
15 Jeojoda ɓuga ar ndɔje d’asee nag ndá yeḛ wəi, yeḛ ra ləbee tɔl-dəa-rɔ-munda (130) ɓa wəi ɓəi. 16 Deḛ dubee mee ɓee-boo’g lə Dabid, mee dɔɓar’g lə mbaije mbata yeḛ ra némaji mee ɓee gə́ Israɛl gə́ wɔji dɔ Ala ləm, gə wɔji dɔ kəi ləa ləm tɔ.
17 Goo kwəi’g lə Jeojoda lé ŋgan-mbaije gə́ Juda ree d’unda barmba no̰ mbai’g ndá mbai lé oo ta lə dee ya tɔ. 18 Gelee gə́ nee ɓa deḛ d’uba ne kəi lə Njesigənea̰ gə́ to Ala lə bɔ deeje lé d’ya̰, nɛ deḛ ra né d’ar magə-Astartéje gə magə-poleje ɓa. Ndá oŋg lə Njesigənea̰ ḭ səa dɔ Judaje gə Jerusalemje’g mbata néra deeje gə́ togə́bè lé ar ta wa ne dɔ dee ya. 19 Njesigənea̰ ula gə njéteggintaje rɔ dee’g gə mba kar dee tel ree sə dee rəa’g nɛ deḛ d’oo ta ndəjije lə dee gə́ ndəji dee lé el. 20 Ndil Njesigənea̰ dəb dɔ Jakari’d gə́ to ŋgolə Jeojoda, njekinjanéməs lé, yeḛ ḭ aw aar no̰ koso-dəwje’g ula dee pana: Ala pa togə́bè pana: See gelee ban ɓa seḭ ubaje ne godnduje lə Njesigənea̰ ya̰je wa. Seḭ a teḛje ne kɔr el. Mbata seḭ ubaje Njesigənea̰ yá̰je ndá yeḛ kara a kuba si kya̰ sí ya tɔ .
21 Yen ŋga deḛ d’ula njuma̰ mee na̰’g dəa’g ndá deḛ tilá gə kɔri-ər tarəwkəi’g lə Njesigənea̰ gə goo ndukun lə mbai lé ya. 22 Mbai Joas lé ar mee olé dɔ meemaji’d gə́ Jeojoda, bɔ Jakarije ra səa lé el ndá yeḛ ar dee tɔl ŋgonee tɔ. Loo gə́ Jakari a gə kwəi ndá yeḛ pana: Maji kar Njesigənea̰ oo ndá gaŋgta dɔ’g ya.
Rudu ko̰ɓee lə Joas
2Mb 12.18-2223 Loo gə́ ləb dəs mba̰ ndá njérɔje gə́ Siri d’ḭ d’aw Juda gə Jerusalem rɔ gə Joas. Deḛ tɔl mbaije lai mbuna koso-dəwje’g tɔɓəi deḛ d’ula gə nébanrɔje lai d’ar mbai gə́ Damas tɔ. 24 Njérɔje gə́ Siri ree d’as dəwje jebəre ba. Nɛ lé bèe kara Njesigənea̰ ya̰ boo-njérɔje gə́ to ɓəl neelé ji dee’g, mbata deḛ d’uba Njesigənea̰, Ala lə bɔ deeje d’yá̰. Bèe ɓa Aramje d’ar bo̰ néra Joas ɔs təa’g ya. 25 Loo gə́ Aramje d’ubá d’yá̰ dan boo-nékəmndoo’g gə kuree waga ndá kuraje ləa d’ula njuma̰ mee na̰’d dəa’g gə mbata ta məs ŋgalə Jeojoda, njekinjanéməs lé wa dəa. Ndá deḛ tɔlee dɔ tira tée’g. Deḛ dubee mee ɓee-boo’g lə Dabid nɛ deḛ dubee mee dɔɓar’g lə mbaije el. 26 Aa ooje, deḛ gə́ d’ula njuma̰ mee na̰’d dəa’g lé ri dee ɓa nee: Jabad, ŋgolə Simeat gə́ to dené gə́ Amo̰ ləm, gə Jojabad, ŋgolə Simrit gə́ to dené gə́ Moab ləm tɔ.
27 Ta gə́ wɔji dɔ ŋganeeje ləm, gə taje lai gə́ tegginee d’wɔji ne dəa ləma, gə ta gə́ wɔji dɔ gɔl gə́ yeḛ gɔl kəi-Ala ləm tɔ lé yee neelé deḛ ndaŋg mee maktub sortaje’g lə mbaije ya. Ndá Amasia, ŋgonee ɓa o̰ ɓee toree’g tɔ.
