Yuuraam bigi malik fi Israaʼiil
1 Wa Yuuraam wileed Akhaab bigi malik fi mamlakat Israaʼiil fi madiinat al-Saamira fi sanit 18 hana hukum Yahuuchafat malik mamlakat Yahuuza. Wa hu hakam 12 sana. 2 Wa hu sawwa al-fasaala giddaam Allah wa laakin ma misil fasaalit ammah wa abuuh. Hu salla al-hajar al-abuuh khazzaah le ibaadat al-ilaah Baʼal. 3 Wa hu anrabat fi l-zunuub al-sawwaahum Yarubaʼaam wileed Nabaat al-lazza naas mamlakat Israaʼiil fi l-zunuub. Yuuraam kula ma khalla minnah al-zunuub dool.
Naas Israaʼiil haarabo balad Muwaab
4 Wa Miichaʼ malik balad Muwaab indah bahaayim katiiriin wa gaaʼid yikaffi 100 000 humlaan wa 100 000 kubchaan al-induhum suuf tuwaal misil miiri le malik mamlakat Israaʼiil. 5 Wa laakin wakit Akhaab maat, malik balad Muwaab atmarrad didd al-malik al-jadiid hana mamlakat Israaʼiil.
6 Wa khalaas fi l-yoom da, al-malik Yuuraam marag min madiinat al-Saamira wa lamma kulla mamlakat Israaʼiil le l-harib. 7 Wa gamma rassal le Yahuuchafat malik mamlakat Yahuuza wa gaal leyah : «Daahu malik balad Muwaab atmarrad diddi. Tagdar taji maʼaayi le nihaarubu balad Muwaab walla ?» Wa Yahuuchafat radda leyah wa gaal : «Aywa, najiik ! Ana wa inta kullina sawa, naasi misil naasak wa kheeli misil kheelak.» 8 Wa gaal battaan : «Be l-derib al-weenu namchu ?» Wa Yuuraam gaal leyah : «Be derib al-maachi be saharat Adoom.»
9 Wa khalaas, malik mamlakat Israaʼiil wa malik mamlakat Yahuuza wa malik balad Adoom gammo wa macho sawa. Wa hawwago muddit sabʼa yoom wa almi bigi ma fiih le l-askar wa le l-bahaayim al-maachiin maʼaahum. 10 Wa fi l-bakaan da, malik mamlakat Israaʼiil gaal : «Akiid Allah jaabaana aniina al-muluuk al-talaata dool hini achaan yisallimna fi iid malik balad Muwaab.» 11 Wa laakin Yahuuchafat gaal : «Hini ma fi nabi Allah al-beyah hu nagdaro nasʼalo Allah walla ?» Wa waahid min masaaʼiil malik mamlakat Israaʼiil gaal leyah : «Fiyah Alyasaʼ wileed Chaafaat hu al-awwal tilmiiz hana l-nabi Iliyaas wa gaaʼid yusubb almi fi iideenah.» 12 Wa Yahuuchafat gaal battaan : «Al-raajil da indah kalaam Allah.» Wa malik mamlakat Israaʼiil wa Yahuuchafat wa malik balad Adoom macho le Alyasaʼ.
13 Wa Alyasaʼ gaal le malik mamlakat Israaʼiil : «Chunu beeni wa beenak, ya malik mamlakat Israaʼiil ? Amchi le anbiya ammak wa abuuk.» Wa khalaas, malik mamlakat Israaʼiil gaal : «La ! Achaan akiid Allah jaabaana aniina al-muluuk al-talaata dool hini le yisallimna fi iid malik balad Muwaab.» 14 Wa Alyasaʼ gaal : «Nahlif be Allah al-Hayy al-Gaadir al-ana gaaʼid naʼabudah, kan awwal ma indi karaama le Yahuuchafat malik mamlakat Yahuuza da, ana ma najʼalak wa la nichiifak kula. 15 Hassaʼ da, jiibu leyi naadum al-yaʼarif yadrub jigindiiye.»
Wa wakit al-naadum da bada yadrub al-jigindiiye, Ruuh Allah nazal fi Alyasaʼ. 16 Wa Alyasaʼ gaal : «Daahu Allah gaal : ‹Ankutu nugaar katiiriin fi l-waadi da.› 17 Wa daahu Allah gaal battaan : ‹Ma tichiifu riih wa la tichiifu matara laakin al-waadi da yinmali almi. Wa intu wa maalku wa bahaayimku tacharbo minnah. 18 Wa da cheyy hayyin leyi ana Allah ! Wa nisallim leeku balad Muwaab fi iideeku kula. 19 Wa tidammuru kulla l-mudun al-gawiyiin wa kulla mudun al-muhimmiin wa tagtaʼo kulla l-chadar al-adiil wa tadfunu kulla uyuun al-almi wa titallufu al-ziraaʼa achaan tamloohum be hujaar.›»
20 Wa be fajur fi wakit gaddimiin al-hadaaya, chaafo almi jaari jaayi min ale nuss balad Adoom wa l-ard anmalat be almi. 21 Wa l-Muwaabiyiin simʼo kadar al-muluuk al-talaata dool jaayiin le yihaarubuuhum. Khalaas, lammo kulla naashum min al-subyaan lahaddi l-chiyyaab al-yagdaro yichiilu silaah wa khattoohum fi l-huduud. 22 Wa be fajur badri wakit naas balad Muwaab gammo, al-almi gaaʼid yiraari fi taluuʼ al-harraay wa humman chaafo al-almi da ahmar misil damm. 23 Wa khalaas, gaalo : «Akiid al-muluuk dool yiddaawaso ambeenaathum be l-seef. Hassaʼ da, ya l-Muwaabiyiin, gummu le l-kasiibe !»
24 Wa humman garrabo le muʼaskar Bani Israaʼiil. Wa tawwaali, Bani Israaʼiil gammo wa hajamoohum le l-Muwaabiyiin wa humman arrado min Bani Israaʼiil. Wa humman macho waraahum lahaddi dakhalo fi baladhum wa dammaroohum marra waahid. 25 Wa Bani Israaʼiil dammaro mudunhum wa ayyi waahid daffag hajar wa malo kulla l-ziraaʼa wa dafano kulla uyuun al-almi wa gataʼo al-chadar al-adiil. Wa fi akhiir faddalat illa hillit Khiir Haaras. Wa laakin al-naas al-induhum miglaaʼ hawwagooha wa hajamooha hi kula.
26 Wa wakit malik balad Muwaab chaaf kadar al-harib da bigi leyah chadiid bilheen, chaal 700 askar al-yaʼarfu harb al-suyuuf wa yidooru yuchuggu min jiihat malik balad Adoom. Wa laakin ma gidro. 27 Wa malik balad Muwaab chaal wileedah al-bikir al-waajib yahkim baʼadah wa rafaʼ fi raas durdur al-hille wa gaddamah dahiiye muharraga. Wa khadab chadiid nazal fi Bani Israaʼiil wa humman kasso min malik balad Muwaab wa gabbalo baladhum.
Joram, mbai gə́ Israɛl
1 Joram, ŋgolə Akab gə́ si Samari lé un kudu ko̰ɓee dɔ Israɛlje’g mee ləb ko̰ɓee’g lə Josapat, mbai gə́ Juda gə́ njekɔm’g dɔg-giree-jinaijoo lé ndá yeḛ o̰ ɓee keneŋ ləbee dɔg-giree-joo. 2 Yeḛ ra né gə́ majel kəm Njesigənea̰’g nɛ to gə́ bɔbeeje gə kea̰je ra el mbata néndaji magə-Baalje gə́ bɔbeeje ra lé yeḛ tɔs dee tilá dee ya. 3 Nɛ yeḛ ula rəa mbiriri dan kaiya ra Jeroboam, ŋgolə Nebat gə́ ɔs Israɛlje ar dee ra lé ɓó yeḛ ɔr rəa keneŋ el.
4 Mesa, mbai gə́ Moab lé badə-kosoje ləa bula yaa̰, négədɓee gə́ yeḛ ar mbai gə́ Israɛl gə ləb kára-kára lé to ŋgan badje tɔl-dɔg-loo-tɔl (100.000) gə bàl badje tɔl-dɔg-loo-tɔl (100.000) gə bḭ dee na̰’d tɔ. 5 Loo gə́ mbai Akab lé wəi ndá Mesa, mbai gə́ Moab ḭ ɔs mbai gə́ Israɛl lé rəw. 6 Mbai Joram lé unda loo mee ɓee gə́ Samari teḛ ndá yeḛ mbo̰ Israɛlje lai dɔ na̰’d tən dee tura dee. 7 Yeḛ ɔd aw ndá ula njékulaje rɔ Josapat, mbai gə́ Juda pana: Mbai gə́ Moab lé ḭ ɔsm ŋgərəŋ. See i a kaw səm kar sí j’aw n’rɔje gə Moabje el wa. Josapat ilá keneŋ pana: M’a kaw ya. Ma m’to gə́ i ləm, koso-dəwje ləm tɔ gə́ koso-dəwje ləi ləma, kundaje ləm kara to gə́ kundaje ləi ləm tɔ. 8 Yeḛ dəjee tɔɓəi pana: See rəw gə́ ra ɓa j’a kawje ne wa. Joram tel ilá keneŋ pana: J’a kawje gə rəw gə́ dɔdilaloo gə́ Edɔm ya.
9 Bèe ɓa mbai gə́ Israɛl gə mbai gə́ Juda gə mbai gə́ Edɔm d’ɔd d’aw, loo gə́ deḛ njaa as ndɔ dee siri ndá deḛ d’iŋga mán mbata njérɔje lə dee el ləm, mbata nékulje gə́ d’odo néje lə dee lé el ləm tɔ. 10 Mbai gə́ Israɛl lé pa pana: Ai-i, Njesigənea̰ mbo̰ mbaije gə́ munda neelé na̰’d mba kɔm dee ji Moabje’g.
11 Nɛ Josapat pana: See njetegginta lə Njesigənea̰ kára kara si keneŋ mba kar sí n’dəjije ne Njesigənea̰ ta el wa.
Kura lə mbai gə́ Israɛl kára ilá keneŋ pana: Elije, ŋgolə Sapat gə́ njeboakula lə Eli si keneŋ nee ya.
12 Josapat pana: Ta lə Njesigənea̰ to təa’g ya.
Togə́bè ɓa mbai gə́ Israɛl, gə Josapat, gə mbai gə́ Edɔm lé d’aw ne rəa’g gə mbəa. 13 Elije dəji mbai gə́ Israɛl pana: See ta ɗi ɓa to mbuna síjeḛ səi’g wa. Aw rɔ njéteggintaje’g lə bɔbije gə njéteggintaje’g lə kɔinje.
Mbai gə́ Israɛl ilá keneŋ pana: Wah! Bèe el mbata Njesigənea̰ ɓar mbaije gə́ munda neelé na̰’d mba kɔm dee ji Moabje’g.
14 Elije pana: Njesigənea̰ gə́ njeboo-néje gə́ m’to kura ləa gə́ m’aar nea̰’g to Njesikəmba, ɓó lé ma m’oo Josapat, mbai gə́ Juda gə́ né el ndá m’a kila kəm dɔi’g el ləm, m’a kooi gə́ né el ləm tɔ. 15 Ɓasinè, maji kar sí reeje gə njenékim.
Loo gə́ njenékim neelé aar im né bèe-bèe ndá Njesigənea̰ ila jia dɔ Elije’g. 16 Yeḛ pa pana: Njesigənea̰ pa togə́bè pana: Uruje bwaje bula kəm wəl-loo’g neelé. 17 Mbata Njesigənea̰ pa togə́bè pana: Seḭ a kooje lel el ləm, gə ndi el ləm tɔ, nɛ wəl-loo neelé mán a taa loo keneŋ pəl-pəl kar sí-seḭ aije ləm, kar koso-nékulje lə sí gə nékulje gə́ d’aw d’odo néje lə sí kara d’ai ləm tɔ. 18 Nɛ né neelé to né gə́ lam ba kəm Njesigənea̰’g ɓəi, yeḛ a gə kɔm Moabje meḛ ji sí’g tɔ ndá, 19 seḭ a tujije ɓee-booje lai gə́ siŋga dee to ləm, gə ɓee-booje lai gə́ maji dum ləm, seḭ a tugaje kag sɔje lai ləm, seḭ a kuduje kəm-rəw-manje lai ləma, seḭ a tujije dɔ naŋg ndɔje lai gə́ maji dum gə kɔri-mbalje pugudu-pugudu ləm tɔ.
20 Yen ŋga bèlè gə́ ndɔ gə́ to kàr kun nékar ndá aa oo, mán ḭ rəw gə́ Edɔm ula ar mán taa loo mee ɓee’g pəl-pəl.
21 Loo gə́ Moabje lai d’oo soree to gə́ mbaije d’ɔr rɔ d’aw gə mba rɔ sə dee ndá deḛ mbo̰ dee-deḛ lai gə́ ləb dee as kaw rɔ’g ləm, gə deḛ gə́ ləb dee undá kara ləm tɔ, d’ar dee d’aar kəm rəw-nim-ɓee’g tɔ. 22 Deḛ teḛ gə ndɔ rad loo gə́ kàr ɔs dɔ manje’g ndá Moabje d’oo manje gə́ to no̰ dee’g kas to gə́ məs bèe. 23 Deḛ pana, To məs! Tɔgərɔ ya, mbaije neelé d’ɔr kiambas tɔs ne na̰, ɓasinè seḭ Moabje, undaje banrɔ!
24 Deḛ ree loo-si njérɔje’g lə Israɛl ndá njérɔje gə́ Israɛl d’ḭ rɔ Moabje d’ar dee d’aḭ no̰ dee’g. Deḛ d’ur mee ɓee’g tɔl Moabje tɔ. 25 Deḛ tɔ ɓee-booje pɔs-pɔs, nana kara tila kɔri-mbal ləa mee ndɔje gə́ maji’g d’ar dee taa loo keneŋ pəl-pəl ləm, deḛ d’udu kəm-rəw-manje lai jigi-jigi ləma, deḛ tuga kag sɔje lai ləm tɔ.
Njérɔ gə yɔroŋ-dooje gugu dɔ ɓee gə́ Kir-Hareset sub tujee pugudu-pugudu d’ar kɔr mbalje ɓa nai. 26 Mbai gə́ Moab oo to gə́ rɔ lé dum dəa ndá yeḛ ɔr njérɔje tɔl-siri (700) gə́ to njérɔ gə kiambasje mba kar dee saŋg rəw mba teḛ ne rɔ mbai gə́ Edɔm’g, nɛ deḛ d’as el. 27 Yen ŋga yeḛ wa ŋgondəree gə́ a gə taa toree loo ko̰ɓee’g ya ḭjá gə́ nékinjaməs ka̰ roo dɔ ndògo-bɔrɔ’g. Meḛ Israɛlje ḭ sə dee pu ar dee d’ɔr rɔ dee rɔ mbai gə́ Moab’g lé tel d’aw ɓee lə dee tɔ.
