Buulus fi madiinat Kuruntus
1 Wa baʼad da, Buulus marag min madiinat Atiina wa macha fi madiinat Kuruntus. 2 Wa hinaak ligi naadum Yahuudi usmah Akiila min balad Buntus. Wa hu dahaabah ja fi Kuruntus maʼa martah usumha Biriskiila. Jo min madiinat Rooma al-fi Itaaliya achaan al-sultaan Kuluudi anta amur wa gaal kulla l-Yahuud yamurgu min Rooma. Wa Buulus macha sallamaahum. 3 Wa hu gaʼad fi beethum wa bada yakhdim maʼaahum achaan Buulus kula usta fi nafs al-khidme misilhum. Khidmithum yisawwu al-khiyam. 4 Wa kulla yoom al-sabt, hu yamchi fi beet al-sala wa yinaakhich maʼa l-Yahuud wa l-Yuunaaniyiin achaan yijiibhum fi l-derib. 5 Wa wakit Siila wa Timuutaawus jo min balad Magiduuniya, Buulus khalla khidimtah wa gamma yiballikh al-bichaara kulla yoom. Wa yihajji le l-Yahuud wa yachhad kadar Isa bas al-Masiih. 6 Laakin al-Yahuud abo ma dawwaro chahaadtah wa bado yiʼayyuruuh. Wa Buulus hatta khalagah minhum wa gaal : «Intu masʼuuliin min al-yaji foogku. Ana bari minku. Min al-yoom niballikh al-bichaara le l-naas al-ma Yahuud.»
7 Wa khalaas, Buulus khalla beet al-sala wa bada yiʼallim fi beet hana naadum usmah Tiitus Yustus. Hu yaʼabud Allah laakin hu ma Yahuudi. Wa beetah gaaʼid jamb beet al-sala hana l-Yahuud. 8 Wa masʼuul hana beet al-sala da, usmah Kiriisbus. Wa hu wa kulla naas beetah aamano be l-Rabb Isa. Wa naas katiiriin fi Kuruntus simʼo kalaam Buulus wa aamano be l-bichaara wa khattasoohum.
9 Wa yoom waahid be l-leel, al-Rabb Isa ja le Buulus fi ruʼya wa gaal leyah : «Ma takhaaf. Kallim wa ma taskut. 10 Ana gaaʼid maʼaak. Wa ma fi naadum yagdar yisawwi leek cheyy fasil achaan indi naas katiiriin fi l-hille di.» 11 Wa Buulus gaʼad fi Kuruntus sana wa nuss wa gaaʼid yiʼallim kalaam Allah le l-naas.
Buulus giddaam al-haakim Khaaliyuun
12 Wa wakit Khaaliyuun bigi haakim fi balad Akhaaya, al-Yahuud astafago ambeenaathum achaan yikhaalufu Buulus. Wa gammo waddo Buulus fi l-mahkama. 13 Wa gaalo : «Al-raajil da gaaʼid yiharrich al-naas achaan yaʼabudu Allah be ibaada al-tikhaalif al-gaanuun.»
14 Wa Buulus gamma achaan yihajji wa laakin Khaaliyuun hajja le l-Yahuud wa gaal : «Ya l-Yahuud, kan kalaamku fi l-naadum da tuhma hana jariime walla zulum, waajib nasbur wa nasmaʼ kalaamku. 15 Laakin tihajju fi tafsiir hana kalimaat wa asaame bas wa fi kalaam hana chariiʼitku. Wa waajib intu tihillu al-muchkila di ambeenaatku. Fi l-kalaam al-misil da, ana ma nidoor nagtaʼ chariiʼa.»
16 Wa khalaas taradaahum min al-mahkama. 17 Wa kulla l-naas karabo Suustaan masʼuul beet al-sala wa gammo daggooh giddaam al-mahkama wa laakin Khaaliyuun gaaʼid saakit, ma hajja cheyy.
Buulus macha yichiif madiinat Afasus
18 Wa Buulus gaʼad fi Kuruntus mudda tawiile. Wa baʼad da, hu sallam al-akhwaan achaan yidoor yisaafir. Dawwar yamchi fi Suuriya be safiina. Wa Biriskiila wa Akiila kula macho maʼaayah. Wa fi hillit Kankhiriiya gubbaal ma yarkab fi l-safiina, Buulus zayyan raasah achaan sawwa nazir giddaam Allah. 19 Wa wakit wislo fi madiinat Afasus, Buulus khalla Biriskiila wa Akiila. Wa macha dakhal fi beet al-sala hana l-Yahuud wa naakhach maʼaahum. 20 Wa l-Yahuud talabo minnah achaan yagood maʼaahum chiyya. Wa laakin hu aba 21 wa macha khallaahum wa gaal : «In cha Allah, nigabbil leeku yoom aakhar.»
Wa marag min Afasus wa rikib fi safiina wa saafar. 22 Wa nazal fi khachum al-bahar hana Geesariiya wa macha fi Madiinat al-Khudus wa sallam jamaaʼat al-muʼminiin wa baʼad da, macha fi hillit Antaakiya. 23 Wa gaʼad hinaak ayyaam. Wa baʼad da, gamma faat fi buldaan Khalaatiya wa Firigiiya raayikh min hille le hille. Wa Buulus gaaʼid yichajjiʼ kulla l-talaamiiz achaan yagoodu saabtiin fi l-iimaan.
Abuluus fi mudun Afasus wa Kuruntus
24 Wa fi l-wakit da, Yahuudi waahid usmah Abuluus ja fi madiinat Afasus. Hu min al-Iskandariiya wa yaʼarif yiʼallim adiil wa hu aalim chadiid fi l-Kitaab. 25 Wa gubbaal ma yaji fi Afasus, Abuluus allamooh derib al-Rabb Isa. Wa gamma kallam be chidde wa gaaʼid yiʼallim al-naas be kalaam sahiih be l-achya al-bukhussu Isa. Wa laakin hu irif khattisiin Yahya bas. 26 Wa gamma yikallim fi beet al-sala bala khoof. Wa wakit Biriskiila wa Akiila simʼo kalaamah, waddooh fi beethum wa fassaro leyah derib Allah be ziyaada.
27 Wa Abuluus dawwar yisaafir fi balad Akhaaya wa l-akhwaan chajjaʼooh wa katabo jawaab le l-talaamiiz al-gaaʼidiin hinaak achaan yakurbuuh adiil. Wa wakit hu wisil hinaak, hu gamma yiʼallim al-naas. Wa be misil da, aawanaahum bilheen le l-naas al-aamano be l-Masiih be rahmat Allah. 28 Wa Abuluus gaaʼid yikhaalif al-Yahuud giddaam naas al-hille be kalaam gawi. Wa fassar leehum min al-Kitaab wa akkad kadar Isa bas al-Masiih.
Pool aw Korḭtə
1 Gée gə́ gogo Pool ḭ Aten ɔd aw Kɔrḭtə. 2 Yeḛ iŋga Jib kára keneŋ ria Akila gə́ ɓee-kojee to gə́ Po̰t. Yeḛ gə dené ləa Prisil d’ḭ Itali ree pəd ya ɓəi mbata Klodə un ndia ar Jibje lai gə mba kar dee sa rɔ dee Rɔm’g. Yeḛ aw rɔ dee’g 3 ndá to gə́ kula ləa wa bua ka̰ dee-deḛ ndá yeḛ si kəi lə dee ra sə dee kula na̰’d keneŋ mbata deḛ to gə́ njéra kəi-kubuje. 4 Gə ndɔ-kwa-rɔ kára-kára lai lé Pool ɔr ginta kəi-kwa-dɔ-na̰’g lə dee oma̰ ne gə Jibje gə Grekje.
5 Nɛ loo gə́ Silas gə Timote d’ḭ Masedoinə ree ndá Pool orè kəmee dɔ ginta gə́ kɔr’g ya goo kára ba, ar Jibje d’oo gəd to gə́ Jeju to Kristi ya. 6 Nɛ Jibje d’ɔsee ŋgərəŋ tajee tila yoo dəa’g. Yen ŋga Pool sugu kubu ləa bugu-bugu ula dee pana: Maji kar məs sí ɔm dɔ sí-seḭ’g ya. Ma ɓa yḛ̀ ta ləm godo ya ŋga. Un kudee ɓasinè lé m’a kḭ kaw gə́ rɔ njépole-magəje’g ŋga.
7 Yeḛ ḭ keneŋ aw si gə Justus gə́ to dəw gə́ ɓəl Ala lé ləm, kəi ləa to boa ta kəi-kwa-dɔ-na̰’d ləm tɔ. 8 Nɛ Krispus gə́ to mbai gə́ njekaa dɔ kəi-kwa-dɔ-na̰ gə njémeekəije ləa lai lé d’un meḛ dee d’ar Mbaidɔmbaije. Njé gə́ Kɔrḭtə gə́ na̰je bula gə́ d’oo ta lə Pool lé d’un meḛ dee ləm, deḛ ra batɛm ləm tɔ,
9 Mee tilee gə́ kára lé Mbaidɔmbaije teḛ dɔ Pool’g gə némḭdi ulá pana: Maji kari ɓəl pai godo, nɛ pata kəmi gə́ kédé-kédé ɓó ar tai wəi el 10 mbata ma nja m’nai səi ya. Dəw kára kara a kɔrɔ rɔi ra səi majel el mbata koso-dəwje gə́ bula digi-digi mee ɓee-boo’g neelé to gə́ kama ya.
11 Yeḛ si keneŋ as ləb kára gə naḭ misa̰ ndoo dəwje gə́ Korintə ta lə Ala.
D’wa Pool d’aw səa loo-gaŋg-rəwta’g
12 Mee ləb gə́ Galio̰ to ne njeguburuɓee gə́ Akai lé Jibje d’ḭ d’ɔm na̰’d téréré d’ḭ gə Pool d’wá d’aw səa loo-gaŋg-rəwta’g 13 pana: Dəw neelé sula dəwje mba kar dee d’wa Ala meḛ dee’g gə goo rəw gə́ aw na̰’d gə ka̰ godndu lé el.
14 Pool a gə teḛ təa kila dee’g loo gə́ Galio̰ ya ula Jibje pana: Ǝi seḭ Jibje, ɓó lé to né gə́ to gə dɔ najee el əsé to néra gə́ yèr ndá m’a koo rəbee ya 15 nɛ ɓó lé to gə́ tamaḭ gə́ wɔji dɔ ta əsé dɔ ri néje əsé gə dɔ ta godndu lə sí ndá to ta gə́ wɔji dɔ sí-seḭ ya ɓó ma m’ndigi gaŋgta dɔ néje gə́ togə́bè’g el.
16 Togə́bè ɓa yeḛ tuba dee ne loo-gaŋg-rəwta’g. 17 Yen ŋga deḛ lai d’ḭ ɓugu na̰ dɔ Sostɛnə, mbai gə́ njekaa dɔ kəi-kwa-dɔ-na̰’g lé d’wá kundá no̰ loo-gaŋg-rəwta’g nɛ dɔ Galio̰ to̰ keneŋ kəw el.
Pool tel aw Antiɔs gogo
18 Pool nai Korintə ndəa bula bəl. Gée gə́ gogo yeḛ ra ŋgako̰ na̰je lapia ɓa uru mee bato’g gə mba kaw Siri gə Prisil gə Akilas na̰’d. Kédé ɓa karee uru mee bato’g ɓəi yeḛ ndisa dəa mee ɓee gə́ Sa̰kre mbata ndukun gə́ yeḛ un lé . 19 Loo gə́ deḛ teḛ Epesə mba̰ ndá Pool uba njéboalookawje ləa ya̰ dee keneŋ. Yeḛ andə aw mee kəi-kwa-dɔ-na̰’g wɔji ta gə Jibje. 20 Deḛ neelé ra ndòo rəa’g gə mba karee nai sə dee ndəa bula bəl tɔ. 21 Nɛ yeḛ ndigi sə dee el. Yeḛ ra dee lapia pana: Lé riri kara m’a kaw ra naḭ gə́ gogo mee ɓee gə́ Jerusalem ya. Ɓó lé mee Ala ndigi ndá m’a tel kiŋga sí ɓəi.
Yeḛ ḭ Epesə uru mee bato’g ɔd aw. 22 Loo gə́ yeḛ uru naŋg Sejare ndá yeḛ ḭ keneŋ ɔd aw Jerusalem mba ra Eglisə lapia ɓa yeḛ ḭ keneŋ aw Antiɔs ɓəi. 23 Loo gə́ Pool si Antiɔs waga ndá yeḛ un rəw aw gə loo-loo dəb ɓeeko̰ gə́ Galati ləm, gə Prigi ləm tɔ ula ne diŋgam meḛ njékwakiláje’g lai-lai ya.
24 Jib kára ria lə Apolɔs gə́ ɓee-kojee to gə́ Aleja̰dri lé ree si Epesə. Yeḛ to dəw gə́ tapea inja paw ləm, Yeḛ gər ta gə́ to mee maktub gə́ to gə kəmee lé gəd ləm, 25 Yeḛ to dəw gə́ kəmee inja dɔ rəw’g lə Mbaidɔmbaije ləm, ndilee ɔs pər keneŋ jəgəgə ləma, yeḛ ula dəwje ta gə́ wɔji dɔ Jeju ndoo dee gə goo rəbee loo kára ba sur ləm tɔ. Nɛ batɛm ra lə Ja̰ ya kára ba sur ɓa gər. 26 Yeḛ un ta pa yororo-yororo mee kəi-kwa-dɔ-na̰’g. Akilas gə Prisil d’ur mbi dee d’oo ne ta ləa ndá d’wá gə́ rɔ dee’g ndá d’ɔr ginta rəw lə Ala gə́ gəd d’aree oo. 27 To gə́ yeḛ wɔji-kwɔji kaw gə́ Akai ndá ŋgako̰ na̰je d’ula diŋgam mée’g tɔɓəi deḛ ndaŋg maktub d’aree gə mba karee aw ne ar njékwakiláje ɓó gə kar dee d’wá ne gə́ rɔ dee’g. Loo gə́ yeḛ teḛ keneŋ ndá yeḛ la sə dee-deḛ gə́ mbɔl dɔ noji gə́ Ala wa sə dee lé d’un ne meḛ dee. 28 Mbata yeḛ maḭta gə Jibje kəm dəwje’g təsərə tɔji dee gə goo ta gə́ to mee maktub gə́ to gə kəmee lé ar dee d’oo to gə́ Jeju lé to gə́ Kristi ya.
