Safar Buulus
1 Wa wakit al-barjaal kammal marra waahid, Buulus naada al-talaamiiz achaan yilimmu wa hajja leehum. Hu chajjaʼaahum wa sallamaahum wa faat le balad Magiduuniya. 2 Wa hinaak wakit chagga al-balad di, hu allam naas katiiriin wa chajjaʼaahum katiir. Wa baʼad da, macha al-Yuunaan. 3 Wa gaʼad hinaak muddit talaata chahar. Wa dawwar yisaafir fi balad Suuriya. Wa wakit dawwar yarkab fi l-safiina, hu simiʼ al-Yahuud alʼaamaro foogah achaan yaktuluuh fi safarah. Wa be da, khalla rakuub al-safiina achaan yigabbil fi Aasiya be derib hana Magiduuniya.
4 Wa akhwaan waahidiin saafaro maʼaayah wa humman Suubaatar wileed Birrus min hillit Biriiya wa Aristaarkus wa Sukuundus min hillit Tasaluuniiki wa Khaayus min hillit Darba wa Timuutaawus. Wa Tichiikus wa Turuufiimus min balad Aasiya. 5 Wa kulla l-naas dool faato achaan yarjoona fi hillit Turuwaas. 6 Wa baʼad usbuuʼ hana iid al-Khubza bala Tawwaara, aniina rikibna fi l-safiina wa saafarna min madiinat Filibbi. Wa baʼad khamsa yoom, wisilna fi Turuwaas wa lammeena maʼaahum. Wa gaʼadna hinaak sabʼa yoom.
Al-ajab fi hillit Turuwaas
7 Wa yoom al-ahad, wakit lammeena maʼa l-muʼminiin achaan naksuru sawa al-khubza hana acha al-Rabb, Buulus gamma fassar leena lahaddi ust al-leel achaan dawwar yisaafir be fajur. 8 Wa l-beet al-lammeena foogah gasir wa aniina gaaʼidiin foogah foog. Wa fawaaniis katiiriin muwalliʼiin. 9 Wa sabi waahid gaaʼid ambeenaatna usmah Aftiikhuus wa hu gaʼad tihit fi khachum al-chubbaak. Wa wakit Buulus gaaʼid yikallim mudda tawiile, al-sabi da naam marra waahid wa wagaʼ min al-gasir al-taalit. Wa wakit rafaʼooh, ligooh mayyit. 10 Wa Buulus nazal min al-beet ajala wa dangar foogah wa hadanah. Wa gaal leehum : «Khalaas ma takhaafo ! Ruuhah gabbalat.»
11 Wa Buulus gabbal foog fi l-gasir wa kassar al-khubza wa akal maʼaahum. Wa baʼad da, gamma yikallim battaan lahaddi l-fajur. Wa fajur gamma saafar. 12 Wa l-sabi da jaabooh fi beetah hayy wa guluubhum raagdiin marra waahid.
Kalaam Buulus le l-kubaaraat
13 Gubbaal Buulus ma yamchi be derib hana hillit Assuus, hu ooraana achaan namchu be l-bahar wa niwassulu giddaamah fi Assuus wa narjooh lahaddi yaji leena. Wa khalaas, aniina rikibna fi l-safiina wa macheena. 14 Wa wakit Buulus ja leena fi Assuus, rakkabnaah maʼaana fi l-safiina wa macheena le hillit Mitiliini. 15 Wa minha macheena giddaam wa ambaakir jiina gariib le jaziirat Khiyuus. Wa l-yoom al-taalit, jiina gariib le jaziirat Saamuus. Wa l-yoom al-raabiʼ, futna giddaam le madiinat Afasus wa wagafna fi hillit Miliitus. 16 Wa ma wagafna fi Afasus achaan Buulus ma dawwar yiʼakhkhir fi balad Aasiya. Hu dawwar yamchi ajala. Wa kan mumkin, yalhag Madiinat al-Khudus gubbaal iid al-Khamsiin.
17 Wa min Miliitus, Buulus rassal fi Afasus le kubaaraat jamaaʼat al-muʼminiin achaan yaju leyah. 18 Wa wakit al-kubaaraat jo, Buulus kallam leehum wa gaal : «Intu taʼarfu haalti kikkeef kulla l-mudda al-gaʼadtaha maʼaaku fi balad Aasiya min awwal yoom jiit. 19 Kulla yoom, ana khadamt le Rabbina misil miskiin wa dumuuʼi daffago katiir fi chaanku. Wa intu taʼarfu kikkeef al-Yahuud alʼaamaro foogi wa l-taʼab da bigi leyi gaasi. 20 Wa taʼarfu wakit ana gaaʼid niʼallimku, ana ma labbadt leeku ayyi kalaam hana faayditku wa ballakht leeku nafs al-bichaara kan barra giddaam naas al-hille walla daakhal fi buyuutku. 21 Wa nihazzir al-Yahuud wa l-Yuunaaniyiin be nafs al-kalaam wa nuguul kadar waajib kulluhum yutuubu le Allah wa yiʼaamunu be Rabbina Isa.
22 «Wa l-yoom bas, ana musaafir wa maachi le Madiinat al-Khudus. Ruuh Allah yusuugni wa ma naʼarif al-cheyy al-yabga foogi hinaak 23 illa fi ayyi hille al-namchi foogha, al-Ruuh al-Khudduus yihazzirni kadar hinaak yidissuuni fi l-sijin wa yitaʼʼubuuni katiir. 24 Hayaati ma muhimme leyi. Laakin al-muhimm leyi nikammil khidmit Rabbina Isa al-hu antaaha leyi. Waajib nachhad le l-naas wa niʼooriihum be l-bichaara hana niʼmat Allah.
25 «Khalaas, ana jiit gaʼadt maʼaaku wa ballakht leeku al-bichaara hana mamlakat Allah. Wa hassaʼ naʼarif min baʼad al-yoom naadum waahid minku ma bichiifni battaan. 26 Asmaʼo adiil. Ana nachhad kadar intu masʼuuliin min al-cheyy al-yaji foogku. Ana bari minku ! 27 Ana ballakht leeku hadaf Allah kulla ke wa ma labbadt minku cheyy waahid.
28 «Fakkuru fi nufuusku wa fi kulla jamaaʼat al-muʼminiin hana Allah achaan al-Ruuh al-Khudduus khattaaku fooghum ruʼyaan. Aywa, asraho be jamaaʼat al-muʼminiin al-Allah charaahum be damm Ibnah. 29 Wa ana naʼarif kadar baʼad ana macheet khalaas, naas fasliin yadkhulu fi usutku misil al-maraafʼiin yindasso fi ust al-khanam wa yaakuluuhum. 30 Wa naas waahidiin minku kula yugummu yiʼallumu kalaam ma sahiih achaan yidooru yalgo minku talaamiiz yitaabuʼuuhum. 31 Wa achaan da, khuttu baalku. Ma tanso kikkeef ana gaaʼid niwassi ayyi waahid minku leel wa nahaar muddit talaata sana wa ma tanso dumuuʼi fi chaanku.
32 «Wa hassaʼ niʼamminku le Allah wa le kalaam niʼmatah al-kallamtuku beeha. Achaan al-kalaam da yagdar yigawwi iimaanku. Wa be l-kalaam da, talgo al-warasa al-Allah yantiiha le kulla l-naas al-khaassiin leyah. 33 Abadan ana ma dawwart nichiil cheyy min ayyi waahid minku wa la fudda wa la dahab wa la khalag. 34 Intu zaatku taʼarfu kadar ana khadamt be duraaʼi le niʼiich wa le niʼayyich al-naas al-maʼaayi. 35 Wa ana daayman wassaftuku be l-cheyy al-sawweetah fi usutku kadar waajib nakhdumu achaan niʼaawunu al-taʼbaaniin. Wa ma waajib nanso kalaam Rabbina Isa wakit gaal : ‹Farha hana l-banti akbar min farha hana l-bichiil.›»
36 Wa wakit Buulus kallam al-kalaam da, hu barak wa salla maʼaahum. 37 Wa kulluhum bako wa hadano Buulus wa habbooh. 38 Wa humman haznaaniin bilheen achaan hu gaal leehum battaan ma yichiifuuh. Wa khalaas addooh le l-safiina.
Pool aw Masedoinə gə Grɛs
1 Loo gə́ taree wəi bèm mba̰ ndá Pool mbo̰ njékwakiláje dɔ na̰’d. Loo gə́ yeḛ ndəji dee ndá yeḛ ra dee ne lapia ɓa ḭ mba kaw dəb ɓeeko̰ gə́ Masedoinə ɓəi. 2 Yeḛ aw gə loo-loo dɔ naŋg neelé ula ne njékwakiláje ta ndəji dee ne bər-bər loo bula ɓa yeḛ ɔd keneŋ aw Grɛs. 3 Yeḛ si keneŋ naḭ munda. Nai lam bèe yeḛ a gə kuru mee bato’g gə mba kaw Siri ndá yeḛ oo no̰ Jibje gə́ d’umee rəw. Togə́bè yeḛ ɔs tel taa rəw gə́ Masedoinə. 4 Deḛ gə́ d’aw səa saar teḛ Asi lé ri dee ɓa to nee: Sopater, dəw gə́ Bere, ŋgolə Pirus ləm, gə Arisitarekə gə Səkund njé gə́ Tesalonik ləm, gə Gayus, dəw gə́ Derbə ləma, gə Timote gə Tisik gə Tropim gə́ to dəwje gə́ Asi lé ləm tɔ. 5 Deḛ neelé d’aw no̰ sí’g kédé ŋgina sí Troas. 6 Jeḛ lé loo gə́ deḛ ra naḭ gə́ wɔji dɔ muru gə́ nétiee godo keneŋ lé ndá jeḛ j’ḭ j’uru mee bato’g Pilibə, j’aw saar as gə ndɔ sí mi ɓa j’iŋga dee Troas ɓəi. Lée neelé j’isi sə dee keneŋ as gə ndɔ sí siri tɔ.
Pool si Troas
7 Ndɔ gə́ doŋgɔr gə́ njekorè goo ndɔ-kwa-rɔ lé jeḛ j’wa dɔ na̰ gə mba gaji muru kar na̰. Pool gə́ bèlè a gə kḭ lé yeḛ ɔr ginta ar njékwakiláje ula dee ta yaa̰ saar ar dan loo bab. 8 Kəi gə́ dɔ maree’g gə́ j’wa dɔ na̰ keneŋ lé néndogóje bula ndogó keneŋ bən. 9 Basa kára ria lə Etykus si ta kəmbolè’g tebdé bèe, nɛ ɓi oso kəmee’g pərəg mbata Pool ɔr ginta ar kuree əw yaa̰. Yeḛ lé suru gə ɓi jogè-jogè aree ḭ dɔ kəi gə́ to dɔ na̰’d munda lé oso naŋg parag ar dee ndɔree gə́ yée ya d’aw səa. 10 Nɛ Pool lé risi uru naŋg rəm ree səa naŋg rəw wá kaaree’g sud ula dee pana: Arje kaar sí ndəb el mbata ndilee nai rəa’g ɓəi.
11 Tɔɓəi yeḛ tel tuga loo gə́ kəmee gə́ tar ndá yeḛ təd muru o̰ ɓa yeḛ wɔji sə dee ta kuree əw ya saar ar loo àr ɓəi. Gée gə́ gogo yeḛ uba naŋg ḭ aw ɓəi. 12 Basa neelé deḛ ndɔree d’aw səa ɓee kəmba ya. Yee ɓa meḛ dəwje lai neelé oso ne naŋg po̰ ɓəi.
Pool ḭ Troas aw Milet
13 Nɛ jeḛ lé j’uru mee bato’g j’aw kédé no̰ Pool’g mba kaw Asos loo gə́ jeḛ j’wɔji-kwɔji kiŋga Pool keneŋ mbata yeḛ ndigi kun rəw lé gə gɔlee. 14 Loo gə́ yeḛ iŋga sí Asos mba̰ ndá j’aree uru sə sí mee bato’g ar sí j’awje Mitilenə. 15 Tɔɓəi j’ḭ keneŋ j’aw dan baa-boo’g saar bèlè lookàree ndá j’oo dɔ ɓee gə́ Siɔs no̰ sí’g dil. Ndɔ gə́ njekorè gée gə́ raŋg jeḛ n’teḛ Milet. 16 Pool wɔji-kwɔji gə mba dəs Epesə tar lal kwa naŋg keneŋ mbata yeḛ ndigi kaw go̰-go̰ ɓeeko̰ gə́ Asi el. Yeḛ ɔs rəa ɓad gə mba kaw, ɓó lé banelə teḛ Jerusalem’g mba̰ ɓa ɓó gə kar ndɔ Pa̰dekɔt teḛ ɓəi.
Pool ula ŋgatɔgje gə́ Epesə ta
17 Loo gə́ j’isi Milet lé Pool ula kula ɓar ŋgatɔgje gə́ Eglisə gə́ Epesə. 18 Loo gə́ deḛ teḛ rəa’g mba̰ ndá yeḛ ula dee pana: ndɔ gə́ dɔtar gə́ m’ila gɔlm Asi pà lé saar ɓasinè seḭ gərje néram gə́ m’ra ta-ta mbuna sí’g gao ya. 19 M’ula dɔm m’ra ne né m’ar Mbaidɔmbaije ləm, m’isi gə mán-no̰ kəm’g dan né gə́ naam’g loo kumum rəw’g lə Jibje ləm tɔ. 20 Seḭ gərje gao ma m’lɔm sə sí dɔ né gə́ njekorè sí més loo-kula’g lé el ləm, ma m’ɓəl ndəji sí əsé ndoo sí né raga kəm dəwje’g əsé mee kəije’g el ləm tɔ. 21 Ma m’ula ne Jibje gə Grekje ta kwa ndòo rɔ dɔ kaiya’g lə dee rɔ Ala’g lé ɓó gə kar dee d’un ne meḛ dee d’ar Mbaidɔmbaije Jeju Kristi. 22 Aa ooje, ɓasinè Ndil ɓa ndɔrm aw səm Jerusalem, né gə́ a gə teḛ dɔm’g keneŋ lé ma m’gər el tɔ. 23 Nɛ gə ɓee-ɓee lai lé Ndilmeenda ulam keneŋ təsərə pana: Kula tɔm ləm, gə nékəmndoo gə́ a gə ram lé to ŋginam ya. 24 M’ra né kára kara gə mba taa ne rɔm el ləm, m’oo rɔm gə́ né gəd kəm dɔ’g el ləm tɔ. Né gə́ wa məəm lé kɔr suna rəw ləm gə meendakaḭ ləm, gə tɔl ta kula gə́ Mbaidɔmbaije Jeju ɔm jim’g, am m’ula dee ne tagə́maji gə́ wɔji dɔ noji lə Ala lé ləm tɔ lé yee ɓa gə́ né gə́ wa məəm ya .
25 Aa ooje, seḭje lai gə́ m’aw mbuna sí’g m’ula sí ta lə ɓeeko̰ lə Ala lé ɓasinè ma m’gər gao to gə́ seḭ a kilaje kəm sí dɔm’g gogo el ŋga. 26 Gelee gə́ nee ɓa ma m’ula sí ne təsərə ɓogənè ya, ɓó lé dəw kára mbuna sí’g tuji ndá ta məsee wa dɔm el. 27 Mbata torndu Ala lai lé ma m’wɔji sí ɓó m’kusu dəa kára kara bèe el. 28 Bèe ndá arje meḛ sí dɔ rɔ sí’g ləm, aaje dɔ badə-kosoje gə́ Ndilmeenda unda sí gə́ njékaa dɔ deeje lé gə mba kar sí ulje Eglisə lə Mbaidɔmbaije gə́ yeḛ uga gə məsee-yeḛ nja ləm tɔ. 29 Ma m’gər gao loo gə́ m’a kuba naŋg kḭ kya̰ sí lé ndá jagmjərje gə́ njetɔr kwɔi néje d’a kuru mbuna sí’g ndá d’a busu badə-kosoje busu-busu ləm, 30 njé gə́ na̰je mbuna sí-seḭ’g ya d’a kḭ gaŋgta badə-badə ndoo dəwje ɓó gə kɔr ne njékwakiláje kɔm dee ne goo dee’g ləm tɔ. 31 Yen ŋga sije kəmba jəgəgə, arje meḛ sí olé dɔ ta gə́ ma m’ndəji sí kára-kára lai gə mán-no̰ kəm’g as ləb munda, dan kàrá gə loondul’g m’ar tam wəi el.
32 Ɓasinè lé m’ɔm sí ji Ala’g ləm, gə m’ɔm sí ta noji ləa gə́ askəm rɔd sí mba kar sí iŋgaje nénoji lə sí gə njémeendaje na̰’d lai. 33 Ma lé larnda əsé larlɔr əsé kubu lə dəw kára kara malee ram el. 34 Seḭje lé seḭ gərje gao jim-ma ya ɓa m’ra ne kula m’iŋga ne né gə́ lalm ləm, gə lal deḛ gə́ d’isi səm lé ləm tɔ. 35 M’ra né ɓəd-ɓəd m’tɔji sí né gə mba kar kula raje gə́ togə́bè ɓa seḭ a kodoje ne yɔ-dəwje ləm, meḛ sí a kolé ne dɔ Mbaidɔmbaije Jeju gə́ yeḛ nja pana: Kun né kar lé to rɔlel unda taa né!
36 Loo gə́ yeḛ pata nee ar dee mba̰ ndá yeḛ ɔs kəjee naŋg ra sə deḛ lai tamaji. 37 Deḛ lai neelé kəm dee təd gə mán-no̰, ar dee nim na̰ dɔ tamee’g njururu. 38 Kəm dee to ndòo mbata ta gə́ yeḛ ula dee pana: D’a koo kəmee gogo el lé ya. Yen ɓa deḛ danee saar d’aw səa ta bato’g.
