Fakkir fi l-khumaam al-muwaddir
1 Wa kan tichiif toor aw kharuuf akhuuk muwaddir, ma tikhalliih. Chiilah wa waddiih leyah. 2 Wa kan siid al-bahiime di ma saakin gariib leek aw ma taʼarfah, chiil bahiimtah di wa limmaha maʼaak. Wa khalliiha tagood fi beetak lahaddi hu yaji yifattichha wa khalaas, tantiiha leyah. 3 Wa tisawwi misil da kan ligiit humaarah aw khalagah aw ayyi cheyy al-akhuuk yiwaddirah, ma tikhalliih.
4 Wa kan ligiit humaar akhuuk aw toorah waagiʼ fi l-derib, ma tikhalliih. Saaʼid akhuuk wa gawwimah maʼaayah.
Gawaaniin aakhariin
5 Wa l-mara ma talbas lubaas al-raajil wa l-raajil ma yalbas lubaas al-mara. Wa ayyi naadum al-yisawwi cheyy misil da, Allah Ilaahak yakrahah.
6 Wa kan maachi fi derbak wa ligiit uchch indah furuukh aw beed hana teeraay fi chadara aw fi l-ard wa ammuhum raagde fooghum, ma tichiil al-amm wa furuukhha sawa. 7 Wa laakin chiil al-furuukh wiheedhum wa khalli al-amm. Wa be da, talga al-kheer wa umrak yabga tawiil.
8 Wa kan baneetu beet jadiid, hawwugu raasah be durdur achaan beetku ma yabga sabab hana dimme wakit naadum yagaʼ minnah.
9 Ma tazraʼo cheyy aakhar fi jineenit inabku. Wa da, achaan ma tikhassusu kulla natiijat al-cheyy al-intu zaraʼtuuh maʼa intaaj inabku. 10 Wa ma tahartu be toor wa humaar sawa.
11 Wa ma talbaso khalag masnuuʼ be suuf wa gumaach kattaan sawa. 12 Wa khayyutu hubaal fi l-koonyaat al-arbaʼa hana l-khita al-tilkhatto beyah.
Gaanuun bukhuss al-raajil wa martah
13 Wa akuun naadum yaakhud mara wa baʼad lamma maʼaaha, yikhalliiha 14 wa yathamha kadar hi ma maache adiil wa yihajji foogha kalaam fasil wa yuguul : «Ana akhadtaha wa wakit dakhalt beeha, ligiitha ma bineeye.» 15 Wa fi l-haala al-misil di, amm al-bineeye wa abuuha yamchu le chuyuukh al-madiina fi khachum baab al-madiina wa hinaak yiwassufu alaamat al-banaatiiye le chuyuukh al-madiina. 16 Wa abu al-bineeye yuguul le l-chuyuukh : «Ana anteet bineeyti le l-raajil da wa hu khallaaha. 17 Wa hu tahamha kadar hi ma maache adiil wa gaal leyi : ‹Bittak ana ma ligiitha bineeye !› Wa laakin daahu al-alaama hana banaatiiyit bitti !»
Wa yifillu al-farde al-indaha damm al-banaatiiye giddaam al-chuyuukh hana l-madiina. 18 Wa chuyuukh al-madiina di yakurbu al-raajil da wa yiʼaddubuuh. 19 Wa yaʼasuruuh yikaffi hukum hana 100 hajar fudda le abu al-bineeye achaan hu tallaf simʼit al-bineeye al-udriiye fi Israaʼiil. Wa khalaas fi l-bakaan da, al-bineeye tagood martah wa hu ma yagdar yatrudha fi kulla muddit hayaatah.
20 Wa laakin kan kalaam al-raajil da sahiih wa kan alaamat al-banaatiiye ma anlagat fi l-farde, 21 khalaas yamurgu al-bineeye di fi khachum beet abuuha wa naas al-madiina yarjumuuha lahaddi l-moot achaan hi sawwat fiʼil cheen fi Israaʼiil wa achcharmatat min hi fi beet abuuha. Wa be da, tamurgu al-charr min usutku.
Al-zina wa l-ragadaan be gu
22 Wa kan ligiitu raajil raagid maʼa marit raajil, humman al-itneen yumuutu, al-raajil wa l-mara kula. Wa be da, tamurgu al-charr min usut Bani Israaʼiil.
23 Wa kan bineeye udriiye kaarbiin raasha wa raajil waahid laagaaha fi l-madiina wa ragad maʼaaha, 24 waajib tamurguuhum humman al-itneen fi khachum baab al-madiina wa tarjumuuhum lahaddi yumuutu. Wa da, achaan al-bineeye ma aatat le naas al-madiina wa l-raajil achaan hu sawwa al-unuf le marit akhuuh. Wa be da, tamurgu al-charr min usutku.
25 Wa laakin kan fi l-kadaade bas al-raajil da laaga al-bineeye al-kaarbiin raasha di wa karabaaha wa ragad maʼaaha, al-raajil yaktuluuh wiheedah. 26 Wa ma tisawwu le l-bineeye di cheyy achaan hi ma sawwat zanib al-yijiib leeha al-moot. Wa l-haala di, hi misil naadum gamma didd akhuuh wa katalah. 27 Wa l-bineeye al-kaarbiin raasha di, al-raajil laagaaha fi l-kadaade wa hi aatat wa ma ligat naadum al-yinajjiiha minnah.
28 Wa kan naadum karab bineeye udriiye al-ma kaarbiin raasha wa ragad maʼaaha wa karabooh, 29 khalaas al-raajil da yikaffi le abu al-bineeye 50 hajar fudda achaan hu karabaaha be gu. Wa hu yaakhudha wa ma yagdar yatrudha min beetah fi kulla muddit hayaatah.
30 Abadan naadum ma yagdar yargud maʼa marit abuuh achaan da misil kachaf oorit abuuh.
Godnduje gə́ ɓəd-ɓəd
1 Ɓó lé seḭ ooje maŋg əsé badə lə ŋgoko̰ sí gə́ ndəm ndá seḭ a kyá̰je el nɛ seḭ a telje reeje səa karje ŋgoko̰ sí lé . 2 Ɓó lé ŋgoko̰ sí lé si mbɔr sí’g dəb el ar sí gərje da-kul lé el ndá seḭ a kwaje da-kul neelé kawje ne kəi lə sí mba kar loo gə́ ŋgoko̰ sí lé ila mberee ndá yee ɓa seḭ a telje ne kaareeje ya. 3 Seḭ a raje togə́bè mbata lə mulayḛ̀je ləa ləm, əsé kubu ləa ləma, əsé né gə́ rara gə́ yeḛ ila aree igi gə́ seḭ iŋgaje lé ləm tɔ, né gə́ ban-ban kara seḭ a lɔmje dəa el.
4 Ɓó lé seḭ ooje mulayḛ̀je lə ŋgoko̰ sí əsé maŋg ləa gə́ oso rəw’g ndá seḭ a turuje gir sí kilaje kaareeje el nɛ seḭ a laje səa mba kar mulayḛ̀je lé ḭta.
5 Dené a kula kubu kula diŋgam el ləm, diŋgam a kula kubu dené el ləm tɔ, mbata nana ɓa gə́ ra né gə́ togə́bè ndá to né gə́ mina̰ kəm Njesigənea̰ Ala’g lə sí.
6 Ɓó lé seḭ iŋgaje kəi-yel rəw-kaw sí’g dɔ kag’d əsé naŋg gə ŋgan yelje əsé kabeeje keneŋ ɓa ar ko̰ yel lé to dɔ ŋganeeje’g əsé kabeeje’g ndá seḭ a kwáje gə ŋganeeje na̰’d el, 7 nɛ seḭ a kya̰je ko̰ yel lé kaareeje aw ndá seḭ a kodoje ŋganeeje ba ɓa, mba kar rɔ sí lel sí ne ləm, kuru ndɔ lə sí a kəw ne kunda njé gə́ kédé ləm tɔ.
8 Ɓó lé seḭ raje kəi gə́ sigi ndá seḭ a raje kag-gəd-rɔ gugu ne dɔ kəi sub gə mba kar dəw ḭ keneŋ oso ila ne məs dɔ kəi’g lə sí el.
9 Kandə néje ɓəd-ɓəd joo lé seḭ a dubu deeje mee ndɔ-nduú’g lə sí el nà banelə kandə né gə́ seḭ a dubuje əsé kandə nduú lé a kunda deeje gə kəmee karje Njesigənea̰ ya . 10 Seḭ a kɔmje mulayḛ̀je dee gə maŋg na̰’d gə mba ndɔ ne ndɔ el. 11 Seḭ a kulaje kubu gə́ d’ṵji gə kulaje ɓəd-ɓəd asəna gə bḭ badə gə kúla palégal gə́ d’orè na̰’d lé el.
12 Kubu gə́ ŋgal yududu gə́ seḭ a gə kəjee ne rɔ sí lé seḭ a kɔsje gə kúla kubuje gə́ d’ul ta dee na̰’d lé keneŋ loo sɔ gelee’g ba .
13 Ɓó lé dəw taa dené ləa to səa mba̰ ɓa, gée gə́ gogo oo to gə́ lelee el aree ə̰jee bəḭ-bəḭ ɓa, 14 ɓó lé yeḛ ɔm ta néraje gə́ yèr dəa’g ɓar ne ria majel pana: Dené neelé m’təa, tɔɓəi m’aw rəa’g ndá m’gəree to gə́ to ŋgoma̰də el ndá, 15 bɔ ŋgoma̰dje neelé gə kea̰je d’a kodo né gə́ wɔji dɔ kaw ma̰də’g ləa lé kaw ne no̰ ŋgatɔgje gə́ mee ɓee-boo’g neelé tarəwkɔg’d. 16 Bɔ ŋgoma̰dje neelé a kula ŋgatɔgje lé pana: Ma m’un ŋgonəm m’ar diŋgam neelé təa ndá yeḛ tel ə̰jee bəḭ-bəḭ, 17 yeḛ ila ta néraje gə́ yèr dəa’g pa ne pana: M’iŋga ŋgoni lé gə́ ŋgoma̰də el. Nɛ aa ooje, né gə́ wɔji dɔ kaw ma̰də lə ŋgonəm gə́ dené lé ɓa nee. Bèe ɓa deḛ d’a tudu pal-kubu ləa naŋg no̰ ŋgatɔgje’d gə́ mee ɓee-boo’g lé. 18 Togə́bè ŋgatɔgje gə́ mee ɓee-boo’g lé d’a kwa diŋgam neelé d’a kwɔjee kəmkàr, 19 d’a gaŋg larnda tɔl dəa’g ndá d’a kar bɔ ŋgoma̰dje lé mbata yeḛ ila ta néra gə́ yèr dɔ ŋgoma̰də gə́ gər ŋgaw el mbuna Israɛlje’g lé. Yeḛ a si səa gə́ dené ləa ya saar ɓó loo gə́ si ne kəmba lé yeḛ a kaskəm tubá el.
20 Nɛ ɓó lé ta lə diŋgam neelé to tɔgərɔ ləm, ɓó lé ŋgoma̰də lé d’oo to gə́ gər ŋgaw kédé ya ləm tɔ ndá, 21 d’a teḛ gə ŋgoma̰də lé tarəwkəi’g lə bɔbeeje ndá koso-dəwje gə́ mee ɓee-boo’g d’a tilá gə kɔri-ər tɔlee mbata yeḛ ra nérɔkul mbuna Israɛlje’g, tel ne rəa gə́ kaiya dené mee kəi’g lə bɔbeeje. Togə́bè ɓa seḭ a kɔrje ne né gə́ majel mbuna sí’g tɔ.
22 Ɓó lé diŋgam to gə dené gə́ taa ŋgaw ndá d’a tɔl dee joo bɔr ya, diŋgam lé ləm gə dené lé ləm tɔ. Togə́bè ɓa seḭ a kɔrje ne néje gə́ majel mbuna Israɛlje’g ya.
23 Ɓó lé ŋgoma̰də gə́ gər ŋgaw el ɓəi gə́ d’wa səa mɔr mba̰ ɓa diŋgam kára iŋgá mee ɓee-boo’g to səa ndá 24 seḭ a teḛje sə dee joo bɔr tarəwkɔg’d lə ɓee-boo ndá seḭ a tila deeje gə kɔri-ər tɔl deeje, ŋgoma̰də lé mbata yeḛ ur kii dəa’g mee ɓee-boo’g el ləm, diŋgam ndá mbata lə rɔkul gə́ yeḛ ila dɔ dené’g lə maree lé ləm tɔ. Togə́bè ɓa seḭ a kɔrje ne né gə́ majel mbuna sí’g ya. 25 Nɛ ɓó lé mee wala’g ɓa diŋgam neelé iŋga ŋgoma̰də gə́ d’wa səa mɔr mba̰ lé wá gə siŋgamoŋgee to səa ndá diŋgam neelé gə́ njeto səa ya d’a tɔlee gə karee ba. 26 Seḭ a raje né kára gə ŋgoma̰də neelé el, yeḛ ra némajel gə́ as yoo el, mbata ta lə diŋgam neelé to asəna gə ka̰ diŋgam gə́ ur dɔ maree’g tɔlee bèe. 27 Ŋgoma̰də gə́ d’wa səa mɔr gə́ diŋgam iŋgá mee wala’g lé ɓó lé ur kii kara dəw gə́ njeteaa a godo.
28 Ɓó lé diŋgam iŋga ŋgoma̰də gə́ njemɔr ləa godo ɓa wá gə siŋgamoŋgee to səa ɓa dəw gə́ raŋg teḛ dɔ dee’g wai iŋga dee ndá , 29 diŋgam gə́ njeto səa lé a kar bɔ ŋgoma̰dje lé larnda as rɔ-mi, tɔɓəi yeḛ a təa gə́ dené ləa to mbata yeḛ ila rɔkul dəa’g mba̰, tɔɓəi loo gə́ dené neelé si kəmba ɓəi ndá yeḛ a kaskəm tɔbee el tɔ.
