Yasruun zaar Muusa
1 Yasruun raajil al-diin hana balad Midyaan wa hu nasiib Muusa. Wa simiʼ be kulla cheyy al-Rabb sawwaah le Muusa wa le chaʼabah Bani Israaʼiil wa kikkeef Allah maragaahum min balad Masir. 2 Awwal Muusa wadda martah Siffuura le nasiibah Yasruun wa hu khibilaaha. 3 Wa wadda maʼaaha iyaalha al-itneen. Al-bikir Muusa sammaah Girchuum (maʼanaatah ajnabi) achaan Muusa ajnabi fi l-balad. 4 Wa l-aakhar sammaah Aliʼaazar (maʼanaatah Allah yafzaʼ) achaan Allah Rabb abuuh fazaʼah wa najjaah min seef Firʼoon malik Masir. 5 Wa Yasruun nasiib Muusa chaal al-iyaal wa ammuhum wa maachi yiwaddiihum le Muusa fi l-sahara gariib le jabal Allah al-bakaan al-Muusa nazal foogah. 6 Wa Yasruun rassal khabar le nasiibah Muusa wa gaal : «Daahuuni ana jaayi leek wa jaayib maʼaayi martak Siffuura wa iyaalha.»
7 Wakit Yasruun wassal, Muusa marag laagaah wa barak giddaamah wa habbaah. Wa assaaʼalo khabar aafiyithum wa baʼad da, dakhalo al-kheema. 8 Wa Muusa hajja le nasiibah be kulla cheyy al-Allah sawwa didd Firʼoon malik Masir wa l-Masriyiin fi chaan Bani Israaʼiil. Wa hajja leyah be kulla l-taʼab al-ligooh fi l-derib wa kikkeef Allah najjaahum. 9 Wa Yasruun firih be kulla l-kheer al-Allah sawwaah le Bani Israaʼiil wakit najjaahum min al-Masriyiin. 10 Wa hu gaal : «Baarak Allah al-najjaaku min ubuudiiyit Firʼoon wa l-Masriyiin. 11 Wa hassaʼ ana irift kadar Allah akbar min kulla l-ilaahaat achaan hu wassaf gudurtah le l-naas al-zalamo Bani Israaʼiil.»
12 Khalaas, Yasruun nasiib Muusa gaddam dahiiye muharraga wa dahaaya aakhariin le l-Rabb. Wa Haaruun wa kulla chuyuukh Bani Israaʼiil jo le yaakulu maʼa nasiib Muusa giddaam al-Rabb.
Wasiiyat Yasruun le Muusa
13 Wa fi l-yoom al-taani, Muusa gaaʼid yichaariʼ al-chaʼab wa humman waagfiin giddaamah min al-fajur lahaddi l-achiiye. 14 Wakit nasiibah Yasruun chaaf kulla cheyy al-Muusa gaaʼid yisawwiih le l-chaʼab, gaal leyah : «Chunu al-gaaʼid tisawwiih le l-chaʼab da ? Maala inta wiheedak bas tagood tichaariʼhum ? Wa maala humman kulluhum waagfiin giddaamak min al-fajur lahaddi l-achiiye ?» 15 Wa Muusa radda le nasiibah wa gaal : «Achaan al-chaʼab yaju leyi le nasʼal leehum al-Rabb. 16 Wa kan induhum muchkila kula, humman yaju leyi le nisawwi leehum chariiʼa been al-waahid wa l-aakhar. Wa niʼarrifhum be gawaaniin al-Rabb wa wasiiyaatah.»
17 Wa nasiib Muusa gaal leyah : «Al-cheyy al-inta gaaʼid tisawwiih da ma adiil ! 18 Inta gaaʼid titaʼʼib nafsak wa titaʼʼib al-chaʼab kula maʼaak achaan al-cheyy da faat gudurtak. Wa inta wiheedak ma tagdar tisawwiih. 19 Wa hassaʼ da, asmaʼ kalaami wa wasiiyti wa khalli al-Rabb yukuun maʼaak ! Gaddim suʼaal al-chaʼab le l-Rabb achaan inta mumassil al-chaʼab giddaam Allah. 20 Wa allimhum al-gawaaniin wa l-wasaaya wa arrifhum al-derib al-waajib yichiiluuh wa l-cheyy al-waajib yisawwuuh. 21 Wa baʼad da, aʼazil min kulla l-chaʼab rujaal gaadriin wa khaayfiin min al-Rabb wa amiiniin wa ma yakhbalo al-rachwa. Wa khuttuhum masʼuuliin fi l-chaʼab. Waahidiin minhum yisawwu chariiʼa le alif naadum wa le miya wa le khamsiin wa la achara. 22 Wa khalliihum yichaaruʼu al-chaʼab fi kulla wakit. Humman yichaaruʼuuhum fi machaakilhum al-dugaag wa laakin machaakilhum al-kubaar kamaan yiwadduuhum leek inta. Wa da yikhaffif leek inta achaan humman kula yichiilu al-tagala maʼaak. 23 Wa kan tisawwi al-cheyy al-amarak beyah al-Rabb, misil da tagdar tilhammal masʼuuliiytak. Wa kulla l-chaʼab yigabbulu buyuuthum be l-salaam.»
24 Wa Muusa simiʼ kalaam nasiibah wa sawwa kulla cheyy al-hu gaalah leyah. 25 Wa azal rujaal gaadriin min kulla Bani Israaʼiil wa khattaahum masʼuuliin fi l-chaʼab. Wa waahidiin minhum yisawwu chariiʼa le alif naadum wa le miya wa le khamsiin wa la achara. 26 Wa gaaʼidiin yichaaruʼu al-chaʼab fi kulla wakit. Machaakilhum al-kubaar yigaddumuuhum le Muusa wa l-dugaag kamaan, humman bas yihilluuhum.
27 Wa khalaas, Muusa adda nasiibah Yasruun wa hu gabbal baladah.
Moyis gə məmeeje gə́ Jetro
1 Jetro gə́ njekinjanéməs gə́ Madian gə́ to məəm Moyisje lé oo ta néje lai gə́ Ala ra mbata lə Moyis ləm, gə mbata lə Israɛlje gə́ to dəwje ləa ləma, yeḛ oo to gə́ Njesigənea̰ ar Israɛlje d’unda loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛ ləm tɔ. 2 Jetro gə́ məəm Moyisje lé ar ŋgonee gə́ Sepora, gə́ to dené lə Moyis gə́ yeḛ aree tel aw ɓée kédé lé si rəa’g . 3 Ŋgalə Sepora gə́ diŋgam joo kara d’isi rəa’g tɔ, yeḛ gə́ kára ria lə Gersɔm mbata Moyis pa pana: M’isi ɓee-kaḭ’g , 4 yeḛ gə́ raŋg ria lə Eliéjer mbata yeḛ pa pana: Ala lə bɔmje la səm, tɔɓəi yeḛ nja ɔrm ta kiambas’g lə Parao̰.
5 Jetro gə́ məəm Moyisje lé ree gə ŋgalə Moyis gə dené ləa lé, ree sə dee dɔdilaloo’g loo gə́ yeḛ si mbɔr mbal’g lə Ala waga. 6 Yeḛ ar dee d’ula Moyis pana: Neḛ Jetro gə́ n’to məmeeje lé ɓa n’aw n’ree gə́ rəa’g gə dené ləa gə ŋganeeje gə́ diŋgam gə́ joo lé. 7 Moyis teḛ aw tila kəm məmeeje ndá yeḛ unda barmba nea̰’g tɔɓəi yeḛ il ɓɔlee tɔ. Deḛ dəji na̰ ta gə́ wɔji dɔ roŋgəŋ lə dee-deḛ ləm gə ka̰ njémeekəije ləm tɔ ndá deḛ d’andə d’aw mee kəi-kubu’g lə Moyis. 8 Moyis ndaji ta néje lai gə́ Njesigənea̰ ra gə Parao̰ gə njé gə́ Ejiptə mbata lə Israɛlje ləm, gə némeekonje lai gə́ teḛ dɔ dee’g rəbə ləma, gə rəbee gə́ Njesigənea̰ ɔr dee ne keneŋ ləm tɔ, ar məmeeje oo. 9 Mee Jetro lelee dɔ meemajije lai gə́ Njesigənea̰ ra mbata lə Israɛlje ləm, gə kɔr gə́ yeḛ ɔr dee ji njé gə́ Ejiptə’g ləm tɔ. 10 Jetro pana: Maji kar dɔ Njesigənea̰ ai səgərə, yeḛ gə́ njekɔr sí ji njé gə́ Ejiptə’g ləm, gə ji Parao̰’g ləm tɔ, yeḛ gə́ njekɔr koso-dəwje ji njé gə́ Ejiptə’g lé. 11 Ɓasinè, ma m’gər gao to gə́ Njesigənea̰ lé ur dɔ magəje’g lai, mbata némeeyèr lə njé gə́ Ejiptə lé tel oso dɔ dee-deḛ’g ya.
12 Jetro gə́ məəm Moyisje lé inja nékinjaməs gə́ ka̰ roo ləm, gə nékinjanéməsje gə́ raŋg ləm tɔ ar Ala. Ndá Aaro̰ gə ŋgatɔgje lə Israɛlje lai ree d’usɔ né na̰’d gə məəm Moyisje no̰ Ala’g lé.
Moyis mbər mbaije gə́ njégaŋ-rəwtaje
13 Bèlè lookàree lé, Moyis si gaŋg rəwta lə dəwje ndá, dəwje neelé d’aar tar nea̰’g gə ndɔ ya saar d’ar kàr ur naŋg jig. 14 Məm Moyisje oo néje lai gə́ yeḛ ra mbata lə dəwje neelé ndá yeḛ pana: See ban ɓa i ra bèe gə dəwje neelé wa. See gelee ban ɓa i nja gə kari ba si naŋg nee ndá ar koso-dəwje lai d’aar tar nɔḭ’g gə ndɔ ya saar d’ar kàr ur naŋg jig bèe wa. 15 Moyis tel ila məmeeje’g lé pana: To mbata dəwje neelé ree rɔm’g mba koo rəwta-gaŋg gə ḭ rɔ Ala’g lé. 16 Loo gə́ ta gə́ kəm gɔl to mbuna dee’g ndá deḛ ree ne rɔm’g, ma m’ɔr kəm ta gə́ to mbuna dee’g ndá m’ar dee gər ne ndukunje lə Ala ləm, gə godndiaje ləm tɔ.
17 Məm Moyisje ulá pana: Né gə́ i ra neelé to sur el. 18 I lé a sané siŋgai ləm, dəwje gə́ d’aar nɔḭ’g nee lé kara i sané siŋga dee ləm tɔ, mbata né neelé al dɔ siŋgai ɓó i nja gə kari ba a kaskəm ra né neelé el. 19 Yen, ɓasinè lé, maji kari oo ndum ya, m’a gə kwɔjii né gə́ kəm ra ndá maji kar Ala nai səi ya, maji kari to njenai gə́ dəwje no̰ Ala’g lé ləm, i a kun taje lə dee kaw ne nea̰’g ləm tɔ. 20 Maji kari ndoo dee godndiaje gə torndiaje, ar dee-deḛ gər rəw gə́ kəm kar dee njaa keneŋ ləma, gə né gə́ kəm kar dee ra ləm tɔ. 21 Nɛ mbuna dəwje’g lai lé maji kari mbər diŋgamje gə́ siŋga dee to kɔgərɔ-kɔgərɔ ləm, deḛ gə́ ɓəl Ala ləm, diŋgamje gə́ gel dee godo ləma, deḛ gə́ to mwəiyoolarje el ləm tɔ, maji kari unda dee gə́ njékaa dɔ mar deeje: njékaa dɔ dəwje gə́ tɔl-dɔg-dɔg (1.000) ləm, njékaa dɔ dəwje gə́ tɔl-tɔl (100) ləm, njékaa dɔ dəwje gə́ rɔ-mi rɔ-mi (50) ləma, gə njékaa dɔ dəwje gə́ dɔg-dɔg (10) ləm tɔ. 22 Maji kar dee gaŋg rəwta dɔ dəwje’g gə ndɔ dee ndɔ dee, taje gə́ boo-boo ɓa d’a ree ne rɔi’g, nɛ ŋgan taje gə́ lam-lam lé deḛ nja maji kar dee ra gə dɔrɔ dee. Ar nékodo gə́ wɔi gə́ to dɔi’g neelé wɔilɔ pélé, mbata deḛ d’a kodo səi na̰’d ya. 23 Ɓó lé i ra togə́bè ɓa Ala un ndia dɔ’g ari ndá, yee ɓa i a kaskəm ra ləm, dəwje lai neelé kara d’a teḛ loo gə́ deḛ d’isi d’aw gə́ keneŋ lé gə meelɔm ya ləm tɔ.
24 Moyis oo ta lə məmeeje ndá ra néje lai gə́ yeḛ ulá lé ya tɔ. 25 Moyis mbər diŋgamje gə́ siŋga dee to kɔgərɔ-kɔgərɔ mbuna koso-dəwje gə́ Israɛl lai ndá yeḛ unda dee gə́ njékaa dɔ dəwje gə́ tɔl-dɔg-dɔg (1.000) ləm, njékaa dɔ dəwje gə́ tɔl-tɔl (100) ləm, gə njékaa dɔ dəwje gə́ rɔ-mi rɔ-mi ləma, gə njékaa dɔ dəwje gə́ dɔg-dɔg ləm tɔ. 26 Deḛ gaŋg rəwta dɔ dəwje’g gə ndɔ dee ndɔ dee, taje gə́ kədərə yaa̰ lé ɓa deḛ d’aw ne no̰ Moyis’g, nɛ ŋgan taje gə́ lam-lam ndá deḛ nja gɔl gə dɔrɔ dee tɔ.
27 Yen ɓa Moyis ya̰ loo ar məmeeje gə́ Jetro tel aw mee ɓee’g ləa gogo ɓəi.
