Naas al-balad daharo buna beet Allah
1 Wa udwaan gabaayil Yahuuza wa Banyaamiin simʼo kadar al-naas al-gabbalo min al-khurba gaaʼidiin yabnu beet le Allah Ilaah Bani Israaʼiil. 2 Wa l-udwaan dool macho le Zarubaabil wa kubaaraat aayilaat Bani Israaʼiil wa gaabaloohum wa gaalo : «Khalluuna nabnu maʼaaku achaan aniina kula misilku gaaʼidiin naʼabudu Ilaahku wa nigaddumu leyah dahaaya. Wa da min wakit Isar Hadduun malik balad Achuur jaabaana hini.» 3 Wa laakin Zarubaabil wa Yachuuʼ wa kubaaraat aakhariin hana aayilaat Bani Israaʼiil raddo leehum wa gaalo : «Abadan ma tichaaruku maʼaana fi buna beet Ilaahna. Aniina wiheedna bas nabnu beet le Allah Ilaah Bani Israaʼiil misil Kuurach malik balad Faaris amaraana.»
4 Wa misil da, naas al-balad gaaʼidiin yikassuluuhum le chaʼab Bani Yahuuza wa yikhawwufuuhum le yadharoohum min al-buna. 5 Wa battaan ajjaro mustachaariin didduhum achaan yifachchulu barnaamijhum hana l-buna. Wa da min wakit hukum Kuurach malik balad Faaris lahaddi wakit hukum Daariyuus malik balad Faaris.
Jawaabaat al-chakwa
6 Wa fi bidaayit hukum al-malik Achawiruuch, udwaan al-Yahuud katabo leyah jawaab chakwa didd naas balad Yahuuza wa sukkaan Madiinat al-Khudus. 7 Wa battaan fi ayyaam Artahachta malik balad Faaris, Bichlaam wa Mitradaat wa Tabiil wa rufgaanhum al-aakhariin kula katabo le l-malik jawaab be l-lukhkha al-araamiiye wa tarjamooh leyah. 8 Wa battaan kula, Rahuum al-waali wa Chimchaay kaatib al-waali katabo jawaab le l-malik Artahachta didd sukkaan Madiinat al-Khudus wa gaalo :
9 Daahu jawaab hana Rahuum al-waali wa Chimchaay kaatib al-waali wa rufgaanhum al-aakhariin al-humman kubaaraat madiinat Diin wa madiinat Afarsitka wa madiinat Tarfil wa madiinat Afarsa wa madiinat Arak wa madiinat Baabil wa madiinat Chuucha wa madiinat Diiha wa madiinat Ilaam 10 wa chuʼuub aakhariin al-waddaahum al-malik Asnaffar al-machhuur wa aziim fi hillaal balad Saamira wa fi l-mantaga al-kharib le bahar al-Furaat.11 Wa daahu al-kalaam al-nuguulu le l-malik Artahachta. Aniina abiidak al-gaaʼidiin fi l-mantaga al-kharib le bahar al-Furaat nikhabburuuk be l-kalaam da. 12 Al-Yahuud al-gabbalo minnak wa jo leena fi Madiinat al-Khudus dool gaaʼidiin yabnu battaan madiinithum al-awwal maʼruufa be sukkaanha al-muʼaaridiin wa fasliin. Humman gaaʼidiin yiʼaddulu asaas al-durdur al-muhawwig al-madiina wa yikammuluuh. Al-khabar da, khalli al-malik yasmaʼah. 13 Khalli al-malik yukhutt fi aglah kadar al-madiina di kan anbanat wa durdurha kammalooh, sukkaan al-madiina di battaan ma yikaffu miiri wa la zaka wa la ayyi cheyy al-waajib yikaffuuh le l-malik. Wa da yijiib darar fi sanduug al-malik.14 Min akalna wa chiribna maʼa l-malik, aniina ma nardo leyah darar wa be da, ma nikhassudu cheyy fasil yaji le l-malik. Wa fi chaan da bas, aniina nantuuk al-khabar da 15 achaan tifattich kutub al-muluuk al-gubbaalak. Wa fi l-kutub dool, talga wa taʼarif kadar al-madiina di muʼaaride wa indaha darar le l-malik wa le manaatigah wa min zamaan kula sukkaanha muʼaaridiin bas. Wa achaan da bas, madiinithum alhaddamat.16 Ya l-malik, aniina nikhabburuuk ! Kan al-Yahuud bano madiinithum di wa durdurha kula kammalooh, inta battaan ma indak hagg fi l-mantaga al-kharib le bahar al-Furaat.Al-malik radda fi jawaabhum
17 Wa be misil da, al-malik radda fi jawaabhum wa gaal :
Le Rahuum al-waali wa le Chimchaay kaatib al-waali wa le rufgaanhum al-aakhariin al-saakniin fi balad Saamira wa fi l-mantaga al-kharib le bahar al-Furaat.18 Al-jawaab al-rassaltuuh leena da garooh wa tarjamooh leyi. 19 Amarna naas le yifattuchu fi kutub al-muluuk wa humman ligo kadar sahiih ke, al-madiina di min zamaan kula muʼaaride didd al-muluuk wa sukkaanha muʼaaridiin. 20 Wa l-madiina di zamaan indaha muluuk gawiyiin al-hakamo kulla l-mantaga al-kharib le bahar al-Furaat wa l-naas kaffo leehum al-miiri wa l-zaka wa ayyi cheyy al-waajib yikaffuuh le l-malik. 21 Wa misil da, ooruuhum le l-naas al-gaaʼidiin yabnu achaan yikhallu al-buna wa l-madiina di ma tinbani illa be izni. 22 Angarʼu ! Ma talʼabo be amri da wa la tikhallu al-fasaala di tiziid wa tisabbib darar fi sanduug al-malik.23 Wa min garo leehum kalaam al-jawaab hana l-malik Artahachta, Rahuum wa Chimchaay al-kaatib wa rufgaanhum macho ajala ke le l-Yahuud fi Madiinat al-Khudus wa be gu, waggafoohum min al-buna.
24 Wa misil da, khidmit buna beet Allah fi Madiinat al-Khudus wagafat wa gaaʼide waagfe lahaddi fi l-sana al-taaniye hana Daariyuus malik balad Faaris.
Njéba̰je lə Jibje d’ar kula kunda kəi gə́ to gə kəmee lé aar naŋg
1 Njéba̰je lə Judaje gə Bḛjamije d’oo ta lə deḛ gə́ d’ḭ ɓee ɓee-ɓər’g tel ree lé d’unda kəi gə́ to gə kəmee d’ar Njesigənea̰ Ala lə Israɛlje. 2 Ndá deḛ ree rɔ Jorobabel’g gə rɔ deḛ gə́ to mbai dɔ gel-bɔje lə dee lé, d’ula dee pana: Jeḛ ndigi ra sə sí kəi gə́ seḭ aw raje lé na̰’d. Mbata jeḛ kara j’wa Ala meḛ sí’g to gə́ seḭ raje bèe ləm, jeḛ j’inja nékinjanéməsje j’aree ləm tɔ, un kudee mee ndəa gə́ Esar-Hado̰, mbai gə́ Asiri ree ne sə sí loo gə́ nee’g lé .
3 Nɛ Jorobabel gə Juje gə mbai dɔ gel-bɔje lə Israɛlje gə́ nai lé tel d’ila dee keneŋ pana: Jeḛ sə síje j’a kasjekəm kɔrè na̰ mba ra kəi-Ala lə sí el. Jeḛ nja gə kar sí ba j’a ra kəi neelé kar Njesigənea̰ Ala lə Israɛlje to gə́ Sirus, mbai gə́ Persə un ne ndia ar sí lé ya.
4 Yen ŋga dəw-mee-ɓeeje ra né d’ar ji dəwje gə́ Juda wəi njururu ləm, d’ar dee ɓəl dɔ ra kəi gə́ neelé ləm tɔ. 5 Deḛ d’odo lar d’uga ne dəwje gə́ njékwɔji takəmkàrje mba kar dee tuji ne gin kula lə dee lé. Deḛ ra togə́bè mee ndəa gə́ Sirus, mbai gə́ Persə si ne gə kəmee ɓəi ləm, saar teḛ mee ndəa gə́ Darius tel to ne mbai gə́ Persə ləm tɔ.
6 Mee ləb ko̰ɓee’g lə Asuerus, loo gə́ yeḛ un kudu ko̰ɓee lé ndá deḛ ndaŋg maktub səg ne dəwje gə́ d’isi Juda ləm gə Jerusalem ləm tɔ .
7 Tɔɓəi mee ndəa’g lə Artajerjɛs kara Bislam, gə Mitredat, gə Tabeel gə ges kuramar deeje lé ndaŋg maktub d’ar Artajerjɛs, mbai gə́ Persə lé. Maktub neelé deḛ ndaŋg gə goso ndaŋg maktub lə Aramje tɔɓəi deḛ telee gə ta Aram ya tɔ.
8 Rehum gə́ njeguburuɓee ləm, gə Simsai, njendaŋ-maktub ləm tɔ lé, deḛ kara ndaŋg maktub səg ne njé gə́ Jerusalem no̰ mbai Artajerjɛs’g tɔ. Ta gə́ pa mee maktub’g lé ɓa nee:
9 Rehum gə́ njeguburuɓee ləm, gə Simsai, njendaŋ-maktub ləm, gə ges kuramar deeje gə́ d’ḭ ɓeeje gə́ Dḭ, gə Arparsatak, gə Tarpel, gə Aparas, gə Erek, gə Babilɔn, gə Susə, gə Deha, gə Elam ləma, 10 gə ges koso-dəwje gə́ raŋg gə́ Osnapar, dəw gə́ boo gə́ to njeriɓar lé wa dee gə́ ɓər ree sə dee unda dee mee ɓee-boo’d gə́ Samari gə looje gə́ raŋg gə́ to kel tura-baa’g nee ləm tɔ.
11 Ta gə́ ndaji mee maktub gə́ d’ula ne d’ar mbai Artajerjɛs lé ɓa nee:
Kuraje ləi gə́ to dəwje gə́ kel tura-baa gə́ nee...
12 Maji kar mbai gər gao to gə́ Jibje gə́ d’ḭ rəa’g ree mbuna síjeḛ gə́ Jerusalem lé d’isi d’unda ɓee-boo gə́ to ɓee-kalta gə ɓee gə́ yèr lé gogo ləm, deḛ tel gɔl ndògo-bɔrɔje ləa d’aree to tar gogo ləma, deḛ tel tum gelee gogo ləm tɔ. 13 Maji kar mbai gər gao, ɓó lé deḛ tel d’unda ɓee-boo lé gogo ləm, ɓó lé deḛ gɔl ndògo-bɔrɔje ləa gogo ləm tɔ ndá d’a kuga nékoga-dɔ-rɔ-dee el ləm, d’a kuga négədɓee el ləma, d’a kuga rəw mba dəs ne el ləm tɔ. Bèe ndá lar-gədɓeko̰ lə mbai lé a keḭ el. 14 Bèe ɓa to gə́ mee kəi lə mbai lé to gə́ loo sɔ né lə sí ndá jeḛ j’oo to gə́ kila rɔkul gə́ togə́bè dɔ mbai’g lé to né gə́ kəm ra el. Yee ɓa j’ulaje ne gə taje nee j’ar mbai mba karee oo taree gəd ya. 15 Bèe ndá maji kar dee saŋg mee maktub nékolé-mee’g lə bɔbije-je d’oo. Yee ɓa i a koo ne ta gə́ wɔji dɔ ɓee neelé mee maktubee’g lé ya. Yee ɓa i a gər ne to gə́ ɓee-boo neelé to ɓee-kalta ləm, dəwje neelé d’oo mbaije gə dəb ɓeeko̰je neelé gə́ né gə́ əḭ kəm dee’g el ləm tɔ. Yee ɓa gə́ gelee gə́ ɓee neelé tuji ne kédé gə mbəa. 16 Ta neelé j’ulaje mbai gə mba kari gər gao, ɓó lé deḛ ra ɓee-boo neelé gogo ləm, ɓó lé d’unda ndògo-bɔrɔje ləa tar gogo ləm tɔ ndá né gə́ to kaḭ a to kel tura-baa gə́ nee el ŋga tɔ.
17 Ta gə́ mbai lé tel ula Rehum gə́ njeguburuɓee ləm, gə Simsai, njendaŋ-maktub ləma, gə ges kuramar deeje gə́ d’isi Samari gə kel tura-baa’g nee ləm tɔ lé ɓa nee: Lapia ɓòo!
18 Maktub gə́ seḭ ulaje ne ar síjeḛ lé deḛ tura njai-njai d’am m’oo ya. 19 Ma m’un ndum m’ar dee gə mba kar dee saŋg taree ndá d’iŋga to gə́ un kudee ləw-ləw ba lé dəwje gə́ mee ɓee-boo’g neelé d’ḭ gə mbaije ləm, d’ula rɔ dee ndubu mba tuji ɓeeko̰ ləma, deḛ d’ɔs ta lə njéko̰ɓeeje rəw ləm tɔ. 20 Kédé lé mbaije gə́ to njésiŋgamoŋje ɓa d’isi Jerusalem d’o̰ loo lai gə́ kel tura-baa gə́ nu ndá d’ar dəwje d’uga dɔ rɔ dee ləm, gə négədɓee ləma, d’ar dee d’uga rəw ɓa dəs ne ləm tɔ. 21 Gelee gə́ nee ɓa ɓasinè maji kar sí unje ndu sí arje dəwje neelé mba kar dee d’əw rɔ dee ra kula neelé ləm, kar dee tel gɔl ɓee-boo neelé el ləm tɔ saar kam m’un ndum m’ar dee ɓa. 22 Undaje kəmkàr dɔ rɔ sí’g gə mba lal ra né neelé el nà banelə né gə́ majel a kḭ ra mbaije gə́ kédé-kédé.
23 Léegəneeya gə́ deḛ tura maktub lə mbai Artajerjɛs lé no̰ Rehum, njeguburuɓee’g, gə no̰ Simsai gə́ to njendaji-maktub’g, gə no̰ kuramar deeje’g ndá deḛ d’ɔd gə tɔg dee d’aw Jerusalem rɔ Jibje’g. Deḛ ra sə dee né gə́ kərm-kərm ləm, gə nésiŋgamoŋje ləm tɔ ɓa d’ɔg dee ne loo ra kula neelé.
Tel dɔ kula kunda kəi gə́ to gə kəmee’g lé gogo
24 Togə́bè ɓa deḛ d’əw ne rɔ dee ra kula gə́ wɔji dɔ kəi-Ala gə́ to Jerusalem lé d’ya̰ gée saar ləb ko̰ɓee gə́ njekɔm’g joo lə Darius, mbai gə́ Persə lé tɔ .
