Abraam hawwal min baladah
Abraham et Sarah
Abraham, un modèle de foi et d'obeissance
1 Wa baʼad da, Allah gaal le Abraam : «Amrug min baladak wa min ahalak wa hawwil min beet abuuk wa amchi fi l-balad al-niwassifha leek. 2 Ana nisawwiik abu hana umma kabiire wa nibaarikak wa usmak yabga taaliʼ. Wa tabga baraka kabiire le naas katiiriin. 3 Wa nibaarik al-naas al-yibaarukuuk wa nalʼan al-naas al-yalʼanook. Wa be sababak inta, kulla gabaayil al-ard yalgo baraka.»
Le voyage d'Abraham
4 Khalaas, Abraam hawwal misil Allah gaalah leyah. Wa Luut kula macha maʼaayah. Wakit Abraam marag min hillit Haaraan, umrah 75 sana. 5 Wa chaal maʼaayah martah Saaraay wa Luut wileed akhuuh wa kulla l-maal wa l-abiid al-charaahum fi hillit Haaraan. Wa khalaas, chaalo derib balad Kanʼaan.
Abraam fi balad Kanʼaan wa Masir
Wakit wassalo fi balad Kanʼaan, 6 Abraam chagga al-balad lahaddi wisil fi l-chadara al-kabiire al-gaaʼide fi hillit Muura fi turaab Chakiim. Wa fi l-wakit da, al-Kanʼaaniyiin saakniin fi l-balad di. 7 Wa Allah baan le Abraam wa gaal : «Al-balad di nantiiha le zurriiytak.» Wa fi l-bakaan da, Abraam bana madbah le yigaddim foogah dahaaya le Allah.
8 Wa baʼad da, Abraam macha ale l-hujaar al-gaaʼidiin sabaah le hillit Beet Iil wa sawwa fariigah kharib le hillit Aay wa sabaah le Beet Iil. Wa hinaak kula bana madbah le Allah wa saʼal be usum Allah. 9 Wa Abraam gaaʼid yarhal chiyya chiyya ale l-junuub.
Des épreuves à la foi
10 Wa baʼad da, al-juuʼ dakhal fi l-balad di. Wa Abraam macha fi Masir le yagood mudda hinaak achaan al-juuʼ bigi chadiid. 11 Wa wakit garrabo le Masir, Abraam gaal le martah Saaraay : «Asmaʼe ! Ana naʼarif kadar inti mara samha bilheen. 12 Wa kan al-Masriyiin chaafooki, yuguulu : ‹Hi di martah.› Wa yaktuluuni wa yichiiluuki. 13 Achaan da, natlub minki guuli leehum inti akhti. Wa be da, yakurbuuni adiil fi chaanki wa ma yaktuluuni.»
14 Wa wakit Abraam wisil fi Masir, al-Masriyiin chaafo marit Abraam samha bilheen. 15 Khalaas, masʼuuliin hana Firʼoon malik Masir chaafooha wa chakaro samaahha le l-malik wa macho chaalooha wa waddooha leyah fi gasrah. 16 Fi chaan al-mara di, Firʼoon karab Abraam adiil wa antaah khanam wa bagar wa hamiir anaati wa dukuur wa abiid wa khadiim wa jumaal.
17 Wa laakin Allah nazzal waba chadiid fi Firʼoon malik Masir wa naas beetah fi chaan Saaraay marit Abraam. 18-19 Wa khalaas, Firʼoon naada Abraam wa gaal leyah : «Da chunu al-inta sawweetah leyi da ? Wa maala ma ooreetni kadar hi martak ? Wa maala gult leyi hi akhtak ? Achaan da bas, ana chiltaha le tabga leyi mara ! Khalaas ! Di hi martak ! Chiilha wa yalla fuut !» 20 Wa Firʼoon amar naasah yiʼaddu Abraam wa martah wa kulla maalah. Wa khalaas, humman marago min Masir.
ABRAM
Ala ɓar Abram
1 Njesigənea̰ ula Abram pana: Uba naŋg ḭ mee ɓee-kojii’g gə mbuna njénojije’g ləi ləm, gə mee kəi’g lə bɔbije ləm tɔ aw dɔ naŋg gə́ ma nja m’a gə tɔjii lé . 2 M’a kari tel to ginkoji dəwje gə́ boo yaa̰ ləm, m’a tɔr ndum dɔi’g ləm tɔ. M’a kar rii ɓar ləm, i a tel to gin dɔkaisəgərə ləm tɔ. 3 M’a tɔr ndum dɔ deḛ gə́ tɔr ndu dee dɔi’g ləm, m’a kila ndɔl dɔ deḛ gə́ d’ila ndɔl dɔi’g ləm tɔ. Ginkoji dəwje lai dɔ naŋg nee d’a kiŋga dɔkaisəgərə rɔi’g ya .
4 Abram ḭ aw to gə́ Njesigənea̰ ulá lé, tɔɓəi Lɔt ḭ aw səa tɔ. Ləb Abram aḭ rɔ-siri-giree-mi (75) loo gə́ yeḛ ḭ Haran lé. 5 Abram un Sarai gə́ to dené ləa gə ŋgolə ŋgokea̰ gə́ diŋgam gə́ Lɔt lé ar d’aw səa na̰’d, tɔɓəi yeḛ odo nékiŋgaje lə deḛ lai gə́ d’iŋga ləm, dəwje lai gə́ d’iŋga dee Haran kara d’ḭ d’aw sə dee na̰’d ləm tɔ. Deḛ d’ḭ gə mba kaw ɓee gə́ Kana̰ ndá deḛ teḛ mee ɓee gə́ Kana̰ lé ya tɔ.
6 Abram njaa unda loo gaŋg aw saar teḛ loo gə́ ɓaree Sikem, saar teḛ loo gə́ kagje gə́ ɓar dee sɛnəje gə́ Moré d’aar keneŋ. Kana̰je d’isi mee ɓee’g neelé ɓəi.
7 Njesigənea̰ teḛ dɔ Abram’g ulá pana: Ɓee neelé m’a kar ŋgakaije gə́ ka̰ dee-deḛ. Togə́bè Abram ra loo-nékinjaməs ar Njesigənea̰ gə́ teḛ dəa’g lé . 8 Yeḛ sa rəa loo gə́ nee’g lé aw par gə́ dɔ mbal’d gə́ to par gə́ bər lə Betel ndá yeḛ la kəi-kubuje ləa keneŋ ar Betel to gə́ dɔ-gó ləm, Ai to par gə́ bər ləm tɔ. Yeḛ ra loo-nékinjaməs keneŋ ar Njesigənea̰, tɔɓəi yeḛ ɓar ri Njesigənea̰ keneŋ tɔ. 9 Abram njaa kəmee gə́ kédé aw ne par gə́ dɔkɔl.
Abram si Ejiptə
10 Ɓoo-boo oso mee ɓee’g ndá Abram ḭ aw Ejiptə gə mba kisi keneŋ waga ɓa mbata ɓoo-boo tɔl yaa̰ mee ɓee’g lé. 11 Loo gə́ yeḛ unda dɔ ɓee gə́ Ejiptə dəb ndá yeḛ ula Sarai gə́ to dené ləa lé pana: Aa oo, ma m’gər gao, i lé to dené gə́ ma̰də yaa̰. 12 Loo gə́ Ejiptəje d’a kila kəm dee dɔi’g ndá d’a pana: I to dené ləm! Togə́bè ɓa d’a tɔlm nɛ i ndá d’a kya̰’i kəmba ya. 13 Ma m’ra ndòo rɔi’g gə mba kari ula dee pana: I to kɔnanəm ɓó gə mba kar mbɔl dɔi ɓa d’a kwam ne gə́ rɔ dee’g ləm, gə mba karm m’isi ne kəmba gə mbata ləi ləm tɔ .
14 Loo gə́ Abram teḛ Ejiptə mba̰ ndá Ejiptəje d’oo dené ləa lé ma̰də yaa̰ ya tɔ. 15 Dəwje gə́ boo lə Parao̰ kara d’ée tɔ ndá d’ɔr ta gə́ wɔji dɔ ma̰də ləa d’ar Parao̰ oo. Togə́bè ɓa deḛ d’aw gə dené neelé kəi lə Parao̰ tɔ. 16 Parao̰ lé ra gə Abram meemaji gə mbata ləa. Togə́bè Abram iŋga badje ləm, gə maŋgje ləm, gə mulayḛ̀je-je ləm, gə ŋganjélookisije gə́ diŋgam gə njé gə́ dené ləm, gə ko̰-mulayḛ̀je-je ləma, gə jambalje ləm tɔ. 17 Nɛ Njesigənea̰ ar némeekonje gə́ to ɓəl kədəm-kədəm teḛ dɔ Parao̰ gə njémeekəije’g ləa gə mbata lə Sarai, dené lə Abram lé. 18 Yen ŋga Parao̰ ɓar Abram dəjee pana: See ɗi ɓa i ra səm bèe wa. See ban ɓa i ulam təsərə to gə́ yeḛ to dené ləi el wa. 19 See gə mba ɗi ɓa i pa pana: Yeḛ to kɔnani ɓa am ma m’təa ne gə́ dené ləm lé wa. Ɓasinè aa oo dené ləi ya aa’n, wá gə́ rɔi’g ndá ɔd aw loo ləi ŋga!
20 Bèe ɓa Parao̰ un ndia ar dəwje ləa mba kar dee tɔbee, yeḛ gə dené ləa gə néje ləa lai.