Rujaal talaata jo ziyaara
1 Wa baʼad da, Allah baan le Ibraahiim gariib le l-chadar al-kubaar hana Mamra. Wa fi l-wakit daak, al-harraay haamiye wa Ibraahiim gaaʼid fi khachum baab kheemtah. 2 Wakit rafaʼ raasah, chaaf talaata rujaal waagfiin gariib leyah. Wa gamma ajala min baab kheemtah jara laagaahum wa sajad giddaamhum wa gaal leehum : 3 «Marhab beeku, kan tardo beyi, ma tufuutu. Alfaddalo fi beet abduku. 4 Khalli nijiib leeku almi achaan tikhassulu rijleeku wa tinjammo fi dull al-chadara di. 5 Wa nijiib leeku khubza taakulu wa tachbaʼo wa baʼad da kamaan, tamchu. Achaan jiitu leyi ana abduku.» Wa humman raddo leyah : «Tamaam ! Sawwi misil gultah.»
6 Khalaas, Ibraahiim macha ajala le Saara fi l-kheema wa gaal leeha : «Gummi ajala, chiili 10 kooro hana dagiig al-sameh. Ajjiniih wa sawwi leena khubza.» 7 Wa baʼad da, Ibraahiim macha ajala fi l-zariibe wa azal ijil rakhas wa samiin wa antaah le abdah achaan yijahhizah leehum ajala. 8 Wakit al-laham nijid khalaas, Ibraahiim chaal al-laham wa zibde wa laban wa gaddamah le diifaanah. Wa wakit gaaʼidiin yaakulu, Ibraahiim waagif jambuhum fi gaʼar al-chadara.
Allah gaal Saara al-aagre talda
9 Wa baʼad da, saʼalooh le Ibraahiim : «Ween martak Saara ?» Wa hu radda leehum wa gaal : «Hi gaaʼide fi l-kheema.» 10 Wa waahid minhum gaal : «Akiid ana nigabbil leek fi l-sana al-jaaye fi nafs al-wakit wa naji nalga martak Saara wildat leek wileed.»
Wa Saara gaaʼide waraayah fi khachum baab al-kheema wa hi gaaʼide tasmaʼ fi kalaamhum. 11 Wa laakin Ibraahiim bigi chaayib khalaas wa Saara kula bigat ajuuz. Wa hi ma tagdar talda. 12 Wa min simʼat al-kalaam da, gammat dihkat wa gaalat fi galibha : «Ana bigiit ajuuz wa siidi kula bigi chaayib, hal battaan indi chahwa walla ?»
13 Wa Allah gaal le Ibraahiim : «Maala Saara dihkat wa gaalat : ‹Ana al-bigiit ajuuz misil ke, battaan nagdar nalda walla ?› 14 Fi cheyy gaasi leyi ana Allah walla ? Fi l-sana al-jaaye, fi l-wakit al-muhaddad, ana naji wa nalga martak Saara wildat leek wileed.» 15 Laakin Saara khaalatat wa gaalat : «Ana ma dihikt» achaan hi khaafat. Wa hu gaal : «La ! Inti dihikti !»
Ibraahiim saʼal Allah le naas Saduum
16 Khalaas al-rujaal dool gammo wa wajjaho ale Saduum wa Ibraahiim gamma yiʼaddiihum. 17 Wa Allah gaal : «Hal nilabbid le Ibraahiim al-cheyy al-nidoor nisawwiih walla ? 18 Akiid, Ibraahiim yabga jidd hana umma kabiire wa chadiide wa nibaarik kulla umam al-ard be sabab Ibraahiim. 19 Ana azaltah le yiwassi iyaalah wa zurriiytah le yitaabuʼu derib Allah wa yisawwu al-hagg wa l-adaala. Wa be misil da, ana Allah nihaggig al-cheyy al-gult nisawwiih le Ibraahiim.»
20 Wa Allah gaal le Ibraahiim : «Al-chakwa al-simiʼtaha fi naas Amuura wa Saduum fasle bilheen wa zunuubhum bigo katiiriin. 21 Nidalli wa nichiif kan amalhum sawa sawa maʼa l-chakwa al-ana simiʼtaha fooghum. Wa kan al-chakwa ma sahiih kula, naʼarfah.»
22 Wa itneen min al-rujaal dool gammo wa macho ale Saduum wa Ibraahiim gaaʼid waagif giddaam Allah. 23 Wa Ibraahiim garrab le Allah wa gaal : «Ya Rabbi, hal tidammir naas al-fasliin maʼa l-saalihiin sawa walla ? 24 Akuun fi 50 naas saalihiin gaaʼidiin fi Saduum. Hal tidammir al-hille di walla ? Hal ma tisaamihha fi chaan al-naas al-khamsiin al-saalihiin dool walla ? 25 Abadan ma tagdar tisawwiih, ya Rabb ! Inta ma tidammir al-adiiliin maʼa l-fasliin ! Achaan al-naas al-adiiliin ma misil al-naas al-fasliin ! Hal al-haakim hana kulla l-ard ma yisawwi al-adaala walla ?» 26 Wa Allah gaal : «Tamaam ! Kan ana ligiit fi Saduum 50 naas saalihiin, nisaamih kulla naas al-hille di fi chaan al-khamsiin dool.»
27 Wa Ibraahiim radda leyah wa gaal : «Saamihni, ya Rabb, ana min al-turaab wa l-rumaad, gidirt hajjeet leek. 28 Akuun talga 45 naas saalihiin. Hal tidammir al-hille di achaan al-khamsa naas al-gassaro min al-khamsiin walla ?» Wa Allah gaal : «Ana ma nidammirha hatta kan ligiit foogha 45 naas saalihiin kula.»
29 Wa Ibraahiim gaal battaan : «Akuun fiiha 40 bas naas saalihiin !» Wa Allah gaal : «Tamaam ! Ma nidammirha hatta kan ligiit foogha 40 naas saalihiin kula.»
30 Wa Ibraahiim gaal : «Ya Rabb, ma tazʼal kan ana nihajji leek battaan. Akuun fiiha 30 bas naas saalihiin !» Wa Allah gaal : «Ana ma nidammirha hatta kan ligiit foogha 30 naas saalihiin kula.»
31 Wa laakin Ibraahiim gaal battaan : «Ya Rabb, saamihni. Kalaami bigi leek katiir. Akuun fiiha 20 bas naas saalihiin !» Wa Allah gaal : «Ana ma nidammirha hatta kan ligiit foogha 20 naas saalihiin kula.»
32 Wa Ibraahiim gaal battaan : «Ya Rabb, ma tazʼal, khalli nihajji leek aakhir marra. Akuun fiiha 10 naas saalihiin !» Wa Allah gaal : «Ana ma nidammirha hatta kan ligiit foogha 10 naas saalihiin kula.»
33 Wakit Allah kammal kalaamah maʼa Ibraahiim, hu khallaah. Wa Ibraahiim gabbal beetah.
Ndukun lə Ala gə́ wɔji dɔ kar dee d’oji Isaak
1 Loo gə́ kàr ɔs yaa̰ ndá Njesigənea̰ teḛ kəm Abrakam’g loo gə́ yeḛ si ta kəi-kubu’g ləa mbuna kag-sɛnəje gə́ Mamré. 2 Yeḛ un kəmee gə́ tar ndá aa oo, yeḛ oo dəwje munda gə́ d’aar mbɔree’g dəb. Loo gə́ yeḛ oo dee ndá yeḛ ḭ ta kəi-kubu’g ləa aiŋgwɔd mba tila kəm dee, tɔɓəi yeḛ unda barmba naŋg no̰ dee’g tɔ . 3 Ndá yeḛ pana: Mbai ləm, ɓó lé ma m’taa kəmi ndá m’ra ndòo rɔi’g, maji kari dəs tar ya̰ kura ləi gə goo ŋgalee el. 4 Ŋginaje am m’ar dee ree gə mán d’ar sí togoje ne gɔl sí, ndá waje rɔ sí ndil kag gə́ nee ɓa. 5 M’a ree gə nésɔ lam mba kar siŋga sí to nee lam ɓa gée gə́ gogo ndá seḭ a kawje kəm sí gə́ kédé ɓəi mbata yee ɓa seḭ dəsje ne mbɔr kura’g lə sí gə mbəa.
Deḛ d’ilá keneŋ pana: Maji kari ra to gə́ i pa lé ya.
6 Abrakam ɔd rad aw rɔ Sara’g mee kəi-kubu’g ləa ndá yeḛ ula pana: Ɔs rɔi ɓad mba kwɔji nduji gə́ ndá léréré as ŋgo munda mba loḭ ndá ila gə́ mbə.
7 Ndá Abrakam aḭ aw loo-kaar nékulje’g ləa. Yeḛ wa ŋgon maŋg gə́ rəa to ndəb-ndəb ləm, maji kəm sɔ ləm tɔ ndá yeḛ ar ŋgonjelookisi ləa kára mba karee aw ne gə tɔgee gə mba gɔl kar dee. 8 Yeḛ un mbà gə́ mas ləm, gə mbà gə́ kul ləma, gə dakas ŋgon maŋg gə́ deḛ gɔl lé ləm tɔ ndá yeḛ aw ne unda no̰ dee’g. Nɛ yeḛ lé aar mbɔr dee’g dɔ gɔlee’g gin kag’d loo gə́ deḛ d’isi d’usɔ né lé tɔ. 9 Yen ŋga deḛ dəjee pana: See Sara gə́ dené ləi lé aar ra wa.
Yeḛ tel ila dee’g pana: Yeḛ si mee kəi-kubu’g nee ya.
10 Yeḛ gə́ kára mbuna dee’g pa pana: M’a tel ree rɔi’g gogo mee naḭ gə́ togə́bè’g, ndá aa oo, Sara gə́ dené ləi a kiŋga ŋgon gə́ diŋgam.
Nɛ Sara lé si ta kəi-kubu gə́ to gir Abrakam’g lé si tuga mbia oo ne tɔ . 11 Abrakam gə Sara lé deḛ ɓuga yaa̰ d’ar ləb dee dəs mba̰ ndá Sara askəm kunda mee yel dɔ kiŋga ŋganje’g el ŋga. 12 Yeḛ kogo mée’g pana: Ɓasinè ma m’ɓuga mba̰ nee ya, see mal né gə́ bèe a ram ya ɓəi wa. Mbai ləm kara ɓuga yaa̰ tɔ . 13 Njesigənea̰ dəji Abrakam pana: See gelee ban ɓa Sara kogo pa ne pana: Neḛ gə́ m’ɓuga mba̰ lé . see n’a koji ŋgon tɔgərɔ ya wa. 14 Njesigənea̰ lé see né gə́ njedumee to keneŋ ya wa. Mee ndəa gə́ m’wɔji, mee naḭ gə́ togə́bè lé m’a tel ree rɔi’g ndá Sara a koji ŋgon gə́ diŋgam ya.
15 Sara lé ɓəl ndá yeḛ maḭ pana: ma m’kogo el. Nɛ yeḛ tel ula pana: Wah! I kogo ya.
Abrakam ra ndòo rɔ Ala’g lé mbata lə njé gə́ Sɔdɔm
16 Dəwje neelé d’ḭ mba kaw ndá deḛ tel kəm dee par gə́ Sɔdɔm. Abrakam dan dee mba kunda dee rəbə. 17 Tɔɓəi Njesigənea̰ pana: Né gə́ ma m’wɔji-kwɔji ra lé see m’a kiya dəa gə Abrakam wa. 18 Tɔgərɔ ya, Abrakam lé a gə tel to ginkoji gə́ a boi yaa̰ ləm, siŋga a to yaa̰ ləm tɔ ndá ŋgaka dəwje lai dɔ naŋg nee d’a kiŋga dɔkaisəgərə rəa’g ya. 19 Mbata ma nja m’ɔree mba karee un ndia ar ŋganeeje, gə njémeekəije ləa gə́ d’a gə korè gée lé mba kar dee d’aa dɔ rəw lə Njesigənea̰ ləm, gə mba kar dee ra né gə́ dana gə né gə́ to gə dɔ najee ləm tɔ. Bèe ɓa ndukunje gə́ wɔji dɔ Abrakam gə́ Njesigənea̰ un aree lé d’a kaw ne lée’g béréré ya.
20 Ndá Njesigənea̰ pana: Kaa néra Sɔdɔm gə Gɔmɔr gə́ ɓar lé ḭ dɔ maree’g gə́ kédé-kédé ləm, kaiya ra dee kara dum dɔ loo ləm tɔ. 21 Gelee gə́ nee ɓa m’a gə rəm gə́ naŋg mba koo see néra dee aw gə goo kaa né gə́ ɓar saar teḛ rɔm’g nee ya wa. Ɓó lé to togə́bè el ndá m’a gər gao ya.
22 Dəwje lé d’ɔd d’aw par gə́ Sɔdɔm. Nɛ Abrakam ɓa aar no̰ Njesigənea̰’g ya ɓəi. 23 Abrakam rəm pər gə́ rəa’g dəjee pana: See i a tuji nje néra gə́ gə dɔ najee gə njemeeyèr na̰’d bɔr wa. 24 Banelə njémeekarabasurje rɔ-mi d’a si mee ɓee-boo’g neelé. See i a tuji dee ya to wa. See i a kar məəi oso lemsé dɔ ɓee’g neelé mbata lə njémeekarabasurje gə́ rɔ-mi gə́ d’isi keneŋ lé el wa. 25 Tɔl njemeekarabasur na̰’d gə njemeeyèr lé mba kar né gə́ teḛ dɔ njemeekarabasur’g gə dɔ njemeeyèr’g d’asəna kára ba lé maji kar né ra gə́ togə́bè tibi mbɔri el! Maji karee tibi mbɔri el ɓòo. See yeḛ gə́ a gaŋg rəwta dɔ naŋg nee lai lé a ra gə dɔ najee el wa.
26 Njesigənea̰ pana: Ɓó lé ma m’iŋga njémeekarabasurje rɔ-mi mee ɓee-boo gə́ Sɔdɔm ndá m’a kar məəm oso lemsé dɔ ɓee-boo’g neelé bura mbata lə dee ya.
27 Abrakam un ta tɔɓəi pana: Aa oo, m’wa məəm mbidi m’ti mba pata kar Mbaidɔmbaije, ma gə́ m’to asəna gə nduji naŋg gə bu pər ba. 28 Banelə njémeekarabasurje d’a godo mi mbuna deḛ gə́ rɔ-mi’g. See i a tuji ɓee-boo neelé bura mbata lə deḛ gə́ mi gə́ godo lé wa.
Njesigənea̰ tel ulá pana: Ɓó lé ma m’iŋga dee rɔ-sɔ-gir-dee-mi kara m’a tuji ɓee-boo neelé gə mbəa el ya saar.
29 Abrakam pa kəmee gə́ kédé pana: Banelə a kiŋga njémeekarabasurje rɔ-sɔ ba keneŋ.
Njesigənea̰ pa pana: Lé d’as rɔ-sɔ kara m’a ra né el ya.
30 Abrakam pana: Maji kar mee Mbaidɔmbaije ea̰ dɔm’g el ndá m’a pata gə́ raŋg ya ɓəi. Banelə a kiŋga njémeekarabasurje rɔ-munda ba.
Njesigənea̰ pana: Ɓó lé ma m’iŋga njémeekarabasurje rɔ-munda ya keneŋ ndá m’a ra né el.
31 Abrakam pana: Aa oo, m’wa məəm mbidi m’ti mba pata kar Mbaidɔmbaije. Banelə a kiŋga njémeekarabasurje rɔ-joo ba.
Njesigənea̰ pana: Lé d’as rɔ-joo kara m’a tuji ɓee lé el ya tɔ.
32 Abrakam pana: Maji kar mee Mbaidɔmbaije ea̰ dɔm’g el ndá m’a pata gə́ raŋg korè dɔ yee gə́ nee’g lé el ŋga. Banelə a kiŋga njémeekarabasurje dɔg.
Njesigənea̰ pana: Lé njémeekarabasurje d’as dɔg kara m’a tujee el ya tɔ.
33 Loo gə́ Njesigənea̰ tɔl ta gə́ yeḛ ula Abrakam lé bém ndá yeḛ ɔd aw. Abrakam kara tel aw loo-siée’g tɔ.
