Yuusuf bayyan nafsah le akhwaanah
1 Wa fi l-bakaan da, Yuusuf ma gidir sabbat nafsah giddaam al-naas al-gaaʼidiin maʼaayah. Wa gaal leehum : «Amurgu !» Wa kulla l-naas marago. Naadum waahid kula ma faddal, illa hu wa akhwaanah. Wa bayyan leehum nafsah. 2 Wa Yuusuf gamma yabki baki chadiid lahaddi l-Masriyiin wa l-naas fi gasir al-malik Firʼoon kula simʼooh.
3 Wa Yuusuf gaal le akhwaanah : «Ana bas Yuusuf ! Sahiih abuuyi lissaaʼ gaaʼid hayy walla ?» Laakin akhwaanah min al-khoof giddaamah ma gidro raddo leyah. 4 Wa Yuusuf gaal leehum : «Taʼaalu leyi gariib.» Wa humman garrabo leyah wa gaal leehum : «Ana Yuusuf, akhuuku. Intu biʼtuuni misil abid wa jaabooni hini fi Masir. 5 Intu biʼtuuni wa jaabooni hini. Wa fi chaan da, ma takhaafo wa la tibarjulu. Achaan al-Rabb bas rassalaani hini gubbaalku le yinajji hayaatku. 6 Daahu al-juuʼ sawwa santeen fi l-balad wa faddal battaan khamsa sana. Al-naas ma bagdaro biteerubu wa la bahartu. 7 Wa l-Rabb rassalaani hini gubbaalku achaan intu tifaddulu fi l-ard wa yinajji hayaatku naja kaamile. 8 Ma intu ya jibtuuni hini laakin al-Rabb bas jaabaani. Wa hu sawwaani al-waziir al-kabiir siid al-amaan hana l-malik Firʼoon wa masʼuul hana beetah wa haakim fi kulla balad Masir.
9 «Hassaʼ da, amchu ajala le abuuyi wa guulu leyah : ‹Daahu wileedak Yuusuf buguul ke : “Al-Rabb sawwaani haakim fi kulla balad Masir. Taʼaal leyi bala taʼkhiir. 10 Wa tagood jambi fi turaab Goochan, inta wa iyaalak wa iyaal iyaalak wa bagarak wa khanamak wa kulla maalak. 11 Wa fi l-bakaan da, nantiik maʼaach leek wa le aayiltak wa le bahaaymak le ma tatʼabo. Achaan faddal khamsa sana hana juuʼ.”›»
12 Wa Yuusuf gaal leehum battaan : «Intu kulluku wa Banyaamiin zaatah gaaʼidiin tichiifuuni ana bas gaaʼid nikallim leeku. 13 Wa amchu ooru abuuyi be l-daraja al-indi fi Masir wa be kulla cheyy al-gaaʼidiin tichiifuuh. Wa amchu jiibuuh ajala ke hini.» 14 Wa Yuusuf gamma hadan akhuuh Banyaamiin wa bada yabki wa Banyaamiin kula hadanah wa baka. 15 Yuusuf gaaʼid yabki wa yihibb akhwaanah al-aakhariin kula wa fi l-bakaan da, humman gidro hajjo leyah.
16 Wa fi gasir al-malik Firʼoon, simʼo kadar akhwaan Yuusuf jo fi Masir wa Firʼoon maʼa masaaʼiilah kulluhum firho be l-khabar da. 17 Wa l-malik gaal le Yuusuf : «Guul le akhwaanak khalli yichiddu hamiirhum wa yigabbulu fi balad Kanʼaan. 18 Yamchu yijiibu abuuhum wa aayilaathum wa nukhuttuhum fi afdal bakaan fi Masir, bakaan al-yalgo foogah sarha samha le maalhum. 19 Wa guul le akhwaanak khalli yichiilu min hini arabaat achaan yijiibu fooghum awiinhum wa iyaalhum wa abuuhum kula. 20 Wa khalli ma yandamo le ayyi cheyy al-yikhallu hinaak achaan yaju yaskunu fi afdal bakaan fi Masir.»
Awlaad Yaakhuub gabbalo fi Kanʼaan
21 Wa khalaas, awlaad Yaakhuub sawwo al-cheyy al-gaalooh leehum. Yuusuf antaahum al-arabaat be izin al-malik Firʼoon wa antaahum zaad kula. 22 Wa antaahum hadiiye hana khulgaan wa le Banyaamiin antaah khamsa khulgaan wa 300 hajar fudda. 23 Wa daahu al-khumaam al-rassalah le abuuh, achara hamiir chaayliin achya samhiin hana Masir wa achara hamiir anaati chaayliin gameh wa khubza wa zaad le abuuh fi l-derib. 24 Wa talab min akhwaanah achaan ma yihaaruju fi l-derib wa khallaahum macho.
25 Wa khalaas humman gammo marago min Masir wa baʼadeen wassalo fi balad Kanʼaan bakaan abuuhum Yaakhuub. 26 Wa gammo gaalo leyah : «Yuusuf gaaʼid hayy wa hu bas haakim fi Masir.» Wa Yaakhuub galbah angataʼ min al-farha wa be da kula, hu ma saddag kalaamhum. 27 Wa laakin humman hajjo leyah be kulla cheyy al-Yuusuf gaalah leehum. Wa wassafooh al-arabaat al-Yuusuf rassalaahum le yisaafir beehum. Khalaas Yaakhuub galbah ragad. 28 Wa baʼad chiyya ke, Yaakhuub gaal : «Wileedi Yuusuf gaaʼid hayy ! Ana battaan nagdar nuguul chunu ? Namchi nichiifah gubbaal ana ma numuut !»
Jisəb riba dɔ rəa ar ŋgakea̰je gəree ne
1 Yen ŋga Jisəb oo loo mba kɔg rəa dɔ no̰’g kəm dəwje’g lai gə́ gugu dəa sub lé el. Yeḛ ɔr ndia wəl pana: Arje dəwje lai teḛ raga.
Yee ɓa ar dəw kára kara nai gə Jisəb el loo gə́ yeḛ riba dɔ rəa ar ŋgakea̰je gəree ne lé . 2 Yeḛ ɔr ndia wəl no̰ gə mán-no̰ kəmee’g. Ejiptəje lé d’oo ləm, njémeekəije lə Parao̰ kara d’oo ləm tɔ. 3 Jisəb ula ŋgakea̰je pana: Ma m’to Jisəb! See bɔm lé si kəmba ɓəi wa.
Nɛ ŋgakea̰je lé d’oo loo tel gə ta kilá keneŋ el mbata meḛ dee to kəgəgə nea̰’g.
4 Jisəb ula ŋgakea̰je pana: M’ra ndòo rɔ sí’g, ŋgəsje gə́ rɔm’g nee.
Ndá deḛ ŋgəs gə́ rəa’g tɔ. Yeḛ pana: Ma m’to Jisəb, ŋgoko̰ sí gə́ seḭ ar deeje ndogəm sə sí d’aw səm Ejiptə lé ya. 5 Ɓasinè lé arje meeko̰ ra sí el ləm, arje oŋg ḭ sə sí gə mba ndogo gə́ seḭ ar deeje ndogəm sə sí ree səm nee lé el ləm tɔ mbata yee ɓa Ala ulam ne no̰ sí’g gə mba kaji sí ne. 6 Aa ooje, as ləb joo gə́ ɓoo-boo o̰ dɔ naŋg ɓee gə́ neelé mba̰. Nɛ nai as ləb mi ya ɓəi gə́ d’a ndɔ-ndɔ el ləm, d’a kinja dɔ kó mbèd el ləm tɔ. 7 Ala ya ulam no̰ sí’g kédé mba kar kó sí nai ne dɔ naŋg nee ləm, gə mba karee to gin kaji lə sí gə́ boo ləm tɔ. 8 Bèe ndá to seḭ ɓa ulamje loo gə́ nee’g lé el nɛ to Ala ya. Yeḛ nja telm gə́ bɔ Parao̰je ləm, gə mbai dɔ kəi ləa lai ləma, gə njeguburuɓee gə́ Ejiptə lai ləm tɔ. 9 Ɔsje rɔ sí ɓad, telje awje rɔ bɔm’g uláje pajena: Ŋgoni Jisəb pa togə́bè pana: Ala undam gə́ mbai dɔ Ejiptə’g lai. Uba naŋg ḭ ree rɔm’g nee ɓó ŋgina el ! 10 I a ra ɓee dɔ naŋg gə́ Gosen ndá i a si mbɔrm’g dəb, i ləm, gə ŋganije ləm, gə ŋgan meḛ ŋganije ləm, gə badje ləi ləm, gə maŋgje ləi ləma, gə néje lai gə́ to kaḭ ləm tɔ. 11 Lée gə́ neelé ɓa m’a ŋgəmi gə nésɔi keneŋ mbata nai as ləb mi gə mba kar ɓoo-boo o̰ ɓəi. Togə́bè ɓa i a to ne njendoo el, i ləm, gə njémeekəije ləi ləma, gə njé gə́ ləi lai gə́ to gə́ kaḭ ləm tɔ.
12 Seḭ nja ooje gə kəm sí ləm, ŋgokɔm gə́ Bḛjami kara oo gə kəmee ləm tɔ, to gə́ to ma nja m’ula sí ta neelé. 13 Ɔrje sor rɔnduba ləm lai gə́ Ejiptə nee arje bɔm oo ləm, gə néje lai gə́ seḭ ooje gə kəm sí ləm tɔ. Ndá gə́ ɔsje rɔ sí ɓad mba ree gə bɔm loo gə́ nee’g.
14 Yen ɓa yeḛ tuga gwɔbee ka̰ ŋgokea̰ Bḛjami’g ndá yeḛ no̰. Bḛjami kara no̰ gwɔbee’g tɔ. 15 Tɔɓəi yeḛ il ɓɔl ŋgakea̰je lai, no̰ ne dɔ dee’g. Gée gə́ gogo ndá ŋgakea̰je d’wɔji səa ta.
16 Ta ree gə́ ŋgako̰ Jisepje ree lé aw njal teḛ mee kəi’g lə Parao̰, Ta neelé ar mee Parao̰ gə mee kuraje ləa lel dee tɔ. 17 Parao̰ ula Jisəb pana: A kula ŋgakɔḭje kar dee d’ɔm nékodoje dɔ daje’g lə dee d’ḭ d’aw dɔ naŋg ɓee gə́ Kana̰, 18 ndá d’a ree gə bɔ deeje ləm, gə njémeekəije lə dee ləm tɔ rɔm’g nee. Ma nja m’a kar dee némajije gə́ mee ɓee gə́ Ejiptə ndá d’a sɔ né gə́ to ubu gə́ ɓeeko̰’g neelé. 19 M’un ndum m’ari kari ula dee togə́bè pana, Raje togə́bè: A kwaje pusuje gə́ dɔ naŋg ɓee gə́ Ejiptə mba kodoje ne ŋgan síje ləm, gə denéje lə sí ləm tɔ. Arje bɔ síje kara ree sə sí tɔ ndá gə́ reeje nee ya. 20 Arje meḛ sí pélé wəs-wəs dɔ néje gə́ seḭ a gə kya̰je el mbata némajije gə́ ur dɔ maree’g mee ɓee gə́ Ejiptə lai lé a to ka̰ sí-seḭ ya.
21 Ŋgalə Israɛl lé ra togə́bè ya. Jisəb kara ar dee pusuje gə goo ndukun lə Parao̰ lé ya tɔ. Yeḛ ar dee nésɔje gə mba kar dee d’usɔ rəbə tɔ. 22 Yeḛ ar nana kara kubuje gə́ ka̰ taa ne tor maree nɛ yeḛ ar Bḛjami ŋgan larnda as tɔl munda ləm, gə kubuje gə́ ka̰ taa tor mareeje gel mi ləm tɔ. 23 Tɔɓəi yeḛ ula gə mulayḛ̀je-je dɔg gə́ d’odo némajije gə́ ur dɔ maree’g ɓee gə́ Ejiptə ar bɔbeeje ləm, gə ko̰-mulayḛ̀je-je gə́ d’odo kó gə bina gə nésɔje gə́ kəm kar bɔbeeje sɔ rəbə ləm tɔ. 24 Yeḛ un ndia ar ŋgakea̰je mba kar dee d’aw ndá d’aw ya tɔ. Bèe ɓa yeḛ ndəji dee pana: Maji kar sí kɔlje na̰ gə rəw el.
25 Deḛ d’ḭ Ejiptə d’aw ndá deḛ teḛ ɓee gə́ Kana̰ rɔ bɔ deeje’g Jakob lé. 26 Deḛ d’ulá pana: Jisəb si kəmba ya ɓəi. Yeḛ ya to njeguburuɓee gə́ Ejiptə lai tɔ.
Nɛ mee Jakob təd mán mbata yeḛ ɔm mée dɔ ta’g lə dee el. 27 Deḛ ndaji taje lai gə́ Jisəb ula dee lé d’aree oo. Loo gə́ yeḛ oo pusuje gə́ Jisəb ula ne gə mba kɔdee ne lé ndá ndil bɔ deeje Jakob ree rəa’g yèm. 28 Bèe ɓa Israɛl pana: As ŋga! Ŋgonəm Jisəb si kəmba ya ɓəi! M’a kḭ kaw ndá m’a kila kəm dəa’g ɓad ɓa m’a kwəi ɓəi tɔ.
