Masal hana juhud Isa
1 Wa fi l-kalaam da, indina chuhuud katiiriin bilheen al-yachhado leena min ayyi jiihe. Achaan da, khalli nikhallu minnina kulla cheyy al-yiwaggifna wa kulla zanib al-yidoor yakrubna. Wa khalli namchu giddaam be juhud misil naas fi musaabaga wa najru lahaddi nikammulu al-musaabaga al-aniina gaaʼidiin foogha. 2 Khalli nukhuttu uyuunna fi Isa al-fatah leena derib al-iimaan wa kammalah. Min baʼiid, hu chaaf al-farah al-gaaʼid giddaamah wa himil taʼab al-saliib wa ma fakkar fi l-eeb al-khattooh foogah. Wa hassaʼ, hu gaaʼid jamb arch Allah fi nussah al-zeenaay. 3 Fakkuru foogah hu, al-himil al-bukhud al-chadiid hana l-muznibiin. Fakkuru foogah achaan intu ma tabgo kaslaaniin wa la khawwaafiin. 4 Intu gammeetu didd al-zanib laakin ma sabartu lahaddi al-moot.
Al-adab al-yaji min Allah
5 Intu nisiitu kalaam al-chajaaʼa al-Allah gaalah leeku intu awlaadah ? Gaal : <Ya wileedi, ma taaba adab Allah wa ma taksal kan yiʼaakhibak 6 achaan Allah yiʼaddib al-yihibbah wa yudugg ayyi wileed al-hu khibilah.>
7 Al-taʼab al-intu tasburu foogah, waajib leeku fi chaan al-adab. Allah yiʼaamilku misil raajil yiʼaamil iyaalah. Ween al-wileed al-abuuh ma yiʼaddibah ? 8 Kan al-adab al-yaji foog kulla l-iyaal min abbahaathum ma yaji foogku, khalaas intu ma awlaad abuuku da, intu furuukh. 9 Fakkuru battaan. Ayyi naadum minnina indah abu insaani al-addabah wa abbahaatna dool aniina nikarrumuuhum. Wa da yiʼakkid leena be ziyaada kadar waajib nakhbalo adab Allah abuuna al-samaawi wa nalgo al-haya.
10 Achaan abbahaatna addaboona adab al-humman yardo beyah le mudda gisayre. Laakin Allah yiʼaddibna le faayditna achaan nichaaruku fi khadaastah. 11 Fi l-wakit al-haali, kulla l-adab gaasi leena wa ma yantiina farah. Laakin baʼadeen, al-naas al-daraboohum achaan al-adab yalgo minnah natiija wa hi al-salaam wa l-adaala.
12 Achaan da, khallu minku al-kasal. Gawwu iideeku wa rijleeku al-ma induhum gudra. 13 Addulu al-derib al-turuukhu foogah achaan al-rijil al-arja ma tamrug laakin tabra.
Masal Isuu
14 Sawwu juhud achaan tiʼiichu be l-salaam maʼa kulla l-naas wa iichu be haal saalhe al-balaaha ma fi naadum yichiif Rabbina. 15 Angarʼu achaan naadum minku ma yadhar nafsah min niʼmat Allah. Angarʼu achaan naadum ambeenaatku ma yitallif nafsah wa la yitallif al-jamaaʼa misil chadara fi usutku al-iyaalha induhum samm. 16 Angarʼu achaan naadum ma yabga zannaay walla kaafir misil Isuu al-isi Allah. Hu baaʼ hagg al-bukuuriiye fi chaan akle waahide bas. 17 Wa taʼarfu kadar baʼadeen hu dawwar yalga al-baraka wa laakin abuuh abaah. Wa Isuu ma ligi tariiga yiʼaddil beeha haala hatta kan hu fattachha be baki kula.
Siinaaʼ wa Sahyuun
18 Khuttu baalku achaan al-hajar al-intu jiitu giddaamah, da ma al-hajar al-naas yagdaro yilammusuuh misil Bani Israaʼiil fi jabal Siinaaʼ. Hu ma al-hajar al-gaaʼidiin foogah naar mugargire wa dalaam azrag wa riih chadiide. 19 Wa l-hajar hana l-wakit daak, ansamaʼ foogah hiss al-buug wa l-hiss al-kalaamah khawwaf al-chaʼab lahaddi l-naas al-simʼooh talabo achaan ma yihajji leehum battaan. 20 Achaan al-amur al-Allah amaraahum beyah gaasi leehum wa ma himlooh. Hu gaal kadar al-yilammis al-hajar da waajib yarjumuuh, hatta kan bahiime kula. 21 Aywa, al-cheyy al-chaafooh khawwafaahum marra waahid lahaddi Muusa kula gaal : «Ana gaaʼid narjif min al-khoof.»
22 Laakin al-hajar al-intu jiitu giddaamah, hu jabal Sahyuun al-gaaʼide foogah madiinat Allah al-Hayy. Wa hi Madiinat al-Khudus al-samaawiiye. Jiitu giddaam al-malaaʼika al-ma yinhasbu min al-katara al-laammiin le l-ihtifaal. 23 Wa jiitu giddaam jamaaʼat awlaad al-bikir al-asaameehum musajjaliin fi l-sama. Wa jiitu giddaam Allah al-yihaasib kulla l-naas. Wa jiitu giddaam arwaah al-saalihiin al-Allah sawwaahum kaamiliin. 24 Wa jiitu giddaam Isa wasiit hana l-muʼaahada al-jadiide wa giddaam dammah al-marchuuch al-yachhad leena be chahaada akheer min chahaadat damm Haabiil.
25 Angarʼu ! Ma taabo al-yikallim leeku. Achaan kan naas al-zamaan ma nijo wakit abo ma taabaʼo kalaam Muusa al-hazzarhum fi l-ard, kikkeef aniina nanjo kan naabo kalaam al-yihazzirna min al-sama ? 26 Awwal, hiss Allah rajjaf al-ard wa hassaʼ, hu waaʼadaana wa gaal : <Marra waahide battaan, nirajjif al-ard wa nirajjif maʼaaha al-sama kula.> 27 Wa l-kalaam «marra waahide battaan» yiwassif be kalaam waadih al-khaliige tarjif wa tabga ma fiiha. Wa be da, al-ma yarjif bas yifaddil.
28 Wa khalaas, khalli nachkuru Allah achaan hu gaaʼid yantiina mamlaka saabte al-ma tarjif. Wa khalli naʼabudu Allah be l-ibaada al-hu yarda beeha be takhwa wa ihtiraam. 29 Achaan Allah al-naʼabuduuh da, hu misil naar al-tahrig kulla cheyy.
1 Jeḛ kara njékoo sə sí géeje gə́ d’aḭ dɔ sí sub lé d’isi ɗəŋ-ɗeŋ. Bèe ndá né gə́ ar rɔ sí wɔi ndiŋ-ndiŋ ləm, gə kaiya gə́ biri sí ləm tɔ lé ar sí j’ɔmje kɔrɔ ləm, ar sí j’aḭje gə meekai sam-sam gə kankəm rəw gə́ to tag no̰ sí’g ləm tɔ. 2 Ar sí j’oreeje kəm sí ndəŋ dɔ Jeju’g, yeḛ gə́ to njekunda gin meekun lə sí ləm, gə njetɔl ta meekun lə sí bém ləm tɔ. Jeju lé ula rəa ndubu kaar kag-dəs’g oo rɔkulee gə́ né el mbata yeḛ oo nérɔlel gə́ to nea̰’g kédé, tɔɓəi yeḛ aw sí par gə́ dɔkɔl lə kalimbai lə Ala.
3 La̰jije dɔ Jeju’g, yeḛ gə́ si dan njékaiyaje’g gə́ d’ɔsee ɓɔḭ-ɓɔḭ, togə́bè ɓa seḭ a daoje ne el ləm, meḛ sí a kila ne kas el ləm tɔ. 4 Seḭ ɔsje kaiya rəw, nɛ yeḛ ar sí doo el ɓəi. 5 Seḭ arje meḛ sí wəi dɔ ta gə́ deḛ ndəji sí bər-bər to gə́ ŋgankojije bèe pana:
Ŋgonəm, loo gə́ Mbaidɔmbaije ulai kəmkàr dɔ nérai’g ndá ula ne sul dəa’g el ləm,
Loo gə́ yeḛ ndəjii bər-bər ndá ar məəi ila kas bilim el ləm tɔ .
6 Mbata dəw gə́ Mbaidɔmbaije undá dan kəmee’g ɓa yeḛ wɔjee kəmkàr ləm,
Ŋganeeje lai gə́ taa kəmee lé kara yeḛ unda dee gə kag-kɔbə ləm tɔ.
7 Loo gə́ d’a kwɔji sí kəmkàr dɔ néra sí’g ndá waje rɔ sí kɔgərɔ mbata Ala ra sə sí né gə́ wɔji dɔ ŋganeeje. See ŋgon gə́ ra ɓa bɔbeeje a kwɔjee kəmkàr el wa. 8 Nɛ ɓó lé d’ɔr kəm sí d’wɔji sí kəmkàr el ndá seḭ toje baukoréje ɓó seḭ toje ŋgan meḛ deeje el. 9 Tɔɓəi, to gə́ bɔ síje gə́ d’oji darɔ sí lé d’wɔji sí kəmkàr ɓa j’ila ne ŋgonkoji dɔ dee’g, nɛ ɓəd ɓa see j’a koso kul no̰ Bɔ ndil sí’g mba si ne kəmba el wa. 10 Bɔ síje lé d’wɔji sí kəmkàr dɔ néra sí’g waga ba, to gə́ meḛ dee wɔji. Nɛ Ala lé wɔji sí kəmkàr dɔ néra sí’g mba kar sí j’isi ne gə majee ɓa meḛ sí a ndá to gə́ mée-yeḛ ndá tɔ. 11 Tɔgərɔ ya, né gə́ rara gə́ deḛ ra mba kwɔji sí ne kəmkàr lé kédé to kəmndoo ya ɓó rɔlel el, nɛ gée gə́ gogo ndá deḛ gə́ deḛ ra sə dee né togə́bè lé d’a si ne gə meekarabasur gə́ meḛ dee a kul ne tɔ.
Tandəjije
12 Gelee gə́ nee ɓa ji sí gə́ unda ndolè lé ar deeje ɓar mèr-mèr ləm, kəji sí gə́ unda bala kara aarje ne tar jigiri ləm tɔ . 13 Ɔmje gɔl sí rəwje gə́ dana’g mba kar yeḛ gə́ to njemədə lé gɔlee a kɔs ne rəw lal el, nɛ gɔlee a ŋgəŋ ne ŋgəŋ-ŋgəŋ ɓa .
14 Saŋje rəw gə mba sije gə meelɔm mbuna dəwje’g lai ləm, saŋgje gə mba to dəwje gə́ to gə kəmee ləm tɔ. Ɓó lé seḭ raje togə́bè el ndá dəw kára kara a koo Mbaidɔmbaije el tɔ. 15 Undaje kəmkàr dɔ rɔ sí’g mba kar dəw kára kara mbuna sí’g lal kiŋga noji lə Ala el, mba kar ŋgira meekad uba meḛ sí’g jugugu-jugugu el tɔ, nà dəwje d’a kaw ne pum-pum kunda ne mar deeje bula rəw tuji’g . 16 Undaje kəmkàr dɔ rɔ sí’g mba kar balgogé godo mbuna sí’g ləm, mba kar dəw nésɔ gə́ asəna gə Esawu sí mbuna sí’g el ləm tɔ, mbata Esawu to gə́ ŋgondər ya, nɛ wa ŋgondər lé ndogo ne lɔ-mḭji . 17 Seḭ gərje gao, waga ɓa loo gə́ yeḛ ra ndòo rɔ bɔbee’g gə mán-no̰ kəmee’g, mba karee tɔr ne ndia dəa’g ndá bɔbee undá ɓad mbata loo gə́ yeḛ ndigi kwa ndòo rəa dɔ kaiya’g ləa ndá lé godo ŋga .
18 Seḭ lé seḭ rəmje pər gə́ mbal gə́ d’askəm kwa peb gə́ taa pər gəgəgə lé el ləm, əsé gə́ ndi gə́ ḭ goḭ-goḭ el ləm, əsé gə́ loo gə́ ndul njudu-njudu el ləma, əsé gə́ lel-boo gə́ ula mbḭ-mbḭ el ləm tɔ. 19 Seḭ ooje ndu to̰to̰ gə́ ɓar po̰-po̰ el ləm, əsé ndu dəwje gə́ ɓar yi-yi el ləm tɔ. Deḛ gə́ d’oo ta néje neelé dəji dee mba kar dee d’ula dee ta gə́ raŋg kára kara el. 20 Mbata ta gə́ d’ula dee pana: Lé nékul kara tibi mbɔr mbal neelé ndá d’a tilá gə kɔri-ər lé ar d’isi kəgəgə dɔ ɓəl’g . 21 Moyis kara loo gə́ yeḛ oo nékɔb gə́ togə́bè lé ndá yeḛ pana: M’ndəb pəd-pəd m’unda ne bala tigi-tigi tɔ .
22 Nɛ seḭ lé seḭ rəmje pər gə́ mbɔr mbal gə́ Sio̰, ɓee-si Ala gə́ Njesikəmba gə́ to Jerusalem gə́ dara ləm, gə́ loo gə́ dəwje gə́ dara d’isi keneŋ tap-tap nduba rɔ dee ləm, 23 gə́ loo-mbo̰-dɔ-na̰ lə ŋgandərje gə́ ndaŋg ri dee goo na̰’g ɗəŋ-ɗeŋ mee ɓee gə́ dara ləm, gə́ rɔ njegaŋ-rəwta gə́ to Ala lə dəwje lai ləm, gə́ rɔ ndil njémeekarabasurje gə́ teḛ dəwje gə́ maji d’ɔr njoroŋ ləm, 24 gə́ rɔ Jeju gə́ to njekaar dana loo manrɔ gə́ sigi’g lé ləma, gə́ rɔ məs gə́ saga gə́ ɓar yaa̰ unda ka̰ Abel’g lé ləm tɔ .
25 Meḛ sí dɔ rɔ sí’g! Yeḛ gə́ ula sí ta lé uduje mbi sí dɔ ta’g ləa el. Mbata deḛ gə́ d’udu mbi dee dɔ ta’g lə yeḛ gə́ ndəji dee dɔ naŋg neelé deḛ teḛ ne ta yoo’g el, nɛ ɓəd ɓa see jeḛ gə́ j’udu mbi sí dɔ ta’g lə yeḛ gə́ si dara lé see j’a teḛ ta yoo’g loo gə́ ra wa . 26 Ndəa neelé ndia ɓar ar naŋg yə ne ɓugu-ɓugu, nɛ ɓasinè yeḛ un ndia ar sí pana: Gɔl kára tɔɓəi m’a yə dara ɓugu-ɓugu ŋga ɓó m’a yə naŋg ɓa gə karee el . 27 Ta gə́ yeḛ pa pana: Gɔl kára tɔɓəi lé wɔji dɔ ndɔ gə́ yeḛ a kɔr néje gə́ unda deḛ gə́ yə lé ndá a kar néje lai gə́ lal yə lé nai keneŋ.
28 Gelee gə́ nee ɓa jeḛ gə́ j’iŋga ɓeeko̰ gə́ a yə el lé ar sí j’ar ta ra oiyo neelé ɔr wur sí’g el, ar sí j’ar rəw kwa Ala meḛ sí’g lé to ne gə́ taa kəmee rəgm ləm, ar sí n’ra gə meenda londoŋ gə kaar gəd ləm tɔ, 29 mbata Ala lə sí lé to pər gə́ roo loo ya .
