Kheemat al-ibaada al-awwal
1 Wa taʼarfu kadar fi l-muʼaahada al-awwal, indaha churuut al-beehum al-naas waajib yaʼabudu Allah wa indaha bakaan mukhaddas fi l-ard. 2 Wa bano kheemat ibaada wa fi nussaha al-barraani, khatto al-faanuus wa l-tarabeeza al-yigaddumu foogha khubza le Allah. Wa nussaha al-barraani da, usmah al-bakaan al-mukhaddas. 3 Wa nussaha al-dakhlaani al-gaaʼid khaadi le l-sitaar, usmah al-bakaan al-mukhaddas marra waahid. 4 Wa da l-bakaan al-gaaʼid foogah al-mukhbar hana dahab wa sanduug al-muʼaahada al-mamsuuh be dahab daakhal wa barra. Wa l-sanduug da, indah jarr hana dahab al-fi lubbah al-manna. Wa asaat Haaruun al-sawwat nuwwaar wa liihaan al-muʼaahada kula gaaʼidiin fi lubbah. 5 Wa fi makhluugiin samaawiyiin masnuuʼiin fi dahar sidaadit al-sanduug al-yiwassufu majd Allah wa humman mumattitiin janaaheehum giddaam wa mukhattiyiin beehum sidaadit al-sanduug wa da bakaan al-kaffaara. Wa laakin hassaʼ da, ma nagdaro nifassuru maʼana hana kulla l-achya dool.
6 Wa wakit kulla l-achya dool jahhazoohum khalaas, rujaal al-diin yadkhulu kulla yoom fi nuss al-kheema al-barraani achaan yisawwu khidmit al-ibaada. 7 Laakin kabiir rujaal al-diin bas yadkhul fi nussaha al-dakhlaani. Wa hu ma yadkhul illa marra waahide bas fi l-sana. Wa hu ma yadkhul illa hu chaayil al-damm al-yigaddimah le Allah kaffaara le nafsah hu wa le khataaya al-chaʼab al-sawwoohum bala raayhum. 8 Wa dool churuut al-ibaada. Wa beehum al-Ruuh al-Khudduus yiwassif kadar dakhuul fi l-bakaan al-mukhaddas marra waahid al-gaaʼid fi l-samaawaat, ma maftuuh maadaamit al-kheema al-awwal lissaaʼha gaaʼide.
9 Wa da masal hana l-zaman al-haali. Humman yigaddumu dahaaya laakin al-dahaaya dool ma yagdaro yisawwu al-naadum al-yaʼabud Allah kaamil achaan ma yagdaro yikhayyuru galbah. 10 Wa nizaam al-ibaada da bukhuss al-akil wa l-charaab wa l-wadu. Al-churuut dool bukhussu jisim al-insaan bas wa humman yagoodu lahaddi wakit al-nizaam al-jadiid yaji.
Al-Masiih fi l-kheema al-samaawiiye
11 Laakin al-Masiih ja wa bigi kabiir rujaal al-diin al-jaab kheer katiir al-hassaʼ gaaʼid. Wa hu dakhal fi kheema kabiire wa kaamile min al-kheema al-awwal. Wa l-kheema di, insaan ma banaaha. Hi ma min al-achya al-khalagoohum fi l-dunya di. 12 Wa khalaas, hu dakhal dakhuul waahid wa nihaaʼi fi l-bakaan al-mukhaddas. Wa l-damm al-hu chaalah ma hana khanam wa la hana ijil laakin chaal dammah hu zaatah. Wa be da, hu jaab leena al-fida al-daayim.
13 Awwal al-naas al-ajsaamhum bigo ma taahiriin, yikhassusuuhum be rachchiin damm al-khanam wa l-tiiraan wa rumaad al-bagara al-harragooha. 14 Laakin damm al-Masiih indah gudra ziyaada. Al-Masiih ma indah eeb wa hu gaddam nafsah le Allah be gudrat al-Ruuh al-abadi. Wa akiid dammah yitahhir guluubna min al-aʼmaal al-yiwaddu al-naas le l-moot wa yijahhizna le naʼabudu Allah al-Hayy. 15 Wa fi chaan da, al-Masiih hu wasiit hana l-muʼaahada al-jadiide al-beeha al-naas al-Allah naadaahum yalgo al-warasa al-abadiiye al-hu waaʼad beeha. Achaan al-Masiih maat le yafda al-naas min khataayaahum al-sawwoohum fi wakit al-muʼaahada al-awwal.
16 Wa l-muʼaahada di muhimme misil wasiiye maktuuba hana warasa wa waajib yiʼakkudu min moot hana l-naadum al-khatta al-wasiiye di. 17 Achaan al-wasiiye al-maktuuba, ma yakhdumu beeha illa baʼad moot siidha. Ma yitabbuguuha wakit hu lissaaʼ hayy.
18 Achaan da, al-muʼaahada al-awwal kula ma kaanat illa be daffigiin damm. 19 Wa baʼad Muusa ballakh kulla l-chaʼab be kulla wasaaya al-Tawraat, hu chaal suuf ahmar wa firiʼ hana zuufa wa dassaahum fi almi wa damm hana ijil wa khanam. Wa rachcha beehum al-Kitaab zaatah wa kulla l-chaʼab. 20 Wa gaal : <Daahu damm al-muʼaahada al-Allah sawwaaha maʼaaku.> 21 Wa be misil da, hu rachcha al-damm fi l-kheema wa fi kulla l-mawaaʼiin al-yistaʼmaloohum fi bakaan al-ibaada. 22 Aywa, hasab churuut al-Tawraat, katiir min al-achya yitahhuruuhum be damm. Wa kan damm ma daffagooh, ma fi khufraan.
23 Achaan da, laabudda yitahhuru be l-dahaaya dool al-kheema al-gaaʼide fi l-ard al-hi alaama hana l-kheema al-samaawiiye. Laakin al-kheema al-samaawiiye zaatha waajib yitahhuruuha be dahaaya al-afdal ziyaada.
24 Wa l-bakaan al-mukhaddas al-Isa al-Masiih dakhal foogah, da ma al-bakaan al-banaah al-insaan. Al-bakaan da suura bas hana l-bakaan al-sahiih. Laakin hu dakhal fi l-sama zaatah achaan yahdar giddaam Allah fi chaanna fi l-zaman al-haali. 25 Wa hu dakhal laakin ma achaan yigaddim nafsah iddat marraat. Hu ma misil kabiir rujaal al-diin al-yadkhul kulli sana fi l-bakaan al-mukhaddas marra waahid chaayil maʼaayah damm al-bahaayim. 26 Kan yabga misil da, waajib yatʼab iddat marraat min bidaayit al-dunya. Laakin hu ja marra waahide bas fi aakhir al-zaman achaan yigaddim nafsah misil dahiiye al-beeha yamha al-zunuub.
27 Akiid, maktuub le ayyi naadum yumuut marra waahide wa baʼad al-moot yaji al-hisaab. 28 Wa l-Masiih kula gaddam nafsah marra waahide achaan yamha zunuub hana naas katiiriin. Wa hu yaji battaan marra taaniye ma achaan yamha al-zunuub wa laakin achaan yinajji al-naas al-gaaʼidiin yarjooh.
Kəi-si-Ala gə́ sigi ləm, gə manrɔ gə́ sigi ləm tɔ
1 Manrɔ gə́ dɔtar lé ndukun ləa gə́ wɔji dɔ kwa Ala meḛ dee’g to keneŋ ləm, kəi ləa gə́ to gə kəmee to keneŋ ləm tɔ. 2 Deḛ la kəi-kubu mee ndògo’g. Mee ŋgon kəi gə́ dɔtar gə́ deḛ ɓaree loo gə́ to gə kəmee lé kag pərndɔ to keneŋ ləm, tabul to keneŋ ləma, pil muru gə́ to gə kəmee to keneŋ ləm tɔ . 3 No̰ kubu-gaŋg-mee-kəi gə́ njekɔm’g joo lé dəb kəi-kubu-kiŋga-na̰ gə́ ɓaree kəi gə́ to gə kəmee doi lé to keneŋ 4 ndá loo-tuu-né gə́ ra gə larlɔr mba tuu ne néje gə́ ə̰də sululu dɔ’g to keneŋ ləm, sa̰duk-manrɔ gə́ d’ɔr giree lai gə larlɔr to keneŋ ləm tɔ. Jo gə́ léḛ gə larlɔr gə́ d’ɔm muru gə́ ḭ dara mée’g lé to mee sa̰duk’g ləm, kag-tɔs lə Aaro̰ gə́ idi to keneŋ ləma, bəgərə mbalje gə́ ndaŋg ta manrɔ dɔ’g to keneŋ ləm tɔ . 5 Néndaji Nékundaje gə́ dara gə́ wɔji dɔ rɔnduba lə Ala to dɔ sa̰duk’g ndá deḛ naji bag dee dɔ kidata sa̰duk gə́ ka̰ meekoso lemsé’g lé. Nɛ ɓasinè to kəm kɔr goo ta néje neelé lai gə́ lée-lée el .
6 Loo gə́ deḛ gɔl dɔ néje neelé lai d’ar dee to lée’g mba̰ ndá njékinjanéməsje gə́ ra kula lé d’aw mee kəi-kubu gə́ to par gə́ kédé lé ta-ta ya . 7 Nɛ ŋgon kəi gə́ no̰ maree’g lé ŋgɔ-njekinjanéməs nja kára ba kiao ɓa andə keneŋ gɔl kára mee ləb kára-kára lé. Yeḛ aw gə məs mba kuga ne kaiya ləa-yeḛ ləm, gə ka̰ koso-dəwje ləm tɔ. Ɓó lé məs godo ndá yeḛ a kaw keneŋ el . 8 Yee ɓa Ndilmeenda tɔji sí ar sí j’oo gao, loo gə́ kəi-kubu gə́ dɔtar nai keneŋ ɓəi ndá rəw-kaw mee kəi gə́ to gə kəmee doi lé to ne tag el ɓəi. 9 Yee ɓa to ban né gə́ wɔji dɔ ndɔ gə́ ɓasinè loo gə́ dəw gə́ wa Ala mée’g ndá yeḛ un nénojije aree ləm, yeḛ inja nékinjanéməsje aree ləm tɔ nɛ néje neelé d’askəm kar mée to ne maji ɔr njoroŋ el ləm, mée aar kərm ɓəi ləm tɔ. 10 Mbata né gə́ yeḛ ra gə́ wɔji dɔ nésɔje gə nékaije gə togo won néje gə́ ɓəd-ɓəd lé yee ɓa to ndukunje gə́ ka̰ darɔ gə́ d’ar sí n’ra ŋgina ne ndɔ gə́ d’a gə telee ɓəd ɓəi.
11 Nɛ Kristi ɓa ree asəna gə ŋgɔ-njekinjanéməs gə́ wɔji dɔ néje gə́ d’a gə ree ɓəi. Yeḛ gaŋg mee kəi-kubu gə́ boi unda ləm, gə́ maji ur dɔ maree ləma, gə́ ji dəw ɓa ra el ləm tɔ yee ɓa to né gə́ ka̰ dɔ naŋg nee el. 12 Ndá yeḛ andə mee loo gə́ to gə kəmee doi lé gɔl kára ba kiao gə́ ŋgaŋgee, yeḛ andə keneŋ gə məs bàl bya̰je gə ŋgan maŋgje ɓa el nɛ darɔ məsee-yeḛ nja ɓa yeḛ aw ne keneŋ. Togə́bè ɓa yeḛ uga ne dɔ sí gə no̰ ya. 13 Mbata ɓó lé məs bɔ maŋgje gə məs bàl bya̰je gə bu pər ko̰ maŋg gə́ roo ɓa saga dɔ njéwon-kaiyaje’g ɓəi ar dee tel to njémeendaje ləm, ar darɔ dee ɔr ne ɓə̰dərə-ɓə̰dərə ləm tɔ , 14 nɛ ɓəd ɓa see Kristi gə́ rəa ila ɓal el nɛ yeḛ nja ḭ gə mée ya̰ rəa ar Ala gə goo rəw gə́ Ndil gə́ Njesigənea̰ tɔjee lé see məsee a kɔr won néra sí gə́ gə mḭdé meḛ sí’g mba kar sí waje Ala gə́ njesikəmba lé meḛ sí’g el wa.
15 Togə́bè ɓa, yeḛ to ne njekaar dana gə goo manrɔ gə́ sigi lé mba kar deḛ gə́ deḛ ɓar dee lé d’a kwa səa nénduba gə́ to gə no̰ gə goo ndukun gə́ Ala un ar dee. Mbata kwəi gə́ yeḛ wəi lé yeḛ udu ne kəm kalta lə dee gə́ d’al ne dɔ manrɔ gə́ dɔtar lé. 16 Mbata loo gə́ maktub nénduba lé to keneŋ ndá kwəi lə njera maktub neelé gə́ d’oo gəd ɓa gə́ kuma̰ karee to lée’g ɓəi. 17 Tɔgərɔ ya, maktub nénduba lé loo gə́ debee wəi ɓa to gə́ né ɓəi mbata loo gə́ debee si kəmba ɓəi ndá maktub neelé to ka̰ nénduba el ɓəi. 18 Gelee gə́ nee ɓa aa ooje manrɔ gə́ dɔtar kara məs ɓa deḛ d’unda ne ginee. 19 Moyis lé loo gə yeḛ ɔr godnduje neelé gə ria-ria no̰ koso-dəwje’g ndá yeḛ taa məs ŋgan maŋgje ləm, gə bàl bya̰je ləma, gə mán ləm tɔ. Məs ŋgan maŋgje gə bàl bya̰je lé d’orè gə mán ləm, gə bḭ badə gə́ kas ləma, gə gərgənd ləm tɔ ndá yeḛ saga məs gə mán neelé dɔ maktub’g ləm, gə dɔ dəwje’g lai ləm tɔ pana : 20 Yee gə́ neelé to məs manrɔ gə́ Ala un ne ndia man sí ne. 21 Moyis lé saga məs togə́bè dɔ kəi-kubu-kiŋga-na̰’g ləm, gə dɔ nékulaje lai gə́ deḛ ra ne kula keneŋ ləm tɔ . 22 Məs ɓa ɔr won néje lé to gə́ godndu lé wɔji, ɓó lé məs oso naŋg teŋ el ndá loo kɔr kaiya meḛ dəwje’g a godo tɔ .
23 To gə́ məs ɓa gə́ kuma̰ mba togo ne ndil néje gə́ to dara togə́bè lé ndá néje gə́ dara gə́ gəd kara deḛ togo dee gə nékinjanéməsje gə́ maji ur dɔ njé gə́ kédé lé. 24 Mbata Kristi lé ula dəa mee kəi gə́ to gə kəmee gə́ ji dəw ra ndaji ne kankəmee lé el. Nɛ yeḛ andə dara nja mba kaar ne no̰ Ala’g mbata lə síjeḛ. 25 Ŋgɔ-njekinjanéməs lé andə mee kəi gə́ to gə kəmee lé gə məs néje gə́ raŋg gɔl kára gə ləb kára-kára lé nɛ Kristi ɓa andə dara, ya̰ rəa ar Ala gɔl bula togə́bè el. 26 Ɓó lé to togə́bè ndá nékəmndoo a ra Kristi gɔl bula ndɔ tum gel naŋg nee saar, nɛ ɓasinè loo gə́ rudu naŋg nee nai dəb ndá yeḛ unda loo teḛ mba tuji ne kó kaiya gə nékinjaməs gə́ to gə́ darəa-yeḛ ya. 27 Tɔɓəi to gə́ dəwje d’wəi gɔl kára ba ɓa ndɔ gaŋg-rəwta teḛ dɔ dee’g ɓəi gə goo rəw gə́ Ala ɓa wɔji, 28 togə́bè ɓa Kristi kara wəi gɔl kára ba kiao gə́ ŋgaŋgee to mba kodo ne kaiyaje lə dəwje bula. Loo ree ləa gə́ gɔl joo lé yeḛ a ree mba kaji deḛ gə́ ŋginá pèrèrè lé ɓó mba taa kaiya le dee el ŋga .
