Waaluudit Isa al-Masiih
1 Wa fi l-wakit da, Akhustus sultaan al-Roomaaniyiin chaal kharaar achaan kulla l-naas al-fi mamlakatah yisajjulu asaameehum. 2 Wa da awwal marra sajjalo al-naas wa bigi wakit Kiriniyuus waali hana Suuriya. 3 Wa ayyi naadum macha fi hillitah achaan yisajjuluuh. 4 Wa Yuusuf zaatah gamma min hillit al-Naasira al-gaaʼide fi daar al-Jaliil wa macha fi daar al-Yahuudiiya fi hillit Beet Laham. Wa di madiinat Dawuud. Wa Yuusuf hu min zurriiyit al-malik Dawuud wa min aayiltah wa achaan da bas waajib yamchi fi l-hille di achaan yisajjulu usmah. 5 Wa macha maʼa Mariyam al-karab raasha achaan yisajjuluuhum sawa. Wa hi khalbaane.
6 Wa wakit humman gaaʼidiin fi Beet Laham, wakitha al-talda foogah tamma. 7 Wa wildat wileedha al-bikir. Wa laffatah be gitʼe wa raggadatah fi l-chaaye wa da l-bakaan al-yaakulu foogah al-bahaayim achaan ma ligo bakaan fi beet al-diifaan.
Al-ruʼyaan wa l-malaaʼika
8 Wa fi kadaadit al-hille di, fi ruʼyaan. Humman gaaʼidiin yahfado khanamhum be l-leel. 9 Wa waahid min malaaʼikat Allah baan leehum wa nuur majd Allah dawwa fooghum wa khoof chadiid karabhum. 10 Wa l-malak hajja leehum wa gaal : «Ma takhaafo. Asmaʼo, nantiiku khabar halu hana farha kabiire al-tabga le kulla l-naas. 11 Al-yoom wildo leeku sakhiir fi madiinat Dawuud wa hu al-yinajji al-naas wa hu al-Masiih wa l-Rabb. 12 Wa di hi al-alaama al-taʼarfuuh beeha. Talgo sakhiir malfuuf be gitʼe wa raagid fi l-chaaye.»
13 Wa tawwaali, baano maʼa l-malak da malaaʼika katiiriin bilheen min junuud Allah. Wa humman gaaʼidiin yachkuru Allah wa yuguulu : 14 «Majjudu Allah fi l-aʼaali ! Wa l-salaam fi l-ard le kulla l-naas, achaan Allah raadi beehum !»
15 Wa wakit al-malaaʼika khallo al-ruʼyaan wa gabbalo fi l-sama khalaas, al-ruʼyaan hajjo ambeenaathum wa gaalo : «Khalli namchu fi Beet Laham nichiifu al-cheyy al-bigi, al-Allah ooraana beyah.»
16 Wa tawwaali macho wa ligo Mariyam wa Yuusuf wa l-sakhiir raagid fi l-chaaye. 17 Wa wakit chaafooh, humman gammo yihajju le l-naas be l-kalaam al-Allah gaalah fi l-wileed da be khachum al-malak. 18 Wa kulla l-naas al-simʼo kalaam al-ruʼyaan alʼajjabo minnah. 19 Wa laakin Mariyam karabat kulla l-kalaam da fi galibha wa gaaʼide tifakkir foogah. 20 Wa l-ruʼyaan gabbalo fi l-kadaade. Wa gaaʼidiin yachkuru Allah be khine fi chaan kulla cheyy al-chaafooh wa simʼooh wa bigi misil al-malak ooraahum beyah.
21 Wa l-sakhiir tahharooh wakit umrah tamma tamaane yoom. Wa sammooh Isa achaan da bas al-usum al-malak antaah le ammah gubbaal ma takhlab beyah.
Gaddimiin Isa fi beet Allah
22 Wa baʼadeen al-wakit al-waajib yigaddumu foogah al-dahiiye hana l-tihaara ja wa da misil maktuub fi Tawraat Muusa. Wa waddo Isa le Madiinat al-Khudus achaan yigaddumuuh le Allah. 23 Al-kalaam al-maktuub fi Tawraat Allah yuguul : <Kulli wald bikir al-wildooh, hu yabga khaass le Allah.> 24 Wa gaddamo le Allah dahiiye misil maktuub fi Tawraat Allah. Maktuub : <Gaddim gimri itneen aw hamaam itneen.>
Kalaam Samʼaan al-chaayib
25 Wa fiyah raajil waahid fi Madiinat al-Khudus usmah Samʼaan wa hu naadum saalih wa takhi. Wa hu gaaʼid yarja be acham al-salaam al-yirassilah Allah le Bani Israaʼiil. Wa l-Ruuh al-Khudduus gaaʼid foogah. 26 Wa awwal al-Ruuh al-Khudduus kallam leyah kadar ma yumuut gubbaal ma yichiif al-Masiih al-yirassilah Allah.
27 Wa fi l-yoom da, al-Ruuh al-Khudduus wadda Samʼaan fi fadaayit beet Allah. Wa Mariyam wa Yuusuf jo be sakhiirhum Isa achaan yisawwu leyah al-cheyy al-waajib hasab churuut al-Tawraat. 28 Wa Samʼaan chaalah minhum wa chakar Allah wa gaal :
29 «Ya Rabb, khalliini ana abdak numuut be l-salaam
misil inta awwal ooreetni beyah.
30 Achaan chift be eeni
al-naadum al-tinajji beyah al-naas.
31 Wa di bas al-naja al-jahhaztaha
achaan kulla l-umam yaʼarfuuha.
32 Aywa, hu al-nuur
al-yiwassif derib Allah le l-umam
wa yijiib chukur katiir
le chaʼabak Bani Israaʼiil.»
33 Wa abuuh wa ammah alʼajjabo bilheen min al-kalaam al-gaalah fi Isa. 34 Wa Samʼaan baarakaahum wa kallam le Mariyam amm Isa wa gaal : «Akiid mukhaddar le l-wileed da, hu yabga sabab halaak le naas katiiriin min Bani Israaʼiil wa le katiiriin minhum yabga sabab naja. Wa hu yabga leehum alaama wa katiiriin yaabooha. 35 Wa be sababah hu, al-afkaar al-fi guluub naas katiiriin yinkachfu. Wa inti zaatki hizin chadiid yaji foogki misil taʼanooki fi galibki be seef.»
Kalaam al-ajuuz Hanna
36 Wa fi mara waahide wa hi nabiiye. Usumha Hanna bitt Fanuwiil min gabiilat Achiir. Wa hi mara kabiire bilheen fi l-sinn. Min akhadooha, hi gaʼadat 7 sana maʼa raajilha. Wa baʼad da, hu maat. 37 Wa battaan ma akhadat raajil wa indaha 84 sana wa gaaʼide daayman fi fadaayit beet Allah. Wa gaaʼide taʼabud Allah leel wa nahaar be l-sala wa l-siyaam.
38 Wa wakit Simʼaan gaaʼid yihajji maʼaahum, fi nafs al-wakit, hi kula garrabat leehum wa gammat tachkur Allah. Wa tihajji be l-sakhiir le kulla l-naas al-gaaʼidiin yarjo al-yoom al-Allah yafda foogah naas Madiinat al-Khudus.
39 Wa wakit Yuusuf wa Mariyam sawwo kulla cheyy al-waajib leehum hasab Tawraat Allah, humman gabbalo fi daar al-Jaliil wa macho hillithum al-Naasira. 40 Wa l-wileed kibir. Wa hu bigi chadiid wa malaan be hikma wa ligi rida Allah.
Al-Masiih fi beet Allah wakit hu sabi
41 Wa kulli sana, ahal Isa yamchu fi Madiinat al-Khudus achaan yiʼayyudu iid al-Fisha. 42 Wa wakit Isa umrah tamma 12 sana, macho hasab aadithum wa waddooh maʼaahum. 43 Wa wakit al-iid kammal wa humman mugabbiliin, al-wileed Isa gaʼad fi l-madiina laakin ahalah ma yaʼarfu kadar hu ma maʼaahum. 44 Fi fikirhum Isa gaaʼid fi lubb al-musaafiriin. Wa baʼad sawwo yoom waahid hana safar, fagadooh wa fattachooh ambeenaat akhwaanhum wa rufgaanhum.
45 Wa wakit irfo hu ma fiih, gabbalo fi l-madiina achaan yifattuchuuh. 46 Wa fi l-yoom al-taalit, ligooh fi fadaayit beet Allah. Wa hu gaaʼid tihit fi ust al-ulama wa gaaʼid yasmaʼ kalaamhum wa yasʼalhum. 47 Wa ayyi naadum al-simiʼ kalaamah alʼajjab bilheen min fihimah wa raddah.
48 Wa wakit chaafooh hinaak, alʼajjabo marra waahid. Wa ammah hajjat leyah wa gaalat : «Ya wileedi ! Maala taʼʼabtina misil da ! Ana wa abuuk hammeena bilheen wakit fagadnaak.» 49 Wa gaal leehum : «Maala tifattuchuuni ? Ma taʼarfu kadar waajib nagood fi beet abuuyi walla ?» 50 Wa ma fihmo al-kalaam al-gaalah da.
51 Wa Isa gabbal maʼaahum wa wisil fi l-Naasira. Wa taabaʼ kalaamhum fi kulla cheyy. Wa ammah karabat kulla l-kalaam da fi galibha. 52 Wa Isa gaaʼid yakbur wa hikmatah gaaʼide tiziid. Wa ligi rida min Allah wa min al-naas.
Koji Jeju Kristi lé
1 Mee ndəaje’g neelé Sesar Auguste un ndia mba kar dee tura dəwje lai-lai dɔ naŋg nee kunda ne ri dee mee maktub-tura-dəwje’g. 2 Kunda ri dəwje mee maktub’g neelé to yee gə́ dɔtar mee ləb gə́ Kirinius to ne njeguburuɓee gə́ Siri. 3 Togə́bè dəwje kára-kára lai d’aw d’ar dee d’unda ri dee mee maktub’g gə goo ɓee lə dee lə dee.
4 Jisəb kara ḭ Galile mee ɓee gə́ ria lə Najaret mba kaw Jude mee ɓee-boo’g lə Dabid gə́ ɓaree Betlehem, mbata yeḛ to ŋgoka Dabid gə́ koji kəi kɔl ɓa yeḛ si aw ne gə mbəa 5 gə mba kar dee d’unda ne ri dee-deḛ gə Mari goo dee’g tɔ, mbata yeḛ wɔji-kwɔji təa nɛ yeḛ aw gə kèm mée’g liew-liew tɔ. 6 Loo gə́ d’isi lée’g ndá ndɔ koji ŋgon lə Mari lé teḛ keneŋ wai tɔ, 7 aree oji ŋgondəree gə́ diŋgam keneŋ. Yeḛ ɓiree gə kubu ilá mee bəgərə sɔ né’g lə maŋgje mbata loo-to as dee Kəi-to-mbàje’g el.
Kura gə́ dara teḛ dɔ njéŋgəmbadje’g
8 Njéŋgəmbadje d’isi wala dəb loo gə́ kára bèe d’isi ŋgəm koso-badje lə dee keneŋ, to dan loo’g. 9 Aa ooje kura lə Mbaidɔmbaije ḭ dara teḛ dɔ dee’g təsərə ar rɔnduba lə Mbaidɔmbaije ndogó gugu dɔ dee sub. Ɓəl unda dee badə gaŋg dee ar dee d’unda bala tigi-tigi tɔ. 10 Nɛ kura gə́ dara lé ula dee pana: Ɓəlje el ɓòo! Mbata ta gə́ maji ɓa ma m’ula sí ya, taree lé a to gin kalrɔ gə́ boo mbata lə dəwje mbad-mbad ya. 11 Kàr gə́ ɓogənè ɓa d’oji njekaji sí mee ɓee-boo’g lə Dabid d’ar sí, yeḛ to Kristi, Mbaidɔmbaije lé. 12 Ŋgonkas neelé deḛ ɓiree gə kubu d’ilá mee bəgərə sɔ né’g lə maŋgje, seḭ a kéeje keneŋ ya, yee ɓa seḭ a gəreeje ne ya tɔ.
13 Léegəneeya boo-dəwje gə́ dara teḛ digi-digi gə kura gə́ dara neelé. Deḛ pidi Ala lé yaa̰ d’ɔs ne pa pana:
14 Ulaje rɔnduba dɔ Ala’g lé, seḭ gə́ síje mee dara’g lé
Deḛ gə́ dɔ naŋg nee gə́ taa kəmee rəgm lé d’a sí ne dan meekulɔm’g tɔ.
Njéŋgəmbadje d’aw Betlehem
15 Loo gə́ kuraje gə́ dara lé d’ya̰ dee tel gə́ dɔ gɔl dee’g dara mba̰ ndá njéŋgəmbadje neelé d’ula ta dee pa gə na̰ ta gə́ yo gə́ nee pana: Ar sí j’awje njal Betlehem j’aw j’ooje né gə́ Mbaidɔmbaije tɔji sí lé j’ooje.
16 Deḛ d’ɔs rɔ dee ɓad d’ɔm na̰ rəbee d’aw ndá d’iŋga Mari ləm, gə Jisəb ləma, ŋgonkas lé kara to mee bəgərə sɔ né’g lə maŋgje’g ya ləm tɔ. 17 Loo gə́ deḛ d’ée mba̰ ndá deḛ d’ɔr soree gə́ kura gə́ dara pa taree ar dee wɔji dɔ ŋgonkas neelé. 18 Deḛ lai gə́ d’oo ta gə́ njékulbadje d’ula dee lé kaar dee wa dee paḭ. 19 Nɛ Mari wa ta neelé mée’g bururu, aree to mée’g ɗəŋ tɔ. 20 Njéŋgəmbadje lé d’isi tel gə́ loo’g lə dee ndá d’ula rɔnduba dɔ Ala’g ləm, deḛ pidee ne ta-ta ləm tɔ, ɓa d’aw ɓəi mbata néje lai gə́ deḛ d’oo taree gə mbi dee ləm, gə d’oo gə kəm dee ləm tɔ, to gə́ d’ula dee lé ya.
21 Loo gə́ ndɔ aḭ jinaijoo ndá deḛ d’inja tamɔd ŋgon neelé keneŋ ɓa d’unda ria ɓəi, ria gə́ d’unda gə́ Jeju lé to ri gə́ kura gə́ dara unda dəa’g kédé ɓa kea̰je əskèmee ɓəi tɔ .
D’un Jeju d’aw səa mee kəi-Ala’g
22 Loo gə́ ndɔ teḛ ŋgon as mba̰, to gə́ godndu Moyis wɔji lé ndá Jisəb gə Mari d’ḭ gə ŋgonkas lé d’aw səa Jerusalem mba kundá gə kəmee kar Mbaidɔmbaije , 23 gə goo ta gə́ ndaŋg mee maktub godndu’g lə Mbaidɔmbaije lé pana: Ŋgandərje gə́ diŋgam kára-kára lai lé d’a kɔr dee kunda dee gə kəmee doi mbata lə Mbaidɔmbaije . 24 Deḛ d’un nékinjaməs d’ar Ala, dərkulje joo əsé dərndaje joo to gə́ ndaŋg taree mee maktub godndu’g lə Mbaidɔmbaije lé tɔ,
25 Dəw kára si Jerusalem ria lə Simeo̰. Yeḛ to dəw gə́ njemeekarabasur ləm, gə njekwa Ala lé mée’g ləm tɔ. Yeḛ ŋgina né gə́ a kar meḛ Israɛlje to lɔm lé ləm, Ndilmeenda dəb dəa’g bigim ləm tɔ. 26 Ndilmeenda lé riba səa dəa kédé pana: A kwəi el saar a koo Kristi lə Mbaidɔmbaije gə kəmee ya ɓa. 27 Ndilmeenda ɔsee ɓɔḭ-ɓɔḭ aw səa mee kəi-Ala’g. Njékoji Jejuje kara d’unee ree səa mba ra səa to gə́ ndaŋg ne taree mee maktub godndu’g lé 28 ndá Simeo̰ unee ɓəgəgə odee gə kag jia pidi ne Ala lé pana:
29 Ɓasinè lé Mbaidɔmbaije, ya̰ kura ləi
Aree aw gə mée gə́ kulɔm ŋga, gə goo tapai gə́ i pa lé ŋga.
30 Mbata m’oo kaji ləi gə kəm mba̰
31 To kaji gə́ i nja wa dɔ gɔlee kəm koso-dəwje mbad-mbad lé tɔ.
32 Yee neelé to lookàr gə́ a ndogó jol-jol dɔ ginkoji dəwje gə raŋg’g ləm,
A kula rɔnduba dɔ koso-dəwje ləi gə́ Israɛl lé ləm tɔ .
Ndərta gə́ Simeo̰ pa lé
33 Ta gə́ Simeo̰ pa ar ta igi bɔ ŋgonje gə kea̰je sel dɔ ta néje lai gə́ yeḛ pa wɔji ne dɔ ŋgon neelé. 34 Simeo̰ tɔr ne ndia dɔ dee’g, ula Mari gə́ ko̰ ŋgonje lé pana: Aa oo, ŋgon neelé d’unda no̰ dee’g ɗaŋg gə né kɔr koso gə nékuba loo kḭ lə dəwje bula gə́ Israɛl ləm, gə nétɔji gə́ a kar dee d’aw ne gə na̰ puduru-puduru ya ləm tɔ. 35 Togə́bè i nja kara kiambas a riba ɓəŋgəri ɓó gə mba kar takə̰jije lə dəwje bula kinja ne gə́ raga.
Njetegginta gə́ dené ria lə An
36 Njetegginta gə́ dené ria lə An, to ŋgolə Panuel gə́ ginkoji lə Aser. Yeḛ ɓuga mba̰. Yeḛ si gə ma̰dee kəi lə ŋgabeeje as ləbee siri ɓa ŋgabeeje wəi. 37 Yeḛ si gə́ njekəisiŋga ɓəi ar ləbee aḭ rɔ-jinaijoo-giree-sɔ ndá yeḛ ya̰ mee kəi-Ala un gɔlee unda raŋg ndɔ kára el. Yeḛ wa Ala mée’g loondul’g gə dan kàrá ləm, ɔg ne mée ɓoo ta-ta ra ne tamaji təa’g ləm tɔ. 38 Kàree neelé yeḛ kara ree iŋga dee keneŋ tɔ ndá yeḛ pidi Ala lé yaa̰ tɔ. Yeḛ pata lə ŋgonkas neelé ar dəwje lai gə́ d’isi kərm ŋgina njetaa dɔ dee gə́ si Jerusalem lé.
Tel kaw Najaret gogo lé
39 Loo gə́ deḛ tɔl ta néje gə́ godndu lə Mbaidɔmbaije wɔji bém mba̰ ndá Jisəb gə Mari tel d’aw Galile mee ɓee lə deḛ gə́ Najaret . 40 Ŋgon neelé ra tɔg pir-pir ləm, rəa to kəmba ŋgəŋ-ŋgəŋ ləm tɔ. Kəmkàr rusu mée njḭ-njḭ ləm, noji lə Ala nai səa ya ləm tɔ.
41 Njékoji Jejuje d’aw Jerusalem gə ləb dee ləb dee ra naḭ Pag keneŋ . 42 Loo gə́ ləbee aḭ dɔg-giree-joo ndá deḛ tuga loo d’aw səa keneŋ loo-naḭ’g to gə́ néjiɓee lə dee. 43 Tɔɓəi loo gə́ rudu naḭ lé un ɗiao ar dee d’ḭ gə mba tel kaw ɓee lə dee gogo ndá Jeju gə́ ŋgon dee lé nai Jerusalem yag, ar njékojeeje lé gər loo nai ləa gə́ yeḛ nai gogo lé el. 44 Deḛ lé d’ə̰ji ta meḛ dee’g pana: Yeḛ wa gaŋg goo njéboalookawje’g lə neḛje gə́ raŋg ar dee ra ndɔ kára rəbə ɓa deḛ ndolee mbuna njénojije’g lə dee ləm, gə mbuna deḛ gə́ to gə́ baokuraje’g lə dee ləm tɔ. 45 D’wa ta kàr d’ula naŋg mɔrɔg ndá deḛ tel tuga ta dee naŋg njag d’aw tor dee’g Jerusalem mba saŋgee keneŋ. 46 Ndɔ munda lə dee ɓa d’iŋgá mee kəi-Ala’g, yeḛ ta̰ pə̰ njégərgosɔ godnduje si dan dee’g si oo tapa dee ləm, yeḛ kara dəji dee ta ləm tɔ. 47 Deḛ lai gə́ d’oo tapea lé kaar dee wa dee paḭ dɔ ta kəmkàr gə́ teḛ təa’g ləm, gə ta gə́ tel ila’g ləm tɔ. 48 Loo gə́ njékojeeje lé teḛ dəa’g təsərə-təsərə ndá kaar dee wa dee paḭ ar dee d’ila ji dee ta dee’g sud ɓa, kea̰je dəjee pana: Ŋgonəm, see ban ɓa ra sə sí nje gə́ tal nee wa. Aa oo, jeḛ gə bɔbije j’unda-kundai n’sa̰gi jəmə-jəmə.
49 Yeḛ tel ila dee keneŋ pana: See saŋgmje gə mba ɗi wa. See seḭ gərje to gə́ néje lə Bɔm lé ndəa teḛ mba̰ gə mba karm m’ula gɔŋgm keneŋ el wa.
50 Nɛ ta gə́ yeḛ ula dee lé deḛ gər rəbee el.
51 Yen ɓa, yeḛ tədkag dee uba naŋg ḭ aw sə dee ɓee lə dee gə́ Najaret lé ɓəi. Ta neelé kea̰je wa mée’g bururu tɔ. 52 Jeju lé ra tɔg ar kəmee àr raŋg raŋg ləm, ra tɔg gə́ darɔ’g ləma, yeḛ taa kəm Ala gə kəm dəwje ləm tɔ .
