Al-sadakha
1 «Awʼu baalku. Kan tisawwu amal diinku giddaam al-naas achaan tidooru humman yichiifuuku bas, da ma yanfaʼ. Ma talgo ajur min abuuku Allah al-fi l-sama. 2 Wakit tanti sadakha le naadum miskiin, ma tisawwi haraka katiire misil al-munaafikhiin. Humman yantu sadakha fi buyuut al-sala wa fi l-chawaariʼ achaan al-naas yachkuruuhum. Nuguul leeku al-hagg, ma yalgo ajur illa l-chukur al-ligooh min al-naas. 3 Laakin inta wakit tanti sadakha, ma tikhalli iidak al-isra taʼarif al-cheyy al-iidak al-zeene gaaʼide tisawwiih. 4 Wa misil da, wakit tanti sadakha ma tikhalli naadum waahid yaʼarfah wa abuuk Allah al-yichiif al-cheyy al-naas ma yichiifuuh, hu bas yantiik ajrak.
Al-sala
5 «Wa wakit tisallu, ma tisallu misil al-munaafikhiin. Humman yiriidu yisallu fi buyuut al-sala wa fi l-chawaariʼ achaan al-naas yichiifuuhum. Nuguul leeku al-hagg, humman ma yalgo ajur illa l-chukur al-yalgooh min al-naas. 6 Wa laakin inta, wakit tidoor tisalli, amchi daakhal fi beetak wa sidd baabak wa salli le Allah abuuk al-ma binchaaf. Wa abuuk Allah al-bichiif al-cheyy al-naas ma bichiifuuh, hu bas yantiik ajrak. 7 Wa wakit tisallu ma tiraddudu kalaam al-ma indah faayde misil al-naas al-ma yaʼarfu Allah. Fi fikirhum, Allah ma yasmaʼ kalaamhum illa kan kalaamhum bigi katiir. 8 Ma tabgo misilhum achaan al-cheyy al-intu tidooruuh, Allah yaʼarfah gubbaal ma tasʼalooh.
9 «Khalaas, sallu misil al-sala di.
Ya Abuuna al-fi l-samaawaat,
khalli yaʼarfu kadar usmak khudduus.
10 Khalli mamlakatak taji.
Khalli yitabbugu kalaamak fi l-ard
misil tabbagooh fi l-sama.
11 Antiina al-akil
al-yitimmina kulla yoom.
12 Saamih leena khataana
misil aniina gaaʼidiin nisaamuhu
al-naas al-khito foogna.
13 Ma tidissina fi l-tajriba
laakin najjiina min charr Ibliis.
Wa leek inta bas
al-muluk wa l-gudra wa l-majd
daayman wa ila l-abad. Aamiin.
14 «Kan intu saamahtu al-naas al-khito foogku, Allah abuuku fi l-sama yisaamihku. 15 Wa laakin kan intu ma saamahtu al-naas al-khito foogku, abuuku Allah ma yisaamih leeku khataayaaku.
Al-siyaam
16 «Wa wakit tusuumu, ma tarbutu wujuuhku misil al-munaafikhiin. Humman yikarchumu wujuuhhum achaan yidooru al-naas yaʼarfu humman saaymiin. Nuguul leeku al-hagg, ma yalgo ajur illa l-chukur al-ligooh min al-naas. 17 Wa laakin wakit inta saayim, khassil wijhak wa amsah raasak be itir 18 achaan naadum ma yaʼarif kadar inta saayim illa abuuk Allah al-ma yinchaaf. Wa abuuk Allah, al-yichiif al-cheyy al-naas ma yichiifuuh, hu bas yantiik ajrak.
Al-maal
19 «Ma tudummu al-maal fi l-ard achaan hini fi l-ard al-arda wa l-sagar bitallufuuh wa l-saraariig yadkhulu yasurguuh. 20 Akheer tudummu al-maal fi bakaan Allah fi l-samaawaat. Hinaak al-arda wa l-sagar ma bitallufuuh wa l-saraariig ma yadkhulu yasurguuh. 21 Achaan al-bakaan al-maalak gaaʼid foogah, da bas al-bakaan al-galbak gaaʼid foogah.
22 «Al-een hi faanuus al-jilid. Kan eenak taybe, inta gaaʼid fi l-nuur. 23 Wa kan eenak talfaane, inta gaaʼid fi l-dalaam. Wa kan nuurak bigi adlam, inta gaaʼid fi dalaam azrag marra waahid.
24 «Ma mumkin naadum yabga abid le siyaad itneen. Achaan hu yakrah al-awwal wa yiriid al-taani walla yihibbah le l-awwal be kulla galbah wa yahgir al-taani. Wa intu kula, ma tagdaro tabgo abiid le Allah wa abiid le l-maal.
Al-kalaam al-bukhuss al-hamm
25 «Wa fi chaan da, nuguul leeku ma tihimmu le hayaatku fi chaan al-akil wa l-charaab wa ma tihimmu le jilidku fi chaan al-khulgaan. Al-haya ma akheer min al-akil walla ? Wa l-jilid ma akheer min al-khulgaan walla ? 26 Chiifu al-tuyuur wa fakkuru fooghum. Humman ma yiteerubu wa la yahartu wa la yagtaʼo wa la yakhzunu wa laakin Allah abuuku fi l-sama yiʼayyichhum. Wa intu ma akheer ziyaada le Allah min al-tuyuur walla ? 27 Wa kan naadum minku yihimm katiir kula, al-hamm da ma yagdar yiziid umrah be saaʼa waahide kula.
28 «Wa maala tihimmu fi chaan al-khulgaan ? Chiifu al-nuwwaar fi l-kadaade wa fakkuru kikkeef yugumm. Ma yakhdim wa ma yisawwi kiswe. 29 Wa laakin nuguul leeku akiid al-malik Suleymaan zaatah fi darajatah al-kabiire abadan ma libis khalag jamiil misil jamaal al-nuwwaar da. 30 Wa kan Allah yilabbis gechch al-kadaade be nuwwaar jamiil wa l-gechch da gaaʼid al-yoom wa ambaakir yagtaʼooh wa yazguluuh fi l-naar, akiid Allah yilabbisku intu. Chiddu heelku intu al-iimaanku lissaaʼ daʼiif.
31 «Khalaas, ma tihimmu wa ma tasʼalo nufuusku ‹Naakulu chunu ? Nacharbo chunu ? Nalbaso chunu ?› 32 Kulla l-naas al-ma muʼminiin khaattiin baalhum fi l-achya dool wa Allah abuuku fi l-sama yaʼarif kulla cheyy al-intu tidooruuh. 33 Wa laakin intu gubbaal kulla cheyy, khuttu baalku fi mamlakat Allah wa fi l-haal al-saalhe al-Allah yidoorha wa Allah yantiiku kulla cheyy hana hayaatku.
34 «Ma tihimmu le kalaam hana ambaakir. Ambaakir zaatah yihimm le nafsah. Taʼab hana yoom waahid yakfi le yoom waahid.»
Ta ndoo gə́ wɔji dɔ kun nénoji kar njéndooje
1 Yen, meḛ sí dɔ rɔ sí’g nà a kundaje néra meekarabasur lə sí kəm dəwje’g. Ɓó lé seḭ undaje néra meekarabasur lə sí kəm dəwje’g togə́bè ndá a kiŋgaje née ji Bɔ síje gə́ si dara lé nda̰ el .
2 Bèe ndá loo gə́ i un né mba kar njéndooje ndá ar ndiil ɓar dɔ’g el mbata njéhulaije ɓa ra togə́bè d’unda ne rɔ dee kəm dəwje kəi-kwa-dɔ-na̰je’g ləm, gə tɔ-rəwje’g ləm tɔ mba kiŋga ne riɓar. Ma nja m’ula sí woḭ, ɓai née ya d’iŋga kən mba̰. 3 Nɛ loo gə́ i un né ləi ar njéndooje ndá ar jigeli gər né gə́ jikɔli ra lé el. 4 Bèe ɓa nojikwa ləi lé a to né gə́ gə goo ŋgəḭ ɓó a to kəm dəwje’g el. Yen ɓa Bɔbije gə́ njekoo né gə́ to loo-ŋgəḭ’g lé a kari née ɓəi.
Ndukwɔi gə́ gəd lé
Lug 11.2-45 Loo gə́ seḭ raje tamaji ndá raje to gə́ njéhulaije bèe el. Deḛ nja ndigi kunda rɔ dee kəm dəwje’g kəi-kwa-dɔ-na̰je’g ləm, gə tɔ-rəwje ləm tɔ gə mba kar dee d’oo ne tamaji gə́ deḛ ra lé, ma nja m’ula sí woḭ, ɓai née ya d’iŋga kən mba̰ . 6 Nɛ i lé maji kari-i nja gə kari ba andə mee kəi’g ləi udu takəi dɔi’g ra tamaji ta Bɔbije gə́ njesi loo-ŋgəḭ’g lé yen ɓa Bɔbije gə́ njekoo né gə́ to loo-ŋgəḭ’g lé a kari née ɓəi.
7 Loo gə́ seḭ raje tamaji ndá paje ta budu-budu el mbata njépole-magəje ɓa ra togə́bè pana: N’a ja̰geeje ɓa n’a kiŋgaje née ɓəi. 8 Asəna̰’d ar sí el mbata loo gə́ dɔ ta nai meḛ sí’g ɓəi kara Bɔ síje lé gər né gə́ seḭ awje ndée gao. 9 Seḭje lé maji kar ndukwɔi lə sí ɓa to nee:
Bɔ síjeḛ, i gə́ sí rudu dara’g,
Maji kar rii to gə kəmee ɓəd ləm,
10 Maji kar ɓeeko̰ ləi taa naŋg nee pəl-pəl ləma,
Maji kar deḛ gə́ dɔ naŋg nee ra torndui d’aree ɔr rɔd to gə́ deḛ ra dara ləm tɔ.
11 Ar síjeḛ muru lə sí gə́ ɓogənè aree as lée béréré ya,
12 Ar məəi ti mbidi dɔ meekɔsgel’g lə sí
To gə́ jeḛ kara j’ar meḛ sí ti mbidi dɔ ka̰ dee-deḛ gə́ meḛ dee ɔs sə sí gel.
13 Loo gə́ j’a gə ndəm lé ndá taa sí ji njekurai’g
Ɓó ya̰ sí dan nékər’g el.
Loo-ko̰ɓee ləm, gə siŋgamoŋ ləma, gə doŋgɔr rɔnduba ləm tɔ,
Deḛ to kaḭ gə ləbi-ləbi saar-saar gə nɔḭ. Amen.
14 Ɓó lé meḛ sí ti mbidi dɔ meekɔsgel’g lə mar síje lé ndá Bɔ síje gə́ si dara lé a kar mée ti mbidi dɔ ka̰ sí-seḭ’g tɔ . 15 Ɓó lé meḛ sí ti mbidi dɔ meekɔsgel’g lə mar síje el ndá Bɔ síje gə́ sí dara lé kara a kar mée ti mbidi dɔ ka̰ sí-seḭ’g el tɔ.
Ta ndoo gə́ wɔji dɔ kɔg-mee-ɓoo
16 Loo gə́ seḭ ɔgje meḛ sí ɓoo lé ndá arje kəm sí mas mbidi-mbidi dɔ’g to gə́ ka̰ njéhulaije lé bèe el. Deḛ nja d’ula kəm dee na̰’d sir-sir gə mba kar dəwje d’oo dee to gə́ d’ɔg meḛ dee ɓoo. Ma nja m’ula sí woḭ, ɓai née ya d’iŋga kən mba̰. 17 Nɛ i lé loo gə́ i ɔg məəi ɓoo lé ndá togo kəmi ləm, ndèm ubu dɔi’g ləm tɔ 18 gə mba kar kɔg gə́ i ɔg məəi ɓoo lé i a kunda ne rɔi kəm Bɔbije gə́ njesi loo-ŋgəḭ’g ɓó kəm dəwje’g el. Bèe ɓa Bɔbije gə́ njekoo né gə́ to loo-ŋgəḭ’g lé a kari né gə́ i aw ndée ɓəi.
Nébaoje gə́ to dara lé
Lug 12.33-3419 Waje nébaoje gə́ dɔ naŋg nee ləm-ləm el, to loo gə́ dirije d’unda né keneŋ tuŋgu-tuŋgu ləm, né wɔməs keneŋ ləma, njéɓogoje kɔdé loo ɓogo keneŋ ləm tɔ . 20 Nɛ maji kar sí waje nébaoje lə sí gə́ dara ɓa ləm-ləm, loo gə́ dirije d’unda né keneŋ el ləm, né wɔməs keneŋ el ləma, njéɓogoje kɔdé loo ɓogo keneŋ el ləm tɔ. 21 Mbata loo gə́ nébao ləi to keneŋ ndá lée neelé məəi a to gə́ keneŋ kərm tɔ.
Néndogó lə darɔ
Lug 11.34-3622 Kəmi ɓa to néndogó gə́ darɔi àr ne ŋgad-ŋgad, ɓó lé kəmi àr ŋgad-ŋgad ndá darɔi bura kara a sa rəw tɔ. 23 Nɛ ɓó lé kəmi to bibli ndá darɔi bura kara si dan loondul’g tɔ. Ɓó lé lookàr gə́ ar darɔi sa rəw lé tel to bigim ndá i si dan loondul’g gə́ ndul kɔl-kɔl’g tɔ.
Ala əsé nébao wa
Lug 16.1324 Dəw kára askəm ra kula kar ɓéeje joo el, nà banelə a kwa gə yeḛ gə́ kára mée’g nɛ a kunda yeḛ gə́ kára ɓa dan kəmee’g tɔ, əsé yeḛ a ki rəa kər-kər gə́ rɔ yeḛ gə́ kára’g nɛ a ɓaar yeḛ gə́ kára tɔ. Seḭ asjekəm kundaje-kunda Ala lé ləm, gə kundaje-kunda néhulaije gə́ dɔ naŋg nee ləm tɔ ɓa korèje ne na̰ el.
Ɔmje meḛ sí dɔ Ala’g
Lug 12.22-3125 Bèe ɓa ma m’ula sí, arje meḛ sí pélé wəs-wəs dɔ rɔ sí’g el ləm, gə dɔ nésɔ sí əsé dɔ nékṵ rɔ sí’g el ləm tɔ. See si kəmba lə sí ur dɔ nékusɔ’g el wa. See darɔ sí ur dɔ kubu-kula-rɔ sí’g el wa. 26 Oreeje kəm sí dɔ yelje gə́ d’aw tar oo deeje. Deḛ lé dubu né el ləm, d’inja kó d’ɔm dàmá lə dee el ləm tɔ nɛ Bɔ síje gə́ njesi dara ɓa ul dee lé. See oo sí gə́ nékundaje ləa gə́ majije unda deeje el wa. 27 See na̰ ɓa mbuna sí’g ɓa lé mée pélé wəs-wəs dɔ rəa’g ndá a kar ləb siée ḭ ŋgal ne gə kuree ɗegəse ɓəi wa. 28 Bèe ŋga see ban ɓa arje meḛ sí pélé wəs-wəs dɔ kubu-kula-rɔ sí’g ɓəi wa. Oreeje kəm sí sḭ dɔ pudu ndujaje gə́ mee ndɔ’g ooje, puduje neelé ra kula el ləm, sorè kúla yereŋ el ləm tɔ. 29 Nɛ ma nja m’ula sí, loo ndubarɔ lə Salomo̰ gə kubu gə́ rəa’g kara ur ne dɔ pudu ndujaje’g neelé el . 30 Ɓó lé Ala ar muje d’ḭ ma̰də nɛ mu gə́ ḭ ma̰də ndɔ kára ba d’inja yel ne pər mee pil’g nɛ ɓəd ɓa see Ala a lal kar sí kubu-kula-rɔ sí’g wa, seḭ njémeekunje gə́ əḭ el. 31 Seḭ arje meḛ sí pélé wəs-wəs dɔ rɔ sí’g ar sí pajena: See ɗi ɓa j’a sɔ wa, əsé ɗi ɓa j’a kai wa, əsé see kubu ɗi ɓa j’a kula rɔ sí’g wa, maji kar sí paje togə́bè el. 32 Mbata néje gə́ togə́bè lé njépole-magəje ɓa gə́ njésaŋ géeje ya. Nɛ Bɔ síje gə́ si dara lé gər né gə́ seḭ awje ndée gao. 33 Saŋje ɓeeko̰ lə Ala gə meekarabasur ləa kédé ɓa néje lai neelé yeḛ a kar sí dɔ’g ɓəi. 34 Arje meḛ sí to kəgəgə dɔ lookàr gə́ bèlè’g el mbata bèlè lé nja ɓa gə́ njegər nérea ya. Maji kar meeko̰ gə́ gə ndɔ-ndɔ lé udu gə́ mee ndəa’g ya bo̰-bo̰.
