Al-khilaaf fi aadaat al-juduud
1 Wa fi l-bakaan da, fi Fariiziyiin wa ulama waahidiin al-jo min Madiinat al-Khudus. Humman gaaʼidiin fi ust al-naas al-yasmaʼo kalaam Isa. 2 Wa chaafo kadar waahidiin min talaamiizah ma khassalo iideehum gubbaal ma yaakulu. Wa fi aadaat al-Fariiziyiin, kan naadum ma khassal iideenah gubbaal al-akil iideenah ma taahiriin. 3 Wa l-Fariiziyiin wa kulla l-Yahuud ma yaakulu illa kan khassalo iideehum wa bigo taahiriin hasab aadaat juduudhum. 4 Wa kan yigabbulu min al-suug, yikhassulu iideehum le yabgo taahiriin gubbaal ma yaakulu cheyy. Wa yitaabuʼu aadaat katiiriin misil yikhassulu wa yitahhuru ayyi kooro wa sakhkhaan wa ayyi maaʼuun hana nahaas wa furaach hasab al-aadaat dool.
5 Wa l-Fariiziyiin wa l-ulama saʼalo Isa wa gaalo : «Maala talaamiizak ma yitaabuʼu aadaat al-juduud ? Maala ma yikhassulu iideehum wa yabgo taahiriin gabul ma yaakulu ?» 6 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Kalaam al-nabi Ichaʼya sahiih. Hu hajja foogku intu al-munaafikhiin. Maktuub fi kitaab Ichaʼya, Allah gaal :
<Al-chaʼab dool yimajjuduuni be kalaam khuchuumhum
wa laakin guluubhum baʼiid minni.
7 Sujuudhum leyi baatil
wa kulla taʼliimhum da wasaaya al-naas bas.>
8 Achaan intu khalleetu minku wasiiyat Allah wa ankarabtu fi aadaat al-naas !»
9 Wa battaan Isa gaal leehum : «Mabruuk leeku ! Ligiitu al-derib al-yikhalliiku tankuru wasiiyat Allah wa titaabuʼu aadaatku fi badalha. 10 Akiid Muusa gaal : <Karrim ammak aw abuuk> wa <Kan naadum ayyar ammah aw abuuh, waajib yaktuluuh.> 11 Laakin intu tuguulu kan naadum hajja le ammah aw le abuuh wa gaal : ‹Kulli cheyy al-ana nidoor nisaaʼidku beyah bigi khurbaan.› Wa l-khurbaan da, hu hadiiye al-naadum yantiiha le Allah. 12 Wa be da, tuguulu ma waajib al-naadum yisaaʼid ammah aw abuuh. 13 Wa misil da, tibattulu kalaam Allah achaan titaabuʼu aadaatku al-tiʼallumuuhum le l-naas. Wa tisawwu cheyy katiir misil da.»
Al-cheyy al-yinajjis al-naadum
14 Wa battaan Isa naada al-naas wa gaal leehum : «Kulluku asmaʼo kalaami wa afhamo ! 15 Ma fi cheyy al-naadum yidissah fi khachmah wa yinajjisah. Laakin al-cheyy al-yamrug min daakhil al-naadum, da bas al-yinajjisah. 16 Ayyi naadum al-indah adaan khalli yasmaʼ.»
17 Wa wakit Isa gamma min al-naas wa dakhal fi l-beet, talaamiizah saʼalooh min al-maʼana hana l-masal da. 18 Wa Isa gaal leehum : «Intu kula ma iriftuuh walla ? Ma fihimtu kadar ma fi cheyy al-yadkhul fi khachum al-naadum wa yinajjisah 19 achaan al-akil ma yamchi fi galbah ? Wa laakin yamchi fi batnah bas wa baʼadeen yamrug min jildah.» Wa be l-kalaam da, Isa jaʼal kulla cheyy min al-akil taahir.
20 Wa battaan Isa gaal : «Al-yamrug min daakhil al-naadum, da bas al-yinajjisah. 21 Achaan min daakhal al-insaan wa min galbah yamrug al-fikir al-cheen misil al-chahwa al-fasle wa l-sirge wa l-katil 22 wa l-zina wa l-tamaʼ wa l-fasaala wa l-khachch wa l-fasaad wa een al-naas wa l-gatiiʼe wa l-istikbaar wa l-amal al-bala fikir. 23 Kulla l-achya dool jaayiin min daakhal galib al-insaan wa dool bas al-yinajjusuuh».
Iimaan al-mara al-Lubnaaniiye
24 Wa Isa gamma min al-bakaan da wa macha fi balad Suur. Wa dalla fi beet waahid wa ma dawwar al-naas yaʼarfu kadar hu gaaʼid fi l-beet da. Laakin be da kula, al-naas ligo khabarah. 25 Wa mara waahide indaha bineeye muchootine wa min simʼat be l-khabar da, tawwaali jaat le Isa wa sajadat giddaamah. 26 Wa l-mara di ma min al-Yahuud. Hi Lubnaaniiye. Wa chahadat Isa achaan yatrud al-cheetaan min bittaha.
27 Wa Isa radda leeha be masal wa gaal : «Khalli al-iyaal yaakulu awwal. Akil al-iyaal da kan nantuuh le l-kulaab da, ma sameh». 28 Wa hi raddat leyah wa gaalat : «Sayyidna, kalaamak sahiih. Wa laakin al-kulaab al-fi l-hooch yaakulu al-akil al-yidaffig min al-sufra wakit al-iyaal gaaʼidiin yaakulu kula». 29 Wa Isa gaal leeha : «Khalaas, gabbili beetki. Be sabab kalaamki da, al-cheetaan marag min bittiki».
30 Wa l-mara gammat machat beetha wa ligat al-bineeye aafe. Hi raagde fi l-sariir wa l-cheetaan al-awwal gaaʼid foogha, marag.
Al-Masiih daawa naadum abkam
31 Wa baʼad da, Isa gamma min turaab Suur wa chagga turaab Seeda wa balad al-Mudun al-Achara wa lihig bahar al-Jaliil. 32 Wa jaabo leyah naadum ambuuku wa ma yihajji adiil. Wa chahado Isa achaan yukhutt foogah iideenah wa yachfiih.
33 Wa Isa waddaah chiyya baʼiid min al-naas wa dassa leyah usbaʼah al-waahid fi adaanah al-zeene wa usbaʼah al-aakhar fi adaanah al-isra. Wa baʼad da, hu bazzakh fi iideenah wa limis lisaan al-naadum. 34 Wa rafaʼ raasah wa chaaf foog fi l-sama wa ganat wa hajja leyah wa gaal : «Affata» wa maʼanaatah abga faatih. 35 Wa udneeyah anfataho wa lisaanah anhalla wa gamma yihajji kalaam waadih.
36 Wa Isa amaraahum le l-naas achaan ma yihajju beyah le naadum. Wa kan amaraahum be kalaam gawi kula, humman ballakho al-khabar be niiye chadiide battaan. 37 Wa alʼajjabo marra waahid wa gaalo : «Kulla cheyy al-hu yisawwiih adiil bilheen. Hu yisawwi al-turuch yasmaʼo wa bukum yihajju !»
Néjiɓee lə dəwje gə́ ləw
Mat 15.1-91 Parisiḛje gə njéndaji-maktubje gə́ na̰je gə́ d’ḭ Jerusalem lé ree mbo̰ dɔ na̰ rɔ Jeju’g. 2 Deḛ d’oo njékwakila Jejuje gə́ na̰je d’o̰ né lal togo ji dee.
3 Parisiḛje gə Jibje lai lé togo ji dee sugu-sugu gə goo néjiɓee lə ka deeje lé ɓa d’o̰ ne né ɓəi. 4 Loo gə́ d’ḭ loo-nada tel ree kəi kara deḛ d’ɔr won rɔ dee ndɔs ɓad ɓa d’usɔ ne né ɓəi. Deḛ ra néjiɓeje lə dee gə́ raŋg ɓəd-ɓəd loo bula, d’wɔji ne dɔ kaje ləm, gə ku-joje ləma, gə jo larje ləm tɔ.
5 Parisiḛje gə njéndaji-maktubje lé dəji Jeju pana: Gelee ban ɓa njékwakilaije ndolè goo néjiɓee lə ka deeje el ɓa d’usɔ né lal togo ji dee wa.
6 Jeju ila dee keneŋ pana: Seḭ njéhulaije, Esai lé teggin ta gə́ gəd wɔji ne dɔ sí ya mbata yeḛ ndaŋg mee maktub’g pana:
Koso-dəwje neelé taje gə́ teḛ ta dee’g ɓa deḛ d’ila ne riɓar dɔm’g
Nɛ meḛ dee nai səm əw .
7 Deḛ d’wam meḛ dee gə mḭdé-mḭdé ba ləm,
Deḛ ndoo dee torndu dəwje ba ləm tɔ.
8 Seḭ ubaje godndu Ala ya̰je, gə mba tɔsje kəm sí dɔ néjiɓee’g lə dəwje ba.
9 Yeḛ ula dee tɔɓəi pana: Seḭ aaje dɔ néjiɓee lə sí kər-kər gə mba tuji ne godndu Ala lé pugudu ya. 10 Mbata Moyis pana: Təd kag bɔbije gə kɔinje, dəw gə́ ɔr gə bɔbeeje əsé kea̰je ndá d’a tɔlee gə́ tɔl ya . 11 Nɛ seḭ lé seḭ pajena: Ɓó lé dəw ula bɔbeeje əsé gə kea̰je pana: Né gə́ m’a gə kari la ne səi lé to gə́ Kɔrban , 12 ndá seḭ yá̰je areeje aw gə mba ra né la ne gə bɔbeeje əsé gə kea̰je lé bèe el. 13 Togə́bè ɓa néjiɓee lə sí gə́ seḭ nja undaje ginee lé seḭ tujije ne ta lə Ala lé pugudu. Seḭ raje néje gə́ raŋg togə́bè loo bula ɓəi tɔ.
Né gə́ ar mee dəw mina̰ ne jɔmri-jɔmri lé
Mat 15.10-2014 Gée gə́ gogo yeḛ tel ɓar boo-dəwje gə́ rəa’g ula dee pana: Maji kar sí-seḭje lai ooje ta ləm ɓó gə gərje ginee. 15 Né kára kara gə́ ḭ raga oso mee dəw’g lé a kar mee dəw mina̰ ne jɔmri-jɔmri el, nɛ né gə́ ḭ mee dəw’g teḛ raga lé yee ɓa ar dəw mina̰ ne ya. 16 Ɓó lé nana ɓa gə́ mbia to gən ndá maji karee unda mbia oo ne ta neelé ya .
17 Loo gə́ yeḛ ya̰ boo-dəwje neelé gə kuree əw ree andə mee kəi’g ndá njékwakiláje dəjee goo ta nee gə́ yeḛ ula dee gə gosota raga lé. 18 Yeḛ ula dee pana: See seḭje kara kəm sí inja el nja ɓəi wa. See seḭ gərje né el ɓəi wa. Né kára kara gə́ ḭ raga oso mee dəw’g lé as mba kar mée mina̰ ne jɔmri-jɔmri el. 19 Mbata né neelé oso kəi-ɓə̰gəree’g el, nɛ oso jəbəlee’g ɓa aw saar oso looje gə́ to loo-kiya’g, loo gə́ won nésɔje ɔr keneŋ ndɔs-ndɔs lé ɓəi.
20 Yeḛ ula dee tɔɓəi pana: Né gə́ ḭ mee dəw’g ɓa to né gə́ ar mée mina̰ ne ya. 21 Mbata né gə́ ḭ mee dəw’g lé ḭ dɔɓəŋgəree’g ɓa teḛ raga ɓəi, néeje lé ɓa to nee, takə̰ji gə́ yèr ləm, gə mɔdkaiya ləm, gə kaw gə́ balgogé ləm, gə tɔl dəw ləm, 22 gə ɓogo ləm, gə kəmkəḭ ləm, gə meeyèr ləm, gə néra gə́ ŋgɔm ləm, gə kaw kori-kori ləm, gə kaa loo gə kəm dɔbee ləm, gə kunda ta ta mari’g ləm, gə kəsta ləma, gə néra gə́ bɔsɔsɔ ləm tɔ. 23 Néje nee lai lé to né gə́ ḭ mee dəw’g ɓa teḛ raga ɓa ar dəw mina̰ ne ya.
Dené gə́ Kana̰ ɔm mée dɔ Jeju’g
Mat 15.21-2824 Jeju ḭ keneŋ ɔd aw gə́ ɓeeko̰ gə́ Tir gə Sido̰. Yeḛ andə mee kəi’g kára bèe gə ŋgəḭ ba mbata yeḛ ndigi kar dəw kára kara gər loo-siée el, nɛ loo-kiya-rəa godo. 25 Dené kára bèe gə́ ndil gə́ yèr to mee ŋgonee gə́ dené’g lé oo soree ndá yeḛ ree ti oso naŋg gɔlee’g. 26 Dené neelé ginkojee to gə́ Grek, nɛ d’ojee ɓee gə́ Siro-Pénisi. Yeḛ ra ndòo rəa’g gə mba karee tuba ndil gə́ yèr mee ŋgonee gə́ dené’g lé. Jeju ulá pana: 27 Ya̰ ŋganje gə́ kəi ar dee d’usɔ né d’ar meḛ dee ndan ya, mbata kodo muru lə ŋganje kɔm naŋg kar ŋgan bisije ɓa to né gə́ kəm ra el.
28 Dené lé tel ilá keneŋ pana: Oiyo, Mbaidɔmbaije, nɛ ŋgan bisije lé to gel tabul’g mba sɔ bum muru gə́ ḭ ta ŋganje’g ya.
29 Yen ŋga Jeju ulá pana: Ɔd aw mbata tapai lé ar ndil gə́ yèr unda ne loo mee ŋgoni gə́ dené’g teḛ mba̰ ya.
30 Loo gə́ dené lé tel aw kəi ndá yeḛ iŋga ŋgonee lé dɔ tira-tée’g nɛ ndil gə́ yèr lé teḛ mée’g mba̰ tɔ.
Mbigi gə́ njegwɔskudu lé pata yororo-yororo ya
31 Jeju uba naŋg ḭ ɓeeko̰ gə́ Tir taa rəw gə́ wɔji dɔ Sido̰ par gə́ kel baa-boo gə́ Galile’g bèe, yeḛ dəs unda mee ɓee gə́ Dekapol tar gaŋg. 32 Deḛ ree gə njegwɔskudu gə́ oma̰ gə ta pi rɔ Jeju’g ndá deḛ ra ndòo rəa’g mba karee ila jia dəa’g. 33 Jeju ɔree mbuna boo-dəwje’g neelé njɔl, sa səa rəa rɔ dee’g ndá yeḛ ula ŋgaw jia mbia’g ləm, tɔɓəi ra mán təa ɔrɔ ne ndəa̰ ləm tɔ. 34 Tɔɓəi yeḛ tel kəmee gə́ dara lé ila mée pugudu pana: Epata, (tel takɔji sí teḛ tai).
35 Léegəneeya rəw mbia lé inja bərəŋ ləm, ndəa̰ dila wərərə ləm tɔ aree pata yororo-yororo. 36 Jeju ndəji dee bər-bər mba kar dee pa taree d’ar dəw oo el, yeḛ ɔg dee dɔ’g tasəra, nɛ deḛ d’ila mberee gə́ kédé-kédé. 37 Kaar dee wa dee paḭ-paḭ ar dee pana: Néje lai gə́ yeḛ ra lé yeḛ ra aree maji ɔr njoroŋ ya: Yeḛ ar mbi njémbikuduje mbudu ləm, deḛ gə́ gwɔs dee tɔ kɔrəm-kɔrəm kara yeḛ ar dee pata njai-njai ləm tɔ.
