1 Galib al-malik misil almi al-jaari,
hu tihit muraakhabat Allah
wa Allah yiwaddiih
fi ayyi bakaan al-yidoorah.
2 Ayyi naadum yahsib hu maachi adiil
wa laakin Allah bas yakchif al-fi l-galib.
3 Tabbigiin al-hagg wa l-adaala
akheer le Allah min gaddimiin al-dahaaya.
4 Al-een al-gawiiye
wa l-galib al-mutakabbir
wa charaf al-aasiyiin,
humman dool kulluhum zunuub.
5 Hadaf al-raajil al-nachiit,
akiid yilhaggag
wa laakin gillit al-sabur
tiwaddi le l-fagur.
6 Al-maal al-yaksabooh be kidib
misil dull al-daha al-zawwaal
wa akiid hu charak al-yijiib al-moot.
7 Unuf al-aasiyiin yakhribhum maala ?
Achaan abo ma karramo al-adaala.
8 Al-mujrim derbah aʼwaj
wa l-saafi amalah adiil.
9 Akheer taskun wiheedak fi raas beetak
min tiʼiich maʼa l-mara al-tikhaalifak.
10 Galib al-aasi yihibb al-fasaala
wa rafiigah kula ma yalga minnah mahanna.
11 Ikhaab al-chammaati yiʼallim al-jaahil.
Kan tikallim le l-hakiim, yiziidah ilim.
12 Allah aadil. Hu yiraakhib beet al-aasi
wa yarmiih fi masiibe.
13 Al-ma yukhutt adaanah
le korooraak al-fagraan,
hu kula yoom waahid yinaadi
wa ma yalga fazaʼaan.
14 Al-hadiiye be l-achiir,
tiwaggif al-zaʼal
wa l-rachwa fi l-jeeb,
tibarrid al-khadab al-chadiid.
15 Sawwiyiin al-adaala yifarrih al-saalihiin
wa laakin yikhawwif al-zaalimiin.
16 Ayyi naadum al-yatlig tariig al-aagliin
be surʼa yinjamma maʼa l-maytiin.
17 Al-yihibb yiʼiich fi l-halu, daayman fagri
wa l-yihibb al-mariise wa l-laham, ma yabga khani.
18 Al-aasi yatʼab fi badal al-saalih
wa l-khaddaar fi badal al-zeen.
19 Akheer taskun wiheedak fi l-khala
min tiʼiich be khilaaf wa huraaj maʼa l-mara.
20 Fi beet al-hakiim fiyah maal madmuum
wa dihin makhzuun
wa laakin al-matmuus
yichattit al-yalgaah.
21 Al-yifattich al-adaala wa l-kheer
yalga al-haya wa l-adaala wa l-charaf.
22 Al-hakiim yugumm didd madiinat al-furraas
wa yarmi durdurha al-yiʼamminhum.
23 Al-hafad khachmah wa lisaanah
hafad nafsah baʼiid min al-taʼab.
24 Al-mustakbir al-fachchaar usmah chammaati
achaan kulla amalah istikbaar.
25 Muna al-kaslaan yaktulah
achaan iideenah abo al-khidme.
26 Al-kaslaan daayman yatmaʼ
wa laakin al-saalih yanti be juud.
27 Dahiiyat al-aasi Allah harramha.
Wa kan yigaddimha be niiye fasle,
ma tabga haraama ziyaada walla ?
28 Al-yachhad be kidib yiddammar
wa laakin al-yasmaʼ,
daayman indah hagg yikallim.
29 Al-raajil al-aasi yiwassif nafsah
wa laakin al-naadum al-adiil yisabbit derbah.
30 Kulla l-hikma wa l-wasiiye wa l-fihim al-insaani
ma indah khiima giddaam Allah.
31 Tagdar tijahhiz kheelak le yoom al-harib
wa laakin al-nasur jaayi min Allah.
1 Mee mbai lé to gə́ kəm-rəw-mán gə́ to meḛ ji Njesigənea̰’g,
Yeḛ telee loo gə́ rara kara to gə́ mée ndigi.
2 Rəwje lai gə́ dəw aw keneŋ lé to danasur kəmee-yeḛ’g ya,
Nɛ Njesigənea̰ ɓa to gə́ njegər dɔɓəŋgərə dəw lé tɔ.
3 Ra né gə́ gə dɔ najee ləm gə né gə́ danasur ləm tɔ lé
Yee ɓa Njesigənea̰ oo gə́ né gə́ maji unda nékinjanéməsje ya .
4 Loo k’aa gə́ gə beelé ləm gə ti-rɔ ləm tɔ lé
To pərndɔ lə njémeeyèrje gə́ to kaiya.
5 Dəw gə́ ra kula gə meendakaḭ lé
Néje gə́ yeḛ wɔji kwɔji ra lé ar némajije taa ne rəa pəl-pəl,
Nɛ dəw gə́ njera né dɔ ŋgwɔd’g lé a si dan ɓoo-boo’g.
6 Nébaoje gə́ kiŋga gə taŋgɔm lé
To d’asəna gə néje gə́ kari ba gə́ dəs gə lèlé ba gə́ loo-yoo’g.
7 Néra gə́ kərm-kərm lə njémeeyèrje lé
Ar dee d’oso mbata deḛ mbad ra né gə́ gə dɔ najee.
8 Dəw gə́ ta wa dəa lé un rəwje gə́ nduni koŋ-koŋ,
Nɛ dəw gə́ ta wa dəa el lé ra né gə́ danasur.
9 Kisi kəi kobo’g lé
Maji unda korè na̰ gə dené gə́ njetar mee kəi gə́ maji’g.
10 Dəw gə́ njemeeyèr lé ndiŋga néra gə́ majel,
Lée’d kuramaree ya kara yeḛ oo kəmtondoo ləa el.
11 Loo gə́ d’wɔji njekula sul dɔ loo’g kəmkàr lé ndá
Dəw gə́ négər na mée tas tel to ne njekəmkàr
Loo gə́ deḛ ndoo njekəmkàr né ndá
Yeḛ iŋga ne négər tɔ.
12 Njemeekarabasur lé aa kəi lə njemeeyèr gərərə,
Njesigənea̰ ɔs njémeeyèrje piriŋ ila dee dan némeeko̰’g.
13 Yeḛ gə́ udu mbia jigi dɔ ndu no̰’g lə njendoo lé
Yeḛ nja kara a no̰ ya to nɛ d’a kilá keneŋ el saar.
14 Nékarnoji gə́ kar gə goo ŋgəḭ lé
Ar oŋg wəi ne bèm ləm,
Né gə́ kun kar dəw gə goo ŋgəḭ mba ndogee ne lé
Ar oŋg gə́ to ɓəl lé unda ne lɔd ləm tɔ.
15 Gaŋ rəwta gə dɔ najee lé to nérɔlel lə njemeekarabasur,
Nɛ tuji gə́ boo to mbata deḛ gə́ to njéra némajelje.
16 Dəw gə́ uba goo rəw kəmkàr ya̰ lé
A kwa rəa loo-mbo̰-dɔ-na̰’g lə njé gə́ d’wəi.
17 Yeḛ gə́ unda néje gə́ ar mée lelee dan kəmee’g ndá si dan ndòo’g,
Yeḛ gə́ unda mán-nduú gə́ mḭ gə naḭ ubu dan kəmee’g lé a tel to bao el.
18 Njemeeyèr lé to nékoga dɔ njemeekarabasur ləm,
Dəw gə́ to majikoji el kara to mbata lə dəwje gə́ njéra nédanaje ləm tɔ.
19 Kisi dɔdilaloo’g lé
Maji unda kisi gə dené gə́ njetar gə́ mée ḭ səa jugugu-jugugu.
20 Nébaoje gə́ gadee ur kugu ləm gə ubu ləm tɔ lé to mee kəi’g lə njekəmkàr,
Nɛ mbə-dəw lé turu dee mée’d gə́ turu.
21 Yeḛ gə́ ndolè goo néra gə́ gə dɔ najee ləm gə meemaji ləm tɔ lé
Yeḛ iŋga kəmə ləm gə néra gə́ gə dɔ najee ləma gə rɔnduba ləm tɔ.
22 Njekəmkàr andə mee ɓee-boo’d gə́ njeboo-néje,
Yeḛ tuji nésiŋgamoŋje lə dee gə́ deḛ ndá ne meḛ dee kaḭ dɔ’g lé.
23 Yeḛ gə́ aa dɔ təa ləm gə ndəa̰ ləm tɔ lé
Yeḛ aa ne rəa kər-kər dɔ néurtije’g,
24 Njebeelé gə́ to njekəsta lé to njekula sul dɔ loo’g,
Yeḛ ra né gə meekḭ jugugu gə́ ka̰ kəsta.
25 Néje gə́ njedab ndiŋga lé tel tɔlee
Mbata jia ndigi kwa kula peb ra el.
26 Yeḛ ndiŋga néje gə́ ndiŋga ya gə ndɔ saar kàr uree naŋg jigi,
Nɛ njemeekarabasur lé ar né gə́ kar ɓó ɔg el.
27 Nékinjaməs lə njémeeyèrje to né gə́ mina̰,
Nɛ ɓəd ɓəi ɓa see loo gə́ deḛ d’un d’ar
Gə takə̰ji lə deḛ gə́ yèr lé ɓəi wa.
28 Njekɔrgoota gə́ gə ŋgɔm lé a kudu,
Nɛ dəw gə́ oo ta lé a pa taree gə́ kédé-kédé ya.
29 Njemeeyèr lé to njekula kəmee na̰’d sir-sir,
Nɛ dəw gə́ njera nédana lé aar njaŋg dɔ rəw-kabee’g.
30 Kəmkàr əsé gosonégər əsé takwɔji-kəmkàr gə́ askəm kaar no̰ Njesigənea̰’g lé godo.
31 Kunda lé deḛ ndée goso mbata lə ndɔ rɔ,
Nɛ Njesigənea̰ ɓa ar dəw un baŋga ya.
