Paul azi ki Silas a nga avo Tasalonik
1 Kid’a Paul azi ki Silas a kal kur Amfipolis ki Apoloni-d’a, a mbaza Tasalonik ata yima gong nga toka hi Juif-fîd’a nga kuana. 2 Paul mi kal gevezi d’igi mam nga mi ladjeu dei na. Mi le bur ma sabatna hindi, nga mi tchi tuguyod’a ki sed’ezi kur mbaktumba hAlonid’a. 3 Nga mi vazi ad’ud’a ala mbeî Mesi mba mi fe ndaka, mba mi tchol akulo aduk suma matna. Mi dazi ala: Jesus ma an nga ni dagizi zlama ni Mesi máma. 4 Suma hiuna adigazi a ve zla ndata, a i ad’u Paul azi ki Silas; Grek suma a nga kud’or Alona ablaud’a karop suma nglona ablaud’a a le hina mi.
5 Wani Juif-fâ a nde le yungôra. A tok suma ding suma azi fazi ir palumba hawa ya’â, a tok ablau suma, a tchol ki yalâ gandjau kur azì ma ngolâ. A ngui azina hi Jason-na, azi nga hal Paul azi ki Silas á mba ki sed’ezi abu avok suma. 6 Kid’a azi fazi d’uo d’a, azi ve Jason, a tanam ki b’oziyoi suma hiuna avok suma b’ak zlad’a. Azi de ki delezi akulo ala: Sum ndazina ni suma b’lak andagad’a ki zlat petna. Ki tchetchemba, a mba wa ka hî, 7 Jason mi vazi avo hatam mi. Sum ndazina a kak djangûna ki gata hi ma te yamba Sesar-ra, a nga dala amul ma dingâ nga, simiyêm ala Jesus. 8 Kid’a ablau suma ki suma b’ak zlad’a a hum zla ndatid’a, vunadigazi d’i pat fek. 9 Kid’a Jason ki suma hiuna a wurak suma b’ak zlad’a wuraka, a arazi a iya.
Paul azi ki Silas a nga avo Bere
10 Ata yi máma na wat, kur andjeged’a, b’oziyoina a sun Paul azi ki Silas Bere. Kid’a azi mbaza kuad’a, a kal kur gong nga toka hi Juif-fîd’a. 11 Sum ndazina djib’er mazid’a djivid’a kal Juif suma Tasaloni’â, kayam a ve zla ndata kabozi ma mbàna. A nga hal kur mbaktumba hAlonid’a burâ ki burâ á wahle suma Paul mi dazina ni gagazi zu? 12 Suma dingâ ablaud’a adigazi a he gagazid’a, zlapa karop suma nglo suma Gre’â kandjuveina ablaud’a mi. 13 Wani kid’a Juif suma Tasaloni’â a hum ala Paul nga mi tchi wal zlad’a hAlonid’a mi suma Bere-na mi d’a, a mbaza kua, a nga zut ablau suma ala a tchol ki huneîd’a. 14 Ata yi máma na wat, b’oziyoina a sun Paul avun alum ma ngolâ, wani Silas azi ki Timote a ar sä Bere. 15 Wani suma a tin Paul gak Aten-na a hulongâ. Ata yi máma, Paul mi hazi vuna ala a de mi Silas azi ki Timote á fum atogo zak.
Paul mi nga avo Aten
16 Kid’a Paul nga mi djubuzi Aten tua d’a, hurum zal ngola heî, kayam mam we azì ma ngol máma mi nga oîd’a ki fileina. 17 Burâ ki burâ nga mi tchi tuguyod’a ki Juif-fâ kur gong mazi d’a toka kandjaf suma ding suma a nga kud’uroma ki suma a ngavam ad’u su’îna mi. 18 Suma hiu suma a nga hat suma yam ned’a hi suma Epikuri-na ki d’a hi suma Estoisi-nid’a a nde tchi tuguyod’a ki sed’emu. Suma dingâ a nga dala: Ma tchit máma mi min de nana ge?
Suma dingâ a nga dala: Mam mi d’igi sama tchi wal zlad’a halo ma teteng ma dingîd’a na, kayam mi nga mi tchi wala yam Jesus ki tchol mam mba akulo aduk suma matnid’a. 19 A vumu, a im ata yima nding ma a yum ala Areyopas-sâ, a dum ala: Ang ndak á vami ad’u hat ta awili d’a ang nga dat wanda zu? 20 Kayam ang mba ni ki zla d’a awilid’a atamiya, ami min á wat ad’ud’u. 21 Kayam suma Aten-na pet kangoyogei suma a nga kaka adigazina, a le nga vama ding ngi, a ka’î á ded’a d’oze á hum zla d’a awili ndata hol.
22 Paul mi tchol akulo adigazi ata yima nding máma, mi dazi ala: Agi suma Aten-na, an we agi nga lagi mandar fileina ata lovot ta tetenga ngola heî. 23 Kayam ata yima an nga ni kal kur azì ma ngolîna, an wahle suma agi nga kud’urozina. An fe yima ngal ahle suma ngat buzu ma dingâ, a b’ir atam ala: Ni malo ma bei wuma. Kayam alo ma agi nga kud’urom bei wuma ba na, an nga ni dagi kamu. 24 Alo ma le duniyad’a kahle suma kurutna petna, mam mi Sala akulod’a kandagad’a. Mam nga mi kak kur gongîyo suma tok suma suma a minizi kabozina d’i. 25 Nga mi min suma á ndjunum mbi, kayam nga mi kid’ak va d’i, kayam mam mi ma he arid’a mi sumina, mi hazi muzuka kahlena pet mi. 26 Nata sama tuna ba, mi le andjaf suma pet suma a nga kaka yam andagad’ina. Mi ngazi atchogoi mazid’a ki ir haga mazi d’a kaka, 27 kayam azi halamu, azi lamamu, dam azi mba fumu, kayam mam nga dei ki nge nge pî adigei d’i. 28 D’igi sana tu mi dala:
Ni kayam mamu, ei nga karid’a,
ei nga mbud’i teya,
ei nga mi.
D’igi magi suma ding suma hle sawala a de na ala:
Ei ni groma mi.
29 Le ei nAlona groma ni, ar ei djib’erei ala Alona ni d’igi filei ma lora d’oze ma kawei ma hapma d’oze ma ahina ma sana mi tched’em kur d’al mamina na d’i. 30 Kur atchogoi d’a bei wed’a, Alona mi gol suma ta, wani ki tchetchemba, mi he vuna ata yina pet ala suma a mbut huruzi yam tcho mazid’a. 31 Mi de na kayam mi nga wa bur ma mam mba mi ka sariya d’a d’ingêra yam suma kur duniyad’ina ki sama mam tinima. Kid’a mi tchol sa máma akulo aduk suma matnid’a, mi le glangâsâ woi kam avok suma pet ala mam mba mi le na.
32 Kid’a azi hum zla d’a de d’a yam tchola hi suma matnid’a, suma dingâ a lazamu. Wani suma dingâ a dum ala: Ami min hum zla ndata avunang kua. 33 Bugola, Paul mi nde woi adigazi mi iya. 34 Wani suma dingâ a i ad’umu, a he gagazid’a. Suma ding adigazi ni Denis ma aduk suma a nga b’ak zlad’a ata yima nding ma a yum ala Areyopas-sâ katchad’a simiyêt ala Damaris zlapa ki suma dingâ mi.
Bulus ma ne Silas suwal Tesalonika go
1 Swaga ge a ne mbo Amfipolis, a kale mbo Apolloniya, a det ya Tesalonika go. Sinagog ge Yuda ma ne ka suwal mbe diŋ. 2 Hada ge na ne zi, Bulus mbo ɓol nama. Ɗiŋ dam ɗigliya ma ataa a ne nama ka ɗaŋgre ta fare ge njaŋgeya ma pal. 3 Ka wan nama fare pe, ne ŋgay nama go Kris mbya njot yál, ne tan naa ge siya ma buwal zi digi. Ka jan nama go: «Jeso ge mbi ne waage aŋ na mbe no, ka jan go na Kris ne.» 4 Naa a̰me ma ne Yuda ma buwal zi ge fare mbe ne wa nama dulwak zi ma, a mbo Bulus ma ne Silas pe go, ne Grek ma naa ge ne sya Dok vo ma gḛ, ɓanna ne naa zaab a̰me ma ge tok pool ma me. 5 Amma Yuda ma, yil hun nama siya, a abe naa a̰me ma ge bernde ma ne viya̰ go, a kote naa gḛ gḛ, a ɗage giwli suwal. A mbo Jason diŋ ya mbo ɓyare Bulus ma ne Silas pe, ndwara gene nama ɓase ma ndwara se ya. 6 Amma a ɓol nama to, a zwal Jason ma ne ná vya a̰me ma ya naa ga̰l ge suwal ne ma ndwara se, a ka oyya go: «Naa mbe ma iigi dunya ya digi gilu, a det ja ɗiŋ go go. 7 Jason ame nama na diŋ. A pili ta ne eya ge Kaysar ne ma, a jan go gan ge ɗogle ya go, na Jeso.» 8 Nama fare janna mbe ma iigi ɓase ma, ne naa ga̰l ge suwal ne ma me. 9 A e Jason ma ne naa ge may ma pot bware gḛ ɓya a ba ɗage kan nama digi.
Bulus ma ne Silas ge suwal Bere go
10 Swaga ge swaga ne ke se ɗaal, ná vya ma é Bulus ma ne Silas mbo suwal Beriya. Swaga ge a ne dé ya suwal diŋ, a mbo wat Sinagog ge Yuda ma ne zi. 11 Nama mbe ma no a ka da ne haŋgal ge kwaɗa waɗe naa ge Tesalonika ma. A ame fare ge Dok ne ne sḛ fafa̰y. Dam ne dam a ka hale njaŋgeya ma pe, ndwara kwa pe go nama go mbe tem ɓa de. 12 Naa gḛ ne nama buwal zi a hon fareba, poseya ne Grek ma zaab ge tok pool ma, ne naa sonmo ma gḛ ge be to. 13 Swaga ge Yuda ge ne Tesalonika go ma ne za̰ go Bulus waage fare ge Dok ne ya Beriya ya me, a mbo ya ndwara é ɓase ma iigi digi. 14 Swaga mbe go no ná vya ma ɗame Bulus mbo maŋgaɗam ga̰l yuwam wak se ya. Amma Silas ma ne Timotawus gá se. 15 Naa ge ne ɗame Bulus ma a ne nama mbo ɗiŋ suwal Atena ya. A gwan’a ne wak honna ge Bulus ne go, Silas ma ne Timotawus mbo ɓol na suwal Atena ya avun cap.
Bulus suwal Atena go
16 Ne jo̰ go Bulus ka da̰re nama suwal Atena go, swaga ge ne kwa kaŋ sḭḭm baŋneya bindik suwal mbe diŋ na laar vḛne ge be to. 17 Ka mbo wan Yuda ma ne pehir ge ɗogle ge ne sya Dok vo ma fare pe ge Sinagog zi, dam ne dam ka mbo ɓol naa ge tandal ge suwal ne go. 18 Naa ge ne ɓyare zwama pe ge Epikur naa ma, ne Estoykos naa ma me a ka kat swaga mbe go, a ne nama ka wan ta fare ma pe. Naa a̰me ka jan go: «Bage ɗeɗe fare mbe no wan ma fare pe ɗaa?» A̰me ma ka jan go: «Wan fare ge dok ge ɗogle ma ne.» Ago Bulus ka wan fare ge Jeso ne ma ne tanna pe. 19 A wan na, a gene na ya swaga koteya Areyopagus go, a jan na go: «Gale wa̰ i hateya ge giya̰l ge mo ne jan na fare mbe no pe gale. 20 Ago mo wan i ne go fare ge giya̰l ma pe. I ɓyare go mo wa̰ i na pe zum kwaɗa, i ba kwa na.» 21 Ago naa ge suwal Atena ne ma pet, poseya ne gwasal ge ne mbo ya suwal mbe diŋ ma ka mbo kat swaga mbe go za̰ fare ge giya̰l ma ne wan fare ge giya̰l ma pe.
22 Bulus mḛ digi Areyopagus tuŋsi go ɗar, jan go: «Naa ge suwal Atena ma, mbi kwa go, kaŋ ma zi pet, aŋ hon dok ma hormo gḛ ge be ɗo to. 23 Swaga ge mbi ka anna aŋ suwal diŋ mbi ka kwa aŋ kaŋ sḭḭm ma, a be no ɗeŋgo to, mbi aŋ twal tuwaleya a̰me ge aŋ ne njaŋge na ta go: ‹Ne dok ge ndu ne wan na pe to pe.› Kaŋ ge aŋ ne uware na be ge wan na pe to mbe, a na ge mbi ne mbo ya waage aŋ na. 24 Dok ge ne dó dunya ne kaŋ ge ne na pul zi ma pet, na sḛ ya digi ma ne suwar pal, kat ge zok ge naa dasana ma ne sḭ na ne bama tok zi zi to. 25 Na̰ sḛ ɓyare go naa dasana ma ke na temel dimma ne na ne ɓyare a̰me ne nama ta go to, a na sḛ hon kaŋ ma pet ndwara ne, ne o̰yom, ne kaŋ ge daage ne pet me. 26 Da ne ndu ɗu ta ke pehir ma no pet, e nama ne suwar pal no pet, e swaga ma, ne dam ma, ne nama suwal warbe ma no, 27 ne da pe nama ɓyare na pe, kadɗa day ya, nama ba ɓol na, ko tandaŋgeya zi. Amma na sḛ be kaal ne nee to. 28 Ago da ne na ta nee ka ne ndwara no, nee mwase ta no, ne ka ne go no. A na no ge aŋ naa ge mbal fare sḭ ma ne jan: ‹I na hir ma ne me.› 29 Ne jo̰ nee na hir ma ne ɗe, nee ne pool dwat go Dok dimma ne dinar, ko ne fool kaal, ko ne njal ge naa ge kwa na cerra ma ne ce na ɗalla ne dwatɗa ge bama ne zi go to. 30 Be ge dwat ge dam ma ge kwarra to ma zi pal to, Dok waage naa dasana ma ma̰ no pet, ge swaga ge daage go pet go, nama hase. 31 Ne da pe e dam a̰me ya go ɗu ge na ba kun sarya dunya pal pet dosol zi, ne ndu ge na ne tá na ta. Ago tanna ge ne ta̰ na ne naa ge siya ma buwal zi digi, ŋgay naa pet go na bage kun sarya mbe ne.»
32 Swaga ge a ne za̰ fare tanna ge siya ma ɗe, a̰me ma ka ke kalam, a̰me ma jan na go: «I mbo gwan za̰ mo fare mbe ma dam ge ɗogle go.» 33 Go mbe no, Bulus wat ne nama buwal zi ya zum. 34 Naa a̰me ma a mbarge ta ne na, a hon fareba. Nama buwal zi, ka Denis, ndu a̰me ne naa ga̰l ge suwal ne ma buwal zi, ne ndu gwale a̰me ge a ne tol na Damaris, ne naa ge ɗogle ma me.
