Jakob mi ring abo Laban
1 Wani Jakob mi hum zlad’a hi Laban groma d’a a nga dala: Jakob mi yo ahlena habuina pet; mi mbut sama ndjondjoîna ni kayam abuya d’a. 2 Jakob mi gol Laban mi nga d’igi azi avok dei ata tazid’a na d’i.
3 Ma didina mi de mi Jakob ala: Ang hulong yam andagad’a habuyonga, aduk simiyêngû; an mba ni kak ki sed’engû.
4 Jakob mi ge sunda, mi yï Rachel azi ki Lea abagei hur asinena, ata yima ahok mama a nga kuana. 5 Mi dazi ala: An wabugi mi nga ki sed’en d’igi avok deid’a na d’i, wani Alona habuna mi nga ki sed’enu. 6 Agi tagid’a wagiya, an le sunda mabugi ni kad’engên pet. 7 Wani abugi mi lan iranu, mi mbud’un wurak manda yam dogo, wani Alona mi aram nga á lan vama tcho d’i. 8 Ata yima mi dala: Ahok suma tazi d’udjod’a ndundub’u’â ni wurak manga na, ata yi máma aho’â pet a vut ni gro suma tazi d’udjod’a ndundub’u’â. Ata yima mi dala: Suma tazi d’udjod’a kikringâ ni wurak manga na, ata yi máma aho’â pet a vut ni suma tazi d’udjod’a kikringâ. 9 Alona mi yo d’uwarâ habugina, mi handjiya.
10 Wani ata yima aho’â a nga ful tazina, an we kur adïd’a mbekmbere ma nga yam aho’îna, tamî d’udjod’a kikring, ma hina tam d’udjod’a ndundub’uk, ma hina tam d’udjod’a tchetchef mi. 11 Malaikana hAlonina mi yan kur adïd’a ala: Jakob! An humum ala: An huma! 12 Mi dan ala: Ang hle irang akulo, ang gol mbekmbere suma d’udjo suma a nga nga yam aho’îna pet, suma tazi d’udjod’a kikringâ, suma tazi d’udjod’a ndundub’u’â ki suma tazi d’udjod’a tchetchefâ, kayam an we vama Laban mi langzina. 13 An nAlo ma ni nde tan ndei irang Betel-lâ; ni yima ang tin ahinad’a akulo kad’ut ang vot mbulâ katna, ni yima ang hlan vunang kuana. Ki tchetchemba, ang tchol akulo, ang ar andaga d’a wanda, ang hulong yam ambasa hi simiyênga.
14 Rachel azi ki Lea a hulong dum ala: B’rau mamid’a ki djo mamina ar nga avo habumi d’ei zu? 15 Mam golomi ni d’igi suma dingâ hina d’uo zu? Kayam mi guzumi woyo, mi te bege mamina mi d’uo zu? 16 D’uwar ma Alona mi yomi woi avo habumina ni mamina ki gromina; ki tchetchemba, ang lahlena pet suma Alona mi dangzina.
17 Jakob mi tchola, mi yo groma kamiyôma yam djambala, 18 mi yo d’uwar mama pet kahle mam suma mam fazina pet ki d’uwar ma mi fum Padan-Aram-ma á i avo habum Isak yam andaga d’a Kanan-nda.
19 Ata yima Laban mi i á tchau tumiyô mamina, Rachel ti kul filei mama. 20 Jakob mi le lemba mi mber gumun bei mi de Laban ma Aram-ma. 21 Mi i kahle mama pet, mi i mi djak alum ma Efrat-na, mi i iram yam ahuniyô suma Galät-na.
Laban mi hal ad’u Jakob
22 Kur bur ma hindina sana mi de mi Laban ala: Jakob mi ringâ wa. 23 Laban mi yo b’oziyoma ad’umu, mi halam ad’um gak burâ kid’iziya, mi i fum sä yam ahuniyô suma Galät-na. 24 Alona mi mba ata Laban ma Aram-ma andjege, mi dum adïd’a ala: Ang gol tang djivi á de vama djivi d’oze vama tcho mi Jakob.
25 Laban mi fe Jakob mi ve wa zlub’u mamba yam ahinad’a. Laban azi ki b’oziyoma a ve zlub’u mazid’a yam ahina d’a Galät-ta mi. 26 Laban mi de mi Jakob ala: Ang le ni me hina ge? Ni kayam me ba, ang lan lemba, ang yoï grona d’igi ang yozi navun ayî ma durâ na ge? 27 Ni kayam me ba, ang lan lemba, ang ringî gumun bei dan nge? Le ni djivid’a ni, an tiningî ki furîd’a ki sawala ki daliyâd’a kadingâ mi d’uo zu? 28 Ang aran nga á ge grona ki gron ngolona depa d’i. Ang le hini sun nda lilid’a. 29 An ndak á lagi va, wani Alona habungâ mi dan kama andjege ala: Ang gol tang djiviya, ang de vama djivi d’oze vama tcho mi Jakob pi. 30 Ki tchetchemba, ang iya kayam hurung vazina habungâ, wani ni kayam me ba, ang kulï filei mana ge?
31 Jakob mi de mi Laban ala: An le mandarâ. An djib’er ala le an dangû ni, ang mba yo grongâ kä woi ad’un kla ge. 32 Sama ang fe filei mangâ avo hatama, mi ndak á tchid’a. Avok b’oziyoina va mang ma ang fum avo hatana, ang hlumu. Jakob mi we nga d’ala Rachel ti kulumîya d’a d’i.
33 Laban mi kal kur zlub’ud’a hi Jakob-pa, mi kal kur ra hi Lea-d’a, mi kal kur ra hi yugunei suma mbànid’a, mi fe nga va d’i. Mi nde woi kur zlub’ud’a hi Lea-d’a, mi kal kur ra hi Rachel-la. 34 Wani Rachel ti hle filei máma, ti kalam kä ad’u ahle suma huyok djambalina, ti kak kamu. Laban mi hal kur zlub’ud’a pet, mi fe nga va d’i.
35 Rachel ti de mabut ala: Iba, ar hurung zal kan ndi, an ndak á tchol akulo avorong ngi, kayam tan tcho. Mam hala, mi fe nga filei mama d’i.
36 Jakob mi mbut ayîna, nga mi yal Laban, mi dum ala: Vama tcho ma an langzina ni me ge? Tcho man nda an lata ni lara ba, ang halan ad’un hina fufut ke? 37 Ang hal aduk ahligiyen pet, ang fe va mang avo hatan tu zu? Ang mba mi kä avok b’oziyona ki b’oziyongâ; azi kei ir zla ndata aduk teya.
38 An le bizad’a dok mbà ki sed’engû, timi mang ngoze b’e mang hurut nde nga woi d’i. An mut nga gamlâ mang tu d’i, 39 an mba nga ki har ahu ma amburâ vuma d’i, an ve tan ad’enga kuru; ahu ma a kulum falei d’oze andjegena, ang nga djobon kamu. 40 Afata nga d’i ngalan faleya, andjege ab’lenga nga d’i lanu; an nga ni bur sen ndi. 41 An le bizad’a avo hatangî dok mbà, an lang sunda bizad’a dogo yam fid’i yam grong suma mbàna, bizad’a karagaya yam d’uwar mangâ, wani ang mbud’un wurak manda yang dodogo. 42 Ladjï Alona habuna Alona habun ngolo Abraham ma abun Isak lum mandarama mi nga ki sed’en nduo ni, ang aran an i nabon hawa. Wani Alona mi wan ndak manda ki sun nda an lat kabonda, mi kan sariya manda kama andjege.
Jakob ki Laban a djin vunaziya
43 Laban mi hulong de mi Jakob ala: Gro aropma wana ni gron ana, gro andjofâ wana ni gron ana, tumiyôna wana ni tumiyô mana, ahlena pet suma ang nga wazi wana ni mana. An le ni me ini yam gron suma aropma ki grozi suma azi vud’uzina ge? 44 Ki tchetchemba, ang mbeya, ei djini vuneya, kayam vun ma djin máma mi arî vama glangâsâ aduk teya.
45 Jakob mi hlahinad’a, mi tcholot akulo kad’ud’u. 46 Jakob mi de mi b’oziyoma ala: Agi i yogï ahinad’a. Azi i yod’ïya, a molot yam tad’u, a te tena kad’u. 47 Laban mi yat ala Jegar-Sahaduta ; Jakob mi yat ala Galet .
48 Laban mi dala: Ahina d’a mol la wanda ni vama glangâsâ ini adigeya. Kayam ndata, Jakob mi yat ala Galet. 49 A yat kua ala Mispa , kayam Laban mi dala: Ar Ma didina mi wadigeya, ata yima ei wal leina, ei ndak á wei tei bugol luo d’a. 50 Le ang tchol wa á le gron suma aropma ndaka, le ang vik arop suma dingâ kazi kua ni, ang we sama adigeina ni sa d’i, nAlona tamba ba, ni glangâs ma adigeina.
51 Laban mi de mi Jakob ala: Ang gol ahina d’a mol la an molot adigei wanda, ang gol ahina d’a an tinit kad’ut akulo á ge humbid’a. 52 Azi ni vama glangâsâ ala: An mba ni tchila yam mol ndata á iza atang á lang vama tcho d’i; ang tang ndak á tchila mba atan á lan vama tcho d’uo mi. 53 Alona hi Abraham-ma, Alona hi Nahor-râ, Alona habuyozina, mi kei sariyad’a adigeya. Jakob mi gun tam ki simiyê Alo ma abum Isak nga mi lum mandarama. 54 Jakob mi ngat aho’â buzuna yam ahina ndata, mi yi b’oziyoma á te tena. Kayam ndata, azi a te, a bur yam ahina ndata mi. 55 Laban mi tchol akulo ki yorogo tcholola, mi ge grom ngolona ki groma depa, mi b’e vunam kaziya, mi hulong avo hatamu.
Yakub sya Laban ndwara zḛ gwan mbo na suwal
1 Yakub za̰ wak orra ge Laban vya ma ne go: «Yakub abe nee bá kaŋ gan ma ya mwaɗak, ne nama ta saŋge ndu ge ɓol kaŋ no.» 2 Yakub kwa uwale go, Laban sḛ be gwan gá tuli na ta dimma ne ge dḛ zaŋgal go to. 3 Bage ɗiŋnedin jan na go: «Gwa̰ suwal ge mo bá ma ne ya, mo sele ma buwal zi ya. Mbi mbo kat poseya ne mo.»
4 Yakub e temel tol Rachel ma ne Lea ya na ta ful zi, na swaga koy gii ma go. 5 Jan nama go: «Mbi saare go, aŋ bá sḛ be gwan gá tuli mbi ta dimma ne ge dḛ zaŋgal go to. Go no puy ɗe, Dok ge mbi bá ne, a poseya ne mbi. 6 Aŋ sḛ ma kwa kwa go, mbi ke temel hon aŋ bá da ne dulwak ɗu. 7 Go no puy ɗe, aŋ bá ka boge mbi, er mbi vaswa ndwara wol, amma Dok be ya̰ na ke mbi sone to. 8 Swaga ge ne jan go, ge ndabcar ma, a mbi vaswa ma ne ɗe, kavaar ma gá tol ta ndabcar, swaga ge ne janna go, ge sḛ ba̰a̰l a mbi vaswa ne ɗe, kavaar ma gá tol ta sḛ ba̰a̰l njet. 9 A Dok sḛ maŋge aŋ bá kavaar ma hon mbi ne. 10 Za̰ me kiya̰r ge ne jya̰ mbi no: Swaga ge gii ma ne ɗage ndwar ta ɗe, ge pool ge ne ndwar ge gwale ma kat ndabcar, ko ba̰a̰l. 11 Maleka ge Dok ne tol mbi kiya̰r zi: ‹Yakub!› Mbi vin na: ‹mbi né!› 12 Na sḛ jan mbi go: ‹Ndi gii pool ma mwaɗak ge ne ndwar ge gwale ma, a ndabcar ko ba̰a̰l. Ago mbi kwa yál ge Laban ne ke mo. 13 Mbi Dok ge ne dya̰ tene mo ta Betel go ne, ge swaga ge mo ne dusi njal digi, mo ka̰ num na pal no, mo ke wak tuli ne mbi no me. Se no, ya̰ suwal mbe no, gwa̰ mbo mo suwal tolla ya›.» 14 Rachel ma ne Lea jan na go: «I joo a̰me be gwan gá ne i bá ta to. 15 Te be ndil i dimma ne naa ge pe ɗogle ma go to’a? Ne jo̰ yá i uzi, zá i bware ma no. 16 Kaŋ ma ge Dok ne maŋge nama ne i bá tok go, a i ne i vya ma ne ne, ke dimma ne Dok ne jya̰ mo go.»
17 Yakub nṵsi tene mborra, é na vya ma ne na gwale ma jambal ma pal. 18 Gwan ne kavaar ma ne kaŋ ma ge na ne ɓó ge suwal Paddan-Aram go ma mwaɗak, mbo na bá Isaku ta suwal Kanan ya. 19 Swaga mbe go, Laban mbo ya mbo kot na tame ma susu. Rachel sel na bá kaŋ sḭḭm cerra. 20 Yakub boge Laban, ndu ge Arameya, ɗage sèlè jyan, mbo be ge waage na pal. 21 Sel tene syaya, ne na kaŋ ma mwaɗak, har tene digi mbo har maŋgaɗam Efrat pul, her viya̰ mbo le njal ge Galaad ne ya.
22 Dam ataa go̰r go, a waage Laban go Yakub sya ya ya. 23 Laban abe na sele ma na pe go, a yan nama pe, a mbo ɓol nama dam ge ɓyalar go ge njal ge Galaad pe go. 24 Ago Dok dya̰ tene Laban, ndu ge suwal Aram ta kiya̰r zi, go: «Ke haŋgal, kaage mo jan Yakub fare a̰me to, ko kwaɗa, ko sone.»
25 Swaga ge Laban ne dé ya Yakub ta, Yakub ɗur na gur ya njal ge Galaad ne pala digi, Laban ma ne na naa ma ɗur bama gur njal ge Galaad ne pal me. 26 Laban jan Yakub go: «Mo te ke da go! Kyaɗa mo ba boge mbi, mo ba abe mbi vya ge gwale ma ya mo pe go dimma ne mo ne pá nama ya pál go ɗaa? 27 Kyaɗa mo ba woy tene syaya, mo ba boge mbi go ɗaa? Mo te jya̰ mbi jan pal ɗe, mbi te ya ɗame mo ne laar saal ne kaŋ mballa ma, ne gaŋga ma ne biliŋ ma. 28 Mo be ya̰ mbi viya̰ ge komre mbi vya ma ne mbi báŋ ma to! Kerra go mbe no, a dimma ne naa ge daal ma kaŋ kerra go. 29 Se no, mbi da ne pool ge ke mo sone, amma Dok ge aŋ bá ma ne, jya̰ mbi dana go: ‹Kaage mo jan Yakub a̰me to, ko kwaɗa, ko sone›. 30 Se no, mo há tene mborra ndwara go mo da ne ene ge mbo mo bá suwal ne. Kyaɗa mo ba sel mbi dok ma ya ɗaa?» 31 Yakub jan Laban go: «Mbi sya vo go, mo ma̰ hat maŋge mo vya ge gwale ma ne mbi tok go. 32 Se no, kadɗa mo ma̰ ɓol mo dok ma ya ne mbi ndu a̰me tok go, ago na su dedet. Ge nee naa ma ndwara go, ɓyare mo kaŋ ma ge mbi kaŋ ma buwal zi, mo abe nama.» Amma Yakub be kwar go Rachel sé nama ya go to.
33 Laban wat gur ge Yakub ne zi, gur ge Lea ne zi, ne gur ge na kale ma ne zi jwak me, ɓol a̰me to. Wat ne gur ge Lea ne zi ya, mbo wat gur ge Rachel ne zi. 34 Dasene no ɗe, Rachel sé dok mbe ma ya go, mbo par nama hool ge jambal ne pe se, kat na pe na pal. Laban ɓyare gur pul lelet, ɓol a̰me to. 35 Rachel jan na bá go: «Báá, kaage mo hot mo laar mbi pal to! Mbi ne day ɗage mo ndwara digi to no ɗe, ago mbi da ne swama ne mbi ta.»
Laban ɓyare swaga ma lelet, ɓol na dok ma to.
36 Yakub saŋge pore, gace Laban fare janna go: «Mbi ya̰l mbe ya le da ɗaa? Mbi ke mo ma sone pe ɗo, mo ba ka á tene yan mbi pe go ɗaa? 37 Swaga ge mo ne ɓyare mbi kaŋ ma pet ɗe, mo ɓó mo kaŋ a̰me ne mbi kaŋ ma buwal zi ɗaa? Ŋgay nama mbi naa ma ne ge mo ne ma ndwara go, nama kṵ nee ne mo fare buwal. 38 Ndi, mbi ke mo ta del wara azi, mo tame ma, ko mo ɓiya̰ be tware ɗu to bat, mbi be hun mo gamla ne gii ma buwal zi ɗu zamma to bat me. 39 Mbi be gene gii ge kavaar ne wa̰ na ya hon mo to, mbi gá in na dṵṵl ne. Mo ka é mbi pot kavaar ge a ne sel nama gyala, ko ɗaal ma. 40 Gyala, mbi ka njot yál ne gyala tilla, ɗaal me, mbi ka za̰ yál ne iyalam, mbi kwar dam mbi ndwara go to. 41 Ndi, mbi ke del wara azi mo yadiŋ, mbi ke mo temel del wol para anda ne mo vya ge gwale ge azi ma pe sanna, del myanaŋgal swaga koy mo gii ma go, amma mo è mbi vaswa ma ndwara wol. 42 Te go Dok ge mbi bá ne, Dok ge Abraham ne, na ge Isaku ne sya na vo, te ka ne mbi to, mo te ya ya̰ mbi mborra tok baŋ kakala. Dok kwa njoyya ge mbi ne, ne temel yál ge mbi ne ka kerra, da ne pe no, mḛre mo dana ɗaal zi no.»
43 Laban jan Yakub go: «Naa zaab mbe ma no, a mbi vya ma ne, nama vya ma, a mbi vya ma ne, gii mbe ma no, a mbi gii ma ne, kaŋ ge ne mo ndwara go mbe ma no pet, a mbi ne ma ne. Ne ma̰ no mbo zḛ, mbi gwan ke ma kaŋ ne mbi vya ma, ne bama vya ma ɗaa? 44 Mbo ya, nee ke wak tuli ta buwal zi, kaŋ a̰me na ka kaŋ ŋgayya nee buwal zi.»
45 Yakub her njal, dusi na digi. 46 Yakub jan na naa ma go, nama abe njal ma ya. Nama sḛ ma abe njal ma ya, a toge nama digi jom, a zam kaŋ na pal. 47 Laban hon na dḭl Yegar-sahaduta , Yakub hon na dḭl Galed me. 48 Laban jan go: «Njal ge ne kote jom mbe no na ka kaŋ ŋgayya nee ne mo buwal zi.» Da ne pe no, tó na dḭl no Galed «Kaŋ ŋgayya.» 49 A hon na dḭl Mispa me, ne da pe Laban jya̰ go: «Bage ɗiŋnedin na dó na ndwara nee ne mo pal, swaga ge nee ne mbo varse ta ya go. 50 Kadɗa mo ke mbi vya ma sone ya, mo gwan mbo san gwale ge ɗogle ma ya nama pala diŋ, ke haŋgal, a be ndu dasana kaŋ ŋgayya ne nee buwal zi ne to, amma a Dok sḛ ne nee buwal zi ne.»
51 Laban jan Yakub go: «Ndi njal ge ne kote jom mbe no, ne ge ne dusi mbe no, na ka kaŋ ŋgayya nee ne mo buwal zi. 52 Njal ge jom mbe no, na ka kaŋ ŋgayya, njal ge ne dusi mbe no na kaŋ ŋgayya me. Na kaage mbi yele njal ge jom mbe no pala mbo ke mo yál to, mo me na kaage mo yele njal ge ne dusi mbe no pala mbo ke mbi yál to me. 53 Dok ge Abraham ne, ma ne dok ge Nahor ne, dok ge nama bá ne, na ka bage kun nee fare buwal ne.»
Yakub guni tene ne dḭl ge Bage ne hon naa vo ge Isaku ne me 54 Yakub tyare tuwaleya ge njal pal, tol na naa ma ya, a zam kaŋzam dagre ne ta, a dwam njal mbe pal.
